Alþýðublaðið - 13.09.1947, Page 5

Laugardagur 13. sept. 1947.
ÁLttftmlliÚlÐlf)
FRÁ ÞVÍ að stríðinu' lauk’
hafa háttsettir brezkir hern-
aðarsérfæðingar unnið að
nýrri landvarnaáætlun. Á að
finna nýjar meginstöðvar fyr
ir brezka herinn á tímabili ’
kjamorkusprengjunnar og
rakettuvígvéla. Síðari heim-
styrjöldin sýndi nefnilega að
mikilvægustu herstöðvar
Stóra-Bratlands eru mjög svo
veikar þar að auk eru víð-
tækar varnir beztu varnirn-
ar í rakkettustríði-
Hvað Stóra-Bretlandi
sjálfu viðvíkur, er að hyggju
hernaðarsérfæðinga ómögu-
legt að verja þessa stóru eyju
gegn óvinveittu ríki, sem
drottnar yfir meginlandinu.
Á örskömmum tíma myndi
allt líf verða lamað á Stóra-
Bretlandi.
Síðari heimstyrjöldin leiddi
og í ljós, að þýðingarmestu
samgönguleið brezka sam-
veldisins, leiðin til Austur-
landa, er ekki óvinnandi
lengur. Nútíma flugvélar á-
samt kjarnorku- og rakkettu
vopnum gera hina fornu líf-
æð samveldisins auðvelda at-
lögu og óörugga. Enn fremur
ætla Bretar að hverfa úr
Egyptalandi, sem hingað til
hefur verið aðalherstöð þeirra
í þeim hluta heims.
Ríkisstjórn Attlee hefur
fengið þunga áfellisdóma fyr
ir að flytja her sinn úr
Egyptalandi. En hinum dóm
gjörnu láðíst að taka tillit til
þess að hernaðarlega Egypta-
lands er ekki hin sama og áð
ur, vegna þeirra framfara,
sem stríðstæknin hefur tek-
ið á uindanförnum árum. Auk
þess er Suezskurðurinn ekki
jáfn mikilvægur tengiliður
rnilli ýmissa hluta samveld-
isins, eftir að Bretar fóru að
búast til brottfarar úr Ind-
Úandi og Burma. Yiðvíkjandi
samgöngum við Ástralíu og
Nýja-Sjáland er aðeins óveru
leg töf að því að sigla fyrir
Afríku. Lsiðin fyrir Suður-
Aríku til Sidney er 19.300
jkm. en 17.700 gegnum Suez-
skurð.
Brezka tímaritið „Eccono-
mist“ bendir í þessui sam-
bamdi á það, að aldrei hefðu
mestu hagsmunir Breta ver-
ið að halda Suezskurðinum
opnum vegna eigin sam-
gangna þeirra. Hitt var meira
um vert, eins og síðarii heim
styrjöldin leiddi í ljós að
koma í veg fyrir, að aðrir
færu um Egyptaland og Suez
skurðinn inn í Indlandshaf. í
ritinu er gefið í skyn að Bret-
ar hafi hersetið Egyptaland til
þess að geta skellt í lás, en
ekki til að tryggja isér að
hann væri opinn til umferð-
ar- En nú getur brezki flug-
herinn R.A.F., innt af hönd-
. um það verk frá flugvöllum
í Mið-Afríku og Kyprus.
*
Tvö höfuð vandamál bíða
úrlausnar hjá Bretum í lönd
unum fyrir botni Miðjarðar-
hafsins, annað skammætt en
hitt langvarandi Það vanda-
málið, sem skemur varir er
í því fólgið að vernda þarf
ákveðna brezka hagsmuni
austur þar. Bretar verða að
GREIN ÞESSI er eftir
Harry Lidmar og birtist í
norska tímaritinu „Vor
tid.“ Fjallar hún um þær
breytingar, sem nii eru í
vændum í brezka samveld
inu.
Verða Kenvja og Miger-
ia jafn íraustir hornsteinar
brezka samveldisins og
Egyptaland og Gibraltar
voru áður fyrr?
Elizabelh og Mountbatten
tryggja éinkaleyfi sín á olíu-
vinpÍjSa., er þeir hafa í Irak
og íran, bar eð þau aru geysi
þýðingarmikil fyrir herveldi
Breta. Bretar verða að
vernda olíuleiðslunar, er
flytja olíuna til Miðjarðahafs
strandarinnar, og þeir verða
að gæta hagsmuna sinna í
Palestínu. Vegna þessara
beinu varna hafa Bretar rétt
til að hafa tvær flugstöðvar
í Irak og setulið í Palestínu,
nota Transjordaníu sem hern
aðarbækistöð ásamt því að
hafa 10 þúsund hermenn og
400 flugmenn í Suez- Stóra-
Bretland vill helzt varðveita
þessi sérréttindi sín meðan
unnt er, en sér hins vegar
fram á, að endurskoðun á
þeim stendur fyrir dyrum í
náínnl framtíð.
Hitt vandamálið, það, sem
langvarandi er, reynir meir
á krafta Breta. Þeir þarfnast
fyrst og fremst æfingastöðva,
birgðastöðva og eftirlits-
stöðva. Var Egyptaland slík
bækistöð 1 65 ár og var það
geysimikilvægt þar eð Suez-
skurðurinn er einnig í Egypta
Iandi.
Nærliggjandi svæði undir
brezkri stjórn er Austur-
Afríka. Liggur hún að hafi og
þar er hægt að leggja nauð-
synlegar járnbrautir, vegi og
byggja hafnir. Þá hafa
brezkir herfræðingar látið
sér detta í hug Kenya og
Tanganjika.
*
Fyrir nokkru gat Attlee
þess í neðrimálstofunni, að
brezka nýlendan Kenya væri
fyrirhuguð aðalbækistöð fyr-
ir vald Breta i Mið-Austur-
Iöndum eftir brottför þeirra
úr Egyptalandi. Bæði Reuter
og Associated Press hafa birt
í fréttum að Bretar hefðu á-
kveðið, að flytja allan sinn
hér úr löndunum fyrir botni
Miðjarðarhafsins, en láta þá
aftur á móti setjast að í
Kenya, og skyldi þar komið
upp mestu herstöðvum brezka
samveldisins. Ekki-yrði að-
eins fluttur herinn úr Egypta
landi, heldur einnig Palestí-
mu, írak og Transjordaníu-
Hins vegar hefðu þeir fram-
vegir hersetu á Kyprus og
Malta. Er Kyprus í hinni nýju
varnaáætlun fyrirhuguð ytri
flug- og flotastöð, en Malta
fremsta vígi.
*
Times birti fyrir nokkru,
að brezka stjórriin hafi sam-
þykkt áætlun um að gera haf-
skipahöfn í lóninu við Mikind
ani Bay. Þetta lón, segir
brezk hernaðarnefnd, sem
ferðazt hefur um Mið- og
Austur-Afríku, getur rúmað
ótakrrjarkaðarj fjölda skipa,
og engu máli skiptir um
s+ærð eða hvað þau rista
djúpt.
Da ly Mail kcm upp um
enn einn þáttinn í hsmrna
áætlun Breta, sam sé levni-
legt samkomulag milli Eng-
lands og Ástralín, og éigi að
flytja nokkurn hluta brezka
mælitækjaiðnaðarins, sem
notaður er við framleiðslu
rakettuvopna. Ástrah'a á þá
að verða miðstöð raksttu-
vopnaframleiðslu fyrir
brezku s-mveldin- Anrars er
talið, að haft sé í hyggju að
flytja brezka iðnað'nn til Af-
ríku ef koma skyldi til styrj-
aldar í framtíðir.ni.
Tilfærslan á lífæð brezka
samveldisins, eða -ef réttara
þykir varnarlínu, kemur heim
við, að komið sé upp sterk-
um hermaðarbækisíöðvum í
Niger'u á vesturstrcnd Af-
ríku. Þessar tvær aðalbæki-
stöðvar á að tengja saman
með 48 00 km. langri bifreiða
braut, sem einnig skal þá
sameina þær flugstöðvakerfi,
er komið var upp í síðari
heimsstyrjöldinni. Kenva og
Tanganjika kæmu þá í stað
Egyptalands, en Nigeria yrði
annað Gibraltar.
Myndi Nigeria og Kenya
hornalínuna í hervarnaþrí-
hyrning Breta, þá er Kartum
í Sudan toppur þríhyrnings-
ins. Hafa Bretar gert Kartum
að mikilvægum stað í varna
kerfi sínu, og gert er ráð fyr-
ir að meira verði gert þar-
Brezkir sérfræðiingar í flug-
tækni rannsaka möguleika á
því að bæta flugsamgöngur
yfir Sudan og byggja alþjóða
flugvöll nálægt Kartum. Og
þá er Bretar voguðu að fara
úr Egyptalandi, gerðu þeir
það eingöngu af þeim ástæð-
um, að þeir voru fastráðnir í
að hafa ráðim í Kartum hvað
sem það kostaði. Þeir vita
nefnilega, að sá, sem ræður í
Sudan stjórnar einnig Egypta
landi, þar eð Níl rennur um.
Sudan, en á þeim hvílir líf
og afkoma Egypta.
*
Frá Sudan-Kenya bæki-
stöðvunum geta Bretar lokað
Suezskurði fyrir hverri árás-
arþjóð. Sömuleiðis ná þeir til
strandahéraða Mið-Austur-
landa með rakettum, sem skot
ið yrði þá frá Kemya og Karl
um. Þar að auki geta rakett-
urinar varið aðallciðina til
Góðravonahöfða. Fjarlægð-
in milli Kartum og Teheran
er 2750 km- í lofti. Frá Kart-
um til Suez er rúmlega 500
km.
Lengst komust þýzku V-2
raketturnar 300—335 km.,
en í tilraun, sem gerð var í
Mexiko í september 1946
flugu þær 2400 km. í Banda
ríkjunum eru til áætlanir um
að framleiða rakettu, sem
eigi að geta flogið 5600 km.,
eni ekki er búið að uppgötva,
hvernig byrgja eigi þær lang-
fleygu rakettur upp með
eldsneyti.
Bæði Bretar og Bandaríkja
menn .taka skýrt fram, að
slíkt vamarbelti Breta þvert
yfir Afríku geti' á engan hátt
Myndin var tekin um það leyti, sem þa'U opinberuðu
trúlofun sína.
verið ógnun við friðsamlegt
Rússland, en hins vegar geti
það orðið mikill Þrándur í
Götu rússneskrar útþenslu
til Miðjarðarhafs, Indlands og
Arabíu.
Uppselt
Pantaðir aðgöngumiðar sækist fyrir hádegi
mánudag og miðvikudag.
(Ekki utsaumur)
Heimilisiðnaðarfélags íslands byrjar miðvLkudag 15.
okt. næstkomandi. — Kennsla fer fram í tvennu lagi,
-eins og að undanförnu. Frá 'kl.* 2—6 og 8—10 á
kvöldin. Allar upplýsingar igefur Guðrún Pétursdótt-
ir, Skólavörðust. 11A, frá M. 3—5 e. h., sími 3345.
Áuglýsið í Álþýðublaðinu
í Hestamannafélaginu Fáik, sem hafa í hyggju
að koma bhstum sínum í fóður hjá félaginu á
komandi vetri, eru vinsamlega beðnir að fil-
kynna það iekki síðar en 25. sepiember n.k.
til cráðsmanns félagsins, Boga Eggertssonar,
Laugalandi, sími 3679.
Bústjóm FÁKS