Alþýðublaðið - 08.10.1946, Page 1

i n i
Umtalsefnið
í dag: Lausnarbeíðni
hinna konunúnistísku
ráðherra.
XXVI. árgangur.
Þriðjudaginn 8. okt. 1946.
226. tbl.
Forystusorein
blaðsins í dag: Setja
ímyndaða hagsmuni er-
Ienðs ríkis oíar þjóðar-
hag.
Frá frettaritara Alþýðublaðs-
ins, KHÖFN í gær.
PER ALBIN HANS-
SON, forsæíisráðherra
Svíþjóðar, og formaður
sænska Alþýðuflokksins,
andaðist á sunnudagsnótt-
ina klukkan 1,30 eftir mið
nætíi. Hann var að koma
heim í sporvagni af fundi,
sem hann hafði setið
samí norskum ráðherrum,
sem staddir eru í Síokk-
hólmi. Fékk hann aðsvif
rétt í því að hann steig úí
úr sporvagninum og var
fluttur á sjúkrahús, en er
þangað kom, var hann lát-
inn, aðeins 61 árs að aldri.
Banamein hans var hjartá
bi’lun.
Fynr nokkrum dögum barst hingað síðasía myndin, sem
tekin mun haía verið af hinum látna sænska forsætisráð-
heri-a og- alþýðuforingja. ílún var tekin á kjörstað í Stokk-
hólrfii við kcsníngarnar 15. sepetmber. Til vinstri á mynd-
inni sést frú Hánsson.
ín Jóh. Sfefánsson um
STEFAN' JÓHANN STEF-
Þegar Gústav Svíakonungi
barst fregnin um fráfall for-
sætisráðherrans á sunnudags
morguninn, varð honum
mjög mikið um og sagði: ,,En
forsaétisráðherrann var þó j
svo hraustur á ríkisráðsfundi j
í gær.“ S'annleikurinn er
hins vegar sá, að Per Albini
Hansson hafði síðustu vik^
urnar kennt hjartabilunar.
Östen Undén utanríkis-
málaráðherra hefur til bráða
birgða tekið við störfum for
sætisráðherra, en giskað er
á, að Gustav Möller félags-
málaráðherra muni verða
eftirmaður Per Albins sem
forsætisráðherra og nú þeg-
ar hefur hann tekið við for-
mennsku í sænska Alþýðu-
flokknum með því að hann
var varaformaður hans.
Fullnaðarákvörðun verður
ekki tekin um það fyrr en á
•miðstjórnarfundi í flokkn-
um á miðvikudaginn, hver
verða skuli forsætisráðherra.
Um alla Svíþjóð voru fán-
ar dregnir í hálfa stöng á
sunnudaginn, en útför hins
látna mun ekki fara fram
fyrr en næstkomandi sunnu-
dág. Formaður sænska knatt
'spyrnusambandsins minntist
við dansk-sænskan milli-
landa knattspyrnuleik í
Gautaborg hins ,,ágæta , í-
þróttafélága“ Per Albin
Hanssons, en 30 000 áhorf-
endur drupu höfði í einnar
mínútu þögn á eftir í virðing
arskini við hinn látna-.
Dönsk eftirmæli.
Aðalblað danska Alþýðu-
fíokksins flutti í morgun
forustugrein um Per Albin
Hansson, sem nefnist „Nor-
rænn höfðingi til moldar
hniginn“. Þar segir meðál
annarsr
„Um heilan mannsaldur
hefur Per Albin Hansson
mótað félagslegá þróun Sví-
þjóðár meira en nokkur ann
(Framh. á 2. síðú.)
ÁNSSON, formaðttr Alþýðu-
flokksins, hefur í tilefni af
fráfalli Per Aibin Hanssons
forsætísráðherra Svía og for-
manns sænska Alþýðuflokks-
ins, sení Alþýðublaðinu eftir-
farandi ttntmæli, sem hann í
gær síntaði til Morgontidn-
ingen, aðalblaðs sænska AI-
þýðuflokksins, samkvæmt
ósk þess:
„Það’vakti djúpa sorg á ís-
landi er útvarþið flutti fregn-
ina um andlát Per Albin Hans
son. Það voru ekki einungis
íslenzkir jafnaðarmenn, er
drupu höfði við þessi döpru
tíðindi, heldur voru það einn-
ig allir þeir mörgu íslending-
ar, sem undanfárna áratugi
hafa fylgzt með norrænum
stjórnmálum og hafa með
vaxandi athygli og hrifningu
dáðst að hinum mikla sænska
stjórnmálaforingja og for-
ustumanni þjóðar sinnar um
tvo tugi ára. Stjórnmálasaga
hans og unnin áfrek báru
vaxandi, birtu yfiröll Norður
lönd. En fvrst og fremst voru
það að sjálfsögðu íslenzkir
Alþýðuflokksmenn; er voru
harmi lostnir við þessi vo-
veiflégu tíðindi. Þéír fundu
og vandasömustu stríðsár, til
mikið skarð fýrir skildi í nor-
rænni jafnaðarmannahreyf-
ingu. Þeir- höfðu með stolti
séð þess greinileg merki, að
Per Albin leiddi flokk sinn
frá einum si.gri til annars og
þjóð'sína gegnum hin erfiðu
og vandasömu stríðsár, til
aukins álíts og vaxandi
gengis, án þess að blettir
féllu á hennar skyggða skjöld.
Hugsjón jafnaðarstefnunnar
gerði hinn glæsilega foringja
að hetju þjóðar sinnar og
fyrirmynd stjórnmálaforingj
anna á Norðurlöndum. Hinar
hagkvæmu gáfu Per Albin,
samningslipurð hans, rétt-
dæmi, festa og skörungsskap-
ur skipaði honum í hóp
þeirra manna, er sænsk
stjórnmálasaga mun geyma í
glæstri minningu í aldaraðir.
En vinir Per Albin, er höfðu
af honum náin kynni, mátu
hann þó mest. Ég tel mér það
mikla sæmd og ómetanlega
ánægju og uppörvun, að hafa
verið í hópi þeirra raanna, er
bundust við hann vinarbönd-
um og hafa átt þess kost að
kynnast honum nokkuð náið,
en við þá kynningu óx álit
mitt og virðing á þessum ó-
venjulega merkilega stjórn-
málaskörungi og ágæta
(Framh. á 2. síðu.)
MEKKJA- OG BLAÐA-
SALA Sambands íslenzkra
berklasjúklinga gekk mjög
vel á sunnudaginn var, þrátt
fyrir óhagstætt veður. Hér í
Reykjavík safnaðist fyrir
rúmar 100 þúsund krónur, og
er talið sameiginlega sala
blaða og merkja og einstakar
gjafir.
Frá umboðsmönnum út
um land hafa ekki borizt ná-
kvæmar tölur ennþá, þó hef-
ur frétzt að yfirleitt hafi sal
an alls staðar gengið vel. T.
d. seldust marki og blöð al-
gerlega. upp á Siglufirði; fyr-
ir nokkuð á 10. þúsund kr.
Á ísafirði nam salan þegar
síðast fréttist um 5500 kr. Á
Akureyri voru tekjurnar
orðnar um 13 þús. kr. kl. 8
á sunnudagskvöldið, en síðan
hafa ekki fréttir borizt það-
an af sölunni. Af öðrum stöð
um hafa engar tölur borizt,
en yfirleitt hefur salan alls
staðar gengið vel eins og áð-
ur segir.
íslendingafélagið í
New York fagnaði
Karlakor Reykja-
víkur með veizlui
ÍSLENDINGAFÉLAGIÐ í
NEW YORK hélt Karlakór
Reykjavíkur veizlu í fyrra-
kvöld í Sheltonhóteli, og
sátu hana 250 manns.
Ræður fluttu þar Thór
Thórs sendiherra íslands í
Washington, Helgi Briem að-
alræðismaður í New York,
Hannes Kjartansson formað-
ur íslendingafélagsins og'
Gunnar Pálsson umboðsmað-
ur kórsihS í New York, sem
þakkaðú góðar viðtökur og'
árnaðaróskir.
Kórinn söng í veizlunni og
með honum einsöngvararnix
Stefán íslandi og Guðmund-
ur Jónsson. *
FRÁ FORSÆTTSRÁÐHERRA barst blaðinu
scint í gærkvaldi fregn um 'það, að 'hann hefði nú feng-
ið bréf hað. sem ráðherrar kommúnista 'boðuðu í sam-
einuðu þingi á laugardaginn eftir að samningurinu
við Bandaríkin var samþykktur. Er bréf þeirra svc-
þlióðandi:
„Reykjavík, 7. október 1946
Með skírskotun til yfirlýsingar Sósíalistr-
flökksins viljum við Hér með tjá yður, hæstvir •
um forsaatisráðherra, að við Iítum svo á að yðt *
heri að íeggja til við forseta íslands, að alþin.: i
verði rofið og efnt til nýrra kosninga.
Væntum vér þess að þér biðjist lausnar fýr-
ir allt ráðuneytið, þar sem grundvöllur stjórnar-
samstarfsins er ekki lengur til.
Að öðrum kosti óskum við, að þér biðjist
lausnar fyrir okkur undirritaða.
Brynjolfur Bjamason, Áki Jakobsson. '
Alþýðublaðið spurði forsæíisráðherrann, hvort hann.
vildi segja nokkuð um þetta bréf. Kvaðst hann ekki vilja.
neitt um það segia að svo stöddu, enda teldi hann sér skylt.
að ráðgast við báða hina stjórnarflokkana, Sjálfstæðisflokk -
inn og Alþýðuflokkinn, áður en hann tæki sínar ákvárð-
anir.