Alþýðublaðið - 20.10.1948, Blaðsíða 3

MiSvikudagur 20. okt. 1948.
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
Frá morgni til kyölds
I DAG er miðvikudagurinn
20. október. Þennan dag árrð
1855 fæddist Morten Hansen
skólastjóri. Eftirfarandi stóð í
Alþýðublaðinu þennan dag árið
1924: „Það er haft eftir manni
af Álftanesi í tíð Geirs heitins
Zoega, að hann hafi sagt, að víst
væri um þaS, að góður væri
guð, en þó hefði guð reynzt sér
betur. Nú hefur einn af svoköll
uðum merkum kennimönnum
þessa Iands talið, að oft hafi
guð reynzt Hafnfirðingum vel,
en þó muni Heliyer hafa reynzt
þeim betur í ár.“
Sólarupprás var kl. 8.33. Sól-
arlag verður kl. 17,51. Árdegis-
háflæður er kl. 7.25. Síðdegis-
hóflæður er kl. 19.45. Sól er i
hádegisstað í Reykjavík ,kl.
13.13.
Næíurvarzla: Lyfjabúðin. Ið-
Jmn, sími 1911.
Næturakstur: Litla bílastöðin,
sími 1380.
VeSrið í áær
í gær var suðvestan átt um
vesturhluta landsins og suðaust
austan átt um austurhluta lands
ins. Hvassast var á Keflavíkur-
flugvelli og í Reykjavík 6 vind
stig. Á norðurlandi var rigning
eða snjókoma. en þurt veður
annars staðar nema á Vest-
mannaeyjum og Loftsölum.
Norðan lands var hitinn 1—4
stig, heitast í Grímsey, austan
lands 1—3 stig, vestan lands 4
•—6 stig og 4—9 stig á Suður-
og Suðvesturlandi. í Reykja-
vík var 6 stiga hiti.
Flugferðir
LOFTLEIÐIR: „Geysir“ fer til
Prestvíkur og Kaupmanna-
hafnar kl. 8 árdegis; væntan
legur annað kvöld.
AOA: í Keflavík kl. 8—9 árdeg-
is frá New York; Boston og
Gander til ICaupmannahafnar
og Stokkhólms.
Skipafréttir
Laxfoss fer frá Reykjavík kl.
7,30. frá Akranesi kl. 9. Frá
Reykjavík kl. .17, frá Akranesi
kl. 20.
Hekla er í Reykjavík. Esja
var væntanleg til Reykjavíkur
í nótt. Herðubreið er í Reykja-
vík. Skjaldbreið var á Akureyri
í gær. Þyrill er á leið til Vest-
ur- og Norðurlandsins með olíu
farm.
Brúarfoss er í Leith, hefur
væntanlega byrjað að lesta í
gær 18.10. Fjallfoss fór frá
Rreykjavík 5. 10. til New York,
Goðafoss fór frá Rotterdam i
gær 18. 10. til Kaupmannahafn
ar. Lagarfoss kom til Grebbested
í Svíþjóð 17.10. frá Siglufirði.
Reykjaíoss kemur til Reykjavík
ur um kl. 1600 í dag 19.10. frá
Gautaborg. Selfoss kemur til
Hólmavíkur um hádegi í dag.
Tröllafoss fór frá Halifax 13.10.
til Reykjavíkur. Horsa“ kemur
til Reykjavíkur um kl. 16.00 í
dag 19.10 frá Leith. Vatnajökull
fór frá Hull 16.10 til Reykjavík
ur.
Foldin fór frá Grímsey kl. 3
í nótt til Norðfjarðar, lestar fros
inn fisk. Lingestroom fer frá
Siglufirði í kvöld til Reykjavík
ur. Reykjanes er á Siglufirði,
lestar saltfisk til Ítalíu.
Akure
Daglegar ferðir. Brottfarartínii áætlnnar-
flugs okkar til Akureyrar frá og með 20.
þ. m. er kl. 10 f. h.
Farþegar mæti því kl. 9,30 f. h.
MfeíHir
Lækjargötu 2.
Þetta eru hertogahjónin af Glouchester, stodd.
sýningunni í Kaupmannahöfn.
Fundir
Angliá, ensk-íslennzkafélag-
heldur fund í Oddfellowhúsinu
fimmtudaginn 21. október kl.
8.45 síðdegis.
Gengíð
Sterlingpund .... kr. 26,22.
100 bandar. dollarar •— 650.50.'
100 kanöísk. dollarar — 650.50
1000 franskir frankar — 24,69.
100 belískir frankar. — 14,86.
100 svissneskir f.* — 153.20.
100 hollensk gyllini 245,51.
100 sænskar krónur •— 181,00
100 danskar krónur — 135,57.
100 norskar krónur •— 131,10.
Söfn og sýningar
Listsýningin, Freyjugötu 41.
Opið kl. 14—22.
Septembersýningin í sýning-
arskála myndlistármanna. Opin
kl. 11—23.
Skemmtanir
KVIKMYND AHÚS:
Gamla Bíó (sími 1475): •—
„Carmen“ (frönsk). Viviane Ro
mance Jean Maráis, Lucien
— „Ding
(amerísk).
Coedel. Sýnd kl. 9
Dong Wil-liams"
Sýnd kl. 5.
Nýja Bíó (sími 1544): ■—
, Raunasaga ungrar stúlku“
(ensk). Jean Kent, Dennis
Price, Flora Robson. Sýnd kl.
9. ,,Glapræði“ (amerísk). Sýnd
kl. 5 og 7.
Austurbæjarbíó (slmi 1384):
„Á elleftu stundu“ (ensk).
Raymond Lowell, Jean Kent.
Sýnd kl. 5, 7 og 9.
Tjarnarbíó (sími 6485):
..Ólympíuleikirnir 1948“
(brezk). Sýnd kl. 5 og 9.
Tripolibíó (sími 1182):
„Grunaður um njósnir" (ensk).
James Mason, Lucie Mannheim
Herbert Lom, Clare Hamilton.
Sýnd kl. 5, 7 og 9.
Bæjarbíó, HafnarfirSi (sími
9184): , Flughetjan“ (frönsk).
Noel Noél. Sýnd kl. 7 'og 9.
Hafnarfjarðarbíó (sími 9249):
„Á hverfanda hveli“. Sýnd kl.
8.
LEIKHÚS:
Gullna hliðið, sýnt í Iðnó í
kvöld kl. 8 síðdegis. (Leikfélag
Reykjavíkur).
SAMKOMUHÚS:
Hótel Borg: Danshljómsveit
leikur frá kl. 9—-11,30 siðd.
Ingólfscafé: Hljómsveit húss-
ins leikur frá kl. 9 síðd
Sjáífstæðishúsið: Afmælishóf
Sjóvátryggingafélags íslands
kl. 8 30 síðd.
Otvarpið
KROSSGÁTA NR. 125
Lárétt, skýring: 2 Fær eftir,
6 keyr, 8 fiskur, 9 gabb. 12 að-
kemiing, 15 gildna, 16 biblíú-
nafn, 17 læknamál 18 árætt.
Lóðréít, skýring: 1 Strita, 3
slá, 4 smart, 5 á fæti, 7 ættkvísl,
10 hvílist, 11 gróðri, 13 fugl, 14
sár, 16 ósamstæðir.
LAUSN Á 124:
L^rétt, ráðning: 2 Efstai, 6 A.
B. 8 átt, 9 gil, 12 glamrið, 15
móann, 16 fis, 17 Na, 18 ræn-
an.
Lóðrétt, ráðning: 1 Saggi, 3
fá, 4 stóra. 5 T. T„ 7 bil, 10
lamin, 11 iðnar, 13 Mósa, 14
inn, 16 £æ.
20.30 Útvarpssagan: „Stúlkan
á bláa kjólnum“ eftir
Sig. Heiðdal, II (Brynj
ólfur Jóhannesson).
21.00 Tónleikar: Symfónía nr
3 í F-dúr op. 90 eftir
Brahrns (endurtekin).
21.35 Erindi: Um Abraham
Lincoln (Pétur Sigurðs-
son erindreki).
22.05 Danslög (plötur).
Or ölíum áttum
Þakkarávarp. Ég undirritaður
færi íbúum Þingeyrarhrepps
hér með innilegustu þakkir mín
ar, bæði í kauptúni og sveit, fyr
ir stórhöfðinglegar gjafir og
samhygð í sjúkdómi mínum. Bið
ég guð. sem kærleiksverkin sér
að endurgjalda þeim ríkulega
Haukadal, í Dýraf. 12 okt. ,48.
Jón Pálsson.
Farmhald af í. síðu. ■, síðustu
un síldariðn'aðarins fyrst og saltfiskj
fremst verða endurnýjun og r-—m,/.
endurbætur vinr.sluaðferða i
þeim verksmiðjum, sem þeg
ar eru fyrir hendi. Þó verða
ef til vill reistar nýjar verk-
smiðjur þótt áætlanir séu
ekki fyrir, hendi nú.
LÝ SISHERZLU VERK-
SMIÐJA
Til þess1 að auka útflutn-
ingsverðmæti síldarlýsisins
er mjög þýðingarmikið að
geta boðið það hreinsað og
hert. Með lýsisherzlu hér á
iandi má bæði spara landinu
dollaraínnfluíning og sjá Ev
rópulöndunum fyrir meira
af feiti og feitiolíum. Hefur
ríkisstjórnin því ákveðið að
hyggja lýsisherzluverk-
smiðu er afkasti 50 smáíest-
um á sóiarhring og er áætlað
ur kostnaður hennar 7-8 mill
jónir.
Vegna rafmagnsskorts fram
að árinu 1950 — 51 getur
aygging verksmiðjunnar
ekki hafizt fyrr en, 1949 og
verður ekki lokið fyrr en ár
ið 1951-
FISKIMJÖLSVERK-
SMIÐJUR
Framleiðsla á fískimjöli
hefur aukizt hér undanfarið
og er nú um 5—6 000 smálest
ir á ári. Verksmiðjukostur er
þó hvergi nærri fullnægj-
andi og er miklum fiskúr-
gangi fleygt vegna skorts á
verksmiðjum. Tjl þess að
breta úr þessu áformar ríkis-
stjórnin að hyggja á næstu
fjórum árum 13 fiskimjöls-
verksmiðjur og er áætlaður
heildarkostnaður þeirra 10.4
milljónir króna. Vélar verða
aðallega keypíar frá Evrópu
löndum.
KAUPSKIPAFLOTINN
Fyrir eyland, sem rekur
mikla utanxíkisverzlun, er
mikilvægt að eiga skipakost
til að flytja allar vörur til
landsins og frá. Slíka aðstöðu
hefur ísland aldrei haft, og ár
ið 1947 jafngiltu farmgjalda
greiðslur i erlendum gjald-
eyri 53,3 milljónum króna. í
árslok 1947 var kaupskipa-
floti landsmanna 13 924
brúttólestir, en á árunum
1948—52 hafa komið og
munu koma til landsins 12
skip, samtals 27 750 brúttó-
lestir, og má þá búast við, að
ekki þurfí erlend skip til að
amiast annað en flutninga á
olíum, kolum og salti.
HR AÐFRY STIHÚ S
Hraðfrystur fiskur hefur á
árum komið í stað
ar og eru nú 72 hrnð
fryslihús i landinu, er geta
afkastað 700 tonnum ai fisk
flökum á sólárhring, en ár-
leg framleiðsla er 25—30 000
tonn. Nú em tvö ný frysti-
hús í smíðum og verið er áð
erulurnýja fjögur, én aidk þess
er áforrsvað að feyggja íimm
ný frystíhús, svo að afkasta-
geta þeirri verði ári;ð 1952
orðin. 830 íonn á sóIarhrMig.
Heildarkcstnaður við þessar
framkvæmdir eru áætlaðúr
26 millj- krónur.
SKIPA SIvIÍÐ ASTÖÐV AR
OG- ÞURRKVÍAR
Skipastóll þjóðarinnar hef
ur vaxið mjög, en þó er ekki
hægt að taka til viðgeroar
sfærri skíp en 1500 lestir hér
á lar.di. Hafa því verið gerö''
ar áætlanir um kostnað v,iö
byggingu tveggja þurrkvia 1
Reykjavík, armarar 130
meira og hinnar 87 métra að
lengd. Stærri þurrkviin dr
ætluð fyrir skip allt aS 8 00p
tonn dw. Samkvæmt áætluþ
um þe-ssum er kostnaður við
framkvæmdir þessar áætlap
ur tæplega 28 milljóniu.. én
áætlað er að bygging þurr-
kvínna taki fjögur ár.
LANDBÚNAÐUR
Áætlun ríkisstjórnar.nnar
gerir ráð fyrir allmikilli aukn
ingu i landbúnaðinum, ög
verður sá árangur ao íár»I
með miklum innflutningi
landbúnaðarvéla. Er gert rá'ð
fyrir' innflutningi 200 "beltis
traktora á árunum 49—51,
3 000 hjóiatraktora árin 49
— 53 og 4800 landbúnaðar-
véla 49—53, en loks 375 jepp
um á hverju ári. Er gert ráð
fyrir að ræktað land aukijjt
um 50% á næstu árum, < n
j'eáðAuaukn i n g1.! n verði.
jjili dæmis 28 000 tomv áí-
mjólk, 1500 tonn af. skyri, ■
7 000 tonn af kartöflum, 3 500
tonn af grænmeti, 250 ionn
af eggjum og yfir 400 fonn
af smjöri.
RAFMAGN
Heildarframleiðsla raforku
á ísiandi er um 50 000 kw.,
eða 370 Watt á mann og eru
af þessu orkumagni um 60%
vatnsorka- Raforka 1947 var
140 milljónir kílóvattstundir,
eða 1 000 kwstundir á mann-
Um 80 % af þessu fór tii heim
ilisþarfa, en aðeins 20% i:I-
iðnaðar. |
Þrátt fyrir vaxandi raf-
magnsfrarnleiðslu, er álagið
á raforkuverin nú alltof mfk
ið, og gerir áætlun stjórnAr
innar því ráð fyrir aukinlii
Framhald á 8. síou.