Alþýðublaðið - 12.08.1945, Blaðsíða 2

AL8»Y0UBUtÐlÐ
Sunnudagur 13. ágús.t 1&4S
|Uj>i|ðttbUðið
■Útgefandíi: Alþýðnflokbnrinn
Eitstjóri: Stefán Pétnrsson.
■4901 og 4902
4980 og 4906
Símar:
Ritstjórn:
Afgreiðsla:
Aðsetur
í Alþýðnkósino viS Hverf-
isgötn.
Verð í lausasöln: 40 aurar
Alþýðuprentsmiðjan.
SumarverS
aSarafarSanna
UM SÍÐUSTU HELGI gaf
ríkisstjórnin út bráðabirgða
3iög um sérstakt verð á landibún
aðarafurðum, þar sem ákveðið
er, að verðmyndun sumaraf-
urða skuli gefin frjáls og verð
lagsnefndir eigi fjalla um verð-
lag þeirra. Jafnframt ér ákveð
ið með lögum þessum, að sum-
arverð landbúnaðarafurðanna
skuli ekki hafa áhrif á vísitöl-
una, heldur verði þær reiknað
ar í vísitölunni með sama verði
og áður.
•
Núverandi landbúnaðarráð-
herra hefur að sjálfsögðu ver-
ið mikill vandi á höndum, þteg-
ar ráða átti. þessu máli til lykta.
Mun ákvörðun hans um hið
frjálsa verð á sumarafurðum
miða að því, að sumaruppsker-
an komist strax á maríkaðinn,
en síðast liðið sumar skorti hér
ikjöt, og kartöflur frá miðju
sumri og fram á haust. Á-
kvörðunin um hið frjálsa verð
sumarafurðanna er að sjálf-
sögu tekin í því skyni að koma
í veg fyrir, að slíkt ástand end-
urtaki sig að þessu sinni. Hins
vegar gefur að skilja, að sú á
‘kvörðun ríkisstjórnarinnar að
láta ekki, sumarverð landbún-
aðarafurðanna hafa áhrif á
vísitöluna, hljóti að hafa þau
áhrif, að neyzla sumarafurð-
anna verði varla eins almenn
meðal alþýðustéttanna og Iiaun
þeganna og verið hefði, ef verð
þeirra hefði ekki. verið látið
raska hlutfallinu mílli kaup-
gjalds og verðlags. Og mun að
vonum almenningi finnast nærri
höggvið lagaákvæðinu um fulla
dýrtíðaupp’ból, þegar ákveðið ©r
i bráðabirgðalögum þessum, að
verð sumarafurðanna skuli ekki
hafa áhrif á vísitöluna.
*
Almenníngur mun þó geta
unað -ákvörðuninni um hið
frjálsa yerð sumarafurðanna,
ef jafnframt er tryggt, að fram
hoð verði á frosnu kjöti og eldri
hirgðum á kartöflum með vísi
töluverði, þannig að neýtendum
gefist kostur á því að velja
ormlli þeirra og hinnar nýjji fram
leiðslu, sem að sjálfsögðu verð
ur með mun hærra verði. Verði
horfið að þessu ráði, hefur nú-
verandi ríkisstjórn óneitanlega
ráði.ð þessum málum til mun
betri lyktar en fyrrverandi rík
isstjórn, sem kom' í veg fyrir,
að sumarafuirðirnar kæmu á
markaðinn, þótt eldri birgðir
væru þrotnár. Og óneitanlega
er það mun viðhlítanlegra, að
ákveðið sé að gefa verð sum-
arafurðanna frjálst og íkoma
þeim á opinberan markað, en
þær séu seldar á svörtum mark
aði, við okurverði.
*
Núverandi ríkisstjórn hefur
iagt á það áherzlu áð halda dýr
tíðinni í stkefjum, enda má
Brezka þjóðin kemur sem ný úr
seiára
ViSfal vid Adaif BförGissoEi bankafisiSfrúa i
A DOLF BJÖENSSSON
bankafulltrúi er nýkominn
heim frá Englandi, en þangað
fór hann í byrjun júlímánaðar
til að athuga möguleika á bygg
ingum og kaupum á fiskiskip-
um, aðallega togurum fyrir
Hafnfirðinga.
*
Alþýðublaðið átti tal við
Adofl í gær um för hans og
sagðis honum svo frá:
„Ég fór úít í byrjun júli,“
sagði. Adofl. „Ég fór út með
togaranum „Óla Garðar,“ en
hteim fór ég' með togaranum
,,Forsetinn“. Mér varð það að
mikillii ánægju að ferðast með
togurum og kynnst starfi þeirrá
manna, sem mtest hafa lagt í
sölurnar til að; afla þjóðinni
þeirra gæða, sem hún nú býr
við. Við fengum sæmilegt veð-
ur, en þegar það var einna verst
sögðu sjómennirnir: „Við óskuð
um ætíð eftir svona veðri, þegar
orrustan um Atlantshafið stóð
sem hæst vegna kafbátahætt-
unnar.“
„Ég kom til I-Iull um það leyti
sem fiskverðið var lækkandi,
en fiskverð hefur ætíð lælkk-
að um þetta leyti árs. Ég reyndi
að kynna mér ástæðunar fyrir
þessum miklu lækkunum og
komst að raun um að hvoru
tveggja oli þessu: miklir sumar
hitar og sérstakir flutningaerf
iðleikar frá fiskibæjunum. Til
dæmis vil ég geta þess, að þann
tíma, sem ég avaldi í London
var hvergi hægt að fá nýjan
fisk, þar sem ég kom í matsölu
hús. — Frá Hull fór ég til Lond
on og dvaldi þar í rúma viku.
naut ég þar ágætra aðstoðar
íslenzikra sendiráðsins með að
komast í sambandi við skipa-
smíðastöðvar. Verð ég að segja
að í þessu efni fann ég mikinn
mun frá því sem áður var, með
an þar var ekkert íslenzkt
sendiráð. Starfsfólk sendi
sveitarinnar er ákaflega hjálp
fúst og gerir sér far um að
greiða eftir beztu getu fyrir
þeim sem þangað leita.
Ég var síðast í London 1938,
og þóttu mér miklar breytingar
hafa á ©rðið. Víða voru stór-
býggingar horfnar og eftir að-
eins rústir þeirra. Hins vegar-
var 'búið að ryðja svo mikið og
laga til að þetta olli hvergi flutn
inga örðuglei'kum. En það verð
ég að segja, að ekki gat maður
orðið þess var í umgengi við
borgarbúa að þeir hefðu staðið
í sex ára styrjöld og orðið að
þola hinar miklu loftárásir og
aðra margvíslega örðugleika.
Rólyndi Lundúnarbúa og venj-
ur við kjör stríðsáranna var hið
sama og jafnan hefur einkennt
brezku þjóðina.
Ég gat ekki fundi.ð betur en
að nýjar hugsjónir fylltu mú
hug fólksins, að það kæmi út
Adolf Björnsson.
úr styrjöldinn þrungið af þrá
eftir nýjum og betri heimi, bætt
um kjörum og auknu öryggi fyr
ir allan almenning, enda hefur
hinn stórkostlegi kosningasigur
Ver'kamannaflokksins, staðfest
þetta. -—
Á stríðsárunum óx öll fram-
leiðsla Breta 'Um 40% og gekk
öll aukningin og meira til styrj
aldarr'ekstursins. í framtíðinni
fer hún til þess að bæta hag
fólksins og auka lífsþægindi
þess, Tel ég vafalítið að vinnu-
laun og verðlag muni fara hækk
andi. á næstunni.
Um skipakaup og skipabygg
ingiair í Bretlandi er frekar fátt
að segja, að svo stöddu. Margar
þjóðir keppa nú um að fá
byggö skip þar. Meðan ég
dvaldi. í London kom þangað
sendinefn frá Frökkum til þess
að leit samningá um byggingu
200 togara. Frakkar áttu fyrir
stríð 550 iogara, en eiga nú
aðeins 50 eftir. Þá voru og Holl
endingar og Belgíumenn sömu
erinda þessa dagana, en eins og
kuinnugt er hafa Holendingar
misst nær allan fiskiflota sinn
og Belgir rúmlega helming.
Fleiri þjóðir höfðu einnig sent
sfkippantanir til Englands og
meðal annars Suður-Ameríku-
menn.
Frá London fór ég til Midd-
lesbaurough, þar átti, ég tal við
forstjóra einar af stærrstu skipa
smíðastöðum í Bretlandi. Hann
Frh. á 3 siðu.
Hikil síldveiði við
Norðurland
C ÍLDVEIÐIN er nú að glæð
ast við Norðurland. Aldrei
hefur aflinn á þessu sumri
verið jafn mikill og síð-
astliðinn sólarhring. í fyrra
kvöld komu mörg skip til Siglu
fjarðar, hlaðin síld og imnið
var alla nóttina á öllum plönun
um við síldasöltun.
Alþýðublaðið átti í gær tal
við skrifstofu síldarverksmiðj-
anna á Siglufirði og skýrði hún
svo frá, að alls væri búið að
landa á Siglufirði í suamr 66.-
878 mál síldar, og má það heita
mjög lítill afli svona síðla sum
ars.
Þó má gera ráð fyrir því að
úr rætiztn en þá, og eru þetta
fyrstu merki þess. í fyrra sum
ar náði veiðin t. d. ekki há-
marki fyrr en um þetta leyti
eða um miðjan ágúst.
Veðurfar er nú gott fyrir
Norðurlandi, og stækkandi
straumur er, en þá er síldin
venjulegast. örust. í fyrradag
fékic Köflvíkingur 400 mál í
einu kasti og er það beztá kast,
sem einstakt skip hefur náð
Tóff farþegar ióru héð
an SoffEeiðis i Sví-
þjóðar í gær
P ARÞEGAFLUG milli ís-
lands og Svíþjóðar, er nú
hafið og mun að minnsta kosti
ein ferð verða farin í viku
hverri óg ef til vill fleiri.
I fyrrakvöld'kom sænsk flug
vél frá Ameríku, og fór hún
héðan áleiðis til Stokkhólms kl.
1Q.30 í gærmorgun. Þessir far
’pegar fóru með vélinni héðan:
Steinunn Jónsdóttir, Sigrún
Bjarnason, Karl Bergmann,
Inger Eriksson, Erik Eriksson
Signa Erikssan Gréta Ram-
selijus Eva Sigurðsson
Guðlaugur Rósinkranz, Sven.
Erik Cornelius, Ingivaldur Eg
ilsson og Margrét Arnadóttir.
Næsta flugvél frá Svíþjóð
mun hafa komið hingað í gær-
Kvóldi; og heldur hún áfram til
Ameríku en mun verða hér aft
ur um miðja vikuna og fara þá
til Svíþjóðar.
Frá fréttaritara Alþýðublaðsins K.HÖFN í gær.
FÁNAR allra fimm Norðurlandaríkjanna biökktu við hún á
Kristjánsborg í gær þegar fulltrúafundur þingmannasam-
bands Norðurlanda var settur.
Fulltrúarnir voru 50 að tölu,
þar af 20 Danir, 5 íslendingar,
segja, að vísitalan hafi staðið í
stað síðan hún tók við völdum.
Ákvörðunin um, að sumarverð
landbúnaðarafurðanna hafi ekki
áhrif á vísitöluna, er að sjálf-
sögðu gert til varnar því, að
dýrtíðin aukist frá því, sem nú
er. Þá afstöðu ríkisstjórnarþxn-
ar ber að meta að verðleika..En
eftir er svo að vita, hvernig
verðlagi landbúnaðarafurðanna
verði fyrir komi.ð með haustinu.
Ríkisstjórnin hefur haft frum-
kvæði tun það, að fulltmar Ibún
aðarþingsins og Álþýðusam-
bandsins hafa byrjað vi.ðtræð-
ur í því skyni að freista þess að
ná samkomulagi um þessi mál,
siem ríkisstjói'nin og alþingi
geti, svo lagt til grundvallar við
afgreiðslu sína á málum þess-
um. Er sú ákvörðun ríkisstjórn
arinnar tekin í því skyni, að
gerð skuli tilraun til að sam
hæfa sjónarmið framleiðenda
og neytenda 4 þessu efni. Er
vissulega allt gótt um þá við-
leitni að segja, þótt vafasamt sé
að fulltrúar núverandi stjórnar
Alþýðusamhandsins geti talizt
heppilega valdir fulltrúar neyt
enda.
9 Norðmenn og 16 Svíar.
Finnsku fulltrúarnir mættu
ekki, vegna þess að finnska
þingið kemur saman þessa dag
ana.
Fundurinn var haldinn í sal
Landsþingsins. Formaður
dönsku fulltrúanna H. P. Han
sen fyrrverandi ráðherra setti
fundinn og lét í ljós gleði sína
yfir því að aftur væri hægt að
taka upp samvinnu milli þing-
manna Norðurlanda. Sagði
hann það vera von allra, að
lýðraeðisstjórnarfyrirkomulag
hinna norrænu þjóða mætti efl
ast nú eftir styrjöldina.
Hartvig Friseh prófessor tal
aði um ráðstefnuna í San Fran
cisco, en harin var, ásamt Kauf
Næturlæknir er í nótt og aSr»~
nótt í Læknavarðstofunni, sím&
5030.
Helgidagslæknir er Bersveimt
Ólafsson, Ránargötu 20, sís*aá
4935.
Næturvörður -er í nótt og aðra-
nótt í Laugavegsapóteki.
Næturakstur annarst Litla Báte-
stöðin, sími 1380.
ÚTVARPIÐ:
14.00 Messa í Fríkirkjunni (séra
Jón Auðuns). Kl. 15.15 Miðdegis-
tónleikar (plötur): Hljómleikar
Lily .Pons og Kostelanetz. Borgar-
inn leikur aðalsmenn; tónverk eft
ir Richard Strauss. Kl. 18.3®
Baratími (Pétur Pétursson, £rA
Herdís Þorváldsdóttir o. fl. Kl.
19.25 Hljómplötur: Lag í leikhús-
stíl eftir Couperin. Lög eftiir
Rameau. Kl, 20.00 Fréttir. Kl. 20.2®
Samleikur á fiðlu og píanó. Þórar
inn Guðmundsson og Fritz Weiiss-
•happel leika sónötu í g-moll eftir
Tartini.
20.35 Erindi: Um William Bootfe
(Ólafur Ólafsson kristniboði). KL
21.00 Hljómplötur: Norðurlanida-
söngvarar. Kl. 21.15 Upplestur: Úr
ferðasögu eftir Guðbrand Vigfús-
son (Bjarni Vilhjálmsson eand.
mag.). Kl. 21.35 Hljómplötur: End
urekin lög. Kl. 22.00 Fréttir. Kl.
22.05 Danslög.
....Á morgun. . . i,
Næturakstur annarst B. S. í.,„
sími 1540.
ÚTVARPIÐ
10.00 Miðd.egisútvarp, Kl. 10.2®
Síldveiðiskýrslur Fiskifélagsins.
Kl. .20.00 Fréttir. Kl. 20.30 Þýtt Og
endursagt (Hersteinn Pálsson rit-
stjóri). Kl. 20.50 Hljómplötur :Lög
leikin á sítar. Kl. 21.00 Um daginn
og veginn (Vilhjálmur S. Vil-
hjálmsson ritstjóri). Kl. 21.20 Úit-
varpShljónxssveitin: Sænsk og
finnsk alþýðulög. — Einsöngur
(Sigurður Markan): Lög eftir ScliK
bert. Kl. 22.00 Fréttir.
Frjálslyndisöfnuðurinn i
Messað í Fríkirkjunnl í dag Kl,.
2 e. h. Séra Jón Auðuns.
lagarfoss fór frá
Gaufaborg í fyrra-
¥ AGARFOSS lkgði af stað
frá Gautaborg kl. 2 s. d.
á fösíudaginn áleiðis til Eng
lands,
Ekki er hægt að segja með
vissu hvenær skipið verður
komið hingað, því það fer
eftir viðdvöl þess í Englandi. i
mann sendiherra, fulltrúi Dans
á ráðstefnunni.
NorðmaSurinn Chr. Stray,
hæstaréttarmálafærslumaður
talaði um stöðu Norðurlanda í
alþjóðlegri samvinnu. Fundar-
höldunum á föstudag lauk með>
ráðsfundi bandalagsins. Um-
ræður í dag hefjast með fram-
söguræðum Svíans H. Harlitz:
prófessors og Branmsnæss Þjóð
bankastjóra um sameigmlegant
ríkisborgararétt á Norðurlönd-
um.
Síðdegis í dag munu fulltrá:
arnir héimsækja tilraunabú rík
isins í Hillrröd. Fundinum lýk
ur með veizlu. —
Umræðurnar fara fram fyrir
luktum dyrum og er þá ekkí
hægt að skýra, frá niðurstöðum.
Ove.