Alþýðublaðið - 23.06.1945, Qupperneq 5

Lsugardagur 23. júaí 1945.
ALÞyOUBLAÐIP
s
Síðari grein:
Verndarar Gyðinga í
ENDA ÞÓTT börnin væru
ekkert skyld iþessu vanda-
lausa bændafólki, sem Iþau fóru
til, voru þau hin frjálslegustu
heima og í skólanum og léku sér
með öðrum börnum.
f hópi hinna nýju félaga sinna
datt þeim ekki í 'hug að leyna
því, hvers vegna þau væru kom
in á þessa nýju staði. Aðeins
fimm toörn alls urðu fyrir því
óláni að upp um þau komst af
þessum sökum. — En aildrei hef
ur leyndarmál, sem þó var á
margra vitorði, verið haldið jafn
hóflega leyndu.
Nokkrum mánuðum eftir
þetta fyrirskipuðu Þjóðverjar,
að 200 Gyðingar frá Lyon
skyldu fluttir á boitt. Vichy-
lögreglan stakk upp á, að eitt
hvað af þessu skyldu vera börn.
Faðir Chaillet skoraði á yfir-
völdin að koma börnunum und
an> og var settur i fangelsi fyr
ir vikið.
í fangelsinu skifaði hann op-
ið bréf til káþólskra og mót-
mælenda, sem var úttoreitt leyni
lega og sent til 10,000 presta
kirkjunnar og mótmælendanna.
í bréfinu var áskorun til kirkj
unnar manna um að berjast
gegn Hitler til hjálpar Gyðing
um, Það má áreiðanlega þakká
þessu bréfi . liðveizlu fjölda
franskra presta við mótstöðu-
hreyfingunna gegn Þjóðverjum
þar 1 landi.
Þegar faðir Chaillet var lát-
inn laus eftir þriggja mánaða
fangelsisvist, klæddist hann úr
prestsskrúðánum og tók að
starfa algjörlega á laun. Blað
hans, Témoignage Chrétien,
hlaut meira en 200000 áskrif-
endur og var aðalmálgagn mót
stöðuhreyfingarinnar á sUnum
stað. Nú hefur ritið verið gert
opinbert og er langsamlega út
toreiddasta vikublað í Frakk-
landi.. Faðir Challiet var álitinn
andlegur leiðtogi. mótstöðu-
hreyfingarinnar og de Gaulle
herhöifðingi úrskurðaði hann
forystumann hverskyns almenn
rar hjálparstarfsemi á vegum
hinnar leynilegu mótstöðuhreyf
ingar.
Aðailbækistöð föður Chail-
lets var óvistlegt herbergi við
skuggalega götu i Grenoble.
Þar gerði hann fjöldann allan
af árangursríkum áætlunum á
vegum mótstöðuhreyfingarinn-
ar og vann þar m. a. að því að
hjálpa Gyðingabörnunum, sem
hann stöðugt bar fyrir forjósti.
Eitt sinn er Gestapó-menn
rudduSt inn til hans, gleypti
hann skjöl, sem hann vissi, að
ekki máttu fyrir nokkurn mun
Cf ÉR birtist framhald
greinarinnar um samtök
í Frakklandi, sem mynduð
voru til hjáipar Gyðinga-
börnum, sem urðu fyrir illri
meðferð af hálfu nazistayfir
valdanna. Greinin er þýdd
úr „Christian Herald“ og er
eftir George Kent.
falla þeim i hendur. Síðan tal-
aði hann hi.nn rólegasti við
komumenn.
Með t'imanum varð starf föð
ur Challites siféllt yfirgrips-
meira svo að lokúm gætti á-
hrifa hans og starfs um gjör-
vallt landið. Hjálparmenn hans
voru allt frá smádrengjum, sem
hann hafði i sendiferðum fyrir
sig, og til gamalla manna. Jafn
vel fimm háttvirtar greifafrúr
voru konum til mikillar aðstoð
ar.
í júlí ’42 handtóku Þjóðverj
ar 13,000 Gyðinga í Paris og
söfnuðu þeim saman á 'íþrótta-
svæðið „Vélodrome d’Hiver.“
Neyðaróp kvennanna, sem tekn
ar voru á brott frá foörnum sín
um, heyrðust langar leiðir. Þús
undir manna voru sjónar- og
heyrnarvottpr að þessu. Frökk
um fannst þetta svo hryllilegt,
að þeir sáu, að eitthvað þurfti
að aðhafast gegn þessu. Ná-
grannar Gyðinganna tóku börn
laeirra að sér og' reyndu hvað
þeir gátu til þess að hjálpa
þeim.
Faðir Duvaux, sem er svart
munkur (dominican), sendi út
menn lil þess að hjálpa börnun
um og komu þeir til baka með
30 þeirra. Að næturlagi skipti
hann þeim í smáhópa, þrem og
þrem saman, og kom Iþeim fyr
ir i heimilum vina sinna í París.
Þar dvöldust þau, unz hægt var
að útvega þeim dvalarstað utan
við borgina. Siðan héldu nunn
urnar aftur af stað til þess að
bjarga fleiri börnum. Þetta var
upþhafið að starfi föður Du-
vaux.
Starf hans ,var alltaf mjög
hættusamt fyrir hann. Fyrir’
stríð hafði hann verið frægur
um alla Evrópu fyrir mótstöðu
sína gegn þeim, er börðust á
móti Gyðingum. Nazistar gerðu
húrannsókn hjá honum og
fluttu á brott bækur hans og
skjöl. Gestapó-menn héldu stöð
ugan vörð um hús hans dag og
nótt. Því miður var ekki hægt
að bjarga öllum börnunum sem
urðu fyrir júlí-árásinni í hendur
THkynning
Viðskiptaráðið hefur ákveðið að hámarks-
álagning á innfluttar rafmagnseldavélar megi
hæst Vera 20% (ein álagning).
Þunfi að skipta álagningunni ber innflytjanda
að tilkynna þeim er hann selur hvað útsöluverðið
megi bæist vera.
Ákvæði þessi ganga í gildi frá og með 22. júní
1945f
Reykjavík, 22. júní 1945.
VERÐLAGSSTJÓRINN.
góðra inanna. Gestapó-menn
voru fyrri til að finna mörg
peirra og koma þeim fyrir í
„fangelsum, þar sem þau dvöldu
í lélegum húsakvnnum við illt
viðurværi og biðu þess, að
fieiri G-yðingabörn bættust í
hópinn. Gyðingabörn, sem bú
íð höfðu á góðum heimilum,
lifðu nú í mestu niðurlægningu,
ohrein, svöng og lúsug.
Dag nokkurn fékk sér Paul
Vergara bréf frá manni einum
í Rauða krossinum, er séð hafði
slík barnafangeísi. Prestinum
leizt ekki sem bezt á það, sem
í bréfinu stóð. Bréfritarinn
hafði lýst barnafangelsinu eins
og versta óþverrastræti í fát-
tækrahverfi. Presturinn útbjó
fyrirskinun á þýzku, með hjálp
konu sinnar og nokkurra ann
arra kvenna, þess efnis, að börn
in skyldu látin laus. Fyrirskip’
unin var fölsuð og látin líta svo
út sem hún kæmi frá höfuð-
bækistöðvum Gestapó. Þetta
var djarft fyrirtæki, — en það
heppnaðist.
*
Yfir dyrnar á húsi því sem
presturinn kom börnunum fyr
ir í, setti hann aftirfarandi á-
jetrun eftir Louis Pasteur:
„Við spyrjum ekki hinn ó-
gæfusama mann: Hvaða landi
kemur þú frá og hverrar trúar
ertu? Við segjum við hann: þú
þjáist, — og það er nóg. Þú
ert einn af oss; við skulum
reyna að hjálpa þér.“
Þessa nótt hrökktust 70 fá-
tæk, grátandi og tötraleg Gyð-
ingabörn inn yfir þröskuldinn
fvrir neðan þessa yfirskrift.
Daginn eftir hófst presturinn
þegar handa um að útvega börn
um þessum framtíðarheimili í
samvinnu við föður Chaillet og
föður Duvaux.
Tvisvar sinnum eftir þetta
gerðu Gestapó-menn árás á hús
ið, þar sem börnin voru geymd
fyrstu næturnar eftir að þeim
var bjargað undan nazistum.
Gestapó-menn drápu mág séra
Vergara í fyrsta skiptið. Þar eð
hjálparmenn séra Vergara voru
við annarri árás búnir, kom-
ust þeir út um glugga í tæka
tíð, er þeir urðu Gestapó-manna
varir og sluppu með því að
klifrast yfir þök nærliggjandi
húsa. Gestapó-mönnum tókst
bó að handtaka eiginkonu og
son séra Vergara. Síðar sendu
þeir drenginn í útlegð.
Flest þeirra 8000 barna, sem
komið var fyrir á laun á frönsk
um heimilum, dveljast þar enn
þá. Þúsund þeirra hafa verið
tekin aftur heim 'til ættingja
sinna, eftir frelsun landsins und
an nazismanum, og fara nú
frjáls ferða sinna. Hin börnin
, bíða þess, að foreldrar þeirra
I komi heim frá Þýzkalandi nú
; að stríðinu loknu. Ekkert barn
I anna er þó öruggt um, að það
í sjái foreldra sína aftur.
f
Þessi börn eru sannarlega
ekki hamingjiusöm. Þau hafa
or'ðið fyrir reynslu, sem gert
hefur þau fullorðin um aldur
fram. Þau hafa séð foreldra
sína hræðilega handleikna og
tekna á brott með valdi. Sjálf
hafa þau orðið fyrir hræðilegri
meðferð. Engin orð fó lýst því
til fulls, hvaða óhrif þessi
reynsla hefur haft á sálarlíf
barnanna. En fólkið, sem tók
bau að sér, hefur fengið ást á
þeim.
,,Ef foreldrar Jeannots koma
fram, munum við vissulega af
henda þeim drenginn,“ sagði
ein konan, „— en ef þau koma
ekki í ljós, — þá er drengurinn
okkar; — okkar eigin sonur.“
Það hefir nú verið urskuiu^b af áfrýjunardóms.tóli í Bandaríkjun-
um, að. Ohaplin sé faðir barr.iiins,.sem Joun Berry kenndi’honum
Tvö ár hafa málaferlin staðið út aif faðerni barnsins. Myndin sýn-
ir Chaplin á vitnabekknum fyrir áfrýjunardcmstólnum fimm
dögum áður en úrskurðurinn var felldur.
Sonny Boy, A1 Jolson, sem nú er ,56 ára, er kvæntur í fjórða sinn.,
Konan, sem sést hér á myndinni ,með honum, heitir Erle Gal-
braith og er aðeins 21 árs.
Fréitir í myndurn

Þetta er nýuppgötvuð kvikmyndastjarna. hún hiitir Ran-
diall og fannst í litlu 'þorpi með aðeins 1000 fbúum, Lnre Wolf
í Oklaíhoma í Bandaríkjunum, og var þegar í stað ráðin til'að leika
Salome í kvikmynd.