Alþýðublaðið - 09.01.1944, Side 3

Surmudag’ur 9. janúar 1944. _____ALÞYÐUBLAÐIÐ
Iftssar taka Klrovograd i Dmeprbnonnm
eftir feykl-harða bardaga.
Virki Þjóðverja hrynja seii spiiaborgir
er Rússar sækja til Novoukrainsk.
RÚSSAR tilkynna enn einn stórsigurinn. Stalin tilkynnti í
gær í dagskipan til Konevs hershöfðingja, að borgin Kirovo
grad væri nú á valdi Rússa eftir fjögurra daga harðar orustur.
Hersveitir Rússa halda áfram sókninni og stefna til borgarinnar
Novoúkrainsk, suðvestur af Mirovograd. Aðstaða Þjóðverja í
Dnieprbugnum fer versnandi með degi hverjum. Norðar eru
Rússar nú um 15 km. frá járnbrautarbænum Sarny í Póllandi.
>--------------:-
Vestur Evrópa:
Pólitískir stríðs
gróðamenn.
A LLIR hugsandi menn við
urkenna, að styrjöld er
böl, eitt versta.böl mann-
kynsins. Styrjöld færir mann
kyninu þjáningar, ekki ham-
ingju. Hún eitrar hugina, —
truflar dómgreindina, gerir
góðvini að hatursmönnum.
Það eru einungis vopnafram
leiðendur og erindrekar
þeirra, svo og hinir bardaga-
fúsu, sem aðhyllast ,,blóð og
járn“-kenninguna, sem telja
hana æskilega, jafnvel nauð-
synlega.
STYRJÖLDIN grípur inn í tal
manna og hugsanir og túlkun
á mörgu því, sem gerist í
kringum okkur, sem annars
er styrjöld óviðkomandi. Það
er óhugsanlegt, og næsta ó-
geðslegt fyrirbrigði, eitthvert
sorakennt tímanna tákn,
þegar styrjöld er notuð
mönnum eða flokkum til
framdráttar. En sú hefir orð-
ið raunin á víða um heim, í
misjafnlega ríkum mæli þó,
eftir því, hver í hlut á.
I>EIR, SEM ÓSKA hinum
kúguðu sígurs, fagna því, að
rússneski herinn rekur
Þjóðverja af höndum sér, en
óska þess á hinn bóginn ekki
að Rússar beiti ef til vill smá
þjóðir sömu rangindum og
Þjóðverjar hafa gert. En tím-
inn mun leiða í ljós, hvört
sú verður raunin á. Rússar
hafa orðið fyrir árás. Þeir
snúast til varnar, sem er
sjálfsagður og mannlegur
Mutur. Það skiptir í því
sambandi ekki máli, hvort
þar er kommúnistastjórn þá
•stundina eða lýðræðisstjórn,
eins og t. d. á Norðurlönd-
um. Það, sem gerist í Rúss-
landi nú, er nákvæmlega
sama eðlis og það, sem gerð-
ist árið 1812, er þeir Rúss-
ar, sem þá lifðu, og höfðu
ekkert hugboð um Jósef
Stalin, ráku erlendan innrás-
arher af höndum sér. Þetta
virðist augljóst mál.
EN NÚ VILL SVO TIL, að í
Rússlandi er flokkur, sem
hefir sömu eða svipaða stefnu
skrá og hópur manna hér á
íslandi. Þá skeður það, að í
hvert skipti, sem Rússar
vinna sigur, hefir þessi hópur
unnið einhvern óskaplegan
pólitískan sigur. Um leið og
Konev hershöfðingi tekur
Kirovograd eða Vatutin
Zhitomir, þá hafa þeir Einar
Olgeirsson og Brynjólfur
Bjarnason, að því er þeir
telja, unnið mikið á. Sigrar
þeirra Konevs og Vatutins
eiga sem sé að sanna ágæti
kommúnismans. Þessir menn
eru sí og æ að nudda sér ut-
an í sigurvinninga Rússa, —
sem eru aðdáunarverðir, og
ljóminn af afrekum Mnna
rússnesku herja er gerður að
geislabaug um höfuð ís-
Tilkynning sú, er Stalin gaf
út í gær um töku borgarinnar
Kirovograd í Dnieprbugnum —
hefir vakið feykilega athygli
hvarvetna um heim, bæði
vegna þess, hve*borgin var
þýðingarmikil samgöngu- og
birgðaflutningamiðstöð, svo og
hins, að 'sókn Rússa hefir verið
með ódæmum hröð. Borgin var
rammlega víggirt og Þjóðverj-
ar vörðust af hinni mestu
hörku, enda hefir fall borgar-
innar stofnað hinum innikróuðu
þýzku herjum í hina mestu
hættu. Kirovograd og Krivoi
Rog voru eins konar brimbrjót
ar í varnarkerfi Þjóðverja til
öryggis Dnieprhernum. Mikil
fagnaðarlæti eru í Rússlandi
vegna töku borgarinnar, og í
Moskva var skotið 20 skotum
úr 224 fallbyssum, þegar tíð-
indin bárust þangað. Þjóðverj-
ar biðu mikið manntjón .og
Rússar hröktu á flótta 9 her-
fylki þeirra.
Sókn Rússa er haldið áfram
og mun henni nú stefnt til
borgarinnar Novoukrainsk suð-
vestur af Kirovograd. Sótt er
fram á breiðu svæði og fá
Þjóðverjar ekki að gert. Sumir
fréttaritarar í Moskva líkja
undanhaldi Þjóðverja við spila-
borg, sem hrynur.
Fyrir austan Byelaya Tser-
kov, sem tekin var á dögunum,
hafa Rússar náð aftur á sitt
vald um 120 þorpum og byggð-
um bólum. Nokkru norðar hef-
ir 1. Ukrainuher Rússa sótt
fram um 19 km. allt til járn-
brautarbæjarins Klesov í- Pól-
landi. Rússar eiga nú 15 km-
ófarna til Sarny, sem er á járn-
brautinni milli Varsjá og Kiev.
í Hvíta Rússlandi sækja Rúss-
ar fram af miklum krafti og
hafa tekið um 70 þorp. Fyrir
norðan Nevel sækja þeir í átt-
ina að landamærum Lettlands.
lenzku kommúnistanna.
EF SLÍKT SKAL NOTAÐ TIL
pólitísks áróðurs, er rétt að
athuga haldgæði slíkra
raka. Þjóðverjar unnu mikla
og skjóta sigra á Frökkum
og bandamönnum þeirra árið
1940. Sannar það ágæti naz-
ismans? Japanar lögðu á
skammri stundu undir sig
Burma, Austur-Indíur og Fil-
ippseyjar. Þýðir það, að
menn eigi að viðurkenna á-
gæti „bushidovillimennsk-
unnar? Rússar berjast nú
með bandamönnum, og um
leið og þessum aðilum tekst
að hrekja nazistabófana af
höndum sér og sigra þá,
ná bræðraþjóðir okkar, og
aðrar kúgaðar þjóðir væntan
Er inorás I aðsigi?
AD er nú tilkynnt opinber-
lega, að í loftárásunum á
herteknu löndin að undanförnu,
hafi verið varpað niður flug-
miðum, þar sem skýrt var frá
því, að bandamenn hafi nú lok-
ið liðssafnaði sínum til innrás-
arinnar. Er þetta gert til þess,
að búa íbúa þessara landa undir
það, sem koma skal og veikja
baráttuþrek þýzku hermann-
amia í Vestur-Frakklandi og
oðrum herteknum löndum.
í gær fóru brezkar flugvélar
til árása á Norður-Frakkland.
Ekki er þess getið, hver skot-
mörkin hafi verið, 1 brezk flug-
vél kom ekki aftur, en 1 þýzk
orrustuflugvél var skotin nið-
ur.
í fyrradag fóru samtals 750
brezkar og amerískar flugvélar.
til árása á Norður-Frakkland
og Vestur-Þýzkalannd. Árásum
var einkum beint gegn Ludwigs
hafen og Mannheim, enda játa
Þjóðverjar, að verulegt tjón
hafi hlotizt í árásunum. 42
þýzkar orrustuflugvélar voru
skotnar niður í loftbardögum,
en 19 flugvélar bandamanna
skiluðu sér ekki aftur. Þar af
voru 7 orrustuflugvélar.
Um 200 brezkar sprengju- og
orrustuflugvélar fóru til árása
á ýmsa staði á Ermarsunds-
ströndum Frakklands og Niður
landa.
— Donald Nelson, formaður
stríðsframleiðslunefndar
Bandaríkjanna tilkynnti í gær,
að á árinu 1943 hefðu verið
smíðaðar 86.000 flugvélar í
Bandaríkjunum eða yfir 7100
flugvélar á mánuði.
lega aftur frelsi sínu. Þess
vegna eru sigrar Rússa okk-
ur gleðiefni. Skiptir engu
máli, hvað þeir Einar og
Brynjólfur álíta um þau mál.
EN HITT ER UNDARLEGUR
hlutur, að íslenzkur stjórn-
málaflokkur skuli að verulegu
leyti byggja gengi sitt á því,
hvernig fjarlægu stórveldi
vegnar í styrjöld. Um eitt
skeið, fyrir örfáum árum
voru þeir Churchill og Roose
velt auðvirðilegir auðvalds-
seggir í augum þessara
manna, sem hugsuðu um það
eitt, að arðræna menn og
kúga. Þá voru Rússar ekki
orðnir bandamenn „arð-
ræningjanna.“ Nú birtir aðal
Framh. á 7. síðu.
3
)
I
>
)
)
)
!
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
>
i
i
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
Rússlandsvígstöð varnar

m CherkassyA|>^.
||§§p KirovogradÉ^fll
RUSSIA
Kremenchug
Úman
I Dnepro-P'
kpetrovsk
:androvka-K^
KakhovkaJ*
wiiœf
IH^'&Criaplinka
^^.PEREKOPÍ
::::../yŒ2zz23a!i>-:;::;VÍ3'(5
iiiiijiii:!:!!:; Armyansk';
;Novo-ÁIexeyevka
Seo of
Azov
CRIMEA
Feodosiya
Sev-*íftpol
►TATUTE M|LES
Ofarlega á myndinni, til vinstri, sést borgin Kirovograd, 3
sem Rússar nú hafa náð á vald sitt á ný. Nokkru neðar og S
til hægri er Krivoi Rog, sem mikið er barizt um núna. j
Aframbald á sökn 5. hersins
til Cassino, hðrfl móíspyrna
Lofftárásir á FImisib ogf fflsifgvéla-
simfllar i JágosIavii£.
pC IMMTI HERINN heldur áfram sókn sinni eftir töku
þorpsins San Vittore, en fer mjög hægt yfir vegna
harðfengilegs viðnáms Þjóðverja, sem verja hvert fótmál.
Er sókninni enn sem fyrr beint til Cassino, sem er erfiður
þröskuldur á leiðinni til Róm. Indverskar hersveitir úr 8.
hernum hafa enn sótt fram um 7 km. fram hjá San Tomasso.
Annars eru litlar fréttir frá Ítalíu-vígstöðvunum, enda hret-
viðri og aurbleytur, sem hamla hernaðaraðgerðum.
Jafnskjótt og tekizt hafði að
hrekja Þjóðv. frá San Vittore
héldu brezkar og amerískar
hersveitir áfram sókninni og
sóttu fram rúman kílómetra í
gær. Þjóðverjar verjast af
hinni mestu hörku, bæði
stórskota- og vélbyssuhríð. —
Jarðsprengjum hefir verið kom
ið fyrir og tefja þær einnig
framsókn bandamanna. í San'
Vittore voru allmargir fangar
teknir, þar á nieðal nokkrir
þýzkir liðsforingjar, sem létu
í ljós þá trú, að Þýzkaland
gæti enn unnið stríðið.
5. herinn hefir enn tekið fjall
eitt, 1300 m. hátt, sem talið er
hafa mikla hernaðarlega þýð-
ingu. Fyrir norðan San Vittore
hafa Þjóðverjar gert gagná-
hlaup og náð aftur á sitt vald
nokkrum hluta Maraimo-
svæðisins.
Minna er um bardaga á víg-
stöðvum 8. hersins ,en þó hafa
Indverjar sótt nokkuð fram. —
Þar voru fyrir til varnar þýzk-
ar fallhlífasveitir, sem vörðust
af miklu harðfengi.
Annars staðar á austurströnd
Adríahafsins er eingöngu um
viðureignir könnunar- og
njósnaflokka að ræða.
Lofther bandamanna hefir
verið all athafnasamur og gert
margar skæðar árásir á stöðv-
ar Þjóðverja. Stórar sprengju-
flugvélar hafa varpað sprengj-
um á flugvélaverksmiðju í
Naribor í Norður Júgóslavíu,
skammt frá landamærum Aust-
urríkis. Loftvarnir Þjóðverja
voru öflugar. Meðal annars réð-
ust um 50 orustuflugvélar á
flugvélar bandamanna, en
3 orustuflugvélanna voru
skotnar niður. Þá var ráðizt á
j árnbrautarstöðina í Fiume og
flugvöll Þjóðverja í Perugia.
2 hefbStosa og ?ík-
ingasklpl sðkkí.
— Flotamálaráðuneyti Breta
tilkynnti í gær, að brezk smá-
herskip hefðu nýlega sökkt 2
kafbátum á Atlantshafi. Öðr-
um kafbátnum, sem var mjög
stór, var sökkt í dögun, en Mn
um 8 stundum síðar.
Þá hafa borizt fregnir um, að
amerísk og brazilsk skip hafi
sökkt þýzku víkingaskipi á At-
lantshafi.