Alþýðublaðið - 20.10.1948, Blaðsíða 1

Veðurhorfur:
Vestan og síðan suðvestan
kaldi eða stinningskaldi.
Skýjað. Smáskúrir.
❖
Forustugrein:
Krísuvíkurvegurinn og borg-
arstjórinn. j‘
* , i
*
XXVIII. árgangur.
Miðvikudagur 20. okt. 1948.
239. tbl.
Bjarni Benediktsson
Emil Jónsson
Skýrsla utanríkismáSaráðherrans um
MarshaOaSstoðsna^á alhingi i gær.
MARSHALLAÐSTOÐIN við Evi'ópuríldn hefur itví-
mælalaust haft úrslitaþýðingu fyrir afkomu íslenzku þjóð.
arinnar, sagði Bjarni Benediktsson, utanríkismálaráðherra,
í skýrslu sinni um Marshallhjálpina, er hann flutti á alþingi
í gær. Hann skýrði frá því, að íslendingar hefðu nú þegar
fengið þrenns konar aðstoð — lán, fongangsrétt við kaup
á vörum í Bandaríkjunum og fyrirgreiðslu fyrir viðskiptum.
dollara, sem mikill skortur
befði verið á.
Ráðherrann gat fyrst um
ísfisksölurnar til Þýzkalands,
6n hann kvað þær standa í
Bjarni Benediktsson flutti
langa og ítarlega skýrslu um
Marshalíaðstoðina og þátt-
töku íslendinga í þeim sam-
tökum, sem hún hefur leiftt
til. Rakti hann samninga viðlnánu sambandi við Marshall-
Bandarikin um slíka aðstoð |aðstoðina. þótt þær væru
til handa íslendipj:um liðjfekki heint hluti af henni.
fyrir lið og ræddi þau atriði, (Hefðu samningarnir um sölu
sem mest hefur verið um íþessá verið eins konar inn-
deilt eða rætt um. í lok ræðu jgangur að Marshailaðstoð-
sinnar skýrði hann svo frá jinni. Skýrði hann frá því. að
þeim þætti, sem þessi aðstoð 'í septgmibarlok hefði verið
tii handa Evi'ópulöndunum ^búið að flytja 50 000 lestir til
hefur átt í afkomu okkar- jÞýzkalands og 40 000 lestir
Sagði hann, að hingað til á sama tíma til Bretlands.
hefði verið löigð megináherzla j Verðið hefði verið , tryggt og
á að greiða fyrir sölu á ís- útflutningurinn miklu meiri
én 'leyf-t hefði verið að flytja
til Bretlands.
Þá skýrði Bjarni Benedikts
son frá því, að eftirstöðvar af
vetrarsíldinni, 4000 tonn af
lýsi og 1000 tonn af mjöli,
hefðu verið seldar itfl Austur
ríkis og Þýzkalands, og nú
síðast, en ekki sízt, hefði all-
ur frystur fiskur, sem eftir
var í landinu, verið seldur
við góðu verði fyxir dollara.
Sagði Bjarni, að þessi síðast
nefnda sala hefði farið fram
með heldur flóknu formi, en
betta form væri á haft vegna
óska Evrópulandanna. __
Bjarni gat þess. að íslend-
inigar hefðu enn ekki fengið
(Frh. A 8. síðu.)
STJÓRNIN síefnir hátt í
fjögurra ára áætlun sinni. í>eg
ar öll þau áhugamál, sem þar
eru fram sett, verða að veru-
leika, mun atvinnulíf þjóðarinn
ar verffa auðugra og' öruggara
og afkoma þjóðarinnar vissari
og betri. Hér fara á eftir fyrir
huguð fjárframlög til áætlun-
arinnar á næstu fjórmn árum:
BIKISSTJORNIN skýrði í gær frá bví á alþingi,
að liún liefði gert stórfellda fjögurra ára áætlun um
áframhaldandi nýsköpun íslenzkra atvinnuvega. Er
áætlun þessi gerð í sambandi við efnahagssamvinnu
Vestur-Evrópuríkjanna og Marshallaðstoð Bandaríkj-
anna við þau.
Emil Jónsson, 'viðskiptamáiaráðherra skýrði frá
áætluninni í langri og ítarlegTi ræðu. Sagði hann, að
áætlunin gerði ráð fyrir framkvæmdum í landinu
fyrir 542,8 miiljónir króna á árunum 1949—52, eða
sem svarar 135,7 milljónum króna á ári hverju. Af
íostnaði við þessar framkvæmdir verða 361,69 millj.
cróna í erlendum gjaldeyri, en 181,11 milljónir króna
I íslenzkum gjaldeyri.
Tólf togarar
Síldarverksmiðjur
Lýsisherzluverksm.
Fiskimjölsverksm.
Kaupskip
Hraðfrystihús ofl.
Þurrkvíar
Landbúnaðarvélar
Raforkuver
Raflínuefni
Áburðarverksmiðja
S ementsverksmiðj a
Kornmylla
61.3
31,2
7,8
10.4
70.4
26,0
27,9
61.7
130,0
40,9
44.8
19.5
6,5
millj.
millj.
millj.
millj.
millj.
millj.
millj.
millj.
millj.
millj.
millj.
millj.
millj.
lenzkum afurðum og afla
Forseti Islands sæmir
Sigurbjörn Sveins-
son riddarakrossi
FORSETI ÍSLANDS
sæmdi í gær Sgurbjörn
Sveinsson, rithöfund riddara
krossi hinnar íslenzku fálka-
orðu-
SigUrbjörn átti í gær sjöt-
ugsafmæli- Hann er einn vin
sælasti og kunnasti barna-
bókahöfundur þjóðarinnar.
Framkvæmdir þær, sem á-
ætlað er að gera, og at-
vinnutæki þau, sem afla á
samkvæmt fjögnrra ára áætl
uninni, eru togarar, síldar-
verksmiðjur, lýsisherzluverk
smiðja, fiskimjölsverksmiðj-
ur, kaupskip, hraofrystilnss,
þurrkvíar og skipasmíðastöðv
ar, landbúnaðarvélar, raf-
orkuver, raflínuefni, áburð-
arverksmiiðjíí, sementsverk-
smiðja og kornmylla.
Emil Jónsson skýrði frá
því, að samin hefði verið
þessi fjögurra ára áætlun
um fyrirhugaðar framkvæmd
ir til þess að tryggja fjár-
hagslegt og atvinnuiegt ör-
yggi hér á landi. Hefðu
Bandaríkin. lagt sérstaka á-
herzlu á það, að þátttökuríki
notuðu Marshállhjálpina til
þess að byggja upp iðnað og
atvinnugreinar, sem annað
hvort öfluðu þeim dollara-
tekna eða drægju úr dollara
útgjöldum þeirra- í þessum
fjögurra ára áætlunum, sem
þátttökuríki Marshallhjálpar
innar gerðu, ætti sérstaklega
að koma fram, hvernig þau
gætu komizt hjá þvi að vera
fjárhagslega háð Bandaríkj-
unum, er hjálparstarfsemi
lýkur á miðju ári 1952.
Fjögurra ára áætlun ís-
lenzku ríkisstjómaxinnar um
nýsköpun hér á landi árin
1949 — 52 var send Viðreisn
arstofnun Evrópuríkjanna 19
í París fyrir 1. október. Gat
Emil Jónsson síðan um meg-
ir.atriðin úr áætluninni, og
fara hér á eftir höfuðþættir
hennar.
FISKVEIÐIFLOTINN
í styrjaldarlok var íslenzki
fiskskipaflotinn aðeins 27 000
brúttólestir, en er nú þegar
orðinn 54 000 lestir, eða hélm
ingi meiri. Þá eru fimm ný-
ir logarar ókomnir til lands-
ins, og ríkisstjórnin hefur
samið um kaup á 10 til viðbót
ar, er afhendist á árunum
1951—52 og munu þeir kosta
40.3 milljónir króna. Auk
þess er áætlað að panta tvo
togara, sem afhendist 1951
—52 til viðbótar og endur-
nýjunar. Útgjöld í erlendum
gjaldeyri til bygginga og við
gerða smærri fiskiskipa, 50
— 70 fet, eru áætluð 3,25
milljónir króna á ári í fjög-
ur ár-
SÍLDARIÐNAÐUR
Á þessu ári er verið að
aukí afkastagetu síldarverk-
smiðjanna um 30%, og hef-
ur þessi aukning reynzt fær
vegna endurreisnarláns frá
Bandaríkjunum að uppliæð
2.3 millj. dollara, Þrátt fyrir
það, hve ótryggar síldveiðar
eru, gerir áætlunin ráð fyr-
ir að framleiðsla síldarlýsis
geti verið um 40 — 50 000
tonn árlega, og framleiðsla
síldarmjöls 45—55 000 tonn
á ári. Á næstu árum mun þró
Frh. af 3. síðu.
FULLTRÚAR VESTUR-
VELDANNA í öryggisráðinu
skoruðu í gær á ráðið að
koma því til leiðar, að um-
ferðabanni Rússa við Berlín
verði aflétt. Sögðu Cadogan
og Jessup. að Rússar hefðu
stefnt friðinum í hættu og
eir gætu fjarlægt hættuna.
Vesurveldin mundu fallast á
fj órveldaráðstefnu j afnskj ótt
og umferðabanninu er aflétt
-— fyrr ekki.
TUTTUGU MENN SÆRÐ-
UST í óeirðum í St. Etienne
á Frakklandi í gær, er her-
menn og námiumenn áttust
við. Hermenn hafa tekið við
öryggisstjórn námanna, þar
sem verkamenn hafa gert
verkfall.
RÚSSAR eru nú teknir að
vopna þýzka lögreglumenn á
hernámssvæði sínu í Þýzka-
landi. Hafa lögreglusveitir
fengið vélbyssur til umráða.
ÞINGMENN frá 35 lönd-
um, sem eru í brezka sam-
veldinu, komu í gær saman
á fund í London. Hafa slíkir
bingmannafundir ekki verið
haldnir síðan fyrir stríð.
Rafmagnsfruflun
ígær.
TÖLUVERÐAR rafmagns
truflanir voru í bænum í gær
morgun, og slokknuðu Ijósin
nokkrum sinnum fyrir há-
degi í ýmsum stöðum í bæn
um.