Alþýðublaðið - 23.05.1945, Blaðsíða 4

4
ÚtgefancU Alj>ýBaflokkarinB
Ritstjórí: Stefáa Pétnrsson.
Hitstjórn og afgrelöslá í Al-
þýOuhúslnu víð Hverfisgötu
Sínaar-íritstjórnar: 4801 og 4902
Stmar afgreiSsla: 4900 og 490S
VerS i lausasölu 40 aura.
Alþýðuprentamiðjan h. f.
Bílamál læknishér-
aðanna
TÍMINN gerði nýlega bílamái
læknis'héraðanna að nm-
ræðuefni í tilefni þess, að síð-
asta alþingi samþykkti ályktun
þess efnis, að hvert læknishér-
að skyldi fá við kostnaðarverði
einn jeepbíl eða sjúkrab'l af
bílum þeim, sem ríkið kaupir
af herstjórninni. Segir Tíminn,
að mörg læknishéruð hafi þegar
sótt um slíka bíla, en haf> enn
ekki fengið þá við þvi verði,
sem þingið hafi lofað, og beri
úthlutunarnefndin því við, að
henni hafi engin fyrimæli bor-
izt um hetta frá ríkisstjórninni.
Ræðst blaðið í þessu sambandi
ó Finn Jónsson, en heilbrigðis-
xsálin heyra undir ráðuneytl
tans, og ber á hann tómlæti um
heilsu og líf fólks víða um land
og telur, að hér sé um að ræða
íjandskaparbragð í garð fóiks-
iiiS í dreifbýlinu af hálfu núvei-
andí stjórnar.
*
Alþýðublaðinu er kunnugt
um það, að þessi árás Tímans á
Finn Jónsson er tilefnislaus
með öllu, því að heilbrigðis-
málaráðherra hafa enn engar
umsóknir borizt um bíla þessa
og á því enga sök á því, að iækn
ishéruðin hafa enn ekki fengið
bílakost þann, sem þeim var
tryggður á síðasta alþingi.
IJmmæli Tímans um það, að
sækja beri heilþrigðismálaráö-
herra til saka um það, hversu
erfiðlega gengur að fá lækna í
hin afskekktári héruð eru væg
ast sagt furðuleg. Hefir Timinn
efnt tií þessarar ósæmilegu árás
ar í tilefni þess, að sex læknis-
héruð úti á landi hafa ný..r.gá
verið auglýst laus til umsókr.sr.
Telur Tíminn ekki undarlegt,
þótt erfiðlega gangi að fá lækr.a
í héruð þessi, þegar að bvi sé
gætt, hversu heilbrigðisstjórnin
virðist tómlát í því að hlynna að
þessum mönnum.
*
Þeir, sem Tímann skrifa, eru
að sjálfsögðu ekki svo skyni
„skroppnir, að þeir viti exki,
hversu áiás þessi er tilefnislaus
og fjarri öllum sanni. Getur
hver maður, sem gæddur er
heilbrigðri dómgreind, sann- ■
færzt um, að núverandi heil-
brigðismálaráðherra á akki
rninnstu sök á læknisfæðinrn
úti á landi, með því að kynna
sér sögu bessa máls. Klámhögg
það, sem Tíminn beinir að Finni
Jónssyni, geigar, en hittir hins
vegar aðstandendur Tímans. Á-
standið í læknamálum dreifbýi
isins var sízt betra, þegar Fram
sóknarflokkurinn sat að völd-
um og fór með stjórn þcisara
mála, en þá lét Tíminn það
aldrei henda sig, að ráðast á
heilbrigðismálaráðherrann með
stóryrðum og bera það á hann,
að hané væri sökin, enda hefð;
það verið í fyllsta máta tilefnis-
laus og óréttmæt árás. Er það
AU»TPIfBtAPif>

Sfiðvlkndagur 23. mai 1943;-
Sæmundur Ólafsson:
Vinnubrögð einræðisins I
)
verkalýðssamlðkunum
En kumpáiniarinir Björn og Sig-
urður, sem báðir eru i saimibands
stjórn, máttu ekki vera að því
að bíða etftir isvo sehwirkum að
ferðum, þeim lá rnieira en það á,
að 'innleiða illdeilur og ólög í
vexlkal ýðshreyf in.guna. Þeir
gerðu þvi eftirferandi saimtning
fyrir bönd Dagsbrúnar og Iðju,
sem er uppkastið sæla fná trún
ajðarráðsifundi Dagsbrúnar, með
nokkrum viðauka, og sem 18.
þingið neitaði að samþykkja:
,,V!erlkamanhaífélagi:ð Dags-
brún oig Iðj!a, féliag verlksmiðju-
fólks, gera með sér svofellt sam
komulag:
,a. Þeir meðlimir, sem unnið
hafa 6 mániuði eða lenigur ái
vin.nusvæði hins félaigsinis, yfir
færisít i viðkomandi félaig.
b) Uindaniþagnir eru iþó stofn
félagar ibeggja félaganna.
Meðlimium bar áð Ikomia í skrif
stolfur inefndra félaga tU !þess
að !koma þesisu á Ihreint, og skal
því lolkið fyrir 20, apral n. k.
Af þeim, eem ejklki hafa l,ok-
iið þessiu fyrir til skilidan tíma,
heimilasf Ihvoru félaiganna fyrir
sig að tafca auikaigjöld þair til
yifirfærsla hefir farið fram. F.h.
Vehkamannafél. Dagsbrúnar,
Sifgurður Guðnason (sign. F.h.
Iðju, félags vehksmiðjiufólks,
Bj'örn iBjiarnason (isiign).“
Viðaiúkinn Ihljóðar um það, að
þeir félagsmemn, sem ekiki vilja
Mta flytja sig eins og skepnur
Myndaspjakt
Hallveigarslaða
af hímú. íögnu höggmywd
,VERNDIN„ eftir Einar Jóna
Kon færst í bókabúauimaw.
Sömutteiðfe í islcrifstaitt
KVENNFÉLAGASAM-
BANDS ÍSLANDS, Leakiarg.
14 B og
miiMi félaigainna sikuli; verða að
igreiða gjöld til þess félags, sem
þeir vilja eikki ganiga í, auik
gjialdlsiins til isíns félags. Þá akail
þessu lokið fyrir 20. apxil 1945.
Þeir, sem bekkja virðingar-
leysi Bjoms Bjarnasonar fyxir
félagsfólfcsinu í Iðju og gáfna-
far bg oröheMni Dagslbrúnarfca*
mamnsiin's, eru að sj'álfsögðu efciki
undrandi yfiir samninigsgerð
þessari; en mun ekki fleirum en
mér verða bylt við, er þeir sjá
það svart á hvítu, að Hermanra
Guðmiundissoin hefiur tekið sér
vald til Iþess að isiamþyfcfcjá það
í verfcalýðsmálium, sem mýaf-
staðið Allþý ðuisaimibandsþing
neitaði að samiþykkja?
iÞesisi vinnubrögð ölil toer að
víta, sem alvarlegt trúnaðar-
briot við aJlþýðusamtökin, en al
veg sérsitafclega iskyggilegt er
uppá'slkrift Hiermanns Guð-
mundlsisonar í inafni Alþýðusam
toanidlsins. En fer það nú eteki að
ákýraist, Ihversvegna toommúnist
ar gerðu fyrverandi nazista,
Hermann Guðmundsson, að focr
seta Aliþýðusam!bandísi'n!s, þagar
þeir áttu kost á þvi, að koma
þar iinn manni úr sínurn hiópl
eins og t. d. Steffiáni Qgmunds-
Frh. á 7. stí9u.

ma
IDAGSBRÚNARBLAÐINU
4. tölublaði 1945, eru birt-
ir samningar, sem stjórn Verka
mannafélagsins Dagstorún og
stjórn Iðju hafa gert „um milli
færslu félaga“, eins og tolaðið
orðar það. Samningur þessi er
undirritaður af þeim formönn-
unum Sigurði Guðnasyni og
Birni Bjarnasyni- Undir undir-
skriftum þessara herra stendur
svo orðrétt: „Ofanritað sam-
komulag er staðfest af Alþýðu
sambandi íslands. Hermann
Guðmundsson (sign)“.
Mér varð býsna undarlega við
þegar ég sá samning þennan og
þó sérstaklega uppáskrift Her-
manns Guðmundssonar, sem
hann hefir gefir í nafni Alþýðu
sambandsins.
„Kemur einn þá annar fer“,
segir málshátturinn. Um sama
leyti og lærifaðir Hermanns
Guðmundssonar, hr. Hitler,
stytti sér aldur að genghu
glæfraskeiði sínu, sem kostað
hefir mannkynið meiri hörm-
ungar en afbrot nokkurs ann-
ars manns síðan sögur hófust,
verður ekki betur séð en að
H- G. sé að taka sér einræðis-
vald í nafni Alþýðusambands
íslands yfir málefnum verka-
lýðsins og á þann hátt að reisa
að nýju hið fallna merki ein-
ræðisins og ofbeldisins. Þó að
allir andkommúnistar neituðu
því á 181 þingi Alþýðusambands
ins að stjórna undir forsæti naz
ista, þá befir víst fáa órað fyrir
því, að innan 6 mánaða yrði
persóna þessi farin að taka sér
það vald, sem Alþýðusambands
þing eitt virðist geta farið með.
Að H. G- hefir gert það, skulu
-leidd rök að síðar, en fyrst rætt
nbkkuð um rétt Björns Bjarna
sonaf og Sigurðar Guðnasonar
til þess að undirrita samning
sem þennan.
Með samningi þessum er svift
í burtu meginstoðum undan Al-
þýðusambandinu, hinum gagn-
kvæma rétti og gagnkvæmu
samúð og skilningi. Virðist því
fullkomið gjörræði af stjórn
stétlarfélaga, að gera hann án
þess, að hafa áður kynnl sér
skoðun félagsmanna sinna á
málinu og láta Alþýðusam-
bandsþing -fjalla um.málið áð-
ur, tþar sem um svo stórt skipu
lagsmál fyrir verkalýðshreyf-
inguna er að ræða. Þetta hafa
þeir kumpánar Björn og Sigurð
ur þó vanrækt, Björn svo gjör
samlega, að hvergi verður séð
að hann hafi borið málið undir
fund eða trúnaðarráð í Iðju, og
verður það að teljast djarft af
formanni í 800 manna félagi,
sem kosinn hefir verið með
harmkvælum með 58 atkvæð-
um í formennskuna, að taka sér
sllíkt alræðisvald yfir félags-
mönnum sínum og Björn gerir
með undirskrift þessa samn-
ings.
Þáttur Sigurðar, hins „orð-
heldna“ er nokkuð á annan veg.
því vissulega hjákátlegt, að
Tíminn skuli nú gera tilraun til
þess að saka heilbrigðismálaráö
herrann um það, hversu erhó-
lega gengur að fá lækna í hér-
uðin úti á landi og brigsla hon-
um um tómlæti varðandi bíla-
mál læknishéraðanna, þótt su
árás sé augljóslega blekking
ein.
í Dagsbrúnarblaðinu, 4- tölu-
blaði 1944 er eftirfarandi: ,,Á
síðasta trúnaðarráðsfu'ndi var
stjórn DagSbrúnar heimilað að
gera eftirfarandi samkomulag
við Iðju, félag verksmiðjufólks:
„Fundurinn heimilar stjórninni
að gera samning við Iðju, félag
verksmiðjufólks, um millifærslu
meðiima félaganna á eftirfar-
andi grundvelli:
a.) Þeir meðlimir, sem vinna
6 mánuði eða lengur á vinnu-
svæði hins félagsins, yfirfærist
í viðkomandi félag.
b ) Undanteknir eru stofnfé-
lagar beggja félaga. Jafnframt
felur fundurinn stjórninni að
leggja ákvörðun Iþessa fyrir
næsta Alþýðusamibandsþing.“
At'hyglisvert er það, ,að sam-
þykkt þessi var ekki gerð á fé-
lagsfundi 'heldur af fámennum
ihópi manna, sem vitað er, að
hefir nokkuð einhliða pólitískan
lit, en þó eru samþykkjendur
það varfærir, að þeir aðeins
heimila stjórninni eða S. G. að
gera samninginn, en fela stjórn
inni að leggja uppkast þetta
fyrir Alþýðusambandsþing. í
samþykkt trúnaðarráðsfundar-
ins kemur fram eðlileg og lofs-
verð varfærni, og'hefðu víst fáir
aðrir en hinn djúpvitri Sigurður
Guðnason treyzt ,til þesls, að und
irslkriff'a samninig á þessuim.
gnundvelli eftir þá meðferð,
seim m!áli'ð fféfck á 18. þinigi AI-
þýðuisiaimbandsinis. Á þinginu
ber Siíguirður Guðnasom, Eðvard
Siigiuirðsson og ifleir.i fram eftir
farandi tillögu í fraímhaldi af
trúnaðaTnáðs’s amJþykktuniUim:
„18 þinig Aiþýðusambands ís
lands telur isjálifsiaigt, að þeirri,
reglu sé fylgt, að sérhver fé-
lagsmaður isé meðlimuir þess
isa/mbandlsféLaigs i beimahéraði
sínu, sem er isamikvæmt lögum
Aliþýðulsambanidsi'njs, aðiLi um
kauip og kjör ií atvinnugrei.n
lannars samibanidisfélags á félags
svæðinu en þess, sem Ihann hef
ur ti'lheyrt, ber honum að láta
fyrirfæra siig á miilli félaiga oig
geralst laðalmeðlimur félagsi.ns,
sem fer með miál þeirrar starfs
grein'ar, er hanm flyzt í, ef við
komamdi félagsistjórm óisfcar þeiss
eða 'krafot.“
Á þinginu fókk tillagan þá
a fgreiðslu, að ihenmi var ví'sað
til istjómarimnar, m. ö. o., þimgið
neitaði að taka aflstiöðu ti'l henn-
ar og 'vísaði henni frá eins og
fjiö'limiörguim. ti'llögum 'öðrum,
sisrn ekfci voru þesis eðliis eða það
wel unidirtoúnar, iað rétt þætti.
að taka afetöðu til iþeirra Eins
ogykunmu'gt er 'hafa samþyfckt-
ir isem þessair efckerlt lagategt
gildi oig gefa isamitoandisstjórn
engan métt til neinina breytimga
á löguim eða hafðbundum venjr
um. Heffði því verlð eðlilegálst,
að siamibandsistijórnim toefða lát-
ið ræða mláliið i félöguim milli
þiniga og Ialgt það fyrir næsta
þiníg, ef vilj'i toefði, ve,rið fyrir
þvi i, verkalýðistoreytfingun'ni al
mennt, að ’hníga að þe'sisu ráði.
Þetta klámhögg Tímans ber
honum vissulega ekki vitni um
sannleiksást eða sanngirni í
gagnrýni hans á núverandi rík-
isstjórn. Og fólkið í dreifbýl-
inu kann honum vafalaust eng-
ar þakkir fyrir það að bera Finn
Jónsson lognum sökum um tóm
læti varðandi líf þess og heilsu.
BLAÐIÐ DAGUR á Akur-
eyri gerir þ. 17. þ. m. fram
ferði og áróður kommúnista hér
á landi enn að umtalsefni og
segir:
,,í áiðasta blaði var nokkuð vik
ið að framferði kommúnista út á
við, eða að 'því er til utanríkis-
mála kémur, og sýnt fram á með
dæmum, teknum úr pólitískri sögu
þeirra, og sem allir kannast við,
að í þeim málum ræður sífellt um
stefnu þeirra 'í það og það sinn
sönn eða ímynduð sjónarmið Rússa
en ekki íslenzkur málstaður. í eðli
sínu er þetta háskaleg stefna gagn-
vart íslandi, frelsi þess og sjálf-
stæði. Af henni myndi leiða, að
kommúnistar yrðu fúsir til að ger
ast quislingar á íslandi í þjónustu
Riússa, hvenær sem vera skyldi.
Að vísu staðhæfðu kommúnistar
eitt sinn, að Rússar væru því með
öllu fráhverfir að ágirnast einn
þumlung lands írá öðrum til eign-
ar eða yfirráða, en síðan þau orð
voru töluð, hafa Rússar sjálfir rif-
ið þá fullyrðingu niður með verk
um sínum í Finnlandi, smáríkjun-
um við Eystrasalt og í Póllandi.
Því er þess vegna ekki að treysta,
að Rússar kynnu ekki að hafa dá-
góða lyst á Fjallkonunni við norð-
urheimsskautsbaug, ef svo ibæri
undir.“
Þá víkur Dagur að áróðri
kommúnista gegn öðrum flokk
um, innanlands, og segir í því
sambandi meðal annars:
„Foringjar sósíalista skipta þjóð
inni í tvær fylkingar. Annars veg-
ar eru þeir sjálfir og þeirra nán-
ustu fylgi'fiskar, sem telja rúss-
neskt stjórnarfar hina æðstu opin-'
herun á jörðu og beygja sig í auð-
mýkt og lotningu fyrir öllu, sem
Rússar hugsa og aðihafast. Hina
vegar eru allir aðrir, sem ekki
hafa óbifanlega tr.ú á því, að ein
ræðisstjórn Rússa eigi við á ís-
landi, og telja að hún sé háð gagn
rýni eins og flest annað á jörðu
hér og að Rússum geti skjátlazt í
mikilvægum efnum. Þeir, sem þann,
ig líta á málið, eru hvorki meira
né mýma en nálega öll íslenzka
þjóðin, að undanteknum nokkrum
kommúnistum eða Rússadindlum,
Á 'öllum þessum fjölda dynja sí-
fellt brigzlyrði kommúnista um
dýrkun nazisma. Vitanlega er þetta
fjarri öllum sanni og öllu viti. —„
Sannleikurinn er sá, að allur Fram
sóknarflokkúrinn, allur Alþýðu-
flokkurinn og mestur ihluti Sjálf-
stæðisflokksins er með öllu and-
vígur nazisma og fagnar því hjart
anlega, að hann er gjörsigraðuT'
og' þjóðirnar Iausar undan oki
hans. Sá eini stjórnmálaflokkur á
Islandi, sem verið hefir í vinfengi
við nazista um tveggja ára skeið,
er komúni'staflokkurinn. Honum
'hæfir því ekki að kasta grjóti,
sem sjálfur býr í glerhúsi.“
Og það þvl síður, sem á bláði
þess ílokks verður ekki séð, að
annað vaki' fyrir honum en það
eitt, að fá rauðan nazisma nú,
að stríðinu loknu, í stað hins
brúna-