Alþýðublaðið - 07.09.1946, Blaðsíða 4

Alþýðublaðið - 07.09.1946, Blaðsíða 4
ALÞÝÐUBLAÐIÐ Laugardagur, 7. sept. 1946. Geymsla matvæla á komandi vetri. — Nýjung í bæjarlífinu. — Hvenær kemur hitaveitan? — Rit- höfundamálið og viðskiptaráð. — Myndarlegt og goít bókasafn. í ■ " * “ ■ " " !i n - * -v $ * B 8,a R-a í REYKVÍKíNGAK ÆTTU á lagt í hús á Melunum. ri-dansarmr í Alþýðu!húsinu við Hverfisgötu í kvöld hefjast kl. 10. Aðgöngumiðar frá kl. 5 í dag. Sími 2820, HARMONÍKUHLJÓMSVEIT leikur. íiivuðum mönnum bannaður aðgangur. S li ö Si ELDRI DANSARNIS í G.T. iuisiiui í kvöld kl. 10. — Aðgöngumiðar ' kl. 5 e. h. í dag. Sími 3355. ♦-------------------;---♦ ^lj>tjðublaði5 Útgefandi: Alþýðuflokkurinn Ritstjóri: Stefán Pjetursson. Símar: Ritstjórn: 4901 og 4902. Afgreiðsla og auglýsingar: 4900 og 4906. Aðsetur í Alþýðuhúsinu við Hverf- isgötu. Verð í iausasölu: 50 aurar. Sett í Alþýðuprentsmiðjunni Prentað í Félagsprentsm. 4-----------------------♦ Fulifrúakjöri á Al- þýSusambandsþing FULLTRÚAKJÖR Á .AL- ÞÝÐUSAMBANDSÞING í nóvember í haust er nýlega byrjað í verkalýðsfélögunum og stendur það til 8. október næstkomandi. Þá á því að vera lokið. Það veltur mikið á því fyrir verkalýðinn í landinu, og ekki aðeins fyrir hann, heldur og fyrir þjóðina alla, hvernig þetta fulltrúakjör fer, því að undir því er það komið, hverjir á næstu tveim ur árum fara með stjórn í nllsJierjarsamtökum verka- lýðsins. Undanfarin tvö ár hafa kommúnistar ráðið þar öllu í krafti rangfengins meirihluta á síðasta Alþýðusambands- þingi, eins og flestum mun enn í fersliu minni, enda hef- nr stjórn þeirra á samband- inu öll verið eftir því. Og margt bendi.r til, að enn treysti þeir á sömu klækina og sama ofbeldið, sem þeir höfðu þá í frammi, til þess að halda þeirn meirihluta á júnginu í haust og þar með stjórn sambandsins. Þessu til rökstuðnings skal aðeins á það bent, að komm- únistar byrjuðu strax um síð ast liðinn áramót, að undir- búa Alþýðusambandsþingið í haust með því, að víkja einu elzta og stærsta félaginu, Verkakvennafélaginu Fram- sókn í Reykjavík, úr sam- bandinu, í þeim auðsýnilega tilgangi, að tryggja flokki sínum meirihluta á sambands þingi; en fulltrúar Verka- kvennafélagsins Framsóknar liafa sem kunnugt er, ávallt fyllt flokk jafnaðarmanna bar. Má öllum ljóst vera, hvert það leiðir fyrir alls- herjarsamtök verkalýðsi.ns, ef flokki pólitískra stiga- manna, eins og kommúnistar eru, helzt það uppi, að liða samtökin þannig sundur, ti.l að geta haldið rangfengnum völdum þar. Með slíku of- beldi er stefnt að gereyðingu samtakanna. Þetta þarf verkalýður landsins, að gera sér vel Ijóst. Hann má ekki gleyma því, þó að nú hafi árað sæmilega fyrir hann um skeið og aflcoma hans hafi á ófriðarárunum verið betri en ■áður, að samtökin eru styrk- úr hans og öryggisstofnun, og að fyrir baráttu þeirra undir forustu Alþýðuflokksins á undanförnum áratugum hef- komandi vetri að verffa betur settir með geymslu matvæla en undanfarna vetui'. Tvær mat- vælageymslur hafa verið settaj upp hér í liænum í sumar: Jarð- hús Reykjavíkur fyrir jarðar- ávöxt og matvælageymslan h.f. fyrir kjöt, blóðmör og ýmiss konar önnur matvæli. Ég skoð- aði hið síðarnefnda fyrirtæki fyrir nokkrum dögum og mér íízí vel á það. Þarna geta menn fengið geymd matvæli í hrein- legum og góðum hólfum undir stöðugu eftiriiti. ÞAÐ Á EHKI síður við um kjöt en jarðarávöxtinn, sem ég sagði um jarðhúsin um daginn. Mi;kið af matvælum hefur skemmzt hér í bænum á hverju ári vegna ónógs geymslurúms, og geta þeir, sem hafa þá at- vinnu, að hreinsa sorp frá hús- um, sagt margar Ijótar scgur af því. MatvælageymSlan tryggir mönnum óskemmd matvæli. Því fé, sem varið ar til þess að geyma matvæli, er ekki eytt til ónýtis. Þegar er aðsókn að þess- um geymsluhólfum orðin nokk- uð mikil og þó má gera ráð fyrir, að. fólk fari ekki fyrir 'alv.öru að hugsa um útveg- un hólfa fyrr en um leið og það kaupir vöruna, en þá >getur það líka verið of seint. ÉG HEF FENGIÐ fyrirspurn- ir frá fólki, sem >heim>a á í út- hverfum bæjarins um það, hve nær beiita vatnið verði leitt inn í hús þ&ss. Sérstakíega virðist mér að íbúarnir í yerkamanna- bústöðunum í Rauðarárholti séu orðnir óþolinmóðir. Hitaveitan verður smátt og smátt aukin eft- ir því, sem ástæður frekast leyfa og gerir bæjarráð í hverju íilfelli samþykktir um það. Um þessar mundir v>erður 'heitt vatn leítt í nokkurn hluta verka- mannabústaðanna, því miður ekk.i þá alla enn sem komið er, og verða margir að bíða eftir þróun hitaveitunnao’, ef svo má að orði komast. Þá mun og verða ur hið vinnandi fóllt í land- inu fengið þær kjarabætur, sem það nýtur nú. Hvenær, sem er getur að því komið, að það velti á styrk og stjórn verkalýðsfélasanna og banda lags þeirra, Alþýðusambands ins, hvort hægt verði. að halda þeim lífskjörum og vinnuskilyrðum, sem áunnizt hafa; og það er því glæpur við verkalýðinn, að sundra samtökum hans á þann hátt, sem kommúni'star stefna nú að með brottrekstri Verka- kvennafélagsins Framsókn úr Alþýðusambandinu og öðrum þeim brögðum, sem þeir hafa nú í frammi til að viðhalda völdum sínum þar. Við fulltrúakjörið á Al- þýðusambandsþing næstu vikur er það á valdi verka- lýðsins sjálfs; hvort komm- ÉG FÉIÍK ÞESSAR upp'iýs- ingar í gær í skrifstofu hita- veitunnar. Mér var einnig sagt, að í sum hverfi væri heit.t vatn ieitt með sérstökum skilyrðum, þannig, að fyrir fram væri tekið fram, að taka yrði heita vatnið >af þeim húsum >þ>egar frost væru mikii og. talið vagri líkiegt, að þurrð yrði á vatnin.u í bænum. Ég tel þetta mjög hæpna aðfarð, en þeir um það, sem um þ.etta semja. Ég býst við því, að ein- hvern tíma hevrist hrópað á komanda vetri ef taka verður heita vatnið af hei'lum hverf- um, einmitt þegar mest er þörfin fyrir það. Ea ef til vill eru íbú- arniir ánægðir með þetta o>g vilja 'heldur fá heita vatndð til vissra nota um tíma, en að fá það al'ls ekki. AF TÍLEFNI SKRIFA minna fyriir nokkru urn ’íslenzka út- gefendur o>g töku verka eftir er- lenda höfunda, vil ég taka það fram, að allmargir íslenzkir út- gefendur hafa al'ls ekki lagt það í vana sinn, að hnuppla verkum erlendra höfunda. Sérstaklega hefur verið talað um sænska skáldið Vilh-élm Mober.g, sem reiddist ákaflega út af þessu máli og breiddi úr sér í sænsk- um blöðum af þessu tdlefni. Út- gáfufélagið Norðri hefur gefið út eina bók eftir Moberg: „Þeystu þegar í nótt.“ Setti fé- dagið sig í samband við Moberg undir eins og það var hægt og komst á fullt samkomulag. EN SÁ GALLI ER á gjöf Njarðar, að félagið hefur enn ekki fengið að greiða Moberg rithiöfundairlaunin. Félagið sótti fyrir löngu um gjaldeyrisieyfi fyrir rithöfundarlaununurn cg ætlaði að senda þau tafarlaust, en viðskiptaráð hefur enn ekki veitt leyfið. Þetta er ákafléga bagalegt og dregur dilk á eítir sér fyrir okkur ísléndinga. Það igetur vel verið, að viðskiptaráð telji nauðsynlegt vegna gjald- únistar komast upp með slík vinnubrögð og hvort Verka- kvennafélagið Framsókn verður virkilega rekið úr Al-. í þýðusambandinu eða ekki- Ákvörðun hinnar núverandi kommúnistísku sambands- stjórnar um síð&stliðin ára- mót um að víkja því úr sam- bandinu kemur að sjálfsögðu til kasta sambandsþingsins í haust. Verði það skipað kommúni.stameirihIuta, eða hafi þeir þar meirihluta með hjálp sjálfstæðismanna, er fyrirsjáanlegt, að brottvikn- ing félagsins verði, samþykkt og blessun lögö yfir sundr- ung samtakanna. En það get- ur verkalýðurinn hindrað með því, að skera nú, við full- trúakjörið á sambandsþing, hvarvetna upp herör gegn hinum kommúnistísku stiga- mönnum og kjósa jafnaðar- mannameirihluta á þingið. eyrisvandræða, að hafa cin- hvern hémil á því, hve mikið af gjaldeyri okkar fer í þetta. En viðskiptaráð verður að veita gjaldeyri fyrir þeim skuldum, sem íslenzkir útgefendur eru þeg.ar komnir í við erlenda höf- unda. Svo getur það sett á- kveðnar reg'lur um þessi mál, svo að út'gefendur viti að hverju beir ganga. VÍKINGSÚTGÁFAN stofnaði „Bókasafn Helgafells“ fyrir nokkru og eru nú 10 bindi kom- in út í þessu safni. Allt eru þetta úrvalsbækur, valdar og þýddar af mönnum, sem standa framar- lega í bókmenntum okkar, o>g frágangur bókanna er mjög myndai'legur. Ein bók hefur að ÞJÓÐVILJINN hefur und- anfarna daga sakað Morgun- blaðið um það, að vera óheilt í stjórnarsamstarfinu af því, að það hefur gagnrýnt undir- lægjuskap kommúnista, eða ,,sósíalista“, eins og Morgun- blaðið kallar þá þeirn til þægðar, við Rússa. Þessu svarar Mo.rgunblaðið í gær á eftirfarandi hátt: „Morgunblaðið veit og viður- fennir, að ef vonir eiga að standa ti-1, að unt ve>rði að leysa hin vandasDmu verkefni, sem úrlausnar bíða, verða þeir, sem %ra með umboð atvínnurek- enda og verkalýðsins, að vinna einlæglega að lausn málanna. En þ>að eru ejnmitt núverandi stjórnarfiokkar. Allir siækja þeir kjörfylgi til verkalýðsins. En auk þess nýtur Sjálfstæðis- f'.okkurinn stuðning meginþorra atvinnurekenda í landinu. Af þessum ástæðum vill Morg unblaðið að Sjáifstæðisflokkur- inn vinni, ekki aðeins með Al- þýðuflokknum, heldur og m>eð Sósíalistaflokknum, meðan hin brýna þörf og þjóðarnauðsyn er fyrir lnendi. Af þessu leiðir ekki. að Mor>g u.nblaðið geti sætt sig við það út af fyrir sig, að só>síalistar gerist nú æ í rífcari mæli >und- irlægjuir erl-ends stórvedis. — Heldur þvert á móti hitt, að Mbl. er það nú meira áhugamál en nokkru sinni áður, að Sósíal- istaflokkurinn bæti ráð sitt í þessum efnum. Um þessa hlið málsins er ó- þarft að íjölyrða. Þetta skýrir bæði óskir Mbl. um samstarf og umvöndun >í igarð sósíalista.“ I jafnaði komið út á mánuði og' mun þetta hafa orðið vinsælt hjá fólki. Bækúrnar eru tiltölu- lega mjög ódýrar og er þó ekk- ert sparað til þeinra. Með þess- um 10 bókum er lokið fyrstu deild bókasafnsins, en um leið byrjar önnur deiid með 10 nýj- um bókum. HÉR ER OM AÐ .RÆÐA bók- menntir, sem munu reynast hverju heimili kærkomnair. Að vísu eru þær það misjafnar að efnisvali, að allar þær kunna okki að falla í smekk allra, en fullyrða má, að allir séu ánægð- i>r með meginhluta bókanna. Ég' tél, að svona útgáfa sé mjög heppileg' og eigi það skilið, að Því næst seg.ir Morgun- blaðið: „Um hina hiið málsins, þ. e. a. s. hvort enn sé um að ræða. undirlægjuhátt sósíalista gagn- vart Rússum, þarf beldur ekki >að fjölyrða. Þáð þekkja þeir bezt sem lesa Þjóðviljann, og þessi sjúkdómur fer stöðugt vaxandi. En svona til garoans er rétt að minna aðeins á síðasta dæm- ið, í forustugrein Þjóðviljans í. gær. Þar segir frá því, að Bret ar hafi leikið íslendinga svo grátt í viðskiptum, að ekki hafi verið hægt að greiða íslenzkum sjómö.nnum nema 18 krónur fyr úr síldarmálið. Þar til nú, að vinirnir í austri hafi létt af okk u>r áauðinni, keypt nokkurn hluta síldarlýsisins fyrir verð, sem samsvaraði 31 kr. pr. síld- armálið, cg „varð þá okur- hringurinn að greiða samá verff en auðvitað ’efcki m>eð góðu geði.“ Hér er nú ekki um að ræða neinn heimsviðburð. Þó >er sann leikurinn allt annar en sá, sam Þjóðviljinn gefur í sfcyn. Sann'lsifcurinn í þes.su máli er sá, að löngu áður en farið var að ræða við Rússa um verð á síldarolíu, keyptu Bretar hval- oláu af Normönnum og tjáðu sig jafnframt reiðubúna að fcaupa síldarlýsf a£ íslendingum fyrir tilsvarandi verð. Það voru því Bretar, en. ekki Rússar, sem ákváðu verðið á síldarlýsinu. Sáðar var Rússum. boðinn sá hluli síldarlýsisins, er þeir fengju, fyrir sama verð og Bretar buðu. Framhald á 7. síðu. ná mikilli útbreiðslu.

x

Alþýðublaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Alþýðublaðið
https://timarit.is/publication/2

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.