Alþýðublaðið - 12.03.1946, Qupperneq 2

2
ALÞYÐUBLAÐIÐ
'ÞriSjudagrar, 12. marz 1945.
Afmælishóf Alpýðuflokks-
ins verður að Hótel Borg
klukkan 9 i kvöld.
—------♦
A LÞÝÐUFLOKKURINN minnist 30 ára afmælis síns með
hófi að Hótel Borg kl. 9 í kvöld. Verða þar ræðuhöld,
upplestur, söngur og að lokum dans.
Ræðumenn afmælishófsins verða: Finnur Jónsson dóms-
málaráðherra, Haraldur Guðmundsson alþingismaður, Jón
P. Emils stud jur. og Soffía Ingvarsdóttir frú. Enn fremur
mun Sigurður Einarsson skrifstofustjóri lesa upp.
Sigfús Halldórsson syngur einsöng, kvartettinn „Fjórir
félagar“ syngur og hljómsveit leikur alþýðu- og baráttulög
svo og létt lög. Friðfinnur Ólafsson viðskiptafræðingur
stjórnar hófinu og setur samkomuna.
Aðgöngumiðar að afmælishófinu verða seldir í skrif-
stofu ílokksins til kl. 7 í dag en eftir þann tíma að Hótel Borg,
ef eitthvað verður þá eftir óselt.
Fólk er beðið að athuga, að ekki er ætlazt til að það mætk—
samkvæmisklætt.
Ihaldið aftnr í meirihlnta á fthra-
oesi eftir kesninp mar.
------».. ■
Fékk 5 fulltrúa með stuðningi FramsókEiar.
♦
BÆJARSTJÓRNARKOSNINGARNAR Á AKRANESI
voru endurteknar á sunnudaginn. Voru 1187 á kjör-
skrá, en þar af neyttu 1044 atkvæðisréttar síns. Var kjör-
sóknin dræm í fyrstu, en jókst eftir því, sem á daginn leið.
Lauk kjörfundi skömmu eftir klukkan eitt um nóttina.
Úrslit urðu þau, að listi Alþýðuflokksins, A-listi, hlaut 297
atkvæði og tvo menn kosna, listi Sjálfstæðisflokksins, C-listi, 532
atkvæði og fimm menn kosna og listi kommúnista og óháðra, B-
listi, 199 atkvæði og tvo menn kosna. Tólf seðlar voru auðir, en
f jórir ógildir.
—-----------------------4
Hálíðafundur Alþýðu-
flokksins í Gamla Bíó
LÞÝÐUFLOKKURINN
efndi til hátíðafundar í
Gamla Bíó klukkan tvö á
sunnudag í tilefni af þrjátíu
ára afmæli sínu. Sótti fundinn
um fimm hundruð manns og
tókst hann í hvívetna með mikl
um ágætum.
Fundurinn hófst á því, að
sýnd var fréttamynd frá þingi
öryggisráðsins. Píanókvintett
lét íslenzk alþýðulög undir
stjórn Fritz Weisshappels. Emil
Jónsson samgöngumálaráðherra
flutti ræðu. — Ragnar Jóhann-
esson og Sigurður Einarsson
önnuðust í sameiningu þátt, er
var samtal um afstöðu íslenzkra
skálda til jafnaðarstefnunnar
og lásu upp kvæði nokkurra
þeirra. Ágúst Jósefsson, sem er
í tölu stofnenda Alþýðuflokks-
ins og var kosinn í bæjarstjóm
á vegum flokksiris. 1916, flutti
ræðu. Gunnar VagnsSon, for-
seti Sambands ungra jafnaðar-
manna flutti ræðu. — Kvartett-
inn „Fjórir félagar“ söng nokk-
ur lög. Stefán Jóh. Stefánsson,
forseti Alþýðuflokksins flutti'
ræðu. Að lokum var leikinn
internationalinn og þjóðsöng-
urinn.
ASUNNUDAGINN var tefld
sjöunda umferðin í skák-
mótinu og fóru leikar sem hér
segir:
Guðmundur Ágústsson vann
Eggert Gilfer, jafntefli varð
milli Jóns Þorsteinssonar og
Lárusar Johnsen og biðskákir
Úrslit bæjarstjórnarkosning-
anna á Akranesi 27. janúar urðu
þau, að Alþýðuflokkurinn hlaut
317 atkvæði og þrjá menn
kosna, listi Sjálfstæðisflokksins
437 atkvæði og fjóra menn
kosna, listi kommúnista og
óháðra 183 atkvæði og einn
mann kosinn, og listi Fram-
sóknarflokksins 97 atkvæði og
einn mann kosinn.
Sjálfstæðisflokkurinn á Akra
nesi hefur þannig bætt við sig
fulltrúa og þar með náð hrein-
um meirihluta í bæjarstjórn
kaupstaðarins á ný.
Skozkur kaaltspyrnu-
þjálfari kominn hing-
■ al á vegum Fram.
KNATTSPYRNUFÉLAGIÐ
FRAM hefur ráðið til sín
skozkan knattspyrnuþjálfara,
Jam McCrae að nafni *og kom
hann hingað til lands fyrir
nokkrum dögum.
Jam McCrae er ráðinn hjá
Fram að minnsta kosti til næsta
hausts og eru æfingar félags-
ins þegar að hefjast undir hans
stjórn.
Jam McCrae er sjálfur kunn-
ur knattspyrnumaður og hefur
verið þjálfari um 20 ár bæði í
heimalandi sínu og víðar um
Evrópu, og hefur því fengið
mikla reynslu og kunnáttu í
þessu efni.
urðu milli Magnúsar G. Jóns-
sonar og Árna Snævarr og Óla
Valdimarssonar og Benónýs
Benediktssonar.
ALÞÝÐUBLAÐIÐ sneri
sér í tiþefni af 30 ára af-
mæli Alþýðuflokksins, sem
er í dag, til fjögurra þjóð-
kunnra menntamanna, þeirra
Árna Pálssonar, prófessors,
Pálma Hannessonar, rektors^
Sigurðar Guðmundssonar,
skólameistara og Þorkels Jó-
hannessonar, prófessors og
bað þá um nokkur orð til birt
ingar við þetta tækifæri.
Urðu þeir allir góðfúslega við
þe'irri beiðni.
Fjórlr þjóðkanDir menntamenn um JU-
þýinflokkini á 30 ára afmæli hans
Fara greinar þeirra hér á
eftir:
Árni Pálsson
prófessor.
Sigurður Guðmundsson
skólameistari.
Heldur vestrænt vlt
en auslræni æði.
IDAG eru liðin þrjátíu ár
síðan Alþýðuflokkurinn hóf
göngu sína. A þeim áratugum
hafa gerzt ægilegri og óskap-
legri viðburðir um heim allan
heldur en nokkur dæmi finn-
ast til á liðnum öldum. Tvær
trylltar og æðisgengsar heims-
styrjaldir hafa verið háðar og
leiddar til lykta að því leyti, að
engir herir berjast nú á vígvöll-
um. Hins vegar getur mannlegt
vit gert sér litla grein fyrir af-
leiðingum styrjaldanna, og er
það eitt víst, að þær munu end
ast miklu lengúr en nokkurt
mannsauga getur séð fram i tim
ann. Villieldar ólmra byltinga
læsa sig land úr landi, álfu úr
álfu. Mikill hluti sumra þjóða
virðist hafa orðið vitstola og
hamstola, enda hafa sum þjóð-
félög gengið af göflunum með
öllu.
Því verður ekki neitað, að
þeir eru margir, mjög margir,
sem hafa látið hug fallast með
öllu í þessu feiknumfyllta gern-
ingaveðri; þeir menn sjá enga
bláa vök á himni, eygja engan
vita fram undan. En hinir, sem
vilja reyna að hlúa að voninríi
í sjálfs sín sál, bykjast þó sjá
nokkur merki þess, að einhvern
tíma muni rofa til, að enn þá
séu betri og bjartari dagar fyr-
ir höndum.
Stefna og starfsaðferðir Al-
þýðuflokkanna, — krataflokk-
anna, — í Evrópu er eitt hið
glæsilegasta tákn vorra tíma.
Þeir flokkar hafa unnið það af-
reksverk að halda ráði og réenu,
vera með öllum mjalla, á síð-
ustu áratugum. Og þó eru þeir
íarðóánægðir með þá þjóðfélags
háttu, sem hafa drottnað í heim
inum, og ráðnir í að sætta sig
ekki við þá. En hins vegar er
það rótgróin sannfæring þeirra,
að byltingar séu hræðilegt neyð
arúræði, sem sjaldarí eða aldrei
geti að haldi komið. Þeir hafa
aldrei gefið sig á vald æstra til-
finninga, aldrei sagt skilið við
heilbrigða skynsemi, þennan
undarlega fugl, sem hefur verið
hrjáður og hrakinn á öllum öld-
um, — ekki sízt á vorum dög-
um, — en heldur þó alltaf ein-
hverri líftóru. Þess vegna eru
alþýðuflokkarnir þrátt fyrir
allt mikils megandi í öllum
löndum þar sem menn eru frjáls
ir hugsana sinna, orða og gerða.
Og þess vegna eru allir þeir
flokkar og allir þeir menn, sem
heldur vilja aðhyllast vestrænt
vít en austrænt æði, ráðnir til
samstarfs við kratana.
Alþýðuflokkur íslands er
Pálmi Hannesson
rektor.
einn af alþýðuflokkum Evrópu. |
Hann hefur margsinnis sýnt, að
hann hefur bæði vit og vilja til
þess að stefna í sömu átt og þeir.
Þess vegna samfagna allir
frjálshuga íslendingar honum á
þessum degi og óska honum
mikillar framtíðar og langra
lífsdaga.
Árni Pálsson.
Hægfara þróun -
ekki beljardðkk.
-
MEÐ því að Alþýðuflokk-
urinn og Alþýðublaðið
hafa jafnan verið vinveitt
Menntaskólanum á Akureyri,
stutt hann og stofnsetning
hans, nenni ég ekki að kveða
nei við þeim tilmælum, að rita
nokkur orð á þrítugsafmæli
flokksins. Kemur mér þó undar
lega fyrir sj'ónir, að ég er
kvaddur á slíkt orðaþing.
Um nokkurt skeið kallaði ég
mig hænsn í stjórnmálum. Mér
hefur skilizt, að þeim, sem haf-
ast við utan allra stjórnmála-
flokka, sé valið slíkt vegsemd-
arnafn. Einhver benti mér á,
að það væri móðgun við hina
tígulegu alifugla, hænsnin, að
að skíra slík vanskapnaðaraf-
brigði sem flokksleysingja
nafni þeirra. Síðan hef ég kall-
að mig stjórnmála-viðrini. Vona
ég, að slíkt sé ekki móðgun við
nokkra skepnu á vorri jörð.
Og því er ekki að leyna, að
ég hef nokkurn ímugust á
stjórnmálamönnum, ekki sízt
góðum flokksmönnum (c: áköf-
um flokksmönnum), sem svo
eru kallaðir í sveit sjórnmála-
manna. Þá er einhver nemandi
minn fer að láta stjórnmálin að
ráði til sín taka og á sér bera
þar; — hvíslar einhver rödd að
mér þessum orðum: „Nú fer
Þorkell Jóhannesson
prófessor.
hann að glata sál sinni.“ Méir
hefur enn ekki heppnazt, að
þagga niður í þeirri meinkráku,
er klakar svo, hvíslar og hvískr-
ar í eyru mér.
Hér er hvorki staður né
stund að gera grein fyrir slíkri
sérvizku og slíkum sérkredd-
um.
Ég veit þó vel, að á miðum
stjórnmálanna hefur mörg góð
björg og blessun verið dregin í
þjóðarbú. Margir stjórnmála-
merin vorir eru og kunningjar
mínir. í sveit þeirra á ég ágæta
nemendur, sem hafa jafnan.
reynzt mér hinir traustustu og-
tryggustu, boðnir og búnir aS
leysa vandræði skóla þess, er
ég hef annazt að nokkru að und
anförnu, og eru þeir í öllum
flokkum þings. Menntaskólinn
á Akureyri hefur ekki ástæðu
til að kvarta undan fóstri og
forsjá hins íslenzka lýðræðis.
Ég er ekki Alþýðuflokksmað-
ur þótt borið hafi við, að ég
hafi kosið frambjóðendur hans..
Ég þykist, með rökum og réttu,
geta fundið' Alþýðuflokknum,
sem öðrum flokkum, sitthvað
til foráttu, ekki sízt á seinustu
tíð, er stofnað er til bandalags
við óþ.jóðleg öfl og einræðisöfl,
er sjálfir foringjar og formæl-
endur flokksins kalla svo.
Ég hygg, að gæta verði nokk-
urs hófs í að miðmagna eða
koma sem mestum atvinnu-
rekstri vorum undir ríkisstjórn
og skipulagning hennar. Mig
uggir að þá verði sú raunin á,
að málfrelsi verði að nokkru
skert, að minnsta kosti á óbeina
vísu. En ég trúi því statt og
stöðugt, að fullkomið málfrelsí
sé óhjákvæmilegt menningar-
og heilbrigðs þjóðþroska skil-
yrði. Sennilega veit enginn
dauðlegur maður, hvemig
stjórna á löndum og þjóðum.
Stjórnmálamein heims vors og
landa hans eru að því leyti sem
(Framh. á 7. síðu.)