Alþýðublaðið - 25.09.1948, Blaðsíða 5

augardagur 25. sept. >1948.
Ii&LÞÝÐTOLAÐIÐ
r.
Sæmundur Olafsson:,.
iForusfa' oq Jordæmir Dag
SÍÐAST var kosið til; Al-.
þýðusambandsþings haustið
1946. Þær kosningar unnu
kommúnistar vegna andvara-
tteysis verkaiýðsins, sem ekki
gat skilið það, að stjórnmála-
flokkur, sem átti fulltrúa í
likisstjórn, væri ekki hæfur
Itil aö hafa áhrif á þjóðmál.
Nokkru eftir þær Alþýðu-
sam-bandskosningar tóku kom
múnistar að sýna enn> betur en
óður sitt rétta innræti, þá
snéri verkalýðurinn við þeim
baki sem alkunnugt er af
Btjórnarkosningunum á þessu
óri.
í stjórnarkosningunum
mÍBstú kojnmúnistar mörg
höfuðvígi sín i þremur iands-
fjórðungum. I Reykjavík
Iféllu formenn kommúnista í
tfélagi járniðnaðannanna, og
Hinu íslenzka prentarafélagi.
í Sandgerði féll Páll Páls-
son og öll sijóm (hans. Á
Sandi féll formaður komm-
únista í Afturel'dingu, á
Húsavík féil kommúnistinn
Amór Kristjánsson og öll
stjórn hans, í Ólafsfirði féllu
allir kommúnistamir.
Á Siglufirði munaði 20 at-
kvæðum á Þóroddi Guð-
tmundssyni og Jóhanni Möll-
er. Á Eskifirði töpuðu kom-
múnistar meirihlutanum i
.verkaonannafélaginu, og verð-
ur viðskilnaður þeirra þar
gerður síðar að umræðueifni.
Hér er stiklað á stóru, en
alls töpuðu kommúnistar
stjórnarmeðlimum í nær
íuttugu félögum, sem þeir
réðu eða höfðu haft sterka
aðstöðu í fyrir kosningar.
Þessar staðreyndir eru
kommúnistum þungar í
skauti nú, þegar kjósa skal
til Alþýðusambandsþings.
Þeir ætluðu að láta kosn-
ingar fara fram í kyrrþey
— læðast að verkalýðnum
eins og 1946 og láta kjósa
kommúnista á þingið með
sárfáum atkvæðum eins og
þeim tókst þá. Á síðasta
þingj voru fjölda margir
kommúnistar kosnir með
um og innan við 5% at-
kvæða í félögunum og
íveir þeirra að minnsta kosti
voru kosnir með 2 atkvæð-
um hvor.
Nú hafa forustumenn verka
íýðsins víðs vegar af landinu
byrjað umi'æður tun verka-
ÍLýð'Smál í tilefni af kosning-
unum i haust. Að vonum
gagnrýna þeir stjórn Alþýðu-
sambandsins, ssm hefur van-
rækt störf sín ifyrir verkalýð-
inn, en misnotað verkalýðs-
hreýfinguna á hinn hrdkleg-
asta hátt.
Það hefði rnátt ætla, að
Bambandsstjórnarmenn hefðu
þegar tekið þátt í þessum um-
ræðum og reyot að þera af
sér sakir, en það gera þeir
eklii. Og hvers vegna? Yeigna
þess, að þeim er á móti skapi
að rjúfa þögnina, sem þeir
vilja láta ríkja um sig og allt
sitt atihæfi í verkalýðshreyf-
íngunni á meðan kosningar
standa yfir. Þess vegna stein-
þegja þeir, Jón Rafnsson og
aðrir sambandsstjórnarmeð-
limir. Þjóðviljirm fer hamför-
um og iýsir forustumenn
verkalýðsins verkfallsbrjóta,
svikara og níðinga. Þessi
Þjóðviijaskrif eru ek'ki svara
verð, en vegna þess, að Eð-
varð Sigurðsson, ráðsmaður
hjá Dagsbrún, hefur blandað
sér inn í umræðurnar, þykir
mér rétt að ræða nánar við
hann um málin:
Það ifyxsta, sem ég hnýt um
hjá fcðvarðí Sigiurðssyni, er
eftirfarandi: „Sendir afturhald
ið nú ýmsa þæga þjóna sína
fram á vígA'öllinn til að blekkja
alþýðu manna. Einn þessara
manna er Sveinbjöm Odds-
són á Akranesi.“
Þessi ummæli eru svo ó-
merkileg, að ég get ekkj látið
þeim þmótmælt.
Sveinbjörn Oddsson er einn
allra víðsýnasti forustumað-
ur verkalýðshreyfingarinn-
ar og hefur frá fyrstu tíð
barizt með afburða þraut-
seigju við afturhaldið á
Akranesi og í landinu.
Þeir, sem kunnugir eru á
Akranesi, vita, að barátta
Sveinbjöms Oddssonar hefur
borið mikinn og blessunarrík-
an árangur fyrir alþýðuna á
Skaganum, og að Sveinbjöm
hefur aidrei samið frið við
aifturhaldið og mun al’drei
gera.
Edvarð tekur eftírfarandi
upp úr 'grein Sveinbjarnar í
Alþýðublaðinu sem fjarstæðu:
,,Það er staðreynd, að verka-
lýðsfélag, sem kommúnistar
hafa stjórnað, hafa hvergi
náð fram hærra 'kaupi, eða
betri kjörum fyuir verkalýðs-
inn en Alþýðuflokksmenn,
þar sem þeir stjórna félög-
um.“ — Þetta segir Svein-
björn Oddlsson, og eins og oft-
ast fyrr, hittir hann naglann
á höfuðið, eins og nú skal
sýnt fram á. I upphasfi þessa
máls nefndi ég nokkur félög,
sem kommúnistar misstu tök-
in á í vetur. I mörgum þes's-
um félöigum varð það fyrsta
verk verkaiýðsins undir for-
ustu Alþýðuflokksmanna að
bæta kjör sín eftir hina flokks
legu kommúnistastjórn sem
hefti allar kjarabætur félag-
anna á undanförnum fám
árum.
I Borgarnesi hækkuðu
verkamenn 4. febrúar 's.l. kaup
si'tt um kr. 0,45 á klukku-
stund^
Á Húsavík hækkuðu verka
menn kaup sitt 1. marz s.l.
frá kr. 0.75 til kr. 1.80 um
k'iulkkutímann.
Eg læt þetta nægja, til að
staðíesia ummæli S.veinbjarn-
ar Oddssonar.
Félögin í Borgarnesi og á
Húsavík hafa löngnm verið
b'öfuðvígi kommúinjista, en
þeir miisstu þau í vetur — og
þá fyrs-t tókst verkalýðnum
að bæta kjör sín.
Það væri ef til 'VÍU' hollt fyr-
ir okkur Edvarð Sigurðsson
að spjalla nokkuð um þau
félög, sem við gegnum trún-
aðarstörfum fyrir.
Sjómannafélag / Reykja-
víkur samdi 1. sept. 1942
við F.Í.B. xzm kaup og kjör
skipverja á togurum, sá
sammingur er enn í gildi ó-
breyttur og gefur togarahá-
setum að minnsta kosti 60%
hærri tekjur á ári, heldur
en síðasti samningur Dags-
brúnar gefur Dagsbrúnar-
mönnum.
Síðan þessi samningur var
gerður, hefur togaraútgerð
riisið upp lá Akureyrii og á
Norðfirði, en á þessum stöð-
um ráða kommúnistar enn
verkalýðs- og sjómannafélög-
unum.
Það mætti því ætla, að þeir
hefðu gert- betri samnimga fyr
ir sjómenn á þessum stöðum
heldur en hinn gamla samning
Sjómannafélags Reykjavíkur.
Mér er ekki kunnugt um, að
Norðfirðingar 'hafj gert samn-
inga vegna togaramanna þar,
en vel má það þó vera, þótt
ég haifi >ekki fylgzt með því,
en hafi sá samningur verið
gerður, þá er hann þó. ekki
Álþýðublaðið
vantar unglinga til blaðburðar í þessi hverfi:
Skerjafjörð,
Seltjarnarnes.
Hátt kaup. — Talið við afgreiðsluna.
AlþýðubEaðið. Sími 4900.
betri fyrir sjómenn >en samn-
ingur Sjómannafélags Rrvík-
ur, þVí saana kaup gildir þar.
En Sjómannafélag Akur-
eyrar gerði samning við út-
gerðarmannafélag Akureyr-
En hvað gerði Dagsbrún
1942 og hvað hefur hún gert
síðan? Það skulum við nú
rifja upp í bróðerni, Edvarð
sæll.
Á hernáansárunum vár hið
ar þann 1. maí 1947 imi, erienda setulið aðalatvinnu-
kjör togaraháseta. Sá samn
ingur er í einu og öllu sam-
hljóða sanmingi Sjómanna-
félags Reykjavíkur, sem þá
var orðinn næstum 5 ára
gamall.
Svo framsýnir eru forustu-
menn Sjómannafélags Reykja
vfkur að dómi Sjómannafé-
lags Akureyrar, að Tryggvi
Helgason treystir sér ekki til
að biðja um neitt betra fyrir
umbjóðendur sína, sjómenn á
Akureyri, heldur en 5 ára
gamlan samning Sjómannafé-
lags Reykjavíkur, sem eftir
öllum venjulegum leikreglum
ætti að vera orðinn úreltur og
er það að sumu leyti.
Og Edvarð sæll! — Hvers
vegna sóttu útgerðarmenn i
vor svo mjög eftir að skrá á
hringnótabátana eftir samn-
ingi Alþýðusambands íslands,
en reyndu að sniðganga samn
inga Sjómannafélags Reykja-
víkur? Var það vegna þess,
að sarrmingur A.S.I. væri
betri fyrir sjómenn? Nei, og
aftur nei. En þeir voru dálítið
hag'kvæmari fyrir útgerðar-
m-enn.
1942 var velti'ár fyrir ís-
lenzka atvinnuvegi og hefur
svo verið síðan, þegar sumar
sildveiðin er undanskilin. Sjó-
mannafélag Reykjavíkur
knúði fram i byrjun þessa
tímabils það >góð kjör fyrir
togaramenn og aðra fiskimenn
að þeir hafa fengið nokkra
hl'utdeild í góðærinu, þótt sá
hluti hefði máít vera meiri.
Pastor Axel Varmer frá Kaupmanna-
höfn talar aftur í Iðnó sunnudagskvöld-
ið 26. sept. kl. 8,30. Mun hann þá tala um
efnið:
Er hin langa raunasága Gyðingaima að
enda eða mun Ísraelsríkið verða þrætu-
þjóðanna?
epli
Fyrirlesturinn verður túlkaður.
Aliir velkomnir meðan húsrúrn leyfir.
rekandinn í Reykjavík. 1
vinnu hjá setuliðinu voru
stundum þrjú þúsund manns.
Kaup þessa fólks var raun-
verulega greitt i erlendum
gjaldeyri. Það var því hagur
íslenzku þjóðarinnar, að verká
mannakaupið værj sem alira
hæst.
Kommúnistar komust til
allra valda í Dagsbrún 1943
og báru því einir ábyrgð á
kaupgjaldinu. Verkamenn
voru sáróánægðir yfir
hinu lága kaupi og skrifuðu
að staðaldri í Alþýðublaðið
og kröfðust uppsagnar á
Dagsbrúnarsamningunum.
En allt kom fyrir ekki. —
Kommúnistar voru þá bún-
ir að gera leynisamning
við nokkra atvinnurek-
endur að styðja sig til
valda í verkalýðshreyfing-
unni, og þarm stuðning
skyldu kommiinistar gjalda
með því að halda kaupgjaldi
verkalýðsins niðri.
Um haustið 1942 tók sam-
stjórn við í Alþýðusamband-
inu. Eg átti sæti í þeirri
stjórn. í henni sátu einnig
Sigurður Guðnaison formaður
Dagsibrúnar, Jón Rafnsson og
Eggert Þorbjarnarson, sem
jafnlframt var istarfsmaður
Dagsbrúnar.
I sambandsstjórn tók ég
undir kröfu verkamanna um,
að Dagsbrún segði upp 'hinum
aumu samningum. Eg deildi
oft við þá Jón Rafnsson og
Eggert Þorbjarnai'son um
þessi mál, ien þeir brugðust
iafnan reiðir við, þegar rætt
var um að hækka verka-
mannakaupið í Reykjavík.
Eitt sinn, er við Eggert
Þorbjarnarson deildum um
þetta, sagði hann orðrétt: —
,,Við ætlum ekki að siga kapi-
talistum og millistéttinni á
verkamenn með heimskuleg-
um kaupdeilum, á meðan viS
erum að koma bandaiagi
vinnandi stétta á fót.“
En Jón Rafnsson sagðist
ekki Ieggja sig niður við að
vera ,,að heimta- 10—20 aura
kauphækkun fyrir verka-
menn.“ Á þeim árum var ekki
hærra kaupkröfurisið á þeim
mágunum en þetta, enda
bjuggust þeir við, að atftur-
haldið mundi sjá hvert þeir
steifndu — og launa þeim
Framliald á 7. síðu.