Alþýðublaðið - 10.02.1944, Blaðsíða 2

;*$■<}>;.1] eíM- {'Ai; . í' :;
AL8»YÐUSLAÐ!Ð
Fimmtudagur li MMit 1844
Esja brítnr stjríð við
brygffin á Bilándal.
Ægir sendyr vestyr tiS að hjálpa skipinu
hingall til Heykjavíkur.
ESJA laskaðist svo mjög snemma í gærmorgun vestur
á Bíldudal að hún kemst ekki hjálparlaust hingað
til Reykjavíkur og er Ægir nú farinn vestur til þess að
hjálpa skipinu. Esja var á leið hingað til Reykjavíkur og
átti aðeins eina höfn eftir, Patreksfjörð.
Skipið var árdegis á miðvikudaginn að fara frá bryggju
á Bíldudal, en svo illa vildi til, að um leið og skipið var
að snúa rakst stýri þess í marbakkann með þeim afleiðing-
um, að það brotnaði alveg af, en ekki er vitað að aðrar
skemmdir hafi orðið á skipinu.
Esja komst ekki hjálparlaust hingað til Reykjavíkur,
en Ægir fór strax í gær vestur og mun hann hjálpa skipinu
hinga.
Með Esju voru um 130 farþegar.
Ekki er talið að viðgerð skipsins muni taka langan tíma.
'Hí
Þingsályktniaartillaga nm
Stjórn stndentagarðsins
tapar máll fyrir hæstarétti.
Skaðabótakrafa á hana vegna her-
náms öarðsins.
STJÓRN Stúdentagarðs-
ins var í gær dæmd í
feæstarétti til að greiða Mar-
gréti Árnadóttir og Agli Bene
diktssyni kr. 3.481.92 í skaða-
bætur með 5 % ársvöxtum
frá 23. janúar 1942 til
greiðsludags.
Staðfesti hæstiréttur dóm und
irréttar, en hann var eins og að
ofan greinir. Var stjórn Stú-
dentagarðsins einnig í undirrétti
dæmd til að greiða 500 kr. í máls
að ffir gæðum ís-
lenzka fisksíns.
Alþýðublaðinu barst í gær eft
irfarandi tilkynning frá utan
ríkismálaráðuneytinu.
I EINU dagblaðanria í Reykja
vík birtist nýlega Reuters-
skeyti um að matvælaráðherra
Breta hefði sent íslenzku ríkis-
stjórninni tilmæli um að íslend
ingar sendu betri fisk til Bret-
lands. Þar sem utanríkismála-
ráðuneytinu hafa eigi borizt
neinar slíkar kvartanir hefir mál
ið verið athugað nánar, og við
þá athugun hefir komið í ljós
að hin umrædda Reutersfregn
var svohljóðandi:
„Með tilvísun til brezkrar
sendinefndar, sem hefir farið til
Íslands með það fyrir augum að
alhuga möguleikaana á að senda .
aukið fiskimagn til Bretlands, j
hefir Colanel Llewellin bent á
það, að íslenzka fiskimenn, eins
og fiskimenn Bretlands, Kanada
Nýfundnalands og Azoreyja
skorti fiskiskip".
Eins og sjá má hefir því ekki
verið beðið um að betri fiskur
yirði sendur til Bretlands, heldur
er þess óskað, að þangað verði
sendur meiri fiskur.
kostnað, en fyrir hæstarétti var
málskostnaður látinn niður falla
í niðurstöðum hæstaréttar
segir:
„Björn lögmaður Þórðarson,
hefur kveðið upp hinn áfrýj-
aða dóm.
Áfrýjendur, sem skotið hafa
máli þessu til hæstaréttar með
stefnu 29. júní 1942, krefjast
þess: Aðallega, að stefndi verði
dæmdur til að greiða þeim kr.
15.050.00 með vöxtum frá 23.
janúar 1942, en til vara kr.
13.247.15 með vöxtum eins og
áður greindi. Svo krefjast þeir
málskostnaðar úr hendi stefnda
bæði í héraði og fyrir hæsta-
rétti eftir mati dómsins.
Stefndi krefst þess: Aðallega,
að héraðsdómurinn verði stað-
festur, en til vara að honum
verði dæmt að greiða áfrýjend-
um kr. 3 634.10. Svo krefst
hann og málskostnaðar fyrir
hæstarétti úr höndum áfrýj-
anda eftir mati dómsins.
Áfrýjendur voru ráðnir bryt-
ar Stúdentagarðsins frá 15.
sept. 1939 til jafnlengda 1940.
Höfðu þau vist þar, ásamt starfs
liði sínu, og seldu stúdentum
fæði. Auk þess leystu þau þar
af hendi ýmis önnur störf, svo
sem ræstingar, umhirðu, þvotta,
o/fl. fyrir stúdenta. Þau skyldu
hafa sem gegngjald þessara
aukaverka afnot Stúdenta-
garðsins frá 1. júní til 15. sept-
ember 1940 til veitinga og
rekstrar gistihúss, en um sum-
artímann mátti nota Garðinn
til slíks rekstrar vegna fjarvist-
ar stúdenta. Umráð áfrýjenda
yfir húsinu um sumarið, voru
ekki í skiptum aðilja metin
sérstaklega til peningaverðs.
Brezka herstjórnin tók Stú-
dentagarðinn til sinni þarfa frá
1. júní 1940. Urðu áfrýjendur
þá að hverfa þaðan, og stúdent-
ar hafa ekki haft not hans frá
þeim tíma. íslenzk-brezk nefnd
ákveða hinn 5. desember 1940,
að brezka herstjórnin skyldi
greiða 4300 króna mánaðar-
leigu fyrir Stúdentagarðinn og
lóð hans. Var þá skráð í fundar-
bók greindrar nefndar, að á
Frh. á 7. síðu,
leggja
Flatt af 6 pingmðnnuni tór*
premnr vinstrl flokknnnm
Nauðsynlegt að hefjast handa
eins fljótt og auðið er.
SEX ÞINGMENN úr þremur stjórnmálaflokkum Alþýðu-
flokknum, Sosíalistaflokknum og Framsóknarflokkn-
um hafa horið fram í isameinuðu alþingi tillögu til þings-
ályktunar um heimild handa ríkisstjórninni til að veita fé
til lagningar Suðurlandsbrautinni um Krýsuvík.
Tillagan er svohljóðandi:
„Alþingi ályktar að veita ríkisstjórninni heimild til að
greiða á þessu ári allt að 2 millj. króna úr ríkissjóði til viðbótar
þeirri upphæð, sem veitt er í fjárlögum 1944 til lagningar Suður-
landsbrautar um Krýsuvík.“
BJöm Björnsson
blaöamaður ler lil
í greinargerð fyrir tillögunni
segja flutningsmenn:
„Undanfarandi mánaðartíma
hafa verið óvenjumiklir flutn-
inga- og samgönguerfiðleikar
milli Reykjavíkur og sveitanna
austan fjalls. Snjóalög hafa ver
ið svo mikil á Hellisheiði og
Mosfellsheiði, að marga daga
hefir verið ógerningur að halda
leiðum þar opnum, og þá daga,
sem brotizt hefir verið yfir á
þaim, hefir það kostað mikiö
erfiði og stórfé, bæði í vinnu
og skemmdum á samgöngutækj
um.
Eins og kunnugt er, er hér
um að ræða fjölförnustu og
mikilvægustu samgönguleið
landsins. Annars vegar eru
mestu landbúnaðarhéruðin, sem
byggja orðið framleiðslu sína
að langmestu leyti á því að
framleiða mjólk og mjólkuraf-
urðir til daglegrar sölu, og hins
vegar kaupstaðir, þar sem meir
en Vz hluti þjóðarinnar er bú-
settur og verður að fá mikil-
ustu lífsnauðsynjar sínar dag-
lega frá landbúnaðarhéruðun-
um austan heiðarinnar, auk ann
arra margháttaðra viðskipta.
Reykjavík ein þarf orðið um 28
þúsund lítfa mjólkur daglega
auk annarra mjólkurafurða, og
af því magni verður að flytja
16—20 þúsund lítra austan að,
þótt allt sé tekið, sem hægt er,
af því, sem framleitt er vestan
heiðar og í Borgarfirði. Mun
Mjólkurbú Flóámanna eitt
verða að flytja 40—50 þúsund
smálestir yfir heiðina daglega
til að fullnægja brýnustu þörf-
um bæjarbúa, og varlega áætl-
að, að önnur flutningaþörf sé
álíka mikil og sennilega meiri,
þar sem Reykjavíkurhöfn er
eina innflutningshöfnin fyrir
allt Suðurlandsundirlendið frá
Reykjanesi að Skeiðarársandi.
Þá daga, er erfiðast er að flytja
þessa leið, hefir verið talið, að
verðmæti allra þeirra mjólkur-
vara, sem fluttar eru nægi ekki
fyrir flutningskostnaði á þeim,
en auk þess kostar það ríkið
stórfé, þar sem það hefir margt
manna og verkfæra við að
reyna að ryðja leiðina, þótt oft
ast beri það engan árangur og
öllu því fé og erfiði þannig á
glæ kastað. Það er því alveg
víst, að fé það, sem hér fer til
einskis árlega, má teíja í hundr
uðum þúsunda, auk allra þeirra
óþæginda og erfiðleika, sem
þessu eru samfara.
Talið er, að þegar sé búið að
eyða af opinberu fé um 240
þús. króna í rannsóknir einar á
því, hversu leiS þessi verði bezt
tryggð. Og enn er áformað að
halda áfram að eyða fé með
þeim hætti um óákveðinn tíma
án þess að ráðast í framkvæmd
ir. Það er því óhætt að álykta,
að sé á málum þessum haldið
á sama hátt í nokkur ár enn
eins og verið hefir undanfarið,
þá verði um milljónaeyðslu að
ræða, sem þó færir enga lausn
eða bót á málinu sjálfu til fram
búðar.
Fyrir nokkrum árum var haf
in lagning nýs vegar frá Reykja
vík til Suðurlandsundirlendis-
ins um Krýsuvík. Var talið að
leið þessi mundi miklu snjólétt
ari, þar sem hún er um helm-
ingi lægra frá sjávarmáli, þar
sem hæst er, en Hellisheiði og
liggur auk þess mjög nærri sjó.
Fyrir þrem árum var um Vz
leiðarinnar fullger, og var þá
lokið við að leggja hæsta hluta
vegarins, yfir Vatnsskarð, og
einnig mikinn hluta meðfram
Kleifarvatni, — en á þeim
tveim stöðum var snjóhætta
talin mest. Síðan hefir verið
fylgzt með, hversu snjóa legði
á þessa leið, þegar illfært eða
ófært hefir verið um Hellis- og
Mosfellsheiði, og rná segja, að
þær athuganir hafi leitt í Ijós,
að snjólaust, eða svo að segja
hafi jafnan verið á þessari leið.
í vetur, síðan flutningaörðug-
leikarnir byrjuðu um Hellisheiði
og í Þingvallasveit, hefir Mjólk
ursamsalan nokkrum sinnum
látið skoða Krýsuvíkurveginn,
það sem komið er af honum, og
hefir hann ávallt reynzt með
öllu snjólaus og greiðfærari en
jafnvel Reykjavíkurgötur sjálf
ar. Síðast var hann skoðaður af
nokkrum flutningsmönnum
þessarar tillögu 1. þ. m„ þegar
allt var ófært á efri leiðunum
og talið, að ekki mundi takast
að opna þær í bráð vegna snjó-
þyngsla, og var harm þá auður
og snjólaus með öllu. Má því
fullyrða, að engir fíuthinga- eða
samgönguerfiðleikar væfti um
þennan veg núna, þegar báðftr
hinar leið'írnar eru ófærar meó
öllu. Það virðist því auðsætt, að
vegur þessi, ef fullger verður,
mundi verða stórkostleg umbót
á því áfremdarástandi, sem nú
er og haldizt hefir um mörg ár,
og allar líkur til, að á fáum ár-
urn eyði þjóðin meira fé og
verðmætum, ef vegurinn er
ekki lagður, heldur en það kost
ar að leggja hann og það nú
þegar. Auðvitað er til þess ætl-
ast, að hér sé aðeins um vetrar
leið tíl öryggis að ræða og Hell-
isheiðarvegurinn verði bættur
og honum haldið við sem /aðal-
leið eftir sem áður. Þótt leiðin
um Krýsuvík sé nokkru lengri,
skiptir það engu máli móts við
snjóinn á háfjallaleiðum þeim,
sem nú eru fyrir hendi.
Upphæð þessar tillögu er
miðuð við það, að helmingur
vegarins, sem ófullger er, verði
a. m. k. lagaður á þessu ári og
byrjað sem allra fyrst.“
BlaðamannafélagiS
©g Pjé^ræknisfé-
EagifS efna fil sam-
sætis fyrir hann. -
BJÖRN BJÖRNSSON blaða
maður, sem starfað hefir
hér fyrir stærsta útvarpsfélag
Bandaríkjanna, National Broad-
casting Company, og amerískar
fréttastofur, undanfarin 2Vz ár
er á förum héðan.
Fer hann til Stokkhólms og
starfar þar sem blaðamaður
fyrir fréttastofnanir sínar.
Blaðmannafélag íslands og
Þjóðræknisfélagið hafa ákveðið
að efna til kveðjusamsætis fyr-
ir Björn Björnsson. Verður það
að Hótel Borg, næstkomandi
þriðjudgaskvöld, og hefst með
borðhaldi kl. 7.30.
Aðgöngumiðar fást í Bóka-
verzlun Sigfúsar Eymundsen og
hjá Sigríði Helgadóttur í Lækj-
argötu 2.
Trúnaðarráð Dags-
AFUNDI sínum 9. febrúar
1944 kaus trúnaðarráð
Dagsbrúnar þessa menn í trún-
aðarmannaráð:
Aðalmenn: Páll Þóroddsson,
Garðarstræti 19, Eggert Þor-
bjarnarson, Bergstaðaslræti 30,
Björn Guðmundsson Einholti 11,
Helgi Guðmundsson, Hofsvalla-
götu 20. '■ i
Varamenn: Ari Finnsson, Ás-
vallagötu 16, Einar Guðbjarts-
Sön, Höfðaborg 33, Sveirubjörn
Hannesson, Ásvallagötu 65, Val-
geir Magnússon, Nönnugötu 1 B.
Eins og kunnugt er, hefir trún
aðarráð vald, samkvæmt vinnu-
löggjöfinni, til þess að lýsa yfir
vinnustöðvun fyrir hönd við-
fcomandi verkalýðsfélags.
Auk ofangreindra manna á
stjórn Dagsbrúnar sæti í trún-
aðarmannaráði og skipa það því
alls 9 aðalmenn.
fjinirtosiiiiif í
¥0fl8ÍfÍSféI|li.
ÉLÁG húsgagn abó 1 stra ra í
Reykjavík hélt nýlega Uð-
alfund og baus eftirtalda menii
í stjórn:
Sigvaldi Jónsson, formaður,
Ragnar Björnsson, ritari, Guð-
steinn Sigurgeirsson, gjaldkeri.
Rakarasvemafélag Reykjavík
ur hélt aðalfund í fyrrakvöld.
iSambykkti það að hækka félags-
gjöld sín úr kr. 15.00 og upp í
kr. 120.00 og inntökíugjald úr
'kr. 10.00 og upp í 50 krónur.
í stjórn félagsins voru kosnir:
Gísli Einarsson, formaður, Pét-
ur Pétursson ritari og Sigurður
Jónsson, gjaldkeri
Verkalýðsfélagið í Stykkis-
hólmi hé'lt aðalfund sinn 6. þ. m.
og baus sér stjórn. Kosningu
hlutu: Ragnar Einarsson, for-
maður, Sigurður Skúlason, rit-
'ari og Árni Jónsson, gjaldkeri.