Alþýðublaðið - 19.03.1948, Síða 4

4 <
ALfrÝPURLAPfÐ
Fösíadagur - .19. niarau 19483
Útgefanai: Alþýðuflokkurinn.
Ritstjóri: Stefán Pjetursson.
Fréttastjóri: Benedikt Gröndal.
Þingfréttir: Helgi Sæmundsson.
Ritstjórnarsímar: 4901, 4902.
Auglýsingar: Emilía Mölier.
Auglýsingasími: 4906.
Afgreiðslusími: 4900.
Aðsetur: Alþýðuhúsið.
Alþýðuprenísmiðjan h-f.
Ræða Trumans.
SI VIS PACEM, PARA
BELLUM, þ. e. viljirðu frið,
þá búðu þig undir stríð, sögðu
hinir fornu Rómverjar. Og
enn sjá menn ekki önnur ráð
til þess að tryggja friðinn, en
þau, að hervæðast; það sýnir
ræðan, sem Trurnan flutti
fyrir báðum deildum Banda-
ríkjaþingsins í fyrradag, svo
greinilega, að ekki verður
um villzt.
*
Um einlægan friðarvilja
Bandaríkjanna, sem Truman
“lýsti yfir í ræðu sinni, verður
ekki með neinum réftti efazt.
Þó að þau hafi átt úrslitaþátt
í báðum stórstyrjöldum þess-
arar aldar, hafa þau verið
seinþreyttust allra til þeirra
vandræða, enda fram á þenn-
an dag ekki haft hjá sér her-
skyldu á friðartímum, þó að
flest önnur ríki hafi haít hana
En Bandaríkin hafa nú lært
af dýrkeyptri reynslu, að þau
verði að vera viðbúin stríði,
og að annað líklegra ráð til
þess að varðveita friðinn sé
ekki fyrir hendi.
„Bandaríkin,“ sagði Tru-
man í ræðu sinni, „munu
ekki hafna samyinnu við Rúss
land, né neitt það land ann-
að, sem er reiðubúið til að
vinna af alhug að varðveizlu
friðarins;“ og þetta hafa þau
sannað í verki með þolinmóð-
um tilraunum sínum til þess
að byggja upp varanlegan
frið í heiminum á þeim þrem
ur árum, sem liðin eru frá
ófriðarlokum í Evrópu. Og
sannarlega verður þeim ekki
um kennt, að þær tilraunir
hafa svo lítinn árangur bor-
ið, að menn hafa nú ástæðu
til að óttast alvarlega nýja
stórstyrjöld 1 náinni framtíð.
*
„Það er miskunnarleysi
einræðisins,“ segir Truman,
„og augljós viðleitni þess, að
koma því á með þeim þjóð-
um Evrópu, sem enn eru
frjálsar, er hefur orsakað
hið alvarlega ástand í Ev-
rópu í dag;“ og það mun
reynast mönnum erfitt að
mæla í móti þeirri staðhæf-
ingu. Truman minnir á,
hvernig Rússland hafi með
þetta fyrir augum ekki aðeins
neitað að taka þátt í því, að
koma á varanlegum og rétt-
látum friði, heldur og vísvit-
andi reynt að koma í veg
•fyrir, að slíkur frjður kæmist
á; og hann minnir á, hvernig
Rússland og -erindrebar þess
hafi síðan ófriðinurn lauk
svipt fjölda þjóða í Mið- og
Austur-Evrópu bæði frelsi og
lýðræði, nú síðast Tékkósló-
vakíu; að röðin sé nú bersýni
lega komin að Finnlandi, og
Noregi og Svíþjóð þar ’með
stefnt í hættu; Grikkland
hafi orðið fyrir beinni hem-
aðarlegri árás, sem studd sé
af kommúnistískum ná
grannaríkjum þess. Aðferð-
Hátíð hjá heimakæru fólki. — Um kaffiskammt
og gjaldeyriseyðslu. — Burt með naglaskapinn!
— Ef ég væri kjósandi í Hafnarfirði.
EF VIÐSKIPTAMÁLARÁB-
HERRA og skömmtunaryfir-
völdin sjá sér fært að rýmka
eitthvað svoíítið til með
skömmtun á næstunni, þá held
ég að hann og þau eigi fyrst og
fremst að drepa fingri við
káffiskammtinn. Það má segja,
að kaffi sé munaðarvara, ,en ég
held að einmitt það fólkið, sem
þykir vænst um kaffið, eyði
miklu minna en annað fólk af
öðru, sem líka er talið til mun-
aðar. Það er til ákaflega mikið
af gömlu fólki, sem finnst í
hvert sinn vera svolítil hátíð
þegar það hitar sér kaffisopa.
Og ég fullyrði, að það eru miklu
fleiri en menn halda, sem hafa
þann sið að Iiita kaffisopa, eftir
að eitthvað, sem því þykir vænt
um, er búið í útvarpinu.
ÞAÐ ER SVO MIKIL HLÝJA
í þessum sið rólegra fjölskyldna
og hjá gömlu fólki, að ég vil
ekki fyrir nokkurn mun draga
úr henni. Það lokar íbúðinni
sinni eða bara einu litlu her-
berginu sínu, situr rólegt og
hlustar á útvarpsþáttinn, kvöld-
vökuna, leikritið eða erindið —
og hitar sér svo kaffisopa á eft-
ir. Og þið getið ekki trúað því,
hvað þetta er í raun og veru
mikil hátíð. Allir hljóta að sjá,
að kröfurnar eru ekki miklar og
eyðslan ekki mikil á dýrmætum
gjaldeyri hjá þessu fólki.
ÞETTA FÓLK fer aldrei í
kaffihús. Það fer aldrei út á
kvöldin, situr heima, elskar
heimili sín og skapar örugga
kjölfestu í þjóðfélaginu, sem
við hin njótum og byggjum á.
Mörgum kann að þykja þetta
ótrúlegt, en svona er það samt.
Og ég vil hlúa að þessu og ég
vona að ég fái viðskiptamála-
ráðherra og skömmtunaryf ir-
völd til að styðja mig og þetta
fólk í þessu.
eftir, en það var ekki hægt.
Skammturinn var minnkaður
síðast. Er það í raun <->« -
satt, að maður eyði svo miklu
af gjaldeýri í þetta kaffi, að það
iaki því að skera niður skammt-
inn? Góði, reyndu að fá hann
rýmkaðan svolítið aftur.“
ÞETTA SAGÐI HÚN. —
Þetta fólk eyðir ekki benzíni,
það eyðir ekki gjaldeyri í ferða
lög, hvorki hér heima eða er-
iendis. Það kaupir aldrei neitt,
nema það allra nauðsynlegasta.
Það kemur ekki þjóðinni í von
arvöl með lúxusflokki eða ann
ari óþarfa eyðslu. Það er bara
kaffið, sem er þess munáður, en
þessum munaði þessa fólks fylg
ir einhver birta og hátíðleiki, og
ég vil ekki fyrir nokkurn mun
að birtan og hátíðleikinn sé frá
því tekinn. Þess vegna endurtek
ég áskorunina. Aukið aftur
kaffiskammtinn svolítið og helzt
líka sykurskammtinn.
EF ÉG VÆRI KJÓSANDI í
Hafnarfirði held ég næstum því,
að afstaða Emils til þessa máls
muni ráða atkvæði mínu við
næstu þingkosningar. Það yrði
að vísu dálítið sárt fyrir mig að
láta kaffið eitt ráða atkvæði
mínu, svo mikið álit hef ég á
viðskiptamálaráðherra, jafnvel
hvaða embætti sem hann gegn-i
ir. En hér er um að ræða mál,
sem er í sjálfu sér smámál og í
skilningi sínum á smámálunum
sýna menn oftast afstöðu sína
til stórmála. Viðskiptamálaráð-
herra mun, hvað viðvíkur niður
skurði kaffiskammtsins hafa far
ið að ráðum aðstoðarmanna
sinna. Niðurskurðurinn - var
naglaskapur. Og ég segi. Burt
með naglaskapinn.
Hannes á Iiorninu.
SJÖTUG VINKONA MÍN
hringdi til mín á miðvikudags-
kvöldið eftir að hafa hlustað á
minningaþátt Hendriks Ottós-
sonar. Hún sagði; „Mikið þótti
mér vænt um þennan þátt hjá
Hendrik. Ég var bara með hon-
um allan tímann á hrognkelsa-
veiðunum í Vesturbænum og
hjá gömlu mönnunum, sem ég
þekkti svo vel. Ég og karlinn
minn vorum svo ánægð með frá
sögnina. Og svo langaði okkur
til að hita okkur kaffisopa
Félaplíf
GuðspekKélaoiS.
Reykjavíkurstúkufundur
verður í kvöld, sama stað
og venjulega. Hefst ihann kl.
hálfgengin níu. Steingrímur
kennari Arason flytur fyrir-
lestur, sem hann nefnir: Land-
nám í öðrum heimi. — Gestir
eru velkonmir.
irnar séu þannig að vísu mis-
munandi; en það leyni sér
hvergi, hverjir séu að verki.
Það er með þvílíkan yfir-
gang fyrir augum, sízt von-
um fyrr, þótt Truman telji
þá stund nú upp runna, að
allir frjálsir menn og konur
verði að horfast óhrædd í
augu við þá ó!gn, sem steðjar
að frelsi þeirra. Sjálfur telur
hann ástandið svo alvarlegt,
að ekkert minna nægi en ný
hervæðing Bandaríkjanna, og
í því skyni leggur hann til,
að lögleidd verði almenn her-
skylda, eins og á ófriðarárun-
um. En jafnframt hvetur
hann til að hraða viðreisnar-
hjálpinni til Vestur-Evrópu
svo sem mest má verða til
þess að styrkja hin lýðfrjálsu
lönd þar gegn yfirvofandi á-
rásum einræðisaflanna.
*
Það er áreiðanlegt, að ef
nokkuð má verða til þess, úr
því sem komið er, að bjarga
heimsfriðinum og afstýra
Leiðirnar Reykjavík — Múlakot og Reykjavík —
Reykir — Mosfellsdalur verða afgreiddar frá og
ineð. 20. marz næstkomandi, frá Ferðaskrifstofu
ríkisins við Kolkofnsveg (beint á móti bif-
reiðastöðinni Hreyfii).
Sigurbergur Pálsson,
Snælaiid Grímsson.
Laugaveg 48. Sími 7530.
óskast strax.
0 %
LANDSMIÐJAN.
Kvenpeysur
úr ullarjersey,
ein- og tvílitar.
H. Toft.
Skólavörðustíg 5.
I
Kaupum fuskur
Baldurgötu 30.
Auglýsið í Alfiýðublaðinu
Lesio AlpýSubfaoíð
Köld borð og
heifur velzlumatur
sendur út um allan bæ.
SÍLD & FISKUR
nýrri stórstyrjöld, þá eru það
slíkar ráðstafanir. Valdhafar
Rússlands skilja þær miklu
betur en nokkur mótmæli og
orðsendingar. Og þó að kom-
múnistar brigzli Bandaríkja-
stjórn um stríðsæsingar og
stríðsundirbúning í sambandi
við nauðsynlegar varnarráð-
stafanir hennar, svo sem hina
fyrirhuguðu lögleiðingu al-
mennrar herskyídu í Banda-
ríkjunum, þá mun það lítið
stoða fyrir þá, meðan Rúss-
land og leppríki þess halda
milljónaherjum undir vopn-
um, skipulögðum alls staðar
á grundvelli almennrar her-
skyldu. Finnist þeim það ctil-
tökumál, að Bandaríkin taki
nú upp almenna herskyldu,
þá ættu þeir að minnsta
kosti að sýna> friðarvilja sinn
með því lað afnema almenna
herskyldu á Rússland og í
leppríkjum þess. Þá myndi
áreiðanlega ekki standa á
Bandaríkjunum, að hætta við
lögleiðingu hinnar almennu
herskyldu hjá sér.