Alþýðublaðið - 03.03.1948, Qupperneq 7

Miðvikudagur 3. marz 1948
alþýðublaðbð
7
•-------------------------♦
Bœrinn í dag.
i >----------------------—
Næturlæknir er í læknavarð
stofunni, sími 5030.
Næturvörður er Reykjavíkur
apóteki, sími 1760.
Dómkirkjan
Föstuguðsþjónusta í kvöld kl.
8,15 (séra Bjarni Jónsson).
Fríkirkjan
Föstuguðsþjónusta í kvöld
kl. 8,30. Séra Árni Sigurðsson.
Sextugur
varð á mánudaginn Ágúst L.
Pétursson frá Klettakoti á
Skógarströnd. Hann fluttist fyr
ir nokkrum árum til Keflavík-
ur og býr nú þar.
Samtíðin,
Í2. hefti 15. árgangs (marz-
lieftið), er komin út og flytur
þetta efni: Brosið, sem hvarf
eftir ritstjórann, Sigurð Skúla
son. Bál í myrkri (kvæði) eftir
Kolbjörn í Smæruhlíð. Heim-
sókn í ameríska vélaverk-
smiðju eftir Björgvin Fredrik-
sen og er þessi ritgerð upphaf
greinaflokks um tækninýjunar.
Fyrsti viðkomustaður (fram-
haldssaga). Skopsögur, Þegar
ég kom heim úr stríðinu eftir
Thomas A. Buck. Reykjavíkur
draumur eftir dr. Björn Sig-
fússon. Milli hafs og heiða (rit-
fregn). Nýjar norskar bækur.
Þeir vitru sögðu. Bréfadálkur.
Nýjar bækur o. m. fl.
íbúð óskast
' 1—2 herbergi og eldhús,
ihelzt í miðbænjum. Upp-
lýsingar í afgreiðölu AI-
þýðublaðsins í síma 4900.
UPPBOÐ
Opinbert uppbioð verður
haldið við Arnarhvol
fimmtu'daginn 11. marz
,kl. 2 e. h. Seldar verða
fólksbifreiðarnar R. 1516
Dodgemodef 1940) ©g R.
3040 (Fordímodel 1937).
Greiðsla fari fram við
hamarshögg.
BORGARFÓGETIlfN
í REYKJAVÍK.
LÆKJARGÖTU 6.
Ljóðmæli Jónasar Hall-
grímssonar.
Rímur af Ingólfi Arnarsyni
landnámsmanni.
Rímur af Víglundi og Ketil-
ríði.
Kennarablaðið komplett.
Sólskin komplett.
Saga Borgarfjarðar I. og II.
Bí,bí og blaka eftir Jóhann-
es úr Kötlum.
BÓKAVERZLUN
Guðmundar Gamalíelssonar
Takmarkið í reksfri apófeka
Framh. af 5. síðu.
lyfjafræðingur auðkennir sér
það lyf, sem hann býr til.
Fyrri mistökin urðu fyrir 14
árum, þegar erlendum lyfja-
fræðing varð sú óskiljanlega
slysni á, að fylla glas merkt
ámidopyrin upplausn, sem not-
uð er til inntöku, með arsenik-
þrifabaðslyfi fyrir skepnur.
Þetta tilefni varð til þess, að
á landlækni var ráðizt fyrir eft-
irlitsleysi með apótekum, en
hann kenndi aftur skiplagi lyf-
sölunnar um. Hvorttveggja var
ámóta vísdómslegt. Mistökin
voru þeirrar tegundar, sem
ekki geta hent nema í augna-
bliki einhverrar ónáttúrlegrar
fjarhygli, sem ekkert á skylt
við lærdóm né tæknilegan að-
búnað, en á ef til vill rætur í
skaphöfn. Hafði og fyrri hús-
bóndi hans hérlendur séð sig
knúinn til að láta hann fara úr
apóteki sínu. Þótt landlæknir
hefði eytt öllum starfstíma sín-
um í það að rápa um apótekið
og reyna að skilja eitthvað í
því, sem fram fór í kringum
hann, hefðu mistökin eins get-
að átt sér stað. Það eitt, sem
telja mætti honum til ábyrgðar
í þessu sambandi, ef mönnum
þætti nokkuð að unnið, er það
andvaraleysi hans, að löggilda
ekki strax hina nýju dýralækna
lyfjaskrá, sem komin var út ári
áður. Fyrirskipaði hún að lita
arsenik baðlyfið. Hefði hún
verið löggilt hér strax, myndu
mistökin varla hafa getað átt
sér stað eða a. m. k. strax orðið
uppvís.
Hið annað atvik skeði fyrir
7 árum. Þrjár konur veiktust af
eitrun af völdum stikkpilla,
sem innihéldu atropin og sko-
polamin. (Ekki hinar venjulegu
sjóveikistikkpillur.) Náðu kon-
urnar sinni fyrri heilsu brátt
aftur. Það magn eiturlyfja, sem
hver stikkpilla þessarar tegund-
ar á að innihalda, er samanlagt
meira en sá stærsti skammtur
hvors þeirra, sem óhætt er talið
að gefa öllu venjulegu fólki. Nú
er fólk misjafnlega næmt fyrir
verkun þessara eiturlyfja, þolir
sumt ekki venjulegt magn stikk
pillanna, svo að hvað lítið, sem
umfram er fyrirmælt innihald
stikkpillanna, getur leitt til eit-
urverkana. Sama er að segja, ef
notað er of mikið af stikkpill-
unum. í þessu tilliti þótti því
nokkru máli skipta, hvort stikk
pillurnar í raun og veru inni-
héldu of mikið magn virkra
efna, og þá hve mikið, einkum
er þess var gætt, að konur,
sem veiktust, voru veilar fyrir.
í þessu sambandi segir land-
læknir: „Til hlutaðeigandi lyfja
búðar var hins vegar ekkert að
sækja nema blákalda synjun,
meðan stætt var, en síðan vífi-
lengjur og undanbrögð.“ Engu
var synjað, aðeins dirfst að
hreyfa ósk um rannsókn á réttu
eðli málsins. „Vífilengjurnar"
munu vera umkvartanir apó-
tekarans út af því, að eftirlits-
maðurinn dró það vikum sam-
an að gera honum aðvart um
fyrstu vitneskju sína um eitur-
verkunina. Fyrirbyggði sá
dráttur, að komið yrði þegar í
stað í veg fyrir afhendingu
fleiri stikkpilla úr þeirri stikk-
pillulögun, sem eiturverkunun-
um olli. Eru slíl-ar stikkpillur
ávallt búnar til fleiri í senn,
heldur en þarf fyrir eitt recept.
Um þetta atriði virðist eftirlits-
manninum hafa verið ókunnugt
sakir ókunnugleika hans á öllu
starfi lyfjafræðinga.
Landlæknir minnist á opin-
bera rannsókn í málinu. Engin
slík rannsókn fór fram. En eft-
irlitsmaðurinn lét framkvæma
efnarannsókn á stikkpillunum
undir eigin stjórn, án þess að
kveðja nokkurn lyfjafræðing
sér til ráðuneytis auk heldur
nokkurn fulltrúa hins sakborna
aðila. Öll rannsókn eftirlits-
mannsins var þannig fram-
kvæmd, að engin ályktun varð
af henni dregin. Leitaði hann
t. d. eftir þurrefnisinnihaldi
pillanna í þeirri trú, að það gæfi
hugmynd um magn virku efn-
anna, óvitandi þess, að saman
við virku efnin verður að
blanda fimmtugföldu til hundr-
aðföldu magni óvirkra þurrefna
til þess að unnt sé að blanda
hinu örsmáa magni þeirra sam-
an við fylliefni stikkpillanna.
Á þessu sést, hversu föstum
fótum sú fullyrðing V. J. stend-
ur, að pillurnar hafi inni-
haldið áttugfaldan fyrirmæltan
skammt, magn, sem hlaut að
steindrepa hvern sem var, ekki
sízt heilsuveilar konur.
V. J. gefur í skyn, að eitt-
hvert samsæri hafi komið í veg
fyrir að uppvíst varð, hver
raunverulega útbjó stikkpill-
urnar. Orsökin var þó einungis
sá langi dráttur, sem eftirlits-
maðurinn hafði á því að til- ‘
kynna eitrunina, og því varð
ekki með fullu greint úr hvaða
stikkpillulögun þær voru.
Sárustu vonbrigði V. J. í
sambandi við þetta mál er það,
að kröfur hans um opinbera
sakamálssókn á apótekið voru
eigi virtar. Málshöfðunina
þurfti hann þó ekki í því skyni
að leita sektar eða sakleysis.
Hann vissi allt um málið, sem
sannfræðikennd hans útheimti.
Málssóknin skyldi gerð í því
skyni, „að sú eftirtekt, sem
málssóknin vekti, gæti orðið
hlutaðeigandi lyfjabúð makleg
áminning“.
Hvernig skyldi mönnum get-
ast réttarfarið í þesu landi, eftir
að eintómir Vilmundar Jóns-
synir færu með dómsvald og á-
kæruvald og fyrirskipuðu máls-
sóknir til ,,áminningar“, en
ekki á grundvelli ígrundaðra
rannsókna?
Er nokkur furða, þótt réttar-
farsreglur þær, sem landlæknir
hefur viljað búa lyfjafræðing-
um, hafi sætt nokkurri gagn-
rýni og þótt skera sig frá nor-
rænum réttarfarsreglum og' hug
mýndum?
Fyrir ekki allmörgum árum
flutti kaupmaður einn inn
rottueitur og seldi í almennar
verzlanir, þar sem með það var
farið án nokkurrar varúðar og
í trássi við lög. Fjörtjón hlauzt
af, en ekki varð vart áminning-
armálssóknar af hálfu land-
læknis. Fyrir mörgum árum
skeði það hins vegar, að menn
drukku hárvatn, sem í var tré-
spírifus (metylalkohol) og
hlutu bana af. Sakamál var
höfðað á hina innlendu fram-
leiðendur hárvatnsins fyrir til-
stilli landlæknis. Á markaðnum
voru þó nær eingöngu hárvötn,
Almennur launþegafundur
Verður halMinn í kvöld 'kl. 8^30 í Félags-
heimilinu, efstu hæð.
Mjög áríðandi naál á dagskrá.
Stjórnin.
Félag íslenzkra rafvirkja
Félagsfundur
sem boðaður var kl. 8,30 í kvöld, miðvikudag,
verður haidinn kl. 2 e. h. í dag í skrifstofu félags-
ins. Fyrir fundinum liggur tilboð meistarafélags-
ins um samninga.
Stjómin leggur mikla áherzlu á að allir mæti.
Stjórnin.
Tilkynning
Vegna samninga, sem nú standa yfir milii félaga
vorra, feliluir niður vinna frá hádegi í dag hjá
meðlimum Félags íslenzkra rafvirkja vegna fund
ar hjá beirn.
Reykjavík, 3. marz 1948.
Stjórn Félags löggiltra rafvirkjameistara í Rvík.
Stiórn Félags íslenzkra rafvirkja.
Klæðskerameisfarafélag
Reykjavíkur
Samþykkti á fundi sínum 1. marz, að sölu-
búðir félagsmanna skyldu lokaðar tM. kl. 1
e. m. um óákveðinn tíma sökum vöntunar á
fataefnum og tilleggj til fata.
Stjómin.
sem innihéldu tréspíritus. Að
opinberum fyrirmælum var not
aður tréspíritus á lcompása.
Leiddi það til þess að menn.
drápu sig á honum eða hlutu al-
varlegt heilsutjón. Ekkert saka-
mál var höfðað yfirvöldunum
til áminningar.
V. J. talar um „heimilisiðn-
aðartök“ á lyfjaframleiðslunni.
„Tökin“ eru þau sömu hér og í
Danmörku, þar sem þau apó-
tek eru, sem V. J. þykist ann-
að veifið vilja taka til fyrir-
myndar. Nákvæmlega sömu tök
yrðu á höfð í lyfjaverksmiðju-
• grýtu, sem hér mætti ef til vill
stofna fyrir opinbert fé. Slík
verksmiðja gæti ekkert annað
framleitt en það, sem apótekin
nú gera. En svo bregðast kross-
tré sem önnur tré. Aldrei hefur
til þess verið vitað, að mannslát
hafi hlotizt af mistökum í ís-
! lenzku apóteki. Hins vegar lézt
sjúklingur fyrir 7 árum í
sjúkrahúsi- hér í bæ og bárust
böndin að lyfi frá þekktri er-
lendri verksmiðju.
Helzt má skilja, að tilgangur-
inn með grein V. J. um mistök-
in og fluguna sé sá, að áminna
lyfjafræðinga og apótekara um
grandvarleik og trúmennsku í
starfi. En varla myndi öryggi
almennings aukast mjög, ef
lyfjafræðingar tækju upp í
starfi sínu það ,,vísindalega“
mat, sem V. J. viðhefur í mál-
flutningi sínum. Mun almenn-
ingur vænta þess, að lyfjafræð-
ingar hrapi ekki að þeirri ráða-
breytni.
(Niðurlag þessa greinaflokks
birtist um næstu helgi.)
Minningarspjðld
Barnaspítalasjóðs Hringsins
eru afgreidd í
Verzl. Augustu Svendsen,
Aðalstræti 12, og í
Bókabúð Austurbæjar,
Laugavegi 34.