Alþýðublaðið - 18.05.1947, Blaðsíða 5

Sunnudaginn 18, maí 1947
--------------T---------------------------------------------
5
FRÁSÖGN sú, sem hér birtist af uppeidi og ríkis-
erfingjaárum Friðriks níunda, hins nýja Danakon-
ungs, er lauslega býdd úr Kaupmannahafnarbíaðinu
„Social-Demokraten“ og birtist þar daginn, sem
Friðrik tók við konungstign að föður sínum, Kristjáni
tíunda, látnum.
FRIÐRIK NÍUNDI, hinn
nýi konungur Danmerkur,
er 48 ára gamall og varð því
feonungur fjórum árum eldri
en faðir hans, Kristján tí-
undi. Hann fæddist á Sor-
genfrihöll 11. marz 1899 og
var gefið nafnið Friðrik
Franz Mikael Karl Valde-
mar Georg. Ásamt yngra
bróður sínum, Knúti, fékk
hann hið bezta uppeldi hjá
einkakennurum, lengst af
hjá Olrik, sem síðar varð
dómaxi á Helsingjaeyri.
Friðrik krónprins tók stúd-
entspróf eins og faðir hans,
Kristján konungur. Lagði
konungurinn mikla áherzlu
á, að hann gerði það, og
kynnti son sinn sjálfur í
danska stúdentafélaginu,
þegar hann gekk í það 1917,
að stúdentsprófinu afloknu.
Benti Kristján konungur við
það tækifæri á, hve mikils-
vert það væri, að krónprins-
inn kynntist þar þeim mönn-
um, sem síðan lægd fyrir að
gegna mörgum þýðingar-
mestu embættum landsins.
*
Sama ár, 1917, fékk Frið-,
rik krónprins sæti í ríkisráði
eftir að hann var orðinn 18
ára og hafði þar með náð
lögaldri konungsættarinnar.
Um svipað leyti hófst hern-
aðarlegt uppeldi hans með
því að hann var látinn ganga
í sjóherinn. 1921 var hann
gerður að ,,sekondlöjtenant“
í sjóhernum, 1929 varð hann
„kaptajnlöjtenant" og nokkr
um árum síðar ,,kommandör“
í sjóhernum og offursti í
landhernum. Eftir styrjöld-
ina, 1945, varð hann ,,kon-
treadmiral" í sjóhernum og
„generallöjtenant" í land-
hernum.
Friðrik konungur var sem
krónprins yfirleitt gefinn
fyrir sjóinn og fór margar
langar sjóferðir, þar á með-
al til Austurlanda 1930; var
sú ferð farin á mótorskipi
Östasiatisk Kompagni, „Fio-
nia“, og kom krónprinsinn
þá til Siam, Kína og Japan.
Aður hafði hann ferðast til
íslands, 1921, svo og til
Grænlands.
En Friðrik konungur sýndi
snemma einnig á annan hátt
áhuga sinn fyrir sjómennsku,
nefnilega með virkri þátt-
töku í kappróðrum, og fyrir
nokkrum árum lét hann
þann ásetning mjög ákveðið
í Ijós við afmælishátíð í
kappróðrarfélagi danskra
stúdenta, að verða þessari í-
þrótt að nokkru liði. Hann
er yfirleitt gefinn fyrir í-
þróttir og líf undir beru lofti
og er ágætur veiðimaður.
*
Friðrik konungur er
kunnur að því, eins og faðir
hans, að fara ferða sinna í
Kaupmannahöfn og hvar
annars staðar í Danmörku,
sem hann dvelur, frjálst og
viðhafnarlaust. Hann kom
einndg sem krónprins oft op-
inberlega fram fyrir hönd
föður síns og konungsættar-
innar, bæði þá er hann fór
með konungsvald í fjarvist-
um Kristjáns konungs, svo
og við ýmis tækifærd önnur,
einkum Hin síðari ár, þar sem
krónprinsinn mætti fyrir
hans hönd við móttökuat-
hafnir, á sýningum og er
hornsteinar voru lagðir að
merkum mannvirkjum. Við
öll slík tækifæri hefir hann
komið fram með virðuleik
og með öllu fordildarlaust.
Að upplagi er hann þó ekki
sagður neitt gefinn fyrir það,
að hafa sig mikið í frammi;
en hvenær, sem á hefur
reynt, hefur framkoma hans
verið blátt áfram og alþýð-
leg. Kunningjar hans gera
mikið orð á því, hve tryggur
hann sé við þá, sem hann
hefur einu sinni fengið mæt-
ur á, og það alveg án tillits
til þess, hvort þeir eru af há-
um eða lágum stigum.
Vel þekkt er það, hve
mikinn áhuga Friðrdk kon-
ungur hefur á tónlist. Það
eru engar ýkjur, að hann
elskar tónlistina, og sjálfur
ver hann mörgum tómstund-
um til þess að iðka hana.
Hann á og ýmsa góða vini í
hópi tónlistarmanna svo sem
hinn þekkta hljómsveitar-
stjóra Georg Höeberg. Við
einstök tækifæri hefur það
komið fyrir, að Friðrik kon-
ungur gripi á krónprinsár-
um sínum sjálfur taktsprot-
ann í kunningjahóp, og
segja þeir, sem vel mega um
dæma, að hann hafi þá jafn-
an sýnt mikla hljómsveitar-
stjórahæfileika.
❖
Hinn 24. maí 1935 gekk
Friðrik krónprdns að eiga
Ingiríði Viktoríu Sofíu Lo-
vísu Margréti, dóttur Gúst-
áfs Adolfs Svíakrónprins, þá
25 ára gamla. Fæddist þeim
hjónum dóttir á Amalien-
borg 16. apríl 1940 og var
henni gefið nafnið Margrét
Alexandrína Þórhildur Ingi-
ríður. 29. apríl 1944 eignuð-
ust þau aðra dóttur, sem
skírð var Renedikta Ástríður
Ingibjörg Ingiríður;' og í vet-
ur fæddist þeim þriðja dótt-
iirin, skírð Anna María.
Meðal dönsku þjóðarinnar
var því tekið með miklum
fögnuði, að krónprinsinn
skyldi ganga að eiga sænska
prinsessu. Ingdríði krón-
prinsessu var líka tekið með
kostum og kynjum í Dan-
mörku, og sjálf hefur hún
Dönsku konungshjönin og dætur þeirra: Margrét, (lengst t. v.), Anna María og Benedikta.
Friðrik konungur níundi.
síðan unnið sér alþjóðarhylli
þar með áhuga sínum á öllu
því, sem danskt er. Það var
og einkar þýðingarmikið
fyrir dönsku þjóðina, að
krónprinshjónin tókust vor-
ið 1939 ferð á hendur til
Bandaríkjanna í Norður-Am
eríku þar sem þau heimsóttu
mörg hinna dansk-amerísku
félaga og treystu með því
bræðrabönd Dana vestan
hafs við gamla heimalandið.
Á þessu ferðalagi opnuðu
krónprinshjónin einnig hina
dönsku deild heimssýningar-
innar í New York og juku
með því stórum á hátíðleik
þeirrar athafnar f augum
Ameríkumanr.a, sem eins og
kunnugt er eru ennþá
spenntari fyrir fólki af kon-
unglegum ættum en Evrópu-
rnenn.
*
Á hernámsárum Dan-
merkur sýndu krónprins-
hjónin á margvíslegan hátt
samúð sína með hinni stríð-
andi dönsku þjóð í barátt-
unni við ofurefli innrásar-
mannanna. Það varð hlut-
skipti Friðriks að fara með
konungsvald einmitt hina
örlagaþrungnu nóvember-
daga 1942, þegar Dr. Wern-
er Best, þá nýlega orðinn
sendiherra og fulltrúi Hitl-
ers í Kaupmannahöfn, krafð
ist þess, að jafnaðatrmanna-
foringjanum Vilhelm Buhl
yrði vikið úr embætti for-
sætisráðherra og Eric Scav-
enius settur í hans stað. Það
var í fyrsta sinn, sem hinn
núverandi konungur Dan-
merkur varð að horfast í
augu við alvarlegt pólitískt
vandamál, og það meira að
segja mjög alvarlegt. Það er
viðurkennt af öllum, að
Friðrik hafi við það tækifæri
komið fram fyrir konungs-
valdsins hönd af mikilli
háttvísi og hyggindum; og
hann hlaut viðurkenningu
og samúð allrar þjóðarinnar
fyrir það.
. Viðburðír allir í sambandi
við konungaskiptin í Dan-
mörku sýna og, að danska
þjóðin hyggur gott til ríkis-
stjórnar Friðriks níunda og
gerir sér rökstuddar vonir
um það, að hann muni feta
dyggilega í fótspor föður
síns.
Minningðíspjöld Barna-
spítaiasjóðs Hringsins
eru afgreidd í
Verzlun
Augustu Svendsen,
Aðalstræti 12 og í
Bókabúð Austurbæjar,
Laugavegi 34.
Kaupið blóm
á Mæðradaginn
Torgsalan Njálsgötu og
Barónsstíg og horni Ás-
vallagötu og Hofsvalla-
götu.
r r
Ung hjón óska eíiir [
2ja fii 3ja lierbergja |
íbóð slrax. - Upp-1
I
íýsingar í síma 6151 i