Alþýðublaðið - 03.04.1946, Síða 6

6
•v'
ALÞY0UBLAÐIÐ
Miðvikudagur 3. apríl 1946.
Mikil og sérstæð
Málver kasýning
/
þax sem sýnd eru m. a. nokkur af frægustu verkum
hiinna gömlu, heimskunnu málara, verður haldin í
Oddfellowhöilinni.
Málverkin seljast:
Miðvikudaginn 3. apríl kl‘ 10—22
Fimmtudaginn 4. apríl kl. 10—22
Föstudaginn 5. apríl kl. 10—22
Á sölusýningunni eru aðeins fyrsta flokks málverk,
mjög merkileg og athyglisverð.
Til sölu
nokkrar
byggingarléðir
í HAFNARFIRÐI.
Löðimar eru á ágætum, stað í bænum (í
B jamia'bæj ar túni).
\
Upplýsingar gefnar í skrifstofu
JÓNS ÓLAFSSONAR LÖGFRÆÐINGS,
Lækjartorgi, Beykjavík.
HANNES Á HORNINU
Framh. af 5. síðu.
yfir skipið. „Yfir bátinn rauk grá
alda Jarðar.“ Þannig hugsuðu ekki
íié kváðu alþýðuskáldin í fáfræði
Binni. Það hefur verið deilt um
meiningu þessa visuupphafs fyrr,
en enginn, sem- ég veit til, kastað
þes'su fram. Útséð frá vísunni, sem
sjálfstæðri, virðist vera meint á
Golnis spangafreyju, en rímið, sem
er sléttubönd, Ieyfir ekki á-ið.
ÉG HEF EKKI SÉÐ þessar rím-
ur, en mér hefur verið sagt, að
vísan sé í upphafi rímu. Bendir
íhún þá til að sagt hafi verið frá
flutmngum í rímunni næst á und-
an. Það var háttur rímnaskálda,
að endurtaka síðustu frásögn við
upphaf rímu. Virðist þá liggja næst
meining, sem annar fræðimaður
leggur í þessa vísu — upphaf að
Golnisalda hatfi rokið burt (þrotið)
frá spangafreyjunni. Ríman hafi
faætt þegar búið var að segja frá
líkaflutningnum. Það var vani
rímnaskálda ávarpa konur í
upphafi, en ' ö einkum i niðurlagi
rímu, eða að rainnsta feosti að láta
það skína í gegn, að þeir væru
íynst og fremst að skemmta kven-
þjóðinrii með kveðskap sínum.
DR. BJÖRN kailar Kolbein. á
einum stað hagyrðing. Reyndar
var Kolbeinn alltaf kallaður skáld.
Erm iþá lifa sagnir um Kolbein
jöklaskáld. Þetta sýnir, að dr.
Björn gerir hærrl kröfu til þess
að rnenn séu kallaðir skáld en' al-
mennt er gert, og er þess full þörf.
En dr. . rn gengur enn lengra.
Hann jamar Stefáni G. Stefánssyni
við hagj ung. Er 'helzt að sjá, að
Stefán k ú í stað Kölska. Eins og
feunnugt er af Kolbeinslagi Stef-
áns, yrkir hann fyrir báða, en læt-
ur Koibein hafa sigurinn eins og
þjóðsagan gerir.“
■Hannes á horninu.
HVAÐ SEGJA HIN BLÖÐIN?
Frh. af 4. síðu.
lendinga í þessu máli. Með því er
verið að spilla henni, því að það
hlýtur óhjákvæmilega að vekja tor
tryggni í okkar garð, að hér skuli
af einu stjórnarblaðinu tekin und-
ir þennan erlenda róg, .sem er aí
svipuðum toga spunninn og sá róg-
ur nazista fyrir styrjöldina, að
Bretland og Bandaríkin hyggðu á
árásarstríð.
Það. verður því að krefjast þess
af ríkisstjórninni, að hún komi í
veg fyrir þessi rógskrif stuðnings-
blaðs síns eða lýsa a. m. k. fyllstu
andúð sinni á þeim.“
Og enn segir Tíminn í sam-
bandi við þetta mál:
„Ríkisstjórnin mætti líka vel at-
huga það, hwort Iþað sé iíkiegt til
að komast hjá eðlilegri tortryggni
vesturveldanna í okkar garð, að
hún skul hafa yfirstjórn flugmál-
anna — og vitanlega flugvallanna,
þegar við tökum við þeim — í
nöndum manna, sem reynslan hef-
ur sýnt í Kanada, að eru fúsari til
að vinna fyrir útlent stórveldi en
sitt eigið iand.“
Þannig farast Tímanum orð í
gær. Og hvaða tilgang, sem
han em stjórnarandstöðublað
kan að hafa méö þessum um-
mælum um framkomu eins
stjórnarflokksins og blaðs hans
í garð Bandaríkjanna, þá verð-
ur því ekki af neinum hugsandi
manni neitað, að önnur eins
fiaitnlaagar Pétursson:
Framkvæmd bráðabiigðalagaDDa
am niðnrgreiðsln Ijisins
Fimmtugyr í dag:
, VÍter
máiastjófi.
HINN 29. SEPTEMBER S. L.
voxu — að tillhlutun við-
skiptamáláráðherra — gefin út
bráðiabirgðalög um niður-
igreiðsilu á kjöti, ti'l varnia gegn
visitöluhækkun. í bráðabirgða-
ilögum þasisum er kveðið á úm,
alð iþagnia’nnir — þeir isem verð-
ugir iteljast — skúli fá igreidd-
an miismun á útsöluverði og
vísitöluverði nýs og ' sailtaðs
dilkiakjöts, hanigikjöts og
vininisilu'vara úr kjöti.
Lögin enu, eins og ifyrr segir,
isett að itilhilutuin Péturs Magn-
ússonair viðskiptiaimálaráðherra.
Pétur Magnússon fjármálaráð-
herra horfiir á eftir penángnum
úr rikissjóði. Hanin hefur látið
framkvæma ilögin á þann hátt,
að aðeins er igreiddiur mismun-
ur á vísitöiuverði og útsöilu-
verði hininar óclýrustu teguind-
ar, þ. e. nýs kjöts. Sá munur
er kr. 4,35 á kg. — Mis'munur
á vísitöluverði og útsaluverði
hangikjöts er fcr. 7,50 á kg., og
eininig ier mismumir stórum
hærri á vionisluvörum en nýju
kjöti.
Menn muinu ekki almennt
haía veit_ athygli hinni röngu
fnamkvæmd laganna. Þeir, sem
kunna að hafa veitt henni at-
hygli, bafa sennilega ekki gert
sér þess grein, hve mikilu þetta
iskiptir launastéttir Qiandsins.
Viafalítið má télja, að það skipti
hundruðum þúsundia á ársnið-
urgreiðs'lunjni.
Ég hef gert ágreining og kraf
izt igreiðslu á mismun útsölu-
verðs og vísitöluverð þess hangi
kjöts, sem mitt heimili keypti
og notaði. Hefur sú krafa kom-
Ið fyrir viðsMptamáilaráðuneyit-
ið ‘og verið synjiað þar, en er nú
'til athuiguinar i fjármáilaráðu-
neytinu.
Báðabirgðalögin um niður-
greiðsiuna liggja fyrir ailþingi
til staðfestingar. Þar er nú kom
in fram breytingartillaga þess
efimis, að laðeiins skuili niður-
geiðslian miðuð við mismun á
visitöluverði og útsöluverði nýs
kjöts.
Ti'ilaga þiessi mun fram kom-
in fyrir atbeina fjármála- og
viðskiptamálaráðherra Péturs
Magnússoniar. Er 'hún skýr
sönnuin þess, að ferafia mín sé í
fúiiu samræmi við bráðabirgða-
lögin, iað hans dómi. Elila hefði
efefei þurft á breytingunni að
h'alda. Pétur Magnúsiso'n er
reyndur lögfræðinigur og er því
engin ástæða til að reínigja
þennian úrskiurð háns. — Hitt á
efitir að skýra, í hvaða valdi
hainn hiefiur. lláti'ð framfevæma !
niðurgreiðsiuinia á þarun hátt, að j
isvipta iauniþegana stórum hluta f
'bess ifjáns, 'sem hans eigin lög
ákveðia þeim. !
Enn er tími tiÆ að stöðva
.nefinda breytingartil'lögu á ál-
þingi. Enn á rikisstjórnin þess
feóist að greiða iau'hiþegunum
það fé, sem haift var af þeim á
fyrsta árfjórðiungi, með rangri
framkvæind bráðabirgðalag-
annja. Það má gera i sumar, um
•leið og niðurgreiðslan fer fram
fyrir þrjá isiðaxi áirstfjórðung-
ania, en ríkisstjórnin mun ætla
að inna þá greiðsilu af bendi í
einú ‘
Magin hins niðurgreidda kjöts
er fært hiður með hliðsjón af
því m'agni, sem inn í vísitöluna
igengur. Ligigur 'þá beinast við
að legigja til grundvallar við
niðurgreiðslu þá verðfilokkun
kjöts, isem visitalan er miðuð
við. Er sá reiknángur aðeins
nokkurra mínútna verk fyrir
þann miann, sem er sæmilega að
sér í imeðferð- tugaþrota og þrí-
Ilðu, og hefur kynint sér útsölu
verð kjötis og vinnslúvara' úr
þvi, ásamt ikjötverði því, sem
vísitala 1. ©ept. var miðuð við.
Sérhver ríkisstjóm hiefnr haft
'tilhneigingu til að fiaina höndum
uim visi'töiuna, laillit frá stríðs-
byrjun. Sú handfjölluin hefur
ofi'tast verið miður haigkvæm
lauiniþeguiniuim. og stundum bak-
að þeim — og’ fieirum — bein-
an órétt. Ég vil því beina þeim
'tilmælum tiil Aliþýðusiambánds
íisllands. alveg sérsfk'lega, að það
beiti sér fyrir rétti laiuhþeg-
aninia í kj ö tn i ðurgre i ðs'liumálinu,
fiyrir atbeina þeirna þingmanna,
sem það hefiur aðgang að.
Gunnlaugur Pétursson.
Styrjöld framtíðar
uinar
Frh. af 5. síðu.
skrif og þau, sem Þjóðviljinn
hefur undanfarna daga leyft sér
um mál okkar, eru vansæmandi
fyri • þjóðina og beinlínis þjóð-
hættuleg, — enda -vitáð, að þau
eru ekki birt með hennar hag
fyrir augum, heidur af þjónk-
un við i erlent og okkur alger-
léga frafflandi stórveldi.
kjarnorku- og rakettusprengn-
anna missa þessar flugvélateg-
undir gildi sjtt.
Stóra-Bretland þarf þá öllu
fremur á orrustuflugvélum að
halda til varnar, ásamt
sprengjuflugvélum og flutninga
flugvélum, er hafa samstarf
með hernum. En.svo getur far-
ið, að raketturnar komi til möð
að útrýma öllum þessum venjú-
legu flugvélategundum.
Kostnaðurinn við flotann hef
ur mestmegnis farið í smíðar
orrustuskipa. Það varð ljóst
þegar áður en kjarnorkusprengj
an kom til sögunnar, að flotinn
hefur iiö stórmiklu leyti misst
gildi sitt í hernaði. Óefað gæti
floti Breta verið nógu stór, þótt
hann ykist ekki svo mjög á
næstu árum, aðeins ef hin -fáu
skip væru samhæf kröfum tím-
ans, sem á annað borð yrðu til
þeirra gerðar. Þetta mundi jafn
framt draga úr kostnaðinum til
flotans í hei id. '
Öryggisspursmál hvers ein-
staks lands fær svar sitt í því,
hvernig sambúð þess er við ná-
grannaríkin, og hvernig varn-
arskilyrð . eru af náttúrunnar
hendi. Venjulegast liggur ósig-
ur í vilja til þess að meðhöndla
v'andamál land.varnanna ,,í smá
skömmjum“, ef svo má segja.
Tilraunir fil þess að gera eitt
land jafnvarið á öllum landa-
mærunum veldur því oft ,að
heildarvörn landsins verður lé-
íeg. Bezt væri auðvitað áð fara
jafnan eftir því, hvar landið er
veikast fyrir, landfræðilega séð.
Það er hægt að sfcapa stórum
meira öryggi með því að vera
hagsýnn í því, hvar kapp á að
leggja á vörnina.
*
A styrjaldarárunum síðustu
voru vísindin tekin meira í
þágu hernaðarins en nokkru
sinni fyrr. Sömuleiðis hefur
vísindalegá upp byggðum var-
úðarráðstöfunum stórkostlega
fleygt fram á sama tíma. En til
þess að geta haft gágn af allri
hernaðarlegri reynslu fyrri
A XEL SVEINSSON, vita-
málastjóri, er fimm.tug'ur í
dag. Hainn fæddiist að Bergsholtd
Staðarsveit 3. apríl 1896.
Axel Sveinsson varð stúdent
árið 1917 og lauk verkfræði-
prófi árið 1926. Stundaði hansn
því inæst verkfræðistörf hér í
Reykjavík, unz hann réðisit í
þj ónuisitu vitiamáia'stj óruarinnar
ári-ð 1934. Hefur hann síðan
istarfiað (sem verikfræðin'gur á
veguim vátamátos'kriifeitofuininíar,
unz hann varð viitamátoistjóri
árið 1944, þegar fyrrennari hans,
Emil Jónsson, varð • ráðherra.
Hefur Axel gegnt embætti vita-
mátoistjóra siðan.
. Axe.1 Sveinisson hefiur úninið
mjög að haifnargerðum og vita-
byggingum og átt rnikinn þáfct í
þvi að innfæna hér á landi nýj-
ar gerðir af vitum, sem að ýmsu
taka fram hinurn eldri gerðum.
Sömúleiðis hefur hamn unnið að
hatfinarmamnvirkjum víða um
land.
Axel Sveinson hefur unnið
þýðingarmikið starf í þjónustu
landsins. endia er hann maður
dugmiki'Il oig sfcarfiShæifiur vel.
Hamn er imaður vinsælll og vel
látinn af öliúm, sem haft bafa
af honum kyinni.*
Eigsiir Radiunisjóðs
s
gjof.
AFUNDI í stjórn Radium-
sjóðs Islands, sem haldinn
var í Kaupþingssalnum, laugar-
daginn 23. þ. m., gerði stjóm
sjóðsins samþykkt um, að af-
henda Rauða krossi íslands eign
ir Radiumsj-óðsins að gjöf, en
Radiumsjóðuri'n'n hættir nú
störfum sem séristök stofnun.
Hjalti Jónssoh ræðismaður,
fluttiy ræðu, þar sem hann til-
kynnti um gjöfina ' og óskaði
lauða krössi ísl'ands alilira heilto
'en Jóhann Sæmundsson vara-
formaður Rauða krossins, þakk
aði hina höfðinglegu gjöf með
nokkrum orðum, í forföllum
Sigurðar Sigurðssönar berkla-
yfirlæknis, formanns Rauðá
krossins. Gaf hann fyrirheit um
að Rauði krossinn mundi leitast
við að halda uppi starfsemi
Radiumsjóðsins og haga henni á
iþanm há;tt, sem veriö hefði hing
að til.
tíma, þurfa vísindamenn á
þessu sviði að vera innilega
samtaka og — ekki hræðast að
hugsa stórt.
, En framar öðru þarf að ala
upp herfræðilærða vísindamenn
til þess að skipuleggja varnar-
öryggi framtíðarinnar.