Alþýðublaðið - 28.09.1948, Page 6

6
ALÞYÐUBCAÐIÐ
Þriðjudagur 28. sept. 1948*
’ '■'nfn’njirjjsji
Leonhard Frank:...
MATTHILDUR
UPPBOÐ UPPBOÐ!
Halló, — elskan! Hvernig líð
ur þér. . . Ég hélt bara að þú
værir dauð svei mér þá . . . Það
er svo Iangt síðan ég hef heyrt
í þér. . .0, veiztu það . . heyrðu
. . nú get ég sagt þér fréttir. . .
Nei, elskan, ekki svoleiðis; sko,
þú mannst með manninn minn.
. . . Uss, neí; það er allt búið og
gleymt; nei þú mannst með vöru
partíið, sem hann fékk ekki að
selja um daginn á það verð ,sem
hann vildi . . . Nei. heyrðu góða;
ef ég á að segja þér söguna,
þá gerirðu svo vel og tekur
ekki fram í fyrir mér. — altso,
hann fékk ekki að selja partíið
eins hátt og honum líkaði fyrir
blövaðri afskiptaseminni í þess
um háu, sem eru með nefið ofni
hvers manns . . . Og mannin-
um mínum þótti þetta auðvitað
bölvað, sem vonlegt var og hugs
aði þeim þegjandi þörfina, —
þú veizt nú hvernig hann er. Og
svo um daginn, þá kemur hann
æðandi inn, alveg eins og hann
hefði unnið í ríkishappdrætt-
inu. . . . „Nú hef ég ráðið“,
segir hann, ,,húrra, — ég hef
ráðið! Nú skal ég svei mér þá,
klekkja á þessum hnusururum
og Ieggja þá á sínu eigin bragði,
. . . á sínu eigin bragði, skil-
urðu!“ Og svo hlammaði hann
sér niður í stól og hló og hló,
rétt eins og hann stæði fyrir
byggingu ilmblæsverksmiðj-
unnar í Örfirisey en ég stóð
bara og góndi og vissi ekki
mitt rjúkancti ráð. ,,Ég skelli
partíinu á ,,uppboð!“ grenjaði
hann á milli hlátursviðanna.
,,Á uppboð, skilurðu! Læt það
opinbera selja á margföldu okri
það partí, sem það ekki leyfði
mér að selja á soldið meira en
sanngjarnu verði. Sniðugt fiunst
þér ekki!“ Og enn hló hann og
hló-------— „Jæja, góða, nú
verð ég að hringja í það opin
bera“. sagði hann og skreiddist
úr stólnum og inn á skrifstof-
una, og ég var svona á báðum
áttum með hvort hann væri ol-
ræt eða ekki. Svo íiringdi hann
ég veit ekki hvert . . . Og eftir
svo sem augnablik heyri ég að
hann öskrar: ,Uppboð! Upp-
boð!“ og hlepur út. — — Já,
hvað á ég að gera, elskan,----
Ekki getur þetta verið delerí-
um tremens, því hann var einn
af þeim fyrsíu, sem gengu í
nafnlausa félagið. . . . Ætti ég
að hringja í Helga-eða ein
hvern fínan taugalækni, — —
Ha, já, heldurðu það ekki. Hann
hlýtur að vera eitthvað bilað-
ur, því bágt á maður með að
trúa því að það opinbera sé. . .
K2 M9.
SAMKVÆMT BEIÐNI ÞJÓÐ-
VILJANS
ihöfum vér tekið til athug
unar það fyrirbæri, er gerðist
við blað þetta fyrir skömmu, er
víxl urðu á veðurútliti og for
ustugrein og tvær missmun-
andi dagsetningar. Þar er frú sú,
er Þjóðviljamenn telja með
réttu í fremstu röð sálfræðinga
vorra, dvelur erlendis þessa
dagana, snérum vér oss til dr.
Karguss, (sem er nýkominn frá
útlöndum eftir einstaklega fræki
legt próf, og lofsamlegan vitn
isburð fyrir bókmenntaritgerð,
og skutum málinu til hans. —
,,Ja, því miður!“ sagði hann,
sá hámenntaði“, og þurrkaði
gleraugu sín“ því miður vinnst
’oss ekki tími til að athuga
þetta nú þegar, þar eð vér
höfum í undirbúningi vísinda-
lega sálgreininga á atburði, er
gerðist hjá öðru blaði fyrir
skömmu. Mjög svo mikilvægt
rannsóknarefni, þar sem bæði
afstæðiskenningin, síðróman-
síska stefnan og hrossamarkað
irnir í Mýrarsýslu koma til
greina. . .“
„Eimitt“, segjum vér forvitn
ir og gerum misheppnaða tilraun
til að líta gáfulega út.
,,Já. Fyrir skömmu kom út
aukablað - af þessu blaði, og var
dagsettning á sumum síðum
mánudagur en á öðruni sunnu-
dagur; — þá var og auglýst út
varpsmessa í Hallgrímssókn téð
an mánudag og allt annað eftir
því, og má ef til vill segja að
þar komi fram fróm framtíðar
ósk aðstandenda blaðsins um út
varpsmessu á öllum dögum, en
allt er þetta, sem sagt, órann-
sakað mál.---Og svo er það
glerhúshistoran gamla, •— en
sem sagt, þetta verður allt tek
ið til athugunar; verið þér sæl
ir.-----“
Sem sagt------- þetta verð
ur allt tekið til athugunar, les-
endur góðir.
Útbrelðið
Alþýðablaðið!
■■■■■■■•■■■•■■•■••■■■■■■■qoonianH
ungrar konu, sem skera átti
upp daginn eftir og hún laut
blíðlega ofan að tólf ára gam
alli, stúlku, sem sat föl og
veikluleg við hliðina á sorg-
mæddri móður sinni og hvísl
aði:
„í dag verður það ekkert
sárt“.
Hún fór með barnið inn
fyrir. Ekki fyrr :en eftir
þriðju aðgerð hafði skemmd
in í beininu verið stöðvuð til
bráðabirgða. En þessi lit'li,
horaði og tærði handleggur
hafði stirnað í liðunm og
olnbogaliðurinn var enn eins
og sver mannshnéfi.
Eftir geislunina setti Silaf
nýjan áburð og skrifaði nokk(
ur fyrirmæli og blað og út-
skýrði fyxir móður barnsins.
Héðan af skyldi hún sjálf
eiga við handlegginn. Sárið
myndi gróa smám saman.
Barnið varð að fá nóg af heil
næmu fæði.
Matthildur, sem sneri baki
að stóli sjúklingsins og
studdi sig við hann með báð
um höndum, sá fyrir sér fá-
tæklegu sjúkrastofima, sem
hún hafði séð í skýjunum,
Silaf koma inn og færa með
sér allt. brauð. og mjólk og
bjarga barninu. Og hún gæti
hjálpað honum til þess. En
lifið var öðru vísi — það
hafði hún lært. Og maður
hennar var eins og lífið. Öll
sál hennar gerði uppreisn.
Móðir barns,ins sagði ekki
neitt. Hún hafði ekki getað
borgað fyrir tvær síðustu að-
gerðirnar eða hjálp Silafs
síðustu sex mánuðina; en
fyrir það hafði hann sent
reikning. Hún grét hljóðlega
og leiddi bam sift út.
„Gerðu svo vei að kalla
næsta sjúkling inn.“
En hið samúðarríka hjarta
Matthildar var í uppreisn og
hún hreyfði sig eldci.
Hann sneri sér við og leit
framan í reiðilegt andlit
hennar og sftóð upp.
„Hún skuldar mér meira
en fimm hundruð firahka. Ég
gætl greitt mánaðarleiguna
okkar með því. Hvernig yrði
það, ef ég hlýddi þér alitaf-“
Hún hugsaði um setningu
í rauðu ævintýrabókmri, sem
hafði haft mikil áhrif á hana
fyrir nokkrum árum og hafði
haft mikil áhrdf á hana þá, og
hún hafði hana yfir eins og
hún væri ein í herbergnu:
„Látið ekki stjörnuna deyja.“
„Og hvað þýðir það.“
„Sá, sem lætur deyja á
stjörnunni tapar öllu.“
„Ef ég færi að þínum ósk-
um, myndi ég áreiðanlega
tapa öllu.“
„Ertu viss um, að það muni
ekki þurfa aðra aðgerð?“
„Það gæti verið! Ef það
verður, getur hún farið með
barnið á fátækra manna sltof-
una.“
„Læknarnir þar þekkja
ékki sjúkdóminn. Ef þeir nú
tækju handlegginn af?“
„Og væri ég ábyrgur fyrir
því? Þegar öllu er á botnánn
hvolft, þá er ég ekki guð.“
„í mörgum tilfellum gætir
þú verið guð. Það er það, sem
er svo dásamlegt.“
„Þú getur ekki öðlazit það
góða í lífinu eingöngu með
draumórum.“
'Hún talaði rólega, þó að öll
sál hennar vær,i í uppnámi.
,-,Þú hefur kevpt bil. Og þó
lagðirðu tvisvar sinnum eins
mikið fyrir og síðast liðiið ár-
Þú yrðir aðeins ekki eins
fljótur að verða ríkur.“
„Þú blandar þér í hluftá,
sem þér koma ekki við,“
hreyttti hann út úr sér.
Hana sárverkjaði í allan
kroppinn.
„Ætlarðu að halda áfram
að meðhöndla þetta barn?“
„Nei! — Kallaðu á næsta
sjúkling!“
„Ekki ég!“
Hún reif af sér svuntuna
og þaut út.
Maftthildur hafði séð og
kynnzt mikilli fátækt og ar-
mæðu þessi ár. Hún hafði
hjálpað mörgum, flestum
leynilega. Hún hafði komizt
upp á að stela meðölum úr
glerskápnum, því að þörf
sjúklingsins hafði stundum
virzt henni svo mikil. Að Si-
laf meðhöndlaðá ríka sjúk-
linga með meiri tilliftssemi og
vísaði burt. sjúklingum, sem
voru lítils megandi, hafði
hún barizt á móti af aíefli,
svo að oft varð úr ofsareiði.
Vegna þess, að maðurinn,
sem hún tilheyrðá, mátti ekki
...................... ...ii
vera eins harður og lífið
sjálft var. Hún var að berjast
fyrir mann sinn líka.
Fólkið í dalnum hennar
Matthildar var ánægt að geta
sagt: Hann er góður eigin-
maður; —• hann drekkur ekki
og hann slær ekki konuna
sína. — En það var langtum
stærri mælikvarði, sem hægt
var að leggja á hjónaband
þeirra Silafs. Hann var
hreykinn af ungu, fallegu
konúnni sinnft og gerði allt,
sem hann gat fyrir hana. En
hann gat ekki gerit það fyrir
hana, sem henni var dýrmæt.
ast af öllu. Hann skorti al-
gerlega þann eiginlelika, sem
var rikastur í fari hennar —
hugxekki hiennar og hæfileika
til að hlusta allt af fyrst á
rödd hjarta síns og íoreyta
svo eftir henni gagnvart
ýmsum vandamálum tálver-
unnar. Hún mat mest hið
innra og hann hið yfra borð
hlutanna. Þrátt fyrir þessa
geysifjarlægð, sem milli
þelirra var og hún fann í jafn-
vel hversdagslegustu smáat-
riðum, hélt 'hún áfram að
berjast fyrir hann, með þeirri
þrautseigju, sem einkennir
margt blíðlynft fólk.
Þreyttur eftilr erfiðan dag
kom hann inn i setustofuna,
þegar :líða ftók að kvöldá, og
iagði sig. Þegar hann hafði
sqfi ð í itíu mínútur, var hann
alveg eins og nýsleginn tú-
skildingur. Hann var sterk-
byggður maður, og lífsorka
hans var ótæmandi1.
Matthildur hafði farið
með sýnishorn með sér og
Ieitað lengi í hilliunjum í gler-
vörubúðinni. Nýju diskarnir
þrír voru alveg eins á liitinn
og þeir gömlu.
Við kvöldverðinn var ekki
sagt orð. Eftir maftnin fór
Silaf að lesa blaðið; móðir
hans fór upp í herbergi sitt,
og Matthildi fannst.sér vera
ofaukið.
Mattöhildur hafði einn eig-
inleika: — hún þoldli ekki
sundurþykkju. Þess vegna
fannsft henni allur ágreining-
ur vera sín sök- Og þar sem
henni fannsit ómögulegt að
fara að hátta án þess að vera
sátt, fór hún aftur að hugsa
um, hver heíði verið orsök
MYNDASAGA ALÞYÐUBLAÐSINSs ORN ELDING
PRÓFESSORINN: Jæja, krakkar, stað! hann af s-tað yfir ókönnuð spyrnukappleik í borginni, í til-
ver*ið þið sæl. — Af stað! af OG SKÖMMU síðar ber flugvélin svæði', — en Örn auglýsir knatt efni af sigri sínum og björgun.