Alþýðublaðið - 05.11.1944, Blaðsíða 6

4.
ALÞVÐUBLAÐIÐ
Sunnudagur 5. nóvetóber 1944
Bókamenn! Athugið þessar bækur
Jakob B. Bull:
Vormaður Noregs
220 bls.
Kr. 21,60 ób. — kr. 34,20 ib.
Ronald Fangen:
Með tvær hendur tómar
377 bls.
Kr. 28,00 ófo. — kr. 42,00 ib.
Sigurbjörn Einarsson:
Rosenius
22 bls.
Kr. 2,00 ób.
Kaj Munk:
Við Babylons fljót
225 bls.
Kr. 24,00 ób. — kr. 33,00 ib.
Friðrik Friðriksson:
Guð er oss hæli og styrkur
113 bls.
Kr. 18,00 ób. — kr. 30,0j0 ib.
Þessar bækur eru allar hver annarri merkrai og eigulegri. Þær má ekki vanta í
bókasafn yðar. En nú er hver síðastur. Sumar þeirra eru alveg uppseldar hjá oss og að-
eins örfá eintök eftir hjá bóksölum. Notið tækifærið og tryggiö yöur eintök strax hjá
næsta bóksala. Eftir nokkra daga getur það verið of seint.
Bókagerðin LILJA.
Pósthólf 651. Reykjavík.
Framhald af 4 slðn:
Afmælissamtal við Signrjón í Óiafsson.
mæði 'þeirra. En þeir hafa líka
getað notið uppskerunnar.“
— Sjómannafélagið gekk
strax í Álþýðusambandið?
„Það var eitt af stofnendum
þess. Það gerðist og foxystufé-
lag á sambandinu við hlið Dags
brúnar og Framsóknar. Þessi
þrjú félög stóðu alltaf saman,
studdu hvert annað og stefndu
að sama marki meðan þeim var
öllum stjómað af Alþýðuflokks
mðnnum. Undir forystu Jóns
Baldvinssonar háðu þessu þrjú
félög og þó sérstaklega Sjó-
mannafélagið og Dagsbrún oft
harða baráttu fyrir önnur fé-
lög víðsvegar um landið, sem
voru að byggjast upp og reyndi
þá oft ekki hvað sízt á sjó-
mennina, eins og eðlilegt var,
þar sem þeir gátu stöðvað vöm
flutninga til þeirra atvinnurek
enda, sem beittu verkamenn
kúgun og yfirgangi.“
Starfiö á alþingi.
— Löggjafarstarfsemin hefur
verið annar þáttur verkalýðs-
baráttunnar?
„Já. Jón Baldvinsson, fyrsti
þingfulltrúi Alþýðuflokksins
hóf þá baráttu, studdur af verka
lýðsfélögunum. Fyrsti sigurinn
í þeirri baráttu var samþykkt
togaravökulaganna, en síðan
hafa margir sigrar verið unnir
og ég hygg að það sé næsta
eindæmi í nokkra landi, að al-
þýðan hafi fengið kjör sín eins
mikið bætt á einum aldarfjórð-
ungi og raunin er með íslenzka
alþýðu, þó að enn sé þörf fyrir
vakandi baráttumenn og styrk
ar fylkingar alþýðumanna, sem
vita hvað þeir vilja og telja ekki
eftir sér að leggja fram krafta
sína.“
— Hvenær va^st þú fyrst
kosinn á þing?
„1927. Þá sat ég á alþingi til
ársins 1931. Svo tapaði Alþýðu
flokkurinn í þingrofskosningun
um og ég féll. Síðan var ég aft-
ur kosinn 1934 og sat þá á
þingi til 1942.“
— Og á þessum árum bjóstu
víst til „Sigurjónskuna“, það
faliega og fræga orð.
„Það orð, já. — Sjómannafé-
lagið hefur um langan aldur,
jafnframt því að halda áfram
launabaráttunni, barist fyrir ör
yggismálum stéttarinnar, í öll-
um myndum þeirra. Og þó að
félagið ætrti alltaf vísa baráttu
menn á alþingi, þar sem vom
fulltrúar Alþýðuflokksins, þá
fékk ég það 'hlutverk, er á þing
kom að gefa mig mest að þeim
málum. Lengi var félagið hróp
andans rödd í þessum málum,
en nú er á annan veg. Nú virð
ast öll samtök sjómannastétt.ar-
innar, yfirmenn sem aðrir,
leggja ráka áherzlu á þessi mál.
Öryggismálin hafa verið marg-
þætt og fyrir þeim hefur verið
barist á alþingi og mjög miklar
framfarir hafa orðið. Ég get
nefnt: eftirlit með skipum, lög
um loftskeytastöðvaskyldu, end
urskoðun laganna um stýri-
mannaskólann, lög um atvinnu
við siglingar, sjómannalögin frá
1930 og lögskráningarlögin. Svo
köma endurbætux á öðram lög
nm, tryggingalögin og þar á með
al stríðstryggingalögin. í sam-
bandi við þau lög er rétt að
minna á það, að eftir síðas^
stríð stóðu sjómenn uppi jafn
slippir og í byrjun stríðsins. Að-
staða sjómanna í þessari styxj-
öld er allt önnur en þá var og
það er ekki hægt að bera saman
f j árhagslega aðstöðu þeirra, er
staðið hafa eftir, að ástvinur-
inn lét lífið á hafinu. Stríðs-
tryggingarnar fengu sjómenn
fyrst með samningum, en síðan
voru lög samþykkt um þser.
I þessu sambandi skal ég geta
þess, að ég á nú sæti í 5 manna
nefnd, sem undirbýr róttækar
breytingar á lögunum um eftir
lit með skipum. Ég hef líka
tekið þátt í baráttunni fyrir
slysavömunum. í stjórn slysa-
varnafélagsins hef ég átt sæti
frá upphafi. Ég hef gert allt
sem ég hef getað til þess að
flýta fyrir byggingu sjómanna-
skólans og þar er ég í bygginga
nefnd.
Ég get ekki verið að telja
þetta lengur, en d löggjafarstarf
inu höfum við starfað alveg
eins og í hinni beinu launabar-
áttu. Við höfum sótt fram skref
fyrir skref, hægt að vísu en ör-
uggt og allt af unnið nokkuð
á. Ég tel að þetta sé heppileg-
asta baráttuaðferðin fyrir al-
þýðuna og henni eigi að halda
áfram.“
— ÍÞú ert andvígur upp-
hlaupaaðiferðinni?
,,Já, álgeriLega. Ég tel að ís-
lenzkur verkalýður eigi að
starfa á sama liátt og aQJþýðu-
■hreyfiimg vestrænna þjóðar. Enig
in verkailýðlslhreyfinig er jafn
þroskuð og verkalýðáhreyfing
þeirra.Hún er og jafnframt því
sem (hiún er sverð og skjöldur
alþýðunnar styrkasta stoð þjóð-
aríheildarinnar og vinnur í sam-
ræmi við fólkið að því að breyta
þjóðfélaiginu til aukiins rétt-
lætis og jafnræðis aneðal mann-
anna. Skyndibyiltingaraðferðin
er sáðkora sífeilldra óeirða. Eðli
leg þróun máílanna er haldbezt
fyrir alþýðuna.
Alþýðan hfeur nu
f undið sjálfa sig.
Ég vii ekki láta hjá 'líða,
fyrst að Alþýðuiblaðið óskar eft-
ir þessu viðtali við mig af því
að óg er orðinn svo garnall í
hettunni, að segja það, að í
baráttu undanfarinna 25 ára
hefur íslenzk alþýðustétt
fundið sjálfa sig og jþjóðfélag-
ið hefur fundið hana. Aður fyr
stóðu einstaklingamir einir í
næðingum harðrar lífsbaráttu
— og fundu. til þess. Þesis
vegna voru þeir tregir tiO. að
rísa upp, þó að kúgun yríji
stunduim næsta óbærileg. Verka
lýðshreyfingin hefur skapað
stolt verkalýðsinjs, enginn verka
maður, sjómaður eða verka-
kona stendiur einn. Þúsundir
einstaklinga standa með hon-
um. Þetta skapar öryggistil-
finningu og sjálfstrauist, en
sjáMistrauistið er fyrsta skilyrð-
ið til þess að fólkið geti skapað
sér ibetri kjör og bjartara íláf.
Verkalýðurinn stefnir ekki að
því að kúga neinn. Hann iheimt-
ar ekki alræði einS, og sumir
vilja vera iáta. Hann heimtar
réttlæti og jafnrétti og bræðra-
lag fyæiir alla rnenn og með
öllum mönnuan. Og nú þegar
ég er sextugur gleður það mig
mest atf öllu að hafa fengxð að
vera þátttakandi í þessu tfrelsis-
striði alþýðunnaT\ 'Nú eiga
yngri mennirnir að taka við og
halda átfram þeini byggingu
alþýðunnar sem við eldri menn-
irnir höfum byrjað á og unn-
ið að. En þeir mega ekki leggja
þann þrótt, sem íslenzk alþýða
hetfur nú til að ibera, í Ihættu.
Það er hægt að tapa öllu. Það
er hægt að faraist í síðasta boð-
anium. Ég vil vara við öfga-
flóðinu, sem reynt er að steypa
yfir verkalýðshreytfinguna.“
Samtal við Sigurjón Á. Ólafs-
son varð ekki lengra. Einn af
elstu fólögum hans í Sjómanna-
félaginu sagði við mig einn dag-
inm: „Ég hugsa að Sigurjón sé
einhver allrá farsælasti foring-
inn, semt íslenzk alþýða hefur
eignast. Hann hefur sjálfur allt
af vaxið af hverju því starfi,
sam honum foeíur verið falið.
Fáir rnenn foatfa reynst eins
foappasælir í baráttunni fyrir al-
þýðuna og vil ég þó engan
þeirra lalsta, eða draga úr þeirra
hlut.“
Ég foygg að þetta !sé réttmæt-
ur dómur. Það væri foægt að
skrifa með glæstari orðum um
baráttu Sigurjóns Á. Ólafsson-
ar á undaförnum 25 lárum, en
fram koma í ummælum hans
Nú eru sjómennirnir frjálsir
menn! Nú eru sjómannafoeim-
ilin ekki tætt sundur, þó fyrir-
vinnan láti lífið í baráttunni við
Ægi. Þetta eru að eins tvær
setningar — En lýsa þær ekki
geysilegri foreytingu. Einn
heilsrti forystuma ðurin n í bar-
áttunni, sem skapað heifur þessa
breytingu, er Sigurjón Á. Ólafs-
son, sem verið hetfur formaður
Sjómannatfélagisins í þessari sjó-
mannaJborg, tf aldarfjórðung, og
srtýrt hefur því aif slíkri foyggni
og fosjólni, að fá eru deemi í
íslenzkri verkalýðshreyfingu.
25. október 1944.
vsv
ítalía:
Vatnavextir hamla
hernaSaraðgerSum.
¥ T NDANFARNA daga hefur
^ verið óheniju votviðrasamt
á Ítalíu. Mikill vöxtur er í öll-
um ám og vegir mega heita
forað eitt. Bæði Bandamenn og
Þjóðverjar eiga því mjög erf-
itt um alla aðdrætti vista og
hernaðaraðgerðir í stórum stíl
hafa legið niðri. Hefur vígstað-
an því ekkert breytzt undan-
farinn sólarhi^ng. Víða hefur
brýr tekið af ám og erfitt um
allar samgöngur.
Sir Oliver Leese, stjórnandi
8. hersins hefur kvatt hermenn
sína, en hann er á förum til
þess að taka við yfirstjórn
brezka landhersins í Suðaustur
Asíu. Þykir Leese hafa verið
hinn snjallasti hershöfðingi, —
enda vinsæll mjög af hermönn-
um sínum.
Laugarnesprestakall.
í samkomusal Laugarneskirkju,
kl. 10 barnaguðsþjónusta, séra
Garðar Svavarsson, kl. 14 messa,
séra Garðar Svavarsson.