Alþýðublaðið - 04.04.1944, Blaðsíða 2

2
ff • jí r 10
m:;¥ Sf íR. ,■; Í;5 'if * í..'/ ÍC“
01e Kiilerich
Arndís Björnsdóttir
„Gullna hliðinu
Akureyri.
Frá jréttariiara Alþýðublaðsins,
Akureyri í gær.
FRUMSÝNING á „Gullna
hliðinu” eftir Davíð Stef-
ánsson, verður hér á Akureyri,
annan páskadag. Leikstjóri er
Jón Norðfjörð, en Arndís Bjöms
dóttir leikur kerlinguna, sem
gestur Leikfélags Akureyrar.
Þetta verður stærsti og glæsi-
legasti viðburðurinn, sem orðið
hefur til þessa í leiklistarlífi
Akureyrar. Hafr,
;eminn
Iflann segir at§ Seynisfarfsemin í Danmörlcu
sé sögö befur skipuiögö en víöasf
hvar annars sfaöar.
OLE KILLERICH, danskur maður, 27 ára gamall, einn af
forystumönnunum, sem sköpuðu hina leynilegu bar-
áttuhreyfingu meðal Dana, gegn hinum þýzku innrásarmönn-
um, er kominn hingað á vegum frjálsra Dana og ætlar að
dvelja hér í nokkrar vikur. Mun hami halda fyrirlestra hér
í bænum um starfsemi frjálsra Dana, og baráttuna heima
fyrir.
Þegar maður sér þennan unga mann, dettur manni í hug:
Slíkir menn geta sagt ofurmagninu stríð á hendur. Og það er
einmitt þetta, sem hann hefir gert. Hann var fyrsti ritstjóri íyrsta
leyniblaðsins, sem gefið var út í Danmörku, eftir að Þjóðverjar
hertóku landið og gerðust yfirskoðunarmenn alls þess, sem dönsk •
blöð máttu hirta.
Ole Killerich
Hann vann að blaði sínu með
fram því, sem hann var blaða
Aöstaöa Færeyingas'
Skorturinn á fiskiskipum gerir
atvinnuhorfur þeirra fvísýnar.
. '........•
Aliströng skömmtnn á vörum, enginn yfir
£S ára aldur fær mjólk.
Viðtal við færeyskan útgerðarstjóra.
HÉR í Reykjavík er stadd-
ur um þessar mundir
einn af leiðandi mönnum í
viðskipta- og framkvæmda-
lífi Færeyinga, Hallgrímur á
Heygum. Hann er fram-
kvæmdastjóri fyrir útgerðar
f élag verkamanna á Tvoroyre
við Trangisvég, en það félag
rekur einn togara, „Leif Öss-
urarson“ og þrjá kúttera. —
Er framkvæmdastjórinn kom
inn hingað í erindum fyrir-
í þessu efni notið milligöngu
sænsku sendisveitarinar í
London. — í sumum byggðum
í Færeyjum hefur atvinrnn ver-
ið sæmileg, en í öðrum byggð-
um hefur allt lagzt í rúst og er
þar bágt ástand. Það verður
ekki hægt að bæta fyrr en þess-
ar byggðir eignast skip á ein-
hvem hátt. í vetur hefur verið
erfitt um fiskveiðar vegna erf-
iðrar tíða, en hér heyri ég um
ágætan afla. Aðstæður ykkar
íslendinga til veiða eru betri en
okkar Færeyinga.“
— Er vöruskortur í Færeyj-
maður við „Nationaltideride“,
þar til allt í einu, að félagar
hans, sem unnu að hinu leyni-
lega blaði, prentarnir og blaða-
mennirnir, voru handteknir.
Hann fékk aðvörun — og komst
undan. Fór hann huldu höfðl
um Danmörku í tvo mánuði —
og gat ekki einu sinni látið konu
sina vita um sig, en komst svo í
smábát á næturþeli til sænskr-
ar borgar, sem ekki er vert að
nefna.
„Við höfum frétt það til Lond
on“, sagði Ole Killerich við
blaðamennina í gær, er hann
hitti þá í boði frúar sendiherra
Dana, „að hér á íslandi væri haf-
in fjársöfnun til styrktar bág-
stöddum dönskum flóttamönn-
um, sem nú dvelja í Svíþjóð.
Ég get sagt ykkur það, að þetta
gladdi okkur, sem störfum í
London, að frelsun Danmerkur,
ósegjanlega mikið. Það sýnir
okkur hug íslerizku þjóðarinnar
til bræðra sinna á Norðurlönö-
um, sem eiga við erfiðleika að
búa. í Svíþjóð munu nú vera um
18 þúsund danskir flóttamenn,
og þó að Svíar hafi tekið þeim
afburða vel, þá hafa þeir 1 mörg
horn að líta, og kjör margra þess
ara flóttamanna eru mjög bág
iborin. Sumir þeirra, sem flúið
hafa til Svíþjóðar, hafa haldið á-
fram til Englands til þess að
ganga í herinn.“
EMsvoði á Akureyri á
sunnudagsnótt.
þriggja hæða hús og ivö minni
brunnu til kaldra kola á 1 klukkusf.
Frá fréttaritara Alþýðublaðsins.
Akureyri í gær.
A ÐFARANÓTT síðastlið-
ins sunnudags kl. 1.30
kom upp eldur í húsinu Tún-
gata 1 hér á Akureyri. Húsið
brann til ösku á klukkutíma.
Einnig brann skúr á bakhlið
húsins og iítið knattborðshús
hinum megin götunnar, en
önnur hús í nágrenninu
sluppu með sprungnar rúð-
ur.
Húsið Túngata 1 var tvær
hæðir og ris. Þrjár fjöskyldur
bjuggu ein á hverri hæð, 13
manns alls. Fólk, sem bjó á efri
hæðinni og rishæðinni slapp
naumlega og fáklætt út úr brenn
andi húsinuj en engum húsmun
um varð bjargað af þessum hæð
um, hins vegar tókst að bjarga
húsmunum af neðri hæðinni.
Hús og innanstokksmunir var
vátryggt.
Enn hefir ekki verið hægt að
upplýsa orsök þessa eldsvoða.
Hafr.
tækis síns.
Alþýðublaðið hitti fram-
kvæmdastjórann að máli í gær
og spurði hann tíðinda frá Fær-
eyjum. Hann sagði meðal ann-
ars:
„Atvinna er um þessar mund-
ir mjög ótrygg í Færeyjum. Yf-
irleitt hefur ekki verið mikið
um atvinnu í Færeyjum undan-
farin styrjaldarár. Setuliðsvinna
hefur ekki verið mikil og hefur
hernám eyjanna því alls ekki
haft sömu áhrif þar og til r-u-™ -
is hér á íslandi. Þá hefur Rað og
haft gífurleg áhrif á ah-..1
okkar, að við höfum misst mjög
mikið af skipum á stríðsárun-
um. í byrjun s+t’í*'"!átt”m
við 10 togara, en einn var seld-
ur til Englands þegar styrjöldin
brauzt út, en fjóra togara höf-
um við misst af styrjaldará-
stæðum. Þá höfum við og misst
um einn þriðja hluta af kútter-
flota okkar. Þegar þess er gætt,
að ópiögulegt er að fá skip í
staðinn fyrir þau, sem tapast,
þá geta menn skilið hvaða áhrif
slíkt hefur á atvinnu manna og
afkomu þjóðarinnar. Nú höfum
við hins vegar, eins og Island-
ingar, haíið undirbúning að ,j n,
að get* fengið skip í Svíþjé"'
eftir s+ríðið. Talað hefur verið
um cð, fá nm 30 báta, en þetta
er enr; ckki ákveðið. Við íötum
um?
„Já, því miður vantar okkur
ýmsar vörur mjög tilfinyi'”-'1''""
Verst hefur verið hvað erfitt
hefur verið að fá timbur — og
einnig ýmis veiðarfæri. Okkur
vantar og ýmsar matvörur. Við
höfum fengið allar vörnr okkar
frá Englandi. Við eigum engin
skip til að sigla á til Ameríku.
Þegar Danmörk var hertekin,
lagði forystumaður Albvðu-
flokksins í Lögþinginu, Peter
Mohr-Dam til, að við tækjum
eitthvert þéirra dönsku milli-
ferðaskipa, sem leituðu bafna
hjá okkur og notuðum það til
þess að flytja vörur til okw
milli landa. Þessu var ekki
sinnt — og hygg ég að nú ^ - -
margir Færeyingar sig í hand-
arbökin fyrir að hafa ekki farið
að ráðum þessa framsýna
manns. Vöruskömmtun er hjá
okkur og skammtamir eru
minni en til dæmis hér. Við sjá-
um ekki smjör, og smjörlíki er
skammtað. Enginn fullorðinn
maður fær mjólk, en böm yngri
en 15 ára fá mjólk skammtaða
með seðlum. Þannig er betta
nú, en við vonum að þetta batni
mjög bráðlega. Þá er og skortur
á kolum.“
— Hefur landbúnað .r aulcizt
í eyjunum á þessum árum?
Frh. á 7. sfðn.
„Frjálsir Danir skipuleggja
baráttuna fyrir frelsi Danmerk
ur eins vel og þeim er frekast
kostur. Ungir menn, sem komast
undan, ganga í allar deildir hers
ins, og eru boðnir og búnir til
þess, að taka þátt í baráttunni,
af öllum kröftum. Við eigum nú
þegar allmargt góðra hermanna.
En hvað sem því líður, 'þá get
ég sagt, að baráttan heima fyrir,
hin leynilega barátta, er meira
virði, en allt annað, sem við
Danir getum lagt fram. í bar-
áttunni fyrir frelsi þjóðanna.
Ég hefi sjálfur átt þátt í þessari
baráttu á heimavígstöðvunum
og ég þekki hana. Strax, þegar
Þjóðverjar réðust á landið, hófst
þessi leynilega barátta okkar.
Menn söfnuðust saman úr öllurn
stéttum og án nokkurs tillits til
pólitískra skoðana og bundust
samtökum. Fljótt fór að bera á
þessari hreyfingu og hún fékk
fastara form og varð æ virkari.
Við stofnuðum blöð tíg við efnd
um til skemmdarverka. Barátt-
an komst mjög fljótt á hátt stig.
Skemmdarverk okkar stefndu
eingöngu að því að eyðileggja
samgönguæðar Þjóðverja og
framleiðslustöðvar, þar sem
framleiddar voru nauðsynjar fyr
ir Þjóðverja. Ég hygg að okk-
ur hafi orðið ákaflega vel á-
Frh. á 7. síSu
Sendierra Islands í
Washington heflr boð
fyrfr bislupinn.
RÁ sendiráði íslands í Wash
ington hefir utanríkisráðu-
neytinu borizt svohljóðandi síiri
skeyti, varðandi biskupinn,
herra Sigurgeir Sigurðsson:
Sendiherrahjónin höfðu í gær
síðdegis móttöku heimili þeirra
til heiðurs biskupi íslands með-
al boðsgesta voru sendiherrar
Canada, Danmerkur, Noregs og
ýmsir fulltrúar frá sendiráðum
þeirra þjóða, auk fulltrúa frá
utanríkisráðuneytinu ennfremur
leiðtogar Lúthersku kirkjunnar
í Wahington, auk íslendinga, í
Washington og ræðismanns
Stefáns Einarsson frá Baltimore
alls voru þar um 80 manns.“
Landhelgisbrot.
Lögregluréttur Reykjavíkur
dæmdi í gærmorgun skipstjórann
á vélb. Guðna G. K. 315 í 600 kr.
sekt, fyrir ólöglegan umbúnað
veiðarfæra í landhelgi út af Mið-
nesi.
Ræddi um hll stórbsflega fijón
sem stafað hefir af ráfmagns-
skorfinum
AÐALFUNDUR Félags ís-
lenzkra iðnrekenda var
haldinn 27. þann marz. Mörg
hagsmunamál iðnrekenda voru
þar rædd, og eftirfarandi sam-
þykktir gerðar:
„Aðalfundur Félags ísl. iðn-
rekenda, haldinn 27. marz 1944,
sborar á bæjarstjórn Reykja-
víkur, að bæta sem allra fyrst
úr þeim rafmagnisskorti, sem að
undanförnu hefur valdið stór-
kostlegum truflunum á öllum
iðnrekstri og bakað iðnrekend-
um geysilegt tjón. Jafnframt
skorar fundurinn á bæjarstjórn-
ina að sjá um, að ekki verði
lagt svo mikið á hina nýju Ljósa
fossstöð, að raforkuskorturinn
geri strax eða fljótlega vart við
sig og 1 sama horf sæki í þess-
um efnum og nú á sér stað.
Loks vítir fundurinn það harð-
. lega, að upphitun húsa með raf-
I magni skuli eiga sér stað á
I sama tíma og iðnrekéndur verða
að stöðva rekstur sinn vegna
rafmagnsskorts“.
„Aðalfundur Félags ísl. iðn-
rekenda, haldinn 27. marz 1944,
skorar á bæjarstjórn Reykja-
víkur að bæta nú þegar úr þeim
vatnsskorti, sem nú um nokkur
ár hefur hindrað atvinnurekst-
ur hér í bænum, sérstaklega í
verksmiðjum, er fá vatn um
þeim æðum, sem liggja um
Laugaveg. Skorar fundurinn á
bæjarstjórnina að láta nú þegar
loka þeim hliðaræðum, sem
liggja frá Laugavegsæðinni
niður í höfnina.“
Ávfundinum fór fram kosn-
ing á stjórn félagsins. Fráfar-
andi stjórn var öll endurkosin,
en hana skipuðu:
Félagsformaður: Sigurjón Pét
ursson.
Gjaldkeri: Bjarni Pétursson.
Ritari: Sigurður B. Runólfs-
son.
Meðstjómendur: Sigurður
Waage,' Kristján Jóh. Kristjáns-
son.
Varastjórnarmenn: Ambjörn
Óskarsson, Helgi Sívertsen.
gefur S. I. B. S.
10 þúsued kr.
HARALDUR Böðvarsson út-
gerðarmaður á Akranesi
færði í gær vinnuhælissjóði
sambands íslenzkra berklasjúkl
inga að gjöf 10 þúsund krónur.
Gjafir streyma nú mjög ört
til þesa nauðsynlega fyrirtækis,
lsem á að öllu forfallalausu að
■rísa upp á sumri komanda.
Leikkvöld Mennfaskólans:
„Hverflynda ekkjan"
eflir Holberg
sýnd íkvöld.
MENNTASKÓLANEM-
ENDUR sýna fyrsta sinn
í kvöld gamanleikinn „Hverf-
lynda ekkjan (Den Vægelsind-
ede eftir Ludvig Holberg. Hafa
nemendur skólans öll hlutverk-
in með höndum.
Ágóðanum af leiksýningunum
rennur til Menntaskólaselsins.