Alþýðublaðið - 15.04.1947, Blaðsíða 5

Þriðjudagur, 15. apríl 1947.
AI.ÞÝ&UBLADIP
Myron Stearns:
s
ENGIR MENN snúast eins
við samia atriðinu tvo daga
i röð. Þessi hefur orðið
reynslan við margra ára at-
hugun. Annan daginn er yfir
maðurinn Ijúfur og viðmóts
þýður og tekur ekki hart á yf-
drsjónum undirmanna sinna.
Daginn eftir verður hann
öskuvondur, ef allt er ekki
funnið alveg hárnákvæmt.
Allar mæður vita, að dreng-
ux'inn þeirra er stundum
vænn og hlýðinn, en hitt
veifið alveg óviðráðanlegur.
í dag syngur húsbóndinn í
steypibaðinu, en á morgun
má ekki yrða á hann einu
orði.
Við erum i misjafnlega
góðu skapi dag frá degi, og
göngum út frá því sem vísu,
að það sé eitthvert mótlæti,
sem kemur okkur í vont
skap, en er allt leikur i lyndi
erum við i sjöuinda himni.
Það er enginn vafi á því.
En svo koma vísindin og
upplýsa það, að skapferli
okkar sé háð Vissum lögmál-
um. Dr Rexford B. Hersey
við háskólann í Pennsylvan-
íu, sem hefur í 20 ár fengizt
við að rannsaka tilfinninga-
líf mannsins, hefur komizt
.að þeirri niðurstöðu, að í
iskapi okkar allra á sér stað
nokkurs konar flóð og fjara,
sem sé, það er háð regluleg-
um sveiflum. Ytri aðstæður
geta aðeins að litlu leyti
haft áhrif á þetta. Fagnað-
aratburðir, sem koma fyrir
þegar skapið er slæmt —•
þegar fjara er í skápi okk-
ar, gera okkur ekki glaða; en
aftur á móti tökum við
ýmsu mótlæti betur, þegar
skapið er á háu stigi. Um
það bil 33 dögum eftir að
við höfum verið í sérstak-
Iðga slæmu eða góðu skapi
öðlumst við jafnaðargeð.
Dr. Hersey komst að þess-
um reglulegu umskiptum í
skapinu árið 1927, þegar
hann fékkst við að rannsaka,
hvernig skyildi • skapa sem
hagstæðust vinnuskilyrði á
viðgerðarverkstæðum járn-
brautanná. Á annað ár
stjórnaði hann 25 verka-
mönnum 4 sinnum á dag og
bjó svo til smávegis töflu
yfir, hvað þeir sögðu og
tgerðu, hvernig skapi þeirra
var farið í ihvert skipti og
hvernig þeim leið likamlega.
Honum til mikillar undr-
unar kom það nú í ljós, að
allar töflurnar mynduðu
fallegt kerfisbundið munst-
ur. Fyrir hverjum verka-
manni var ein vika, sem
hann var i verra skapi en
hinar vikumar. Einm þeirra
Qenti í bílslysi og skeði það
á þeim tima, er skap hans
var á hæsta stigi, og fyrstu
I ÞESSARI GREIN,
sem þýdd er úr danska
tímaritinu „Det Bedste“,
er skýrt frá því, hvernig
skap manna er háð reglu-
legum, kerfisbundnum
sveiflum.
vikurnar á spítalanum leit
hann ávallt björtum augum
á lífið. „Þeir skulu ekki kúga
mig“, sagði hann, „Ég skal
fá betri vinnu“. Og hann
fékk hana. Þegar hann kom
af spítalanum var honum
veitt yfirmannsstaða, með
meiri yfirráðum og launum
en hann hafði nokkurn tíma
til þessa haft, en einmitt um
þessar mundir tók að lækka
gráðan i skapi hans, og i stað
þess að verða nú glaður yfir
hlutskipti sínu, varð hann
svo aumur að hann sleit trú-
lofun'inni við. kærustuna
sína, yndislega unga stúlku,
shm þótti mjög vænt um
hann. „Húin mun, er frá líð-
ur, yðrast þess“, sagði hann.
„Af sambúð okkar mun ekk
ert gott Ieiða“.
Gamall verkfræðingur hélt
því fram, að engar slíkar
skapsveiflur ættu sér stað.
„Ég er alltaf i góðu skapi“,
sagði hann. En tflan hans
dr. Herseys sýndi, að um það
bil fimmtu hverja viku varð
hann umvöndunarsamari
við undirmenn sína, þurr á
manninn og forðaðist eigin-
lega að segja nokkuð meira
en hann nauðsynlega þurfti.
Fáir þessara manna tóku
eftir þessum skapbreyting-
um á sér. Þeir kenndu það
ytri aðstæðum og tókst jafn
an að finna gilda og nær-
tæka ástæðu fyrir hinu illa
skapi'sinu. Þeir höfðu sofið
skapi. Hann tók að vinna
með dr. Miehael J. Bennett,
sem er sérfræðingur á inn-
rennsli kyrtla við sjúkrahús
í Philadelphíu, og var undir
nákvæmu lækniseftirliti
einu sinni í viku meira en
eitt ár.
Það kom þá í ljós, að
breytingar áttu sér stað á
störfum skjaldkirtilsins, lifr
arinnar og annarra kirtla.
Bæð'i tala rauðu blóðkorn-
anna og cholesterol inni-
hald hlóðsins tók regluleg-
um breytingum hjá honum
eins og öllum öðrum mönn-
um. Hormonaframleiðsla
skjaldkirtilsins, sem hefur
örðu fremur áhrif a
skapbreytingarnar, er sam-
kvæmt reglunni 4 eða 5 vik
ur að breytast frá því að
vera á hástigi og fara svo
síminnkandi, og svo hina
leiðina, og fullyrtu svo dr.
Hersey og' dr. Bennett að
normal skapsbreytingartími
væri því 33 til 36 dagar.
■ Þessi hringrás, er hefur svo
mikil áhrif á skap okkar,
stafar af orkuframleið6lunni
og orkueyðslumii í líkaman
um. Frabileiðslan og brennsl
an standast ekki á. Fyrst
hagar því þannig til að orku
framleiðslan er me'iri ■ en
þörf er fyrir. Það hefur þau
áhrif, að við verðum stöðugt
hressari og hressari og okk-
ur líður betur. En svo not-
um við meiri orku en líkam
inn framleiðir og þvi heldur
áfram, unz allur orkuforði
er til þurrðar genginn. Af
þessu leiðir svo afturkippur
í okkur, stundum snöggur,
og við verðum þreyttir og á-
hugalausir.
En okkur líður samt ágæt-
lega nokkurn tíma - eftir að
farið er að ganga á orku-
KVENNADEILD SLYSAVARNAFÉLAGS
ÍSLANDS, HAFNARFIRÐI.
rifrildi við konuna, eða þá
að það var slæmt veður.'
Dr. Hersey vildi nú ganga
betur úr skugga um það,
hvernig þessu væri várið og
tók að gefa þvi gaum, hvern
ig. það Væri með sjálfan
hann og komst brátt að því,
að þegar ’ hann var í illu
skaþi, var hann nöldrunar-
samari og æstari en annars
og vildi sem mest sneiða hjá
umgengni við ,aðra menn. ag þegar undantekning verð
Hann k|om þvi þá þannig
fyrir, að þegar skapfar hans
væri slæmt, gæti hann ein-
göngu helgað sig rannsókn-
um. og forðast allt samneyti
við fólk, sem krafðist viss
dagfars og framkomu. En
svo 'hélt 'hann fyrirlestur og
kenndi er skap hans var á
hátindinum.
Því næst rannsakaði hann
í lengri itíma hvernig líkams
ástandi hans var háttað er
hann var i góðu eða illu
ílla um nottma, höfðu lent í forganrii sem skapazt hefur,
og hins vegar er iíðanin
slæm stuttu eftir að orka er
tekin að safnazt fyrir að
nýju eftir. algera tæmingu.
Með öðrum orðum: Þegar
allra verst er komið ástandi
okkar er orkuframleiðslan
þegar byrjuð i likamanum.
. Þegar rannsókh hafði far-
ið fram á mörgum mönnum
til samanburðar, komust dr.
Hersey og dr Bennett að því,
vön bakstri óskast nú þegar til hjálpar í
eldhúsi.
Upplýsingar á skrifstofunni eftir kl. 2.
ur á 33 daga breytingunni, er
það að kenna ónormalli starf
semi skjaldkirtilsins. Ef
starfsemin er örari en hún
á að vera, varir tíminn
skemur, eða getur farið ofan
i 3 vikur, en hins vegar leng
ur, ef starfsemin er hægari.
Þetta sem sagt hefur verið
er mjög fróðlegt fyrir okk-
ur. Fyrst og fremst af því, að
allt kjarkleysi, sem er að
kenna undanfarandi erfið-
lleikum, og allar áhyggjur
fyrir framtiðinni, sem stafa
af slæmu skapi, hverfa eins
og dögg fyrir sólu, um leið
og menn - gera sér iljóst, að
þunglyndið er aðeins liður í
gangi lifsins, og að við taka
dagar og vikur, þegar við
erum fullir af starfsgleði og
þrótti.
Það er hægt að fylgjast
með þessum skapbreyting-
um fyrir hvern og einn. Við
merkjum bara á dagatal'inu
okkar við þá daga er við er-
um þunglynd, því að þeir
dagar fylgja nefnilega íast-
t ramhald á 7 síðu.
verður haldinn í kvöld (þriðjudag) kl. 8,30
e. h. í Sjálfstæðishúsinu. — Verður þetta
síðasti fundurinn og konur eru bví beðnar
að fjölsækja hann.
Til skemmtunar verður:
Félagsvist (Verðlaun veitt). Kaffidrykkja.
Mætið stundvíslega.
Stjórnin.
Alþýðuflokksfélag Reykjavíkur
heldur
félagsfund
í fundarsal Alþýðubrauðgerðarinnar
á Viíastíg 10 miðvikudaginn 16. þ. m.
klukkan 8,30 stundvíslega.
DAGSKRÁ:
1. Tekjuöflunarlög ríkisstjórnarinnar. Frum-
mælandi er Stefán Jóhann Stefánsson
forsætisráðherra.
2. Önnur mál.
_Svefnherbergishúsgögn.
7“
Höfum nú aftur fyrirliggjandi svefnherbergis-
húsgögn úr Ijósu birki og mahogni, prýdd út-
skurði.
HÚSGAGNAVINNUSTOFA
ÓLAFS H. GUÐBJARTSSONAR,
Laugavegi 7.
Fyriríiggfandi:
Sisel fiskilína, 7 mm.,
Hampöngultaumar,
Önglar
Jónsson & Júlíusson.
Garðastræti 2. Sími 5430.
Auglýsið í Alþýðublaðinu
FYRST UM SINN TOKUM VER AÐ OSS AÐ
BÓNA BILA.
Upplýsingar á sprautu-málningarverkstæði
voru. Sími 7267.