Alþýðublaðið - 28.08.1945, Blaðsíða 4

(tnwa

ALtÞYÐUBLAÐIÐ
Þriðjudagur 28. ágóst 1945
Útgefandi: Alþýðuflokkurinn
Bitstjóri: Stefán Pétursson.
Símar:
Ritstjórn: 49«! og 4902
AfgreiSsla: 4900 og 4986
Aðsetur
í Alþýðuhúslnn við Hverf-
isgötu.
Verð í lausasölu: 40 aurar
Alþýðuprentsmiðjan.
Sjómannafélagl 563:
Hvernig á að segja
tesendunum það!
HVERNIG á Þjóðviljinn að
segja lesendum sínum frá
því, að sameining verkalýðs-
flokkanna, sem kommúnistar
um allan heim hafa árum sam
an verið með á vörunum, skuli
nú hafa mistekizt bæði í Dan-
mörku og Noregí, enda þótt jafn
aðarmenn byðu kommúnístum
á báðum stöðum upp á hana og
gerðu allt, sem unnt var, til
þess að binda nú loksins enda
á hina áratuga gömlu sundr-
ung, sem svo mikla bölvun er
búin að gera verkalýðnum?
Þegar viðræðurnar um sam-
eininguna voru að byrja í Dan
mörku og Noregi, lét Þjóðvilj-
inn borginmannlega. Þarna
væri nú heldur aðrir menn að
verki, en bölvaðir „kratarnir“,
hér heima á íslandi, sem alltaf
hindruðu sameininguna! í Dan
mörku og Noregi væri vist eng
in hætta á bví, að hún tækist
ekki. „Því að á Norðurlöndum
er nú auðsjáanlega ráðandi ein
dregin, róttæk sósíalistísk
stefna í verkalýðshreyfingunni,
sem felur í sér oólitíska ein-
ingu kommúnista og sósíaldemó
krata, þeirra, sem sameinast
vilja um sósíalistíska stefnu-
skrá “ Þannig komst Þjóðvilj-
imi að orði í einni grein sinni
um sameiningartilraunirnar. Og
ekki þurfti svo sem að efast um
sameiningarvilja kommúnista!
Og þegar A.lþýðublaðið, sem
nokkur kynnr hefir af heilind
um og vinnubrögðum kommún
ista, lét í ljós ýmsar efasemdir
um það, þrátt fyrir slíkan fag-
urgala Þjóðviljans, að danskir
og norskir kommúnistar myndu
reynast eins viljugir til sam-
einingar í verki og þeir væru
það í orði, bá áetlaði Þjóðvilj-
inn alveg af göflum að ganga,
og líkti ritstjóra Alþýðublaðs-
ins við Quisling og annað ill-
þýði nazismans!
*
En nú er það komið á dag-
inn, sem Alþýðublaðið grynaði.
Sameiningartilraunirnar eru
farnar út um þúfur bæði í Dan
mörku og Noregi vegna þess, að
kommúnistar vildu ekki eining
una, iþegar til kom, frekar en
hér heima á íslandi fyrir sjö ár
um. Og sundrungin í röðum
verkalýðsins heldur áfram — á
þeirra ábyrgð.
Og nú kemur Þjóðviljinn —
og er heldur lágt á honum ris
ið — og segir:
„Þessar vonir hafa bTOgðizt í
bili, og Alþýðublaðið fagnar.
Meðan umræður stóðu yfir um
sameininguna skrifaði það
hverja greinina af annarri,
barmafulla af úlfúð út af því,
að um þetta skyldi vera rætt;
og loks, þegar ljóst virðist, að
árangur náist ekki að svo
stöddu, getur það ekki dulið
fögnuð sinn.ft
Þetta eru gáfuleg skrif, eða
hitt þó heldur. Sameining verka
lýðsflokkanna hefir strandað
T ÞJÓÐVILJANUM 21. á-
-*• gúst er grein eftir Jóhann
Kúld, sem hann nefnir „Gervi
menn væla úr skúmaskotum“.
Greinin er svar við greinum
ir ínum í Alþýðublaðinu og til-
efnið síldarsamningarnir.
Grein Kúlds gefur lítið til-
efni til andsvars og mun ég því
leiða hana hjá mér að mestu.
Ég get þó ekki látið hjá líða að
benda á eftirfarandi:
Kúld byrjar þannig. „Það er
ekki að jafnaði vani minn, að
virða þá svars, sem hafa svo
slæman málstað að verja að ó-
gerlegt er fyrir þá að koma
fram í dagsljósið í sínu eigin
gervi.“ Þannig skrifa aðeins
menn, sem hyggja sjálfa sig
vera — eða eru, mikilsverðar
persónur á lands eða öllu held
ur heimsmælikvarða. Það lítur
því út fyrir að Jóhann Kúld
geri sér nokkuð meiri hugmynd
ir um sjálfan slg, störf sín og
persónu heldur en efni standa
til.
Ef til vill heldur hann að rit
störf hans gefi tilefni til þessa.
Ef það er þá vil ég vinsamlegast
benda honum á að þáttur stíl-
snillingsins Braga hins norð-
lenzka í ritum hans „siglir segl
um þöndum“ í hugum lesand-
ans og ber þar mun hærra en
hið öfgafulla efni, sem Kúld
liagði 111.
Gervimenn eru þeir menn
að sýnast, oit í blekkingaskyni.
Við athugun á grein Kúlds
kyjinumst við einum þeirra. I
greininni eru tekin upp tvö sím
skeyti frá Sjómannafélagi Akur
eyrar til Alþýðusambandsins.
Samkv. því fyrra er samband-
inu gefið fullt umboð til að
semja við útgerðarmenn í yfir
standandi samningum, eri sam-
kvæmt því síðara er JÓhanni
Kúld gefið umboð til „að mæta
fyrir félagið við yfirstandandi
samninga um síldveiðikjör.“ M.
ö. o. Alþýðusambandinu er fal
ið með fundarsamþykkt(að fara
með samningana fyrir félags-
ins hönd. Þessari ákvörðun er
ekki hægt að breyta nema með
annari fundarsamþykkt, enda
er það ekki gert, en einhver
hluti af stjórn félagsins gefur
svo Jóhanni Kúld umboð til
þess að ,,mæta“ við samning-
*na. Samkvæmt þessum tveim
ur umboðum mátti Kúld því
ekker't annað en ,,mæta“,
nærvera hans við samningagerð
ina er því hrein gervimennska
eins og fleiri grunaði. Þegar nú
þess er gætt að Kúld er hreint
gervimenni í verkalýðsmálum,
þá er ekki að furða þótt honum
verði bumbult af niðurlaginu
af grein minni. Kúld er það
sjáanlega hulinn leyndardóm-
ur, . hvernig verkalýðsfélögin
'verða öf-lug og hvernig hægast
er fyrir þau að ná nokkrum
árangri. Hann skilur ekki hvers
vegna atvinnurekendur sækja
svo mjög eftir heildarsamning
um. Sem betur fer er meiri
hluta alþýðunnar állt þetta
ljóst. Ég mun því ekki ræða
um það frekar að sinni; En eitt
er víst, að bví aðeins ná verka-
lýðsfélögin eðlilegum þroska,
að þau hafi óskorað athafna-
frelsi, en ahafnafrelsið nýtist
því aðeins að félögunum sé ekki
stjórnað af kommúnistum, í
þeirra höndum leiðir jafnvel
j frelsið til ófarnaðar eins og eft
I irfarandi dæmi sýnir ljóslega.
Núverandi siglingamálaráð-
herra Emil Jónsson staðfesti
reglugerð um greiðslu til skip-
verja fyrir tap á fatnaði og eign
um þeirra, sem þeir bíða við sjó.
tjón. Reglugerðin vár samin
með tilliti til vilja Sjómannafé-
lags Reykjavikur og staðfest 15.
fehrúar 1945. í reglugerðinni
eru bætur þessar ákveðnar kr.
1600.00 i grunn, auk dýrtíðar-
uppbótar. Þann 28. júní 1945
undirritar .Jónas Kristjánsson
formaður Verkalýðsfélags Borg
arness, samning við „Skalla-
grím“ h. f. um kjör skipverja á
skipum félagsins í þeim samn-
irigi er trygging til skípverja
fyrir tjón það, sem heyrir undir
reglugerðina, ákveðin kr. 1000,-
00 eða með ö. o.: Jónas kommún
isti Kristjánsson semur þarna
stórfé af umbjóðendum sínum,
ef þessi dæmalausi samningur
stenzst þá fyrir dómstólunum.
t höndum svona fáráðlinga leið
ir frelsið til ófarnaðar. Þess
vegna er stórhættulegt að fá
þeim í hendur völd eða umsvif
í þágu fólksins.
Kúld hefur haldið því fram
að samningsuppkast Sjómanna
félagsins hafi verið fyrir neð-
an gildandi síldarsamninga í
inö>'gum greinum. Að það er
haugalýgi ‘ er hægasí að sanna
með því að birta fálsanir Jóns
Rafnssonar í samanburði þeim,
sem hann gerði á nokkrum
samningum og uppkastinu,
enda liggur það beinast við,
því Kúld mun byggja staðhæf
ingar sínar á þessum fölsunum.
Fals-samanburður Jóns
Rafnssonar:
Mismunur á uppkasti á s-íld-
veiðikjörum í samningi Sjó-
irv.annafélags Reykjavíkur og
kjörum þeim, er gilt hafa hjá
öðrum félögum undanfarin ár.
Suður í Danmörku og austur í
Noregi á viljaleysi og óheilind
um kommúnista: en Þjóðviljinn
ræðst á Alþýðublaðið hér norð
ur á íslandi! Það er engu líkara,
en að þess ætti að vera sökin!
En það er ekki svo að skilja,
að það er auðvitað miklu þægi
legra fyrir Þjóðviljann, að
skrifa skæting um Alþýðublað
ið í sambandi við sameiningartil
raunirnar í Danmörku og Nor-
egi, en að gefa lesendum sínum
einhverja skynsamlega skýr-
ingu á því, hvernig og á hverj-
um sameiningin strandaði í báð
um þessum löndum, eftir öll
þau blekkingaskrif, sem hann
var búinn að birta um þæ’r og
hinn einlæga sameiningarvi.lja
kommúnista. Því að hafi nokk-
ur efast um það áður, að komm
únistar væru sundrungarsvepp
irnir — friðarspillarnir, í verka
lýð.shreyf ingunn i, þá getur
hann e'kki gert það nú lengur,
eltir það sem sam'QÍningartil-
raunirnar í Danmörku og Nor-
egi hafa leiít í ljós. Svo greini-
lega ströriduðu þær á svikum
og undirferli þessara rússnesku
leiguþýja.
Það nægir akki, að hafa hátt,
og tala fagurt um einingu verka
lýðsins. „Þeir, sem hæst gala
um eininguna, eru oft verstu
sundrungarsveppirnir,“ sagði
KaN Marx, hinn frægi braut-
ryðjandi verkalýðshreyfingar-
innar og sósíalismans, endur
fyrir löngu. Og þau orð hans
eru í sínu fulla gildi enn þann
dag ,í dag.
Á skipum 70—100 rúmlesta
miðað við 200 þúsund kr. afla.
Samkvæmt Yestma-nnaeyja
og Akureyrarsamningum:
35% í 15 staði, — hásetahlut
ur kr. 4666.00
Samkv. uppkasti Sjómanna-
félags Reykjavíkur:
36,8% í 16 staði, — hásetahlut
ur kr. 4350.00
Mismunur kr. 316.00
Á skipum 100-—150 rúml.
miðað við .300 þúsund kr. afla:
Samkv. samningum Akureyr
ar og Siglufjarðar:
35,% í 16 staði, — hásetahlut
ur kr. 6562.00
Samkv. uppkasti Sjómanna-
félags Reykjavikur:
35,7% í 17 staði, — hásetahlut
tu: kr. 6.300.00
Mismunur kr. 262.00
Á skipum yfir 150, rúml. mið
að við 300 þúsund króna afla:
Samkv. samningum Akureyr
a® og Vestmannaeyja:
35% í 17 staði, — hásetahlut-
ur kr. 6176.47
Samkv. uppkasti Sjómanna-
félags Reykjavíkur:
36% í 18 staði, -— hásetahlut-
ur kr. 6000.00
Mismunur kr. 176.47
Réttur samanburður á samn
Auglýshgar,
sem birtast eiga í
Alþýðublaðinu,
verða að vera
komnar til Auglýs-
ingaskrif stof unn ar
í Alþýðuhúsinu,
Hverfisgötu,
fyrir kl. 7 að kvöldl
ingsuppkasti S j ómannafélags
Reykjavíkur og gildandi samn
ingur á Akureyri, Siglufirði og
Yestmannaeyjum:
1. Á skipum 70—100 rúml.
miðað við 200 þúsund kr. afla:
Samkv. Vestmannaeyja og
Akureyrarsamningum:
35% í 15 staði, — hásetahlut-
ur kr. 4666.66
Samkv. uppkasti Sjómanna-
félags Reykjavikur:
39,7% í 16 staði, —- hásetahlut
ur kr. 4962.50
Miismunur: Uppkastið hærra
kr. 296.84
2. Á skipum 100—150 rúml.
miðað við 300 þúsund kr. afla.
Samkvæml samningi Akur-
eyrar og Siglufjarðar:
35% í 16 staði, — hásetahlut-
ur kr. 6562.50,
Samkv. uppkasti Sjómanna-
félags Reykjavíkur:
Framh. á 6. sðu.
VÍSIR í gær gerir að um-
ræðuefni forustugrein Þjóð
viljans, sem hirtist fyrir nokkr
um dögum og fjallaði um bæj-
arsljórnarkosningamar hér í
Reykjavík á komanda vetri,.
Þar er komizt að orði á þessa
lund:
„Reykvíkinigar geta ekki látið
sér nægja að svipta Sjálfstæðis-
flokkinn meirihlutavaldinu í bæj-
arstjórn, þeir verða og að svipta
hann möguleikanum til að verða
forustuflokkur í bæjarmólunum
—Þessi vinsamlegu orð éru rit-
uð í leiðara Þjóðviljans síðaistlið-
inn föstudag.
Þeir sjálfstæðismenn, sem fast-
ast hafa staðið með ko'mmúnist-
um undanfarið og engu misjöfnu
viljað um þá trúa, fara líklega að
nudda istýrurnar úr augunum, þeg
ar rauðu vinirnir' kasta grímunni
og segja þeim hispurslaust, að
hvaða marki þeir stefna í samvinn
unni, Þeim, sem hrekklausir eru,
verður lengi fyrirgefið, þótt þeir
láti villa sér sýn, en að því getur
dregið, að andvaraleysið verði höf
uðsynd, sem engin afsökun fær
réttlætt. Kommúnistar miklast nú
af/því á strætum og gatnamótum,
hversu mjög ,,auðvaldið“ treysti
,þeim í blindni, og að það undirbúi
nú sínar eigin hrakfarir með öfl-
Ugum stuðningi við stefnumál
kommúnistanna.
Annað hvort er nú að þeirn
finnst tíminn vera kominn til að
hætta að fara í grafgötur með fyr
irætlanir sínar eða að þeir eru
dkkert hræddir um að slíkt muni
trufla svefn þeirra, sem samrvinnan'
hefur stungið svefniþorni. Þeir
ætla ekki aðeins að vinna að því
að Sjálfstæðisflokkurinn komizt í
minnihluta í bænum, hann á helzt
að þurrkast út! Hver er nú svo
auðtrúa, að láta sér til hugar
koma, að ,,samstarfsflokkur“ sem
þannig ritar í blað, sitt þegar vin-
fikapurinn stendur sem hæst, muni
vera algerlega heill og undir-
hyggjulaus í samvinnunni? , Ef
einhverjir eru til, sem slíkt
hyggja, ætti þeim að vera sízt of
gott að fá að sofa nokkru lengur.“
Hafi Sjálfstæðismenn. gert
sér í hugarlund, að Itryggð
kommúnista yrði eilíf, verða
þeir efalaust fyrir vonbrigðum.
Og Vísir skyldi ekki ímynda
sér, að núverandi stjórnarsam-
vinna verði til þess að gera
bæjars Ij órna rkos n ingarnar hér
í RÍeykjavík vægilegri en verið
hef'ði, ' ef ekki hefði verið til
hennar stofnað. Stjórnarsam-
vinnain verður ekki lifakkeri
íhald'Smeirihl'Utans í bæjar-
stjórn Reykjavíkur.
Vísir gerir einnig í forustu-
grein i gær að umræðuefni.
samein ingartilraunir kommún,-
ista og Alþýðuflokksmanna er
lendis, sem nú eru víðast farn-
ar út um þúfur:
„Samkvæmt yfirlýsingu ýmisra
forustmanna kommúnista hér, var '
það sögulegur atburður, er hafa
mundi lörlagaríkar afleiðingar,
Iþegar jafnaðarmenn og kommún-
istar í Noregi sameinuðust. En
dýrðin stóð ekki lengi, aðeins
fáar vikur. Samkomulagið var rof
ið, norsku jafnaðarmennirnir vilja
ekki hafa þá.
Þetta er furðulega athyglisvert.
Aðeinis hér á landi virðast þeir
teknir alvarlega, eins og stendur
af öðrum flokkum. í Danmörku
vilja jafnaðarmenn ekkert hafa
saman við þá að sælda. Þeir trúa
Framhald á 6. síðu.