Alþýðublaðið - 10.03.1944, Qupperneq 6

AL^V^iiBUeiúr
Eins og merin munu minnast af fréttum, varð Winston Churchill
veikur á ferðalagi sínu til vígstöðva og bækistöðva bandamanna
■vjið Miöjarðarhaf á dögunum. Mynd þessi var tekinn eftir að hann
gat tekið upp viðræður sínar við forustumenn hersins á þessum
slóðum að nýju. Dwight D. Eiserihower er maðurinn til vinstri
á myndinni, en Sir Harold Alexander er annar maður frá vinstri.
Myndin var lekin í bækistöð bandamanna einhvers staðar við
Miðjarðarhaf.
Risinn af sjúkrabeði.
Frh. af 5. síð«..
inn náungi með örótt, grófgert
andlií og táknrænn fulltrúi
þeirra manna, sem eru í föst-
um embættúm. -— Hann hefir
verið til staðar í forsetahöll-
inni í Wilhelmsstrasse í meira
en tvo áratugi og starfað í
þjónustu ýmissa þýzkra stjórn-
málamanna. Iiann má margs
minnast sem stjórnmálamaður,
því að hann hefir gegnt störf-
um í þjónustu keisarans, Weim-
arlýðveldisins og Hitlers.
Dr. Hans Heinrich Lammers
er sextíu og fjögurra ára gam-
all, fæddur í Efri-Slesíu eins
og raunar má ráða af útsliti
hans, sköllóttur Prússi með
vingjarnlegt augnaráð. Hann
hefir gengt starfa sem skrif-
stofustjóri Hitlers sem ríkis-
kanslara allt frá því árið 1933
og hefir haft ýmis tignarstörf
með höndum.
Franz von Papen er sextíu
og’ fjögurra ára að aldri og
gegnir nú starfa sem sendi
herra Þjóðverja í Tyrklandi.
Ég sá hann á hverjum fundi
þýzka þingsins áður en styrjöld
in hófst. Hann var snyrtilega
klæddur, fríour 'sýnum og mátti
vel haldá, að hann væri Eng-
lendingur. Hann var næsta ó-
líkur hinum hundruðum svart-
og brúnklæddra bófa ríkis-
þingsins.
Á dögum Weimarlýðveldis-
ins gerðist Papen einn af for-
ustumönnum kaþólska mið-
flokksins, svo og mikill áhrifa-
maður í Júnkarafélaginu, Herr
enklub. Hann var skipaður
kanslari árið 1932 og Hinden-
burg, sem hélt hlífiskildi yf-
ir honum. Papen varð til þess
að draga lokur frá hurðum
lýðveldisins og styðja Hitler til
valda.
Fyrir þetta er Hitler Papen
þakklátur, og hefir það bjarg-
að lífi Papens, því að Himmler
leggur mikið hatur á hann, en
hann veit ,að Papen telur
nazista ruddalega uppskafn-
inga.
Dr. Schacht er sextíu og sjö
ára að aldri. Hann var áður
fjármálaráðherra og forstjóri
ríkisbankans þýzka. Hann er
heimskunnur meðal stjórn-
málamanna, bankastjóra og
iðjuhölda.
Á blaðamannafundum í ríkis-
bankanum kom Schacht fram í
gervi skrifstofumanns. Hann
if HifSerl
var hár vexti og sperrtur, gekk
í svörtum fötum og hafði
lonniettur. Hinir háu, stífu lín-
kragar hans voru táknrænir
fyrir skaphöfn hans. Hann var
gott dæmi um þýzku millistétt-
ina, sem komst til valda á vel-
megunartímabili Bismarcks. —
Hann fæddist í Norður-
Þýzkalandi, nam í Hamborg í
æsku og bar brátt glöggt skyn á
alþjóðamál.
Ékki er vitað, hvaða opin-
beru embætti Sehacht gegnir
nú. Honum yar vikið frá em-
bætti árið 1939, en var síðar
látin hafa einhver lítt mbrki-
leg störf með höndum.
Erfitt er að hugsa sér nýja
stjórn í Þýzkalandi án von
Neuraths* baróns sem utanríkis-
málaráðherra. Hann er sjötug-
ur að aldri, hár, herðibreiður
og vel vaxinn. Neurath er gott
dæmi um hinn þýzka aðals-
mann, sem er þaulkunnugur í
höllum og herragörðum Frakk-
lands.
Neurath var skipaður sendi-
herra Þjóðverja á Bretlandi
árið 1930, varð síðar utanríkis-
málaráðherra Þýzkalands en
var vikið úr því embætti árið
1938, þegar hrokagikkurinn
Ribbentrop tók við þeim starfa.
Um nokkurt skeið var Neurath
verndari Bæheims og Mæris,
en reyndist ekki nógu skellegg-
ur í þjónustu Hitlers, sern kaus
heldur hinn samvizkulausa
Heydrich í stað hins aldna
stjórnmálamanns.
tm(
^fUNDÍÍ&MyTÍlKytlNÍmAR
FREYJUFUNDUíl í kvöld kl.
8,30 í G.-T.-húsinu niðri.
Inntaka nýliða.
Kosnir fulltrúar í húsráð og
til þingstúkunnar.
Br. Jón Árnason: Erindi.
S. Ásthildur Þórðardóttir:
Upplestur.
Útbýtt aðgöngumiðum á út-
breiðslufund þingstúkunnar.
F.jölmennið stundvíslega.
Æðstitepiplar.
Úfbreiðið AibÝðubiaðið.
Hressingarhælið í Kumbaravogs
Framhald af 4. síðu.
1. Það sýnist ekki ástæða til
að hafa ráðsmann og ráðs-
konu, auk forstöðumanns, fyr-
ir 6 eða 7 menn og stundum
færri, þar sem ekki er um meiri
vinnuafköst að ræða, en að of-
an er greint; það er vægast sagt
ráðleysa. Þessir menn hefðu
ekki nema gott af því, að elda
handa sér sjálfir og halda
húsinu hreinu; þeir væru ekki
iðjulausir á meðan.
2. Á samskonar Hressingar-
hælum erlendis er forstöðu-
maður læknir, sem hefir fyrir
sérgrein að lækna ofdrykkju-
menn, og annað starfsfólk er
þaulæft í því að umgangast
slíka sjúklinga; þar dettur eng-
um manni í hug að setja fanga-
vörð sem æðsta rnann slíkrar
stofnunar; enda líta vistamenn
á hann fyrst og fremst sem
fangavörð, þó hann að öðru
leyti sé góður og gegn maður.
Kristinn segir á enium stað
í grein sinni. „Við álítum að
stofnunin ætti að geta borið
sig fjárhagslega“. En ég segi:
Þá má eitthvað breytast til
batnaðar með stjórnsemina.
Ég legg nú satt að segja ekki
mikinn trúnað á það, að Krist-
inn og meðstjórendur hans
meini neitt með þessu, því þeir
hefðu þá varla farið að koma
þessari stofnun yfir á ríkis-
sjóðinn.
Ég held, að sú litla reynsla,
sem fengin er af þessari stofn-
un, gefi ekki góðar vonir um
góðan árangur, þó Kristinn
haldi fram því gagnstæða.
Svona stofnun á ekki að fara
á stað með, fyrr en fengnir eru
þeir kraftar að stofnuninni,
sem nauðsynlegir eru til þess,
að hún geti verið rekin með
sæmd, en ekki vansæmd fyrir
alla aðila. Með samskonar stjórn
og á henni hefir verið til bessa,
verður ekki langt þar til hún
fer sömu leið og stofnun sú,
sem rekin var á Kleppjárns-
reykjum, og þá er verr farið
en heima setið.
Kristinn kvartar mjög yfir
því, að til hans skuli ekki hafa
verið komið til þess að fá upp-
lýsingar um Hressingarhælið.
Þeir, sem lesið hafa grein hans,
hafa séð þær upplýsingar, er
hann mundi hafa gefið, en
þær eru ekki á þann veg, að úr
hefði fengizt bætt. Því að að
hans dómi er allt, hvað hælinu
viðkemur, í fínu lagi. En það,
sem ég hefi sagt hér og í bréf-
inu, er sagt með það eitt fyrir
augum að úr verði bætt. Þá
varar Kristinn blöðin við því
að taka gagnrýni á stofnunina
af þeim mönnum, er ekki hafi
ráðfært sig við hann um það,
hvernig gagnrýni ætti að vera.
En ég get sagt Kristni það, að
ég er einskonar Pétur Sigurðs-
son, hvað það snertir, áð ég
fæ aðgang að hvaða blaði, sem
er, fyrir mínar greinar, og
hann er enginn maður til að
torvelda það.
Að síðustu ætla ég að taka
hér eitt dæmi, því það sýnir
greinilegar en nokkuð annað,
hvernig framkvæmdirnar og
istjórnsemin er á umræddu
hæli:
Daginn fyrir gamlársdag rétt
fyrir kl. 18 kemur Helgi Elías-
son, fulltrúi hjá fræðslumála-
stjóra, niður á Bifreiðastöð ís-
lands með mann, sem við skul-
um kalla N. N., og setur hann
inn í farþegabifreið þá, sem er
í þann veginn að leggja á stað
austur. Síðan hittir Helgi bif-
reiðarstjórann og segir honum,
að þarna sitji maður, og til-
greinir nafn hans, sem hann
ætli að biðja hann að afhenda
Jóni Sigtryggssyni í Kumbara-
vdgi sjálfum, með kveðju frá
sér og beiðni um að taka vel
á móti honum. Bifreiðarstjór-
inn lofar þess og leggur síðan
á stað á tilsettum tíma,- sem
venja er til.
Vegna ófærðar á Hellisheiði
verður bifreiðarstjórinn að fara
Þingvallaleiðina og þegar að
Kumbaravogi er komið, hefir
bifreiðarstjórinn ekið ca. 42
km. Jón stendur úti, þegar bif-
reiðarstjórinn kemur; hann
ber Jóni kveðjuna frá Helga og
N.N., stendur við hlið hans.
Það fyrsta, sem Jón spyr um:
Eru pappírarnir með? N. N. og
bifreiðarstjórinn segja Jóni, að
þeir séu í lagi, læknisvottorð
og hvað eina sem vistina hér
snertir; en þeir geti ekki kom-
ið fyrr en á morgun. Jón segir:
Þá get ég ekki tekið við mann-
inum, ég tek engan hér inn,
nema pappírarnir fylgi með.
Bifreiðarstjórinn minnir Jón á
vin hans, Helga, sem treyst
hafi honum til þess, að taka á
móti N. N. Bifreiðarstjórinn
segist skuli hringja í Helga
strax og hann komi heim, svo
það sé víst, að pappírarnir verði
til á morgun, sem er gamlárs-
dagur. En Jón lætur sig ekki,
telur bifreiðarstjórann ekki
hafa vit á þessum hlutum, snar-
ar sér inn og skellir hurðinni
í lás. (Þessi framkoma virðist
mér styðja mjög umsögn vist-
manna, að Jón sé þarna fanga-
vörður og ekkert annað, og á þá
sé litið sem fanga en ekki sjúkl-
inga og það tel ég verr farið.)
Bifreiðarstjórinn varð þá að
fara með N. N. til Stokkseyrar
og koma honum fyrir í gisti-
húsinu þar svo að hringja til
Helga og láta hann vita um þær
prýðilegu viðtökur, sem þeir
hafi fengið hjá vini hans Jóni.
Síðan er Jón boðaður í síma
til viðtals ,en allt kemur fyrir
eitt; Jón vill fá pappírana og
engan N. N., fyrr en þeir koma.
Helgi biður svo bifreiðarstjór-
ann að sjá um, að N. N. fari
ekki suður með honum næsta
jdag. En bifreiðarstjórinn gat
vitaplega ekki við þaðvráðið.
Um morguninn þegar bifreiðar-
stjórinn er að leggja á stað,
kemur N. N. og segist ætla að
fá sér með honum far suður
aftur eftir slíkar viðtökur.
Bifreiðarstjórinn er drengur
góður og tók auðvitað 'N. N.
með. Þegar til Reykjavíkur
kom, skilaði bifreiðarstjórinn
öllum sínum farþegum og dóti
þeirra og þar á meðal N. N. til
Helga upp í Arnarhvol.
Hvar þar gerðist, er mér ekki
kunnugt. En á nýársdag rnn 17
leytið, sem var næsti dagur eft-
ir að N. N. kom aftur frá
Stokkseyri, rann fólksflutniga-
bifreið með hann, ásamt fríðu
föruneyti, í gegnum Stokkseyri
á leið til Kumbaravogs, og þá
■hafðist það af, að skilja N. N.
eftir á þeim stað, er honum
hafði áður verið frá vísað sök-
um vöntunar á pappírum. Ein-
hverjum ráðdeildarmönnum
hefði sennilega dottið í hug, að
■láta N. N. bíða til næsta dags
og senda hann þá með áætlun-
arbíl, svona eins og til að spara
þær krónur, sem bifreið kostar
frá Reykjavík austur í Kumb-
aravog í ekki betri færð, en þá
var, enda mun förin ekki hafa
tekið minna en 16 til 20 tíma.
Kunnugur.
EINHLEYPUH
kvenmaður óskast til
einnar konu.
Upplýsingar á Njáls-
götu 72, 1. hæð.
BALDVIN JÓNSSON
H ÉRAÐSDÓMSLÖGMABUR
MÁLFLUTNWGUR — INNHEIMTA
VBSTUROÖTU 17 SÍMI 5545
Föstudagur
10. marz 1944.
Mynd þessi er af nýrri amerískri
kvikmyndaleikkonu, er heitir
Joan Lawrance, ættuð frá New
Yiork. Joan lék eigi.alls fyrir
löngu smáhlutverk í kvikmynd
nokkurri, og var þá þessi mynd
tekin. Henni þótti takast með
slíkum ágætum að hún var ráðin
til • kvikmyndafélagsins, sem
mynd þessa tók, til langs tíma
pg með hinum ákjósanlegustu
kjörum.
E^Af) SEGJA H!N KlChoín
Frh. af 4. síðu
í niðurlagi greinarinnar seg-
ir á þessa leið:
„Róleg íhugun sýnir alveg ó-
tvírætt, hvílíkur reginmunur er á
rússnesku kommúnistunum og
manntegund þeirri í öörum lönd-
um, sem kennir sig við þá. Aðrir
stefna að sterku, voldugu ríki,
sem hikar ekki við að ganga á
rétt annarra þjóða til að efla sjálft
sig. Hinir standa í skjóli erlends
valds og stefna að því að sundra
ríki því, sem þeir eru borgarar í,
selja það undir erlend yfirráð og
fá að drottna yfir löndum sínum
skjóli erlends stórveldis, sem ætl-
að er að veroa yfirþjóð sem flestra
annarra ríkja. Aðrir erii þjóðern-
issinnaðir í mesta lagi og ætla
sínu ríki allt annan og: meiri rétt
en öðrum þjóðlöndum. Hinir eru
föðurlandslaus upplausnariýou'r,
sem þráir svo mjög völdin vald-
anna vegna, að þeir hika ekki við
að vinna gegn hagsmunum ætt-
lands síns. Aðrir nota völdin til
að efla ríki feðra sinna. Hinir
vilja nota þau til að gera þjóð
sína að varanlegri undirþjóð er-
lends ríkis. — Þessar augljósu
andstæður nægja fyllilega til að
taka af allan vafa um það, af hve
gerólíku sauðahúsi þeir eru, komm
únistarnir á íslandi og rússnesku
kommúnistar nir. “
Þessar greinar Þjóðólfs eru
mjög hóflega ritaðar, rökfast-
ar og skilmerkilegar. Eru þær
meðal hins athyglisverðasta
efnis, er birzt hefir hér í blöð-
unum undanfarið. Undirtektir
kommúnistablaðsins sýna líka
greinilega, að þessar athyglis-
verðu ffreinar Þjóðólfs hafa
kíomið óþægilega við kaun þess.