Alþýðublaðið - 20.11.1947, Blaðsíða 3

Fimmtudagur 20. nóv. 1947.
ALÞYÐUBLAÐIÐ
Fjársóun og erindrekstur Aka
ÚTVARPSRÆÐA Stefáns
Jóhanns Stefánssonar hefur
farið mjög í fínu taugarnar á
kommúnistum, sérstaklega
hefur sá þáttur ræðunnar,
sem snéri að óhófseyðslu Áka
Jakobssonar komið mjög við
kaun þeirra. Hafa þeir vaðið
djúpt í fúkyrðapokann
Mjölnismenn til þess að svala
sér með illyrðum á forsætis-
ráðherranum, en eigi mun
hróður þeirra vaxa við þau
skrif, en. auka andstyggð
allra hugsandi manna á fram
komu þeirra og siðleysi
GREIN þessi er tekin
upp úr Neista“, blaði Al-
þýðuflokksins á Siglufirði,
en þar birtist hún 7. nóv-
ember s- 1.
skyldu verða teknar í notkun
sumarið 1946, en þessara að-
gerða þyrfti vegna vanbún-
aðs og flausturs byggingar-
nefndar . Á þessum vinnunót-
um kemur ekki fram, að iðn ar
_ . , 1 aðarmaðurinn greiði til hús-
ræðum um opinber mal.
Sorpgreinin, sem birtist í 40.
tbl. Mjölnis, ber öll ummerki
Þóroddar verkamanns! !
enda mun hann hafa nægan
tíma þar syðra til slíkra
skrifá. Þá vitna þeir einnig
til ,,tóbaks-prófessorsins“,
sem á sínum tíma varð fræg
astur að endemum fyrir að
gefa yfirlýsingu þess efnis að
nýju síldarverksmiðjurnar
hefðu getað unnið úr 400 þús.
málum síldar sumarið 1946,
þó að allir Siglfirðingar viti,,
að þær voru óstarfhæfar til
nokkurar vinnzlu (nema til
lítilfjörlegrar reynslu) það ár.
Þó fer nú Mjölnir ekki rétt
með þau skrif „tóbaks-próf-
essorsins", sem hann vitnar
til, þar sem hann ekki þorir
að fullyrða neitt um, að svo
kunni ekki að hafa verið, en
telur að það hafi ekki gerzt í
hans tíð.
Skulu nú nokkur atriði
„Mjölnis“-;greinarinn!ar at-
huguð en ekki hirt um að
svara illyrðum og fúkyrðum,
sem enga skaða nema blaðið
sjálft og aðstandendur þess,
og er það vel íarið.
Vinnulaunagreiðslan í
mánuði 14.700 kr.
júlí
Þær staðreyndir liggja fyr
ir, að einum iðnaðarmanna
voru færðar til tekna á vinnu
nótu tímavinna fyrir alls kr.
14.700 kr. fyrir einn mánuð
fyrir vinnu við nýbyggingu
tsíldarverksmiðj'anna, sem
færist á stofnkostnað þeirra.
Stafar þessi vinna m.a. af
því, að heimtað var, þrátt fyr
ir aðvaranir verksmiðju-
stjómar, að verksmiðjumar
bónda síns 42% af upphæð
inni, en sé svo virðist það
ha.rla einkennilegt, að bygg-
ingarnefnd Áka Jakobssonar
skuli hafa búið svo um hnút-
ana við iðnmeistara, að þeir
geti tekið óhóflegar greiðslur
fyrir leigu á starfsmönnum
sínum, og það jafnmikla
hvort sem um er að ræða
mikla staðbundna vinnu, eða
lí'tilsháttar íhlaupsvinnu og
aðgerðir. Virðist svo sem hér
sé um að ræða endurnýjun á
þeirri svívirðingu, sem tíðk-
aðist í tíð kóngsbændanna,
er þeir leigðu út vinnufólk
sitt fyrir okur fé.
Tunnusendinefnd Áka.”
Þeir sem hafa farið í sendi
ferðir fyrir Áka í stjórnartíð
hans þurfa ekki að kviða
því, að fundið verði að störf-
um þeirra eða kostnaði af
kommúnistapressunni. Sú
var þó tíðin, að hljóð heyrð-
ist úr þeirri átt út af opin-
bemm erindrekstri. Var það
siður Áka að senda fjölmenn
ar sendisveitir þessara erinda
sinna, minnst 3 til 9 menn. qg
helzt með þeim sérfræð-
inga ! ! að auki. Þessir menn,
sem fyrir valinu urðu, eiga
vitanlega enga sök á eyðsl-
unni, heldur sá, sem sendi.
Þeir, sem þekkja þá Jón
Stefánsson, Ingvar Vilhjálms
son og Ársæl Sigurðsson em
þess fullvissir, að hver þeirra
einn hefði getað gert um-
ræddan tunnusamning, en
þar að auki var ferð þeirra
til tunnusamninganna (með
sérfræðingum og öðrum
kostnaði) algerlega óþörf, þar
sem umboðsmaðurinn hafði
Ténll sfarfétagið
Einar Krisfjánsson
syn>gur VETRARFERÐINA ásamt nokkrum
óperum og sönglö'gum í Austurbæj arbió
ó föstudagskvöld kl. 9. — Aðgöngumiðar í
Bækur & rifföng Eymundsei 1L Blöndai
Austuxstræti 1. Austurstræti. Skólav.st. 2.
(Súni 1336.) (Sími 3131.) (Simi 5650.)
þegar gengið frá samningnum
eins og hann varð, er þeir
komu út, og var engu í
breytt. Enda er það meira en
ofrausn, ef þessum norska
umboðsmanni hafa verið
greiddar 28 þúsund norskar
krónur fyrir ekki neitt. Hér
skal ekki að sinni frekar rætt
um þennan tunnusamning,
en spyrja mætti Mjölni,
hverjar fyrirsagnir hann
hefði notað um starfsemi
Stefáns Jóhanns Stefánson-
eða sendimanns hans, ef
hann hefði gert samning í
Svíþjóð .eða Noregi um það
að kaupa tunnur
á norskar kr. 14 hverja
tunnu, þegar hámarksverð
í smásölu í Noregi var á
sama tíma 10.80 norskar
pr. tunnu.
Ætli blaðið hefði ekki fund
,ið ei.nhver viðeigandi orð í
sorpyrðasafni sínu? Ef að of
an á þetta hefði það svo
bætzt, að eftir að þessi samn
ingur var gerður seldu Norð-
menn Svíum tunnur við
lægra verði en Íslendingum,
eða fyrir kr. 12,80 norskar?
Með þessu er engan veginn
sagt, að þessir nefndarmenn
allir með sérfræðingana hafi
getað náð betri samningum,
en aðeins sýnt fram á, að
þegar Áki Jakobsson á hlut
að máli, er ,,allt gott sem
gerði hann“, þó að öðrum
hefði verið reiknað það til
undirlægjuháttar, „lepp-
mennsku“ eða jafnvel „land-
ráða“.
Mjölnir telur nefndina
hafa skroppið til Finnlands
og gert þar síldarsamning
(með betra verði en Stefán
Jóhann við Svía 1945) og und
irbúið samninga um síldar-
sölu til Svía. Hógværir menn
þessir nefndarmenn, ekki
minnast þeir mikið á samn-
ingsundirbúning við Svía í
skýrslu sinni. En samnings-
verðið til Finnlands var það
lægsta, sem selt var fyrir af
framleiðslu ársins 1946 mið-
að við sfldarinnihald og pökk
un, og sízt betra en það verð,
sem fékkst fyrir Svíasíldina
1945, miðað við framleiðslu-
kostnað og dýrtíð. En hvað
segir þá Mjölnir um það, að
tveir menn skruppu til Finn-
lands í sumar, voru þar
nokkra daga og hækkuða
þetta góða síldarverð nefnd-
aT Áka um 40% rúmlega. En
það voru nú reyndar sendi-
menn ríkisstjórnar Stefáns
JóhamtB en ekki Áka Jakobs
sonar, þess vegna þegir
Mjölnir.
Ríkisstjóm Stefáns Jóhanns
bjargar Áka úr sjálfheldu.
Eitthvert flónskulegast.a
og jafnframt þjóðhættuleg-
asta uppátæki Áka Jakobs-
sonar, sem ráðherra, var það
þegar hann sendi mann út
um allan heim og skipaði hon
um að kaupa í nafni í-slenzku
ríkisstjórnarinnar tunnur og
tunnuefni og greiða það við
móttöku og „lagera“ það er-
lendis án nokkurs tillit til
þess hvort það fengizt útflutt
eða ekki.
Eslendingasagnaúfgáfan
Þeir áskrifsndur íslendingasagna í Reykjavík, sem enn
hafa ekki fengið sögurnar í brúnu eða rauðu skinnbandi,
geta vitjað bóka sinna í Bókaverzlun ísafoldar, útibú
Laugaveg 12, Bækur og riíföng, Austurstræti 1, sími 1336,
Bókabúð Æskunnar, Kirkjuhvoli, sími 4235, Bókaverzlun
Guðmundar Gamalíelssonar, Lækjargötu 6, sími 6837,
skrifstofu íslendingasagnaútg., Kirkjuhvoii,, sími 7508.
Pósthólf 73 — Reykjavík.
Flónskulegt var það vegna
þess, að með þessum hætti
var erlendum gjaldeyri sóað
og eytt án þess að nokkuru
tíma væri líkur hvað þá vissa
fyrir því, að þessar vórur
fengjust fluttar til íslands.
Þar sem þes-sar vörur voru
eftirsóttar mátti sérstaklega
búast við því, að þær íengj-
ust ekki útfluttar til íslands.!
en greiða þyrfti af þeim lag-
gerleigu, vexti o. fl. En þjóð-
hættulegt var þetta vegna
þess, að með þessu atliæfi
smáþjóðar var verið að
benda stærri og ríkari þjóð-
um á að gera hið sama hér.
Hvað mundu kommúnistar
segja, ef „auðváldsstjórn-
in“ í Bandaríkjunum tæki
upp á því að senda hingað
stjórnskipaða erindreka til
þess að kaupa hér af innlend
um aðilum t. d. síldarlýsi og
lagera það hér, ef ekki feng-
ist útflutningur? Eða ef t. d.
Svíar- keyptu hér upp alla
saltsíld, svo að ekki væri
hægt að standa við gerða
samninga við aðrar viðskipta
þjóðir.
Það er vafasamt, að komm
únistar ættu nægilega sterk
orð til þess að lýsa því at-
hæfi. En nákvæmlega það
sama var Áki Jakobsson, at-
vinnumálaráðherra þáver-
andi, að gera. Hann sendi um
boðsmann til þess að kaupa
upp tunnuefni (timbur), sem
er ein helzta útflutningsvara
Svía, og greiða það og „lag-
era“ í Svíþjóð. ef ekki feng-
ist útflutningsleyfi.
Núverandi ríkisstjórn var
ljós þessi stórkostlega hætta
og gerði allt, ?em í hennar
valdi stóð til að fá viðunandi
lausn þessa máls og tókst nú
fyrir nokkrum dögum að fá
vinsamlegt samkomulag um
þetta atriði og útflutnings-
leyfi-
Hið hagkvæma verð.
Það er ekki lítið loft í
Mjölni út af hinu hagstæða! !
verði, sem á að hafa veitt
landinu hvorki rneira né
minna en 700 þúsund króna
gróða! Hér er heklur ekki far
ið rétt með. Enn þá hefur ekki
verið gerður samningur um
kaup á lunnuefni frá Finn-
tandi, svo að fuílyrðingar
blaðsins um það eru rangar.
Það efni, sem keypt var frá
Finnlandi í fyrra var betra
og hagkvæmara en þetta
sænska efni og mjög svipað
að verði, ca. 11-12 kr. í tunnu.
Um þetta efni, sem Áki lét
semja um kaup á í Sví-
þjóð, er enn ekki vitað hvern
ig er að gæðum. Það er sein-
legra að vinna úr því, og
tunnur, sem komu úr svipuðu
efni að talið er 1945, reynd-
ust illa. Vel má vera, að það
reynist ekki nothæft, og er
þá svipað með það og þegar
Áki skipaði stjórn tunnu-
verksmiðjunnar að kaupa
efni af Hauki Björnssyni,
helzt óséð. Meiri hluti stjórn
arinnar fékk því komið á, að
efnið skyldi móttekið og við-
urkennt af umboðsmanni
tunnuverksmiðjunnar. Þegar
til kom. reyndist efnið ónot-
hæft og var ekki keypt. En
vinur Áka, Haukur Bjöms-
son, varð hinn versti og hót-
aði skaðabótamáli.
Þegar við verð þessa efrns
bætist ýmis kostnaður, vext-
ir, lagerleiga o.fl. er ekki séð,
hve mikið ódýrara það kann
að verða, en það efni, sem
kann að þurfa að kaupa á
næsta ári, enda þótt samið sé
um fcaupin fyrir 2 árum, og
verðlag á timbri hafi reynzt
síhækkandi. Reynslan mun
svo skera úr um það, hvort
efnið reynist nothæft.
Hér hafa þegar verið gerð
nokkur skil umræddum skrif
um í Mjölni, er þá ekki ann-
að eftir en stóru orðin, sem
afskiptalaus verða látin eins-
og áður er tekið fram. Kemur
í Ijós, að ríkisstjórn Stefáns
Jóhanns Stefánssonar, hefur
bjargað Áka, og þar með
sóma landsins, út úr þeim
endemis afglöpum, sem hann
hafði framið í þessum mál-
um.
Kynlegt þykir ekki þó
kommúnistar kveinki sér,
þegar minnzt er á þann gífur
lega fjáraustur og sóun, sem
átti sér stað undir handleiðslu
þessa kommúnistíska ráð-
Framhald á 7. síðu.