Alþýðublaðið - 01.05.1945, Page 6

s
ALfrYÐUBLAPK)
w / / .
Húseigendur
í lögsagnarumdæmi Reykjavíkur
Gjalddagi á brunatryggingariðgjöldum var, sam-
kvæmt útsendum gjaldseðlum, 1. apríl s.l.
Dráttarvextir falla 'því á ógreidd gjöld 1. maí lí dag).
Þeir húseigendur, sem greiða gjöld sín fyrir 4. maí
—n.k., þurfa ekki að greiða dráttarvexti.
Almennar fryggingar h.f.
Austurstræti 10, 3. hæð. Sdmar 2704 og 5693.
Hvað lekur Hiller fif bragðs!
Frh af 5.
blákaldan sannleikann, enda
þótt svo sé ekki. Þessir menn
ggta talað af miklum sarinfær-
ingarkrafti og hegðað sér sam-
kvæmt boðskap siínum, enda
þótt ha-nn isé vitfirra ífrá upp
hafi til enda. Siðustu árin var
Napóleon þannig. Hann gat bók
staflega ekki horifzt í augu við
staðreyndirnar.
*
Á dögunum var ég að raða
niðuf sögubókum mínum og
opnaði eina þeirra, — brpf Na-
póleons til konu hans, Maríu
Lovísu. Eitt þeirra, dagsett 1.
nóvember 1812, byrjar þannig:
„Eins og þú sérð, nálgast ég
Pólland en þar ætla ég að hafa
vetursetu mína. Veðurfar er
hér ágætt; heilsa mín svo góð
sem hún getur verið, — áætl-
anir mínar ganga samkvæmt
óskum.“
Um þetta leyti var her hans
þó á mesta tv'ístringi. Allt i
kíing um Napóleon voru her-
menn hans að sálast af illum
aðbúnaði og í ósigursælum
orrustum. Kósakkarnir réðust á
þá og úlfarnir eltu þá um skóga
og sléttur. Særðir láu þeir án
þess hjálp bærist unz þeir lét-
ust. Hin einföldu orð: ,,veður-
far er hér ágætt, heilsa mín er
er svo góð,' sem hún getur ver-
ið, áætlanir mínar ganga sam-
kvæmt óskum“, eru eingöngu
ósannfæranleg sjálfsblekking
og eiginhyggja bréfritarans, —
sérhyggja, er m. a. var orsökin
að ósigri hans. Harin var blind-
ur á staðreyndir.
Hafið þið nokkurn tíma les-
ið Minningar Caulaincours?
Hann var viðstaddur, er Napó-
leon kallaði hershöfðingja sína
saman eftir að her hans hafði
beðið ósigur. Napóleon gekk að
einum þeirra og mælti:
,,Þú skalt fara með ‘her þinn
norður á við, — og- auðvilað
flytja með þér bækistöðvar
þínar og herráð.“
,,Herra,“ svaraði hershöfðing
inn. „Her minn er úr sögunni;
bækistöðvar mínar eru tveir
eldhússtólar og herráð mitt er
hestasveinninn, sem þér sjáið
hérna fyrir aftan mig.“
Hvað haldið þið að Napóleon
hafi sagt við manninn? Hann
sagði:
,,Hvers vegna segir þú slíkt
sem þetta, — sem eyðileggur
allt hugrekk'i mitt og skapstill- \
ingu?!“
Þegar kringumstæðurnar eru 1
sem verslar, er ,,hugrekki“ leið
toga af þessu stigi oftast á þann
veg, að þeir blekkja sig með
þVi, að hægt sé að bæta úr
öllu Þetta þýðir, að þeir gefa
fyrirskipanir, sem þeir hálft í
hvoru vita, að ekkert stoða og
ekki er hægt að framkvæma.
Svo lengi, sem nokkur er í þjón
ustu slíkra manna, gefa þeir
út fyrirskipanir sinar. A segir
við B, hverjar fyrirskipanirnar
séu, og B segir ofur einfaldlega:
„Þetta getur ekki verið; þetta
er ekki hægt að framkvæma.“
En A segir: „Þetta er samt fyr-
irskipað, — ég get ekki gert að
því.“ Þannig heldur þelta á-
fram, frá æðsta manni til hins
lægsta, — en allt er árangurs-
laust. Sá, sem mest lætur blekkj
ast, er jafnan sá, sem mest ræð
ur, toppfígúran. Og hVer j u er þá'
við að búast af Hitler í dag? —
Hvernig fór fyrir Napóleoni:
Eftir ósigurinn við Waterlo,
er Napóleon gaf sig Englend-
ingum á vald, lét hann sig
dreyma. Hann reit bréf til
enskra þjóðhöfðingja, þar sem
hann fór þess á leit, að í Eng-
landi yrði tekið á móti sér með
virðingu og vinsemd. Hann gat
ekki hætt við drauma sina.
Þrátt fyrir þetta var Napóleon
í vissum skilningi mjög mikill
raunsæismaður.
En hversu miklu líklegri er
þá ekki Hitler, — undiriforing-
inn og húsamálarinn frá Vínar
borg, sem hefur upplifað miklu
ótrúlegri viðburði á æfi sinni
heldur en nokkru sinni sjálfur
Napóleon, — hversu líklegri er
hann ekki til þess að blekkja
sjálfan sig og halda áfram ó-
, endanlega?
,,Við erum að komast að raun
um mesta furðuverk veraldar-
sögunnar,“ sagði Göbbels á ’af-
mælisdegi Hitlers árið 1944.
„Séníið er að skapa nýjan
heim.“ i
Auðvitað hefur Hitler trúað
þessu statt og stöðugt. Þess
vegna held ég að hann muni
ekki geíast upp, — hann muni
ekki sleppa af hugsanlegum
,,tæikifærum“, sem isvo oft
'hingað til hafa þorizt upp 1 hend
ur hans. Hann mun halda á-
fram að láta sig dreyma og
blekkjasl. Eitt sinn sagði hann: ■
„Forlögin gefa þeirn sigur, sem
á hann skilið.“
Hlægið, ef ykkur lízt, — en
enginn hefur talað a:f jafn heil-
um hug og der Fuhrer, er hann
mælti þessi orð.
Jónas Jónsson sexlugur
SEXTUGUR er í dag einn
af aðsópsmestu og umdeild
ustu stjórnmálamönnum lands-
ins á síðustu áratugum, Jónas
Jónsson alþingismaður frá
Hriflu.
í haii nær þrjá áratugi hefir
hann barizt í fremstu víglínu á
sviði islenzkra stjórntmiála, og
verið þar manna stórvirkastur
og harðskeyttastur, enda unnið
Sér hvort tveggja: fjölmennan
hóp heitra fylgismanna og harð
Vitugra andstæðinga. Má með
sanni segja, að um engan stjórn
míálamann hér á landi hafi stað
ið annar eins styr á þessu tima
bili og um hann, þó að nokkuð
hafi úr þeim styr dregið hin
allra síðustu ár.
Jónas Jónsson er einn af frum
herjum og stofnendum Fram-
sóknarflokksins og hefir lengst
af verið áhrifamestur forustu-
maður hans, jafnframt því, sem
hann hefir ávalilt verið i fylk-
ingarbrjósti samvinnuhreyfing-
arinnar meðal bænda. Á fyrri
árum sýndi hann einnig mik-
inn skilning á uppvaxandi sam
tökum verkalýðsins og alþýð-
unnar við sjóinn og beitti sér
í flokki siínum mjög ákveðið
fyrir samvinnu við • Alþýðu-
flokkinn, samvinnu, sem á sin-
um t’íma bar stórkostlegan á-
rangur fyrir bændur og verka-
m’enn' landsins og raunar þjóð
ina alla, eins og hinar mörgu
verklegu framfarir og félags-
legu umbætur á öðrum og
þriðja áratug þessarar aldai'
bera vott um. í þeim efnum eru
það engar ýkjur að „verkin
tali:“ En á siðari árum hefir,
sem kunnugt er, leiðir skilið,
og Jónas Jónsson leitað sér
nýrra vina á sviði stjörnmál-
anna, meðal hinna íhaldssam-
ari aíla landsins, sem margir,
Jónas Jónsson
ekki aðeins í verkálýðshreyfing
unni, 'heldur og í hans eigin
flokki, hafa átt erfitt með að
skilja, að hann gæti átt samleið
með. Og því er það, að ýmsir,
sem áður yoru sam'herjar hans
og dáðu hann jafnvel manna
mesl, hafa í seinni tíð gerzt
engu minna heitir andstæðing-
ar hans á sviði hins opiribera
ll'ifs, en þer voru áður vinir.
Slik er oft sköp stjórnmála-
mannsins. En hvort, sem menn
hafa verið með eða móti Jónasi
Jónissyni, hafa allir ávallt viljað
heyra það, sem hann hefir sagt,
og lesa það, sem hann hefir
skrifað, enda leikur það ekki
á tveimur tungum, að hann sé
einn af skelekkustu áróðursmönn
um, sem hér hafa þekkzt, hvort
heldur í ræðu eða riti, og einn
af ritfærustu mönnum þjóðar-
innar, þeirra, sem við stjórn-
mál fást. Og á afköslum hans
á því sviði enn þann d>ag í
dag, yrði það ekki ráðið, að
hann hefði nú þegar náð sex-
lugs aldri.
Rauði hrossinBi á Islandi
Frh. af 4. rfíðu.
1445,00 RKÍ hefir borizt mynd
arleg merkjagjöf frá ameríska
Rauða krossinum og verða þau
notuð á árinu.
Starfsemi deildanna.
Gufuboðstofur: Akranesdeild
in hefir komið upp gufubaðs-
stofu,'sem þó er ekki tekin til
ai’nota enn, sökum galla er fram
komu á hitatækjum eftir að þau
höfðu verið sett upp. En búizt
er við að úr þessu fáist bætt á
næstunni. Kostnaður er þegar
orðinn um 42 þús. kr. ísafjarð-
ardeildin hefir gefið bænum
tæki í hina nýju íþróttaböll, sem
þar er nú í smíðum.
Fræðslufundir og skemniían-
ir. Akranesdeildin gekkst fyrir
fræðslu' Oig skemmtifund, sem
mjög var sóttur og gaf deild-
inni um 2. þús. kr. í tekjur Sauð
árkróksdeildin hafði einnig fjár
aflaskemmtun á öskudaginn síð
asta. Voru þar m. a. sýndar kvik
myndir, sem stjórn RKÍ hafði
útvegað að láni.
Sjúkrabílar Eins og áður get
uri eignaðist- Seyðisfjarðardeild
in sjúkrabíl á árinu fyrir milli-
gÖngu RKÍ, og Akureyrardeild
in annan til endurnýjunar á hin
um gamla sjúkrabíl hennar, er
rnjög var úr sér genginn. Voru
á Akureyri fluttir 196 sjúkling-
ar, þar af 80 utanbæjar lengst
frá Húsavík. Sauðárkróksdeild-
in hefir með .gjiölf frá ílþróttafé
laginu Máninn þar á staðnum.
stofnað til kaupa á sjúkraþíl og
ákveðið að leggja árlega nokkra
fjárhæð í sjóðinn. í Hafnarfjarð
ar og Vestmannaeyjadeildum
hefir verið rætt um kaup á
sjúkrabílum, þótt enn hafi eþki
oi'ðið af framkvæmdum. ísa-
Hjálp í viðlögum. Nokkrar
deildanna hafa haft námskeið í
þesum fræðum, m. a. Akranes-
deildin, og var þar lögð sérstök
áherzla á björgun drukknaðra.
Hefir deildin eignazt Garborg
entæki fyrir atbeina RKÍ og var
það að sjálfsögðu notað á nám-
skeiðinu. Námskeið þetta var
mjög vel sótt, m. a. af allflest-
um skipstjórum staðarins.
SumardvaUr barna. Allimarg
ar deildanna hafa nú sem fyrr
haft forustu um súmardvalir
barna og átt menn í sumardval
arnefndum viðkomandi bæjar-
félaga.
Noregssöfnunin. Allar deild- '
irnar hafa aðstpðað við Noregs-
söfnunina. Á Akranesi söfnuð-
ust rúmlega þrijlú þúisiund kr. í
peningum og auk þess nýr fatn
aður úr verzlunum að verð-
mæti rúml. 16 þús. kr. Á Akur-
eyri tæpar 2 þús. í penigum, auk
fatnriðar sem sendur var í 32
pokum og 78 kössum. Á Sauðár
króki' söfnuðust um 2 þúsund í
neningum, mest fyrir atbeina
Ungliðadeildarinnar, en auk
bess gaf Rauðakrossdeildin 400
krönur úr sjóði sínum:
Ársskýrslur. Frá 4 deildum
hafa enn ekki borizt ársskýrsl-
ur, það er ísafjarðar, Keflavík-
ur, Siglufjarðar og Seyðisfjarð-
ar, og er bví ekki hægt að segja
neinar verulegar fréttir af þess-
um deildum. Er slíkt mjög baga
legt og eru deildirnar beðnar að
senda skýrslur sínar ávalt fyrir
aðalfund, svo sem lög standa til.
0 Ný deild. Fyrir nokkrum dög
tiiðjnðBgur 1. maí ÍSNSI
HVAÐ SBGJA HIN BLÖÐIN?
Frh. af 4. síðu.
fyrirlesarans ekki mikla athyglí.
Að vísu birtu flest stærri blöðim
smóifregnir um málið undir fyrir-
sögnum eins og t. d. „Rússar róð-
aist á íslendinga." Meðai Banda-
ríkjamanna, sem ég hefi átt tal vlö
um þessi mál, eru margir stjóm-
mál'aritstjórar í Washington. Þeir
voru yfirleitt þeirrar skoðunar að
ástæðu'laust væri að gera veður út
úr þessu máli, — Þeir sögðust
skilja mæta vel afstöðu íslendinga.
Þekn var ljóst, að Islendingar
höfðu yfirleitt verið með banda-
mönnum í styrjöldinni. Þeir hefðu
á friðsaman hátt leýft þéiírn afriot
af landi sínu, selt afurðir sínar og
ísfendingar hefðu fallið í stríðinu
fyrir vopnum ÞjóðVerja, eins og
þeirra éigin menn.
Og þó menn hér hafi yfirleitt
öðrum hriölppum að hneppa en að
bollalteggja um það, hvort íslend-
ingar sendi fulltrúa á San-Franc-
isco-róðstefnuna, þá hefi ég heyrt
menn, sem eru sannir vinir ís-
lands og íslendinga, harma það
mjög, að íslendingar skyldu ekki
fá tækifæri til að senda fulltrúa
á ráðstefnuna í San Francisco. —
„íslendingar hafi hingað til verið
boðnir á alþjóðaráðstefnur, sem
haldnar hafa verið og sent þangað
virðulega fúlltrúa", segja þessir
sömu menn.“
Þannig farast blaðamanni
Morgunb'laðsins vestan hafs orð.
En við þau bætir blaðið Sjálft
eftirfarandi al'hugasemd:
„Morgunblaðið sér ekki óstæðu
til að deila við þenna rússneska út
varpsfyrirlesara, enda ekki upplýst
hvað að baki orða hans stendur.
Þó þykir rétt að taka það fram,
að íslendingar eru ekki þess með-
vitandi- að þeir hafi öðlast sjóií-.
stæði sitt fyrir „foeina aðs^^
Rússa, né að þeir yfirleitt stáHÉS
í þakkarskuld við Rússa fyrir nokk
urn skapaðan hlut í sambandi við
sjálfstæðisbaráttu þjóðarinnar,
annað en þá það, að Rússar hafi
ekki reynt að bregða fæti fyrir
það, að ísllendinigar hagnýttu sér
lögbundinn rétt til stofnunar lýð-
veldis, ef það þykir þakkarvert.“'
Þannig farast Morgunblaðinu
orð, og má segja, að ef allt það,
sem Rússum er af vissum mönn
um þakkað í þessum heimi 1
seinni tíð, er álíka þakkarvert
og sjálfstæði okkar, þá rnumi
víðar vera brosað en hér yfir
sjálfshóli þeirra.
Kaupiélag ísfirðinga
aldarijérðwgs gamali
WT AUPFÉLAG ÍSFIRÐINGA
átti í gær 25 ára starfsaf
mæli og minntist kaupfélags
stjórnin þess í gærkvöldi með
samsæti fyrir starfsfólk kaup
félagsins og nokkra fleiri gesti.
Stofendúr Kaupfélags ís
firðinga vioru 20. Fyrsti for
m.aður þess var séra Guðmund
ur Guðtmundisson faðir Harald
ar Giuðmundssonar og þeirra
systkyna. Síðar -tók Ketill sonur
Gunðjmundar við kaupfélaiginu
og hefur verið kaupífélaigsstjóri
þar síðan. ,
Kauplfélaig íisfirðiniga hefur
mikla umisetningu eins og kunn
u,gt er og er fjlárihagur þess:
mjlög góður. Meðlimir í kaup
félaginu eru nú 843.
Núverandi. íontnaður kaup
félagsstjórnarinniar er Guð
mundiur G. Hagalín ritlhöfundur
r.m barst stjórn RKÍ skeyti um.
að ný deild hefði verið stofnuð
í Neskaupstað, með 60 félögum.
Formaður er Einar Hilmar lyf-
sali. Stjórn RKÍ býður þessa
c;eild velkomna til starfa.