Alþýðublaðið - 28.07.1944, Blaðsíða 3

Föstndagur 28. Júlí 1S44
ALÞTÐUBUD!”
S
A
Sigur Dana.
THYGLI MANNA um
heim allan beindist eink-
um að Danmörku og því, sem
þar var að gerast síðustu dag-
ana í júní og fyrstu daga
þessa mánaðar, enda þótt
mikil og merkileg tíðindi
væru að gerast á vígstöðvun-
um sjálfum. Atburðir þessir
eru merkilegir að því leyti,
að þarna tókst óvopnaðri
smáþjóð að brjóta á bak aft-
ur herveldi stórþjóðar, með
samtökum, sem alls ekki
voru fyrirfram ákveðin, ekki
gerð samkvæmt neinni skip-
un utan frá, hvorki frá
Frelsisráði Dana né heldur
bandamönnum. Þá var fólk-
ið sjálft, maðurinn á götunni,
sem fann sér misboðið, reis
upp og sagði: Hingað og ekki
lengra.
ÞAÐ VAR allsherjarverkfall í
Kaupmannahöfn. Sporvagnar,
póstur og sími, verzlanir og
verksmiðjur, öll vinna lá
niðri, 300.000 til 400.000
manns var í verkfalli. Það
þusti út á göturnar, þrátt
fyrir vélbyssuskothríð og af-
tökur. Þjóðverjar tóku af
lífi 16 danska föðurlands-
vini á einni viku, sem höfðu
ekki annað til saka unnið, en
p j vera góðir synir ættlands
síns. Samt létu menn það
ekki á sig fá, heldur sýndu,
að þeir höfðu varðveitt allt
' það bezta, sem ucrrænir
menn eiga í fari sínu, þrátt
fyrir fjögurra ára kúgun.
Það var andi Níels Ebbesen,
sem enn gerði vart við sig,
sá andi föðurlandsástar og
vitundar um rétt og samn
Mka, sem aldrei verður
bugaður, meðan menn geta
hugsað og starfað í friði.
/
EN ÞAÐ ER táknrænt fyrir
það, sem gerist daglega í
löndum þeim, sem Þjóðverjar
hafa hertekið og kúgað, að
reiði fólksins beinist jafnvel
enn meir að þeim, sem svik-
ið hafa landa sína, innfædd-
um mönnum, sem reynzt
hafa ódrengir, þegar mikið
lá við. Norðmenn hafa sína
quislinga og hirðmenn, Ger-
manske SS-Norge og hvað
það nú heitir allt saman.
Danir höfðu líka sérstakan
flokk ódrengja, rudda og var
menna, sem nefndist Schal-
burgkorpset.
MENNIRNIR í ÞESSUM félags
skap gerðu sig bera að fá-
dæma hrottaskap gagnvart
löndum sínum. Þeir sprengdu
í loft upp eignir danskra borg
ara, misþyrmdu mönnum og
voru sekir um mörg óhæfu-
verk önnur. Þetta áttu Dan-
ir almennt erfitt með að
skilja, þennan ótrúlega hugs-
unarhátt og innræti, rudda-
skapinn, sem fólst í öllu
þeirra framferði gagnvart
saklausum meðborgurum. —'
Þess vegna urðu Schalburg-
mennirnir fyrir enn meira
hatri og mótspyrnu en Þjóð-
verjar sjálfir. Danir og Norð-
menn geta á vissan hátt skil-
ið, að þýzkir hermenn, sem
Auslumgsföðvaraar.
Þessi mynd sýnir nokkra staði á austurvígstöðvunum, sem mikið hefir verið barizt um.
að undanförnu. Á miðri myndinni, nokkru fyrir ofan miðju, er Lwow eitt sterkasta vigi
Þjóðverja í Póllandi, sem nú hefir fallið í hendur Rússum. Nokkru neðar er Stanislawow
(Stanislau), sem einnig hefir gengið úr greipum Þjóðverja. Efster Brest-Litovsk, þar sem enn
er barizt, svo og Varsjá, höfuðborg Póllands. Nokkru neðar er Lublin, sem nú er á valöi
Rússa.
ÖfarSr ÍÞjóSverJa á austurvígstöðvunum:
Náðu ©iiiiiig olíuborginni Stanislawow í
KMuiifi á sitt vald ®g sækja hratt til
sjávar í Lithauen
£1
TALIN gaf í gær út 5 dagskipanir og tilliynnti marga
mjög mikilvæga rússneska sigra. Meðal borganna, sem
teknar voru, eru Lwow, höfuðvirki Þjóðverja í Póllandi,
Dvinsk í Lettlandi, Stanislawow við rætur Karpatafjalla,
Bialystok, en þar hafa að úndánförnu geisað götubardagar og
Siaulai í Mið-Lithauen, en þaðan sækja Rússar hratt fram
til Eystrasalts. Með töku hinnar síðastnefndu borgar hafa
Rússar allar járnbrautir, sem voru á valdi Þjóðverja á þess-
um slóðum, nema eina og munar því minnstu, að allar her-
sveitir Þjóðverja í Eistlandi og Lettlandi séu með öllu inni-
króaðar og úr sambandi við heimalandið. Rússar eiga nú
tæpa 50 km. til Varsjá, þar sem þeir hafa sótt lengst fram.
Rússar hafa sja. ian eða
aldrei birt eins stórkostlegar
sigurfregnir og í gær. Hver sig
urtilkynningin rak aðra í
Moskva í gærkveldi og var skot
ið af fjölmörgum fallbyssum
höfuðborgarinnar, er fréttist
um fall nýrrar borgar. Þá vék
ur það og athygli, að Rússar
hafa nú rofið brautina milli
Riga og Tilsit og þar með auk
ið stórkostlega á samgöngu-
vandræði Þjóðverja.
Lwow er stærsta borgin, sem
Rússar hafa tekið undanfarna
mánuði. Þar bjuggu um 300
staddir eru í löndum þeirra,
eru að framkvæma skyldur,
nauðugir, viljugir, en slíku er
ekki til að dreifa um quislinga
og Schalburgmennina. Þeir
eru af frjálsum vilja böðlar
sinnar eigin þjóðar.
ÞESSUM örlagaríku stöðum í
Kaupmannahöfn og víðar í
Danmörku, lauk, eins og
menn muna, með sigri hinn-
ar óvopnuðu dönsku þjóðar.
Schalburgmennirnir voru
teknir af götum Kaupmanna-
hafnar og ekki voru gerðar
neinar hefndarráðstafanir af
hálfu Þjóðverja vegna verk-
fallsins. Dr. Best, forystumað-
ur þýzkra stjórnarvalda í
Danmörku sá fram á, að ekki
tjóaði að siga vopnuðum
villimönnum á siðað fólk,
jafnvel þótt það væri ó-
vopnað. Og Danir hlutu aðdá-
un manna hvarvetna urn
heim fyrir skelegga fram-
komu á erfiðustu tímum.
Enn einu sinni hafði frjáls-
borinn andi sigrað svörtustu
kúgunaröfl, með manndómi
og sanngirni, réttlætiskennd
og drengskap.
'xsy m
þúsund mánns fyrir stríð og
borgin er mjög mikilvæg sam-
göngumiðstöð. Þjóðverjar
höfðu víggirt borgina mjög
rammlega, en hersveitir, undir
stjórn Konevs hershöfðingja
ruddust inn í borgina með á-
hlaupi. Jeremenko hershöfðingi
sem kunnur er frá bardögun-
Framhald á 6. síðu.
Ráðherrar pólsku
sijérnarinnar í Lond-
on sfarfa í Póllandi.
T T tanríkismálaráðherra
pólsku stjórnarinnar í
London lýsti yfir því í gær, að
þrír pólskir ráðherrar, sem
verið hafa í London til þessa,
starfi nú í Póllandi og muni
þeir vera réttir fulltrúar pólsku
þjóðarinnar, þegar Þjóðverjar
hafi verið hraktir úr landi. —
Menn þessir vinna í nánu sam
starfi við „neðanjarðarstarf-
semina“ pólsku. Að sjálfsögðu
var þess ekki getið, hvar þeir
hefðust við og ekki var frek r
skýrt frá verkefni þeirra.
Föðurlandsvinir haida
vörð um Krisfjén ;
konung.
I
'~*í -i
—r~.ý 1 }
sænskum blöðum er nú
skýrt frá því, að danskir
föðurlandsvinir haldi vörð um
Kristján konung. Öflugur
vörður, um 100 manns eða
fléiri í einu eru á varðbergi við
Scrgeofrihöll, þar sem Kristján
konungur dvelur. Þjóðverjar
vita að sjálfsögðu engin deili á
þeim, sem halda vörð af hinni
mestu árvekni dag og nótt. Ef
sá grunur kemqr upp, að eitt-
hvað sé á seiði, sem gæti verið
hættulegt fyrir konunginn,
munu föðurlandsvinirnir taka í
taumana og verja konunginn til
síðasta manns.
(Frá danska blaðafulltrú-
anum).
Sókíiira i Normandie:
Árásum ÞJóðverJa SirurBdiS við €aen.
B
ANDAMENN halda áfram sökninni í Normandie, einkum
þar sem Bandaríkjahersveitir sækja fram vestur af St. Lo.
Þeir eru um 8 km. frá Cautane os hafa tekið Marigny, sem tal-
inn er hafa hemaðarlega mikiivæga þýðingu. Þá hafa Bandaríkja-
menn knúið Þjóðverja íil undanhalds frá Periers og raskað mjög
öllú samgöngukerfi Þjóðverja. Við Caen hafa Þjóðverjar stöðvað
sókn Breta og Kanadamanna, en ekkert orðið ágengt í gagná-
hlaupum sínum.
Fregnritarar segja, aö Banda
ríkjamenn sæki áfram af mikl-
um krafti og tefli fram ógrynni
skriðdreka og vörubifreiða og
Þjóðverjar hrökkvi hvarvetna
fyrir. Það var fótgöngulið
Bandajj’ jamanna, sem hrakti
Þjóðverja á brott úr Periers. Þá
hafa þeir og tekið borgina Mar
igny. Tala þýzkra fanga, sem
teknir hafa verið að undan-
förnuj nam í gærkveldi um
2500 mönnum. Tekið er fram
í gærkveldi, að ekkert' lát sé
á sókn Bandaríkjamanna.
Suður og suðaustur af Caen
eiga Bretar og Kanadamenn í
hörðum bardögum við Þjóð-
verja, sem gerðu hörð gagná-
hlaup í fyrrinótt og tefldu
frarn öflugu skriðdrekasveit-
um. Bandamenn sendu þá fram
margar Typhoon-flugvélar, sem
nota rakettubyssur og tókst
þeim að eyðileggja marga skrið
dreka.
Bandaríkjamenn tilkynntu í
gær, að McNaer hershöfðingi
hefði fallið í Normandie. Hann
var 62 ára að aldri. Hann stjórn
aði áður öllum fótgönguliðs-
sveitum í Bandaríkjunum, en
vildi heldur komast til vígstöðv
anna.