Alþýðublaðið - 14.12.1944, Blaðsíða 2

ALÞYÐUBLAÐIÐ

Norsk minningargjöf
FBA fl0? •T/I 57rF;<11
smsjoi m- :
SAREHt m*:.-
Silfurtaflan, sem var afhent Akureyri í gær.

Norski herinn sendir ákureyrar-
hæ álefraða siifurfðffy
—■ ♦ ■»—
Til miíiningar um dvöl n^rskra hermanna
þar á árunym 1941—1943
Nýtí gislihús í Reykja
vík að tilhlufun rík
isstjórnarinnar
Þingsályktunartil
laga, sem Jónas
Jónsson flytur
JÓNAS JÓNSSON flytur í
sameinuðu alþingi tillögu
til þingsályktunar um „að skora
á ríkisstjómina að beita sér fyr-
ir því að koma á stofn félagi
til að reisa almenningsgistihús
með allt iað 150 herbergjum á
góðum stað í iReykjavík.“
í greinargerð fyrir frum-
varpinu segir m. a. á þessa leið:
„Innlendir ferðamenn, sem
gista í Reykjavík um þessar
rnundir, eru' í hinum mestu
vanc^ræðum. Þá vantar bæða
þak yfir höfuðið og aðstöðu til
að fá mát og drykk til dag-
legra þarfa. Aðkomumenn úr
sveát og sjó, sem hingað koma,
verða að leita á náðir einstakra
manna og þá að vonum til
frænda og kunningja. En eins
og að líkum lætur, koma marg
ir hingað, sem ekki diga að
vandamenn, sem opna hús sín
fyrir þeim.
Ég álít, ef tiiilaga þesisi vsrð-
ur samþvkkt, að ríkisstjórnin
eigi að snúa. sér til margra stofn
ana og félaga, sem telja má að
málið snerti beint og óbeint, svo
til manna, ekki sízt einstakra
manna, sem frámarlega standa
í rekstri gistihúsa, og fá þessa
aðilai tfl að leysa vandann í
sameiningu. ' Þær stofnanir,
sem telja má sjálfsagt að leita
til, eru Reykjavíkurbær, Eim-
skipafélag íslands, Búnaðar-
bankinn, Landsbankinn, Útvegs
banMnn, Fiskifélag íslands og
Búnaðarfélag íslands, Samband
ið og Verzlunarráðið, Lands-
samband útvegsmanna, Slátur
félagið og Mjólkursamsalan. Öll
M ORSKI HERINN hefir
* gefið Akureyrarbæ silf-
urtöflu til minningar urn
dvöl norskra hermanna á
Akureyri árin 1941, 1942 og
1943.
Silfurtafla þessi er 40X50 cm.
að stærð og vegur hún um 10
kg. iFyrir ofan texann er ríkis-
skjaldarmerki Noregs úr gulli
og rauðum glerungi. Það var
Hjelvik kapteinn, yfirmaður
norska hersins á Akureyri, sem
hafði : forystu fyrir i þvi, a,ð
Akureyri yrði send þessi minn-
ingargjöf.
Minnimgaitallan var háltíð-
lega aÆhient d Akureyrakirkju
í gæíkvöldi, oig afhenlti Jlan-
toft Iinidhjöir iræðis'maðiur, hana.
Stiendiur áletrað á töfiLurmi:
„I takknemli'g erindring til
Akureyri by fra norske styrker
stasjonerft her í kriigsár.ene
194Í — 1943.“
Erlendur Þorsteinsson
er ekki skrifstofustjóri, eins og
missagt er í fréttinni af skipun ný
byggingarráð í blaðinu í gær, held
ur framkvæmdastjóri síldarút-
vegsnefndar og hefir verið þa‘ð í
fimm ár.
Skátar, piltar og stúlkur.
Mætið við Vegamótastíg í kvöld
kl 7.30 til söfnunar fyrir Vetrar-
hjálpina. Völsungar! Mætið við
Ofnasmiðjuna. Verið vel búin.
Skáldsaga um líf og starf íslenzku
alþýðukonunnar
„Húsið í hvammimim“, eftir Óskar Aðalstein
kemur út eftir fáa daga
T NNAN fárra daga kem-
ur á bókamarkaðinn ný
skáldsaga eftir Óskar Aðal-
stein Guðjónsson. Heitir hún
„Húsið í hvamminum.“
Áður hiafia komið út tvær
bækur fná þesisum, ihöfundi', siem
er emin ungiur að ártum, „Ljóisið
í kiöitiniu“ 1937 ag „Grjólt oig
gróður“ 1941. Vaikiti hin síð-
arltalda töliverða aithygli oig þóitti
lofa igóðiu um hiöfuinidinni, enda
míátti heyra í hemni ýmisa nýja
itóraa í líisilieinzikri saignagerð,
ibæði um eifni og stiíil.
iHini raýja bóik Óísikaris Að'al-
isteiras er meista verk haras.
Þatita er v.eigamiikil isikláldisaiga
„Húsið í hvamminium“ er yfir
360 blliaðsíðluir í Sto.ru brioiti og
ifráganjgiur af hendi prentsitoif-
luraar íisnún á ísáfirði er góður.
Kápa Ibólkarinmar ler mjög
smeikikleig oig sérlkanimilieg, ein
ihana hafiur gjörit Siigurðuir Guð
jónission, bróðir skiáldisiras.
Óiskar Aðiaiisteimn hefur í
þessari nýju bók sinni valið sér
Hiíf og baráttitu aiþýðuimniar að
leifui. Bókin -segir sögu uragirar
sveiitastúllku, isem yfirigafur
isveitima síraa ein oig ailslauis oig
fer tiil isj ávarlþorpsins. Þar fer
hún að vinna fyrir sér oig litfir
að ölliu leyiti því bíifi, siem ram-
komiulauisar vinmaradi og strit-
aradi aliþýðiusitrálkur iliifa oig hafa
ilifið í íslenzkum sjlávarþorpum.
Þesisu lífi ilýsir Óiskar Aðail-
siteinn í litauðiuigum' myradum.
Söguhietja haras giftiist ungum
sjómamni og sjlálf reisa þau sér
heimili í ditlum 'hivammi, en
isaman fá þau ekiki að njóta þess
heimilis, því að sikip piltisiras* 1 er
skortið ' í kaf í uitanlanidsisigl-
ingu — ag er .sikáldið lýsir af-
istöðiu fcveniniararaa eftir silysið
ag meðiara ávisisara riíikir um af-
drif skipsins stlígur sagan hœst
Þarna er það ekki grátkilöikk við
ikvæmni, sem ig.efur lýisinguinni
svip, þvií að máftftur tilfiranimga
Iþeirra stetfimr fynst ag fremst
að því að 'hjáilpa hvenri amnairi
cig sikiapa nýjar bjartar voinir
og gefia lífi siínu nýjan, tilgang.
Það er trúllegit að marigar af
perisónum iþeisisarar sbáldisö'gu
'verði miöinnum mimnistæöur ag
hinuim uraga hölfundi verði með
þeissiari sk'áildislöigiu slkipað í röð
beisitu skáldis'aigniahiöfunda akk-
ar.
þessi fyrirtæki eru þar á vegi
stödd, að þau geta stutt þetta
mál og ættu að gera það vegna
félagsmanna og viðskipta-
manna.
Búnaðarbankinn á nú ágæta
lóð fyrir nútímagistihús. Ligg-
ur hún að Kirkjustræti milli
Alþingishússins og Skjaldbreið
ar. #Er varla til betri staður í
hænum. Forstöðumenn bankaras
munu hafa haft við orð á und-
angengnum mánuðum, að þeir
vildu gjarnan, að' þar yrði reist
nýtt gistdhús.“.
Menn brennas! á Alra
nesi
TVT ÝLEGA vildi það slys til
^ á Akranesi iað tveir menn,
Vilhjálmur Sveinsson og Guð-
mundur Egilsson slösuðust er
eldur kom upp í benzíni á Bif-
reiðaverkstæði Daníels Friðriks
sonar á Akranesi.
Guðmundur brenndist nokk-
uð í andliti en Vilhjálmur
brenndist á höndum og voru
þeir báðir fluttir í sjúkrahús.
Eldurinn kviknaðd í benzin-
blautu gólfi við það að raf-
magnspera féll á gólfið og brotn
aði og neástaði út frá henni um
leið, og breiddiist eldurinn þá
strax út um verkstæðið. Litlar
skemmdir urðu þó á verkstæð-
inu, því að fljótlega tókst að
ráða niðurlögum eldsins.
Óskar Aðalsteinn Guðjónsson
200 ára minning ións
Nrlákssonar í há-
skólanum í gær
Fró®!e§t stg skemmti
legt erlndi GnH-
mundar G. Haga-
líns
Guðmundur g. haga-
LÍN, flutti í gærkvöldi kl.
9 erindi sitt um Jón Þorláks-
son skáld á Bægisá í hátíðar-
sal háskólans.
Raikiti HaigaiMn æviiágrip oig
Ibó'kmieinratarisitöirf séra Jóras', en
.eifitir hainm iiggur miarigt frum-
saminna Ijóða oig hinar snilld-
anlegu Iþýðiragar ''hainis á verk-
uim Tuililins, Papies, Miiltons og
Kiloipatoeiks. Var eriradi Haigalíns
ýtar.legt oig hið k k e m m t. i l.egasta.
Jóns Þorlákssonar sýn
ing í
Fimmtuda^ur 14. des. 1944
■■ — ‘ .. ■■■ " 1 r
Don Quixote kominn!
úiáíslenzku
Eltthvert víðkunn
asta skáldrit í víðrí
vereid
NÝLEGA er komið út í ís-
lenzkri þýðingu eitt allra
kunnasta snilldarverk heimsbók
menntanna, skáldsagan Don
Qnixote eftir Miguel de Cer-
vantes. Þetta skáldverk hefir
verið þýtt á svo ,að segja hvert
einasta tungumál í heiminum
og er stöðugt gefið út í nýj-
um og nýjum útgáfum meðal
allra menningarþjóða.
Þassari ,bók hiefir löngum ver-
ð viðlbriugðið fyriir það, hve
keorumitilsg hún væri. Og víst
er um þaið, að Iþeisls eru ,flá dæmi
að ritivenk öðilisrt silíka út-
hrieiðislu og ivinsældir Sem
Dion Quixots. Hinn hugsjóna-
ráki ö|g 'hrelkkilaiuisá' riddari, Dan
Quixoitle, o|g skjail'dlsiveiinini haras,
Sanclho Painza, líða lesiandain-
luni seirat rár minni.
ílsleinzka úitigáfan er gerð eft-
ir raýleigri amerískri útgáfiu, og
hefir frú Maj.a Baldvinis sinúið
henni ó iís,lenzkiu. Ðókin. ea*
prýdd 100 mymdium efltir am-
'erísika Jiistiamiaraninra Warrein
Chappeill og er vel og smekik-
llega gefin 'út. Form!á3ia ritar
Siigurður Bálsision menrataiskóila-
feeranari. Úitgefandii er Bóka-
úittgláfa Pálrna H. Jóraslsonar,
A.kureyri,
¥ ANDSBÓKASAFNIÐ
■“-J minnist tveggja alda af-
mælis séra Jóns skáld Þorláks
sonar á Bægisá þessa daga, með
sýningu á verkum hans frum-
sömdum og þýddum, svo og
umsögnum og ritgerðum un
Jón. Sýning. Þessi hófst í gær
í lestrarsal Landbókasafnsins
og mun hún standa í nokkra
daga.
Er sex sýninigankösum feomið
fyrir í leisltraísal safnsins og er
öllum heimill aðgaragur að sýn-
inigurani þanra tíma sem siafniið
er opið.
"Þarná eru sýndar aliar rát-
gálfur af ljóðum séra Jóns og
IþýðingUm 'haras. Enrafremuir eru
iþarna ra'ak.k,ur erfiljóð Jóns
preratiuð í Hrapsey 1783.
Þó' eru f jiölda ritigerðir,. og
■um séra Jón Þorláksson ibæði
ieftir íslendiraga, og eiras eftir
leTÍienida fræðimenn í erlendum
riitium,.
Lofes eru til sýnis raoikkur eig
iinharadar rit séra Jóps, brétf,
Ijóðmæili ag mainntalsisikýsilur úr
Bægiisiársófen.
Þá ier á sýningurani vaftrasiiita
mynid iaf kirjiunni á Bægisá eftif
kola
O ÆRINN að Grafarkoti f
Stafholtstungum í Borgar
fiirði braran til kaldra kola síð-
ast liðinn þriðjudag. Allir inn
anstokksmunir brunnu inrai, en
ekkert slys varð á mönnum.
Ál'itið er að kviknað hafi í
þiekjiu bæjarims úit frá' reykháf,
því þar varð eldsins fyrst vart
loig brsóddis haran úit með
flughraða.
Bærinn að Grafarkoti er með
timburstöfnum, en veggirnir
voru úr torfi, ogi þakið var úr
timbri en járnklætt.
Hefur bóndinn í Grafarkotá
orðið fyrir miklu tjóni við
bruna þennan. Bondinn heitir
Magnús Guðjónsson, og er orð
inn roskinn maðuir. Hann bjó
í Grafarkoti með konu sinni og
uppkomnum syni.
Bensínskömmtun eflir
áramó!
¥->l ANN 1. janúar hefst nýtt
■* benzínskömmtunartíma-
bil og hefur atvinnu- og sam
göngumálaráðuneytið tilkynnt
hver skammturinn verði.
Skammturinn lækkar hjá
strætisvögnunum um 200 lítra
yfir timábilið og um 100 lítra
hjá almenningsbifreiðum. Einn
dg er smá lækkun á skammti til
lítilla éinkaibifreiða og skammti
til vörubifreiða, nema tveggja
tonna og stærri.
Skömmtunartímabil þetta
stendur yfir til aprílloka.
lón biisfcuip Hielgason, sem ’bisk
upsfrú Marie Hellgasian hefur
góiðfrásilaga lánað til sý,ninigar-
i innar.