Alþýðublaðið - 26.05.1944, Qupperneq 6

w
4mm
ALÞYBUSLAÐm
nwuáagm *«: nni 1*44
TILKYNN1NG
3 í ! V:
frá viðskiptamáiarálkineytinu.
Út af viðræðum sem farið hafa fram milli fulltrúa frá Félagi ís-
lenzkra stórkaupmanna og Sambandi íslenzkra samvinnufélaga
annars vegar og framkvæmdastjóra og stjórnar H.f. Eimskipafé-
lags íslands hins vegar, þá hefir það orðið að samkomulagi, að H.f.
Eimskipafélag íslands legði fram fé til þess að lækka verð á þeim
skömmtunarvörum sem fluttar voru til landsins fyrir 9. þ. m., og
sem eru enn óseldar. Verður verðlækkunin sú sama og lækkun á
flutningsgjöldum nemur á sömu vörum, sem fluttar eru til lands-
ins eftir þann tíma.
Fulltrúar nefndra innflytjenda hafa snúið sér til viðskiptamála-
ráðherra og farið fram á að hann feli skömmtunarskrifstofu ríkis-
ins að framkvæma birgðatalningu í landinu 30. þ. m.
Af þessum ástæðum á að fara fram birgðakönnun á skömmtunar-
vörum eftir hádegi þriðjudaginn 30. þ. m. og verða verzlanir, sem
verzla með þær, lokaðar frá hádegi þann dag, samkvæmt ákvörð-
un ráðuneytisins, vegna talningarínnar.
Trúnaðarmenn skömmtunarskrifstofunnar eða verðlagsstjóra
verða viðstaddir talninguna eða koma í verzlanirnar og bera sam-
an bixgðaskýrslur við fyrirliggjandi birgðir. Forstöðumenn verzl-
ana og iðnfyrirtækja skulu undirrita birgðaskýrslur að viðlögðum
drengskap og trúnaðarmenn staðfesta skýrslurnar sem þeir síðan
senda í ábyrgðarpósti til skömmtunarskrifstofu ríkisins.
Birgðaskýrslurnar þurfa að sundurliðast sem hér segir:
1. Kaffi. Brennt kaffi reiknast 20% þyngra.
2. Molasykur.
3. Strásykur, flórsykur og púðúrsykur í pokum.
4. Flórsykur í kössum.
5. Kandíssykur í kössum.
6. Hveiti í striga- eða léreftspokum.
7. Rúgmjöl og rúgur.
8. Haframjöl í pokum (ekki pakka-haframjöl).
9. Hrísgrjón, baunir og aðrar slíkar skammtaðar kornvörur,
í pokum, en ekki það sem er í pökkum.
Verðlagsstjórinn mun auglýsa nýtt lækkað verð á þessum vörum,
: /
sem gengur í gildi frá og með miðvikudeginum 31. þ. m.
Viðskiptamálaráðuneytið, 25. maí 1944.
Slríðsstjórnin brezka
Frh. af 5. síðu.
Hann nam Austurlandamál. við
háskólann í Oxford, barðist í
heimsstyrjöldinni fyrri og er fyr-
ir löngu heimsfrægur stjórnmála
maður. Hann hefir alllanga hríð
verið talinn manna líklegastur til
þess að verða næsti forsætisráð-
herra Bretlands — og því er ekki
að neita, að ýmis rök virðast að
því hníga, að sú kunni að verða
raunin. Hann er aðeins fjörutíu
og sjö ára að aldri.
En það munu fleiri hafa hug á
því að hljóta forsætisráðherra-
tignina en Anthony Eden einn.
Hvað sem menn kunna að segja
um skoðanir Herberts Morrisons,
verður því ekki neitað, að hann
kann manna bezt að gera grein
fyrir þeim þannig, að því sé at-
hygli veitt. Hann er talinn manna
líklegastur til þess að verða for-
sætisráðherra, ef Alþýðuflokkur-
inn brez'ki kemur til með að ráða
vali hans.
Herbert Morrison er fimmtíu og
fimm ára gamall, sonur lögreglu-
þjóns. Hann hefir vissulega kom-
izt vel áfram í lífinu frá því að
hann var sendisveinn kaup-
manns nokkurs í Brixton. Hann
naut lítillar skólamenntunar í
æsku. Dag nokkurn tilýddi hann
á götuprédikara af mikilli at-
hygli. Eftir fundinn gaf götu-
prédikarinn sig á tal við hinn j
unga Morrison og skýrði hon-
um frá því, að hann myndi kom
ast langt sem stjórnmálamað-
ur. Hann var fyrst sendisveinn,
þá verzlunarmaður og símþjónn
og síðar framkvæmdastjóri
blaðs. — Nú er hann innanríkis-
og flutningamálaráoherra í
brezku stríðsstjórninni.
Herbert Morrison er lágvax-
inn maður og viljasterkur.
Hann hefir jaínan málshætti á
hraðbergi, og er frægur fyrir
það að leika þá grátt, sem taka
fram í fyrir honum í kapp-
ræðum. Hann er maður kvikur
á fæti og reykir pípu. Það er
engan veginn ólíklegt, að Her-
bert eigi eftir að verða for-
sætisráðherra Bretlands.
Oliver Lyttelton, framleiðslu
málaráðherra, er maður næsta
ólíkur Morrison. Hann nam við
háskólana í Eton og Cambridge.
Hann er kvæntur hertogadótt-
ur. Lyttelton hefir getið sér
mikinn orðstír sem hermaður.
Hans hefir þrisvar sinnum ver-
ið getið í herstjórnartilkynn-
ingum fyrir frækilega fram-
göngu, og hann verið sæmdur
heiðursmerkjum fyrir hermanns
afrek sín.
Árslaun hans námu tuttugu
þúsundum sterlingspunda áður
en hann gerðist ráðherra. Iiann
var mikilhæfur viðskiptafrörn-
uður og játaði, að sér gætist
vel að þeim starfa.
Lyttelton er sex fet og fjórir
þumlungar á hæð cg stærsti
maður stríðsstjórna’-innar.
Hann er hraustur maður og
hermannlegur og minnir mjög
\ . '
á herforingja, er hann brýnir
raustina.
Loks er svo R. G. Casey, sem
á ráðherratign sína því að
þakka, hvílíkt álit Churehill
hefir á honum.
Casey hefir dvalizt lang-
dvölum í löndunum við austan-
vert Miðjarðarhaf sem trúnað-
aðarmaður brezku stjórnarinn-
ar, Hann á sér merka starfs-
sögu. Hann nam við háskólann
í Cambridge og barðist á Galli-
poli og Frakklandi í heimsstyrj-
öldinni hinni fyrri. Gat hann
sér mikinn orðstír sem hermað-
ur og hlaut heiðursmerki fyrir
j vasklega framgöngu, enda var
; hans getið í herstjórnartilkynn-
i ingum frá þeim tíma. Hann hef-
I ir gegnt störfum í Canberra,
; verið varafjármálaráðherra og
sendiherra Ástralíu í Washing-
ton. Loks kom svo að þvíj að
Winston Churchill tók hann í
stríðsstjórnina, enda hefir hann
löngum dáðst að Casey og tal-
ið hann manna mikilhæfastan.
Casey er hinn gervilegasti
maður, alúðlegur og broshýr.
Hann er kvæntur mjög fagurri
konu. Hann er maður skarp-
gáfaður, og enginn getur ixm
það spáð, hVer vegur hans kann
að verða í framtíðinni.
og servéttur.
H. Toft.
Skólavörðustíg 5. Sími 1035.
Frh. af 4. síöu.
. samvistum samfleytt x 18 mán-
uði.
Hér munu vera um að ræða
„samvistir", sem jafngilda hjú-
skap, og auk þess miðað við, að
heimilishaldið sé sameiginlegt.
Slysatryggingin reiknar út,
hve miklar bætur greiða skal
hverjum einistökum.
Ef maður telur sig eigi hafa
fengið bætur samkvæmt því,
sem lögin mæla fyrir um, get-
ur hann snúið sér til tryggingar
réðs, sem þá fellir úrskurð í mál
iniu. Tejji fclutaðeigandi sig enn
vanhaldinn getu.r hann skoti.ð
úrskurði þess til dómstólanna.
Slysabætur skal greiða eins og
áður er sagt, beint til hins slas-
aða eða vandamanna harrs, ef um
diánarbætur er að ræða, en ekki
í dánarbú hins látna. Enginn
skuldheimtumaður hefir því rétt
til að skerða slíkar kröfur á
npkkurn hátt. Ekki nuá heldur
leggja löghald á slíkar kröfur
né gera í þeim fjárnám, enda
er og óheimilt að veðsetja þær.
Varúðarráðstafamr þessar eru
seftar til þess að tryggja að bæt
urnar gangi til þess, sem lög-
in ætlast til, þ. e. til framfæris
þeim, sem fyrir slysinu varð og
vandafólki hans.
Iðgjöldin.
Til þess að standast útgjöld
slysatrygginganna skulu allir
þeir, sem hafa tryggingarskylda
menn í þjónustu sinni, greiða
ákveðin iðgjöld til trygginganna.
Iðgjaldagreiðslan hvílir því á
atvinnurekendum eingöngu, en
ekki hinu tryggða verkafólki og
starfsmönnum, og er óheimilt
að skerða kaup þeirra á nokkurn
hátt vegna iðgjaldanna; gildir
þetta jafnt, þótt um sé að ræða
aílahlut sjómanna í stað fastá-
kveðins kaups. Þetta verður að
teljast eðlilég afleiðing þess, að
tryggingin er eingöngu miðuð
við þá beinu slysahættu, sem
.atvinnurekstrinum er samfara,
og gildir aðeins í vinnutíma hins
tryggða. í stað þess að bæta
hverjum einstökum, sem verð
ur fyrir slysi, kaupir atvinnu-
rekandinn þessa áhættu af sér,
með því að greiða iðgjald til
tryggingarinnar. Félagsmála-
ráðherra „ákveður iðgjöldin að
j fengnum tillögum trygginga-
' ráðs. Það liggur í augum uppi
að slysahættan er ákaflega mis-
munandi Við hin ýmsu trygging
arskyldu störf. Sjómennska og
bryggjusmíði eru t.d. margfallt
áhættusamari störf en úrsmíði
eða gullsmíði. Þess vegna eru
störifin flokkuð í áhættuflokka
með misjöfnu iðgjaldi.
Iðgjöldin nema nú frá 75 aur
um. á viku fyrir t. d. bókband,
seglasaum og netagerð án véla,
upp í 12 kr. á viku fyrir far-
menn og fiskimenn. Fyrir log-
suðu, skipasmxði, brúagerð, grjót
nám og þess háttar störf er ið-
gjaldið 5—6 kr. á viku. Allt mið
að við 48 stunda vinnuviku.
Ýmsir munu telja, að þessi
iðgjöld séu ærið há, og ekki skal
því neitað að svo sé. En í lang-
flestum starfsgreinum, jafnvel
þótt áhættusamar séu, ,svo sem
uppskipunarvinna, byggingar-
vinna, brúargerð o. þ. h., nemur
þó vikuiðgjaldið.mun lægri upp
hæð en kaupiÓ fyrir einnar
klu'kikustundar vinnu. Iðgjöld
sjómanna eru langhæst enda á-
hœttan þar mest. Riíkissjóður
hleypur þar undir bagga með
útgerðarmönnum hinna smærri
báta. Iðgjöld fyrir skipverja á
bátum, sem minni eru en 12 smá
lestir og því ekki skráningar-
skyldir- greiðast að %o af ríkis-
sjóði. Útgerðai’menn slíkra báta
greiða því aðeins 7/10 hluta ið-
gjaldanna eða 8.40 kr.
Eins og áður ér sagt, mun
láta nærri að bætur til vanda-
fólks þeirra 46 manna, sem fór-
•ust af slysförum fyrstu 43 daga
þessa árs, hafi numið 2 milljón
og 3,00 'þús kr.
Mundi þessi fjárhæð hafa kom
iðaðbetri notum.bætt úr Urýnrd
þörfum, ef hún hefði verið 14t—
in óhreyfð í sjóðum þeirra 2000
—3000 atvinnurekenda sem ið-
gjöldin hafa greitt, og aðstand-
endurnir 152 hefðu engar bætur
fengið? Mundi þjóðfélagið I
heild betur sett ef sá háttur
væri á? Og hvert væri þá hlut-
skipti ekkna, barna og aldraðr*.
forelara?
Slysatrygging sjómanna vas
fyrst stofnuð hér í’917. En al-
menn slysatrygging, er einnig;
tæki til verkafolks í landi, var
ekki stofnuð fyrr en árið 1925.
Síðan hafa lögin verið endur-
bætt stig af stigi og tryggingar
sviðið fært út.
Iðgjöldin hafa jafnan verið
miðuð við það að standa nokk-
urn veginn straum af útgjöldum,
Sjóðir slysatryggingarinnar
námu því um síðustu áramót
ekki nema rösklega 3 milljónum
króna. Þegar þess er gætt, að
tryggingin tekur til um 25000
manns og að hún þarf venjú-
léga að greiða bætur fyrir milli
1000—2000 slys á hverju ári, og
að tala þeirra, sem rétt eiga tii
bóta, er miklu hærri, verður þa3
hverjum manni ljóst, að sjóðir
hennar hrökkva skaimmt til a3
mæta áhættunni. Hún verður
því til þess að geta leyst af hendi
bótagreiðslur og aðra skuldbind
ingu, að miða iðgjöldin við það,
að þau samsvari áhættunni á
hverjum tíma.
Við íslendingar erum * sv»
gæfusamir að hafa komizt hjá
þeim koistnaði, sem þungbærast
ur er mörgum þjóðum, kostnað-
inurn við vígbúnað, her og styrj-
aldir. Vopnasmiíði og herskipa-
byggingar kalla hér ekki fólki3
fná’ öðrum störfum. Við höfum
engan fcostnað af landher, flota
eða flugher. Og við þurfum efcki
að sjá fyrir ekkj'um, foreldrum
og börnum hermanna, sem fall-
ið hafa með vopn í hönd. Eng-
ar sveitir örkumlamanna, lemtsr
aðra eða blindaðra af vopnum
óvinaþjóða fylla hæli okkar og
sjúkralhús. Við eigum að sýna
það, íslendingar, að við kunn-
um rétt að meta, hversu gæfu-
samir við erum í þessu efni,
kunnum að imeta, að stærsta ó-
gæfa annarra þjóða hefix fari3
framhjá okkar gárði.
Það gerum við bezt og á mest
viðeiganöi hátt með því að
tryggja sem mögulegast okkar
hermenn, þ. e., verkamenn, sjó-
menn og aðra þá, sem vinna á-
hættusöm störf sér og sínum til
framfæris og þjóðinni allri til
nytsemdar.
Þegar litið er til þess, hverj-
ar f járhæðir aðrar þjóðir leggja
fram til styrjaldarinnar og hví-
líkar byrðar þær verða að bera,
og bera hennar vegna, virðist
ekki ástæða til að draga í efa,
að okkur Íslendingum ætti að
vera fært að koma tryggingar-
málum okkar og opiniberri for-
sjlá í það horf, að öryggisleysið
og óttinn við skort ætti eigi að
þunfa að eitra líf nokkurs manns
eða konu, né spilla starfsgleði
hans og hamingju.
Sá er íilgangur alþýðutrygg-
inganna.

*5J
Teklð á móti flutningi til
Vestmannaeyja fram til há-
degis í dag.
„Ægir"
fer til Vestmannaeyja með
póst og farþega kl. 8 í kvöld.