Alþýðublaðið - 19.11.1948, Síða 4

ALÞÝÐUBLAÐIÐ
Föstudagur 19. nóv. 1947.
Útgefandi: Alþýðuflokkurinn
Ritstjóri: Stefán Pjetursson.
Fréttastjóri: Benedikt Gröndal
Þingfréttir: Helgi Sæmundsson
Ritstjórnarsímar: 4901, 49Ö2.
Auglýsingar: Emilía Möller.
Auglýsingasími: 4906.
Afgreiðslusími: 4900.
Aðsetur: Alþýðuhúsið.
Alþýðuprentsmiðjan h.f.
SeíiS meðal gamals fólks. — Saga þess. —- Kjör
gamaís fólks nú og fyrrum. — Myiidarskaptir.
—- Böm og gamalmenni. — Ellöieimili í sveiíum.
UMRÆÐURNAR um
skýrslu sambandsstjórnarinn
ar á Alþýðusambandsþjnginu
í fyriradag urðu stórfellt upp-
gjör lýðræðissinna við hina
fráfarandi kommúnistísku
stjórn sambandsjns. Þar voru
ýtarlega cakin þau mörgu
deilumál, sem verið hafa á
baugi í verkalýðshrsyfing-
unnj að undanförnu. Fráfar-
andi sambandssijórn hefur
fyrst og fremst starfað með
pólitíska hagsmuni Kommún
istaflokksins fyrir augum, og
að valdboði hariS hefur hún
gert ítrekaðar tilraunjr til að
skella á pólitískum verkföll-
um til höfuðs ríkisstjórninni;
hafið ofsóknir á herdur ein-
stökum verkalýðsfélögum og
héraðasamböndum, sem ver-
ið hafa kommúnistum óþægir
Ijáir' í þúfu, og klofið samtök
alþýðunnar. inm á við og út á
við í hvert sinn, er skorizt
hefur í odda með lýðræðínu
og einræðiru í verkalýðs-
hreyfingunni.
Fráfarandi Alþýðusam-
bandsstjórn hefur allaiafna
borið á móti því, að hún væri
pólitískt handbendi Komm-
úr istafIokksins. En umræð-
urnar um skýr.slu sambands-
stjóma'rinnar sýndu mæta-
vel, að1 þetta yfirklór hennar
er markleysa ein. Mennirnir,
sem reyndu að halda uppi
svörum fyrir sambandss'tjórn
ina voru þeir Jón Rafnsson,
Stefán Ögmurdsson og Guð-
mundur Vigfússon, en allir
eru þeir illræmdar kom.mún-
istasprautuir. Hins vegar
vakti það mikla athygll, að
hinn fráfarandi forseíi sam-
bandsins, Hermarn Guð-
mundsson, lagði ekkj. eitt ein-
asta orð í bsilg þessara um-
ræðna, en það mun einsdæmi
á Alþýðusambandsþingi. Her
marn virðist fallinn í ónáð
hjá fyrri samhsrj.um sínum,
og þass vegna er honum
haldið utan við umræðurnar,
en hinir trúu og fryggu vinnu
menn Kommúristaflokksins í
Alþýðusambandinu eru látn-
ir klóra í bakkann.
*
Gleggsta sönnunin um
þjórkun f.ráfarandi sam-
bandssitjórnar .við Kommún-
istaflokkinn er þó tvímæla-
laust hin prentaða skýrsla
sambandss.tjórnarinnar. Arn-
að eins plagg hefur aldrei
verið lagt fram á þjngi Al-
þýðusambáhdsins. Skýrslan
hefur fengið þann vitnisburð,
að hún væri uppprentun og
endttrsögni á blekkingum og
lygum Þjóðviljans og Vinrí-
urnar, þar sem fjölmörg
verkalýðsfélög og þjóðkunn-
jr verkalýðsleiðtogar verða
fyrir fáheyrðu aðkasti níðs og
róss, Var í lok umræðnanna
hafður sá sjálfsagði háttur á,
að lögð var fram ályktunar-
tillaga um að víta skýrsdu
ÞAÐ VAR ÁNÆGJULEGT
að sitja meðal gamla fólksins
á elliheimilinu í fyrradag, þeg-
ar heimiliS hélt liátíð af tilefni
hinna nýju og myndarlegu við
bygginga, sem nú hafa verið
íeknar í notkun. Þaö. var glað-
legí og ánægt, og hátíðin var
viðburður í daglegu lífi þess.
Mér datt í hug, hversu lærdóms
ríkt það væri að þckkja ævi-
stríð þessa fólks. Það kom einn
ig í hug minn, hve kjör gamals
fólks væru ólík nú í saman-
burði við það, sem var, þegar
þetía fólk var að vaxa úr grasi.
NÚ GETUR Elliheimilið tek
ið á móti 250 gamalmennum,
en það er langt frá því að það
nægi til þess að uppfylla þörf-
ina. Langur listi af umsækjend
um bíður eítir rúmi, en ekki
er hægt að verða við beiðnum
vegna húsnæðisskorts. í raun
og veru þarf Elliheimilið að
vaxa um helming ef það á að
vera hægt að uppfylia brýnustu
þörfina, og ég er alveg sam-
mála forstjóranum, Gísla Sig-
urbjörnssyni, um það, að æski
legast er að Elliheimilið geti
eignazt stóra jörð til sveita,
einhvers staðar þó ekki langt
frá Reykjavík, og að þar verði
rekinn búskapur fyrir heimil-,
ið, en jafnframt verði þar einn
ig elliheimili.
ELLIHEIMILIÐ er rekið af
hinum niesta myndarbrag. Þar
er allt í röð og reglu, úti og
inni — og það fer ekki hjá því,
að maður geri samanburð, þeg
ar rnaður sér hinn .myndarlega
garð umhverfis Elliheimilið,
þakinn blómum og matjurtum
á hverju sumri, en síðan sér
maður hina miklu lóð Lands-
spítalans svo að segja ónotaða.
Hér er ekki um skraut eitt
að ræða hjá Elliheimilinu, garð
urinn ber sig og vel það, ef að-
eins er litið á það starf frá fjár
hagslegu sjónarmiði. En þó svo
væri ekki, þá væri sjálfsagt að
starfa að því að gera allt sem
íegurst og bezt umhverfis
svona heimili.
ELLÍHEIMILÍÐ hefur vaxið
mikið á allra síðustu árum.
Húsið fyrir starfsfólkfð opnaði
möguleika á því að hægt var
að taka miklu fleiri gqmal-
menni, en það varð líka þess
valdandi, að léttara reyndist að
fá gott starfsfólk og halda því.
Síðan var hin mikla viðbótar-
bygging frgmkvæmd og um leið
komu nokkur rúm, en næsta
skrefið er að byggja þvottahús
á Ióðinni og við það losna her-
bergi í kjallara. Allt þetta þol
ir lóð Elliheimilisins mjög vel
og jafnvel þó að meira væri.
EINHVER VITUK MAÐUR
sagði, að ráða mætti menhingar
ástand sérhverrar þjóðar af.
því, hvernig hún færi með börn
GÍn og gamalmenni. Mikil við-
íeitni er til að gera framfarirn
ar á báðum sviðum sem mestar
og á sem skemmstum tíma. En
ekkert verður gert í einni svip
an. Engan samanburð er hæg't
að gera á þessu, svo síórkost-
legur er munurinn. Má næstum
því segja, að við höfum risið
úr öskunni fyrir fáum árum.
HÖRMULEGUST. eru hús-
næðisvandræðin, en þúsundir
barna verða að hafast við í ó-
hæfum íbúðum. Þar eru verk-
efnin hyað börnin snertir ekki
síður en á barnaleikvöllunum.
En gamla fólkið þarf að fá
íleiri elliheimili, ekki aðeins
hér í Reykjavík, eða nágrenni
hennar heldur og í hverri sýslu,
og þar eiga hreppsfélögin og
sýslufélögin að vinna saman.
Væri ekki nær að fresta bygg-
ingu fleiri bændaskóla meðan
þeir sem nú eru til, eru ekki
nærri fullir, en byggja í þess
stað nokkur elliheimili í sveit
um landsins?
*
. Hannes á horninu.
Vegna jarðarfarar
fyrrverandi bankaúfibússtjóra,
verður bankanum iokað klukkan 12 á hádegi í
dag.
SparisjóðsdeiM bankans verður kó opin frá
kl. 5—7 e. h., eins og venjulega.
veosDanKi is
Sýnlngin var opnnð í gær að viSstöddnm
. mörgum bötJsgestum.
irni
SAMSYNING Félags ísl'snzkra myndlistamanna var
opnuð í íistamannaskájanum í gær kl. 2 e. bád. að viðsíödd
•uan fjölda boSsges-ta. A sýniraguami eru 62 imáliverik eftir 24
málara og auk þess 9 höggmyndir eftir 9 mynidhöggvara.
Sigurjón ólafsson mynd- * ‘ 1
höggvarj lýsti sýninguna opn .
aða mieð' nokkrum Grðum og
gat þess, að enda þóít sýning-
in stæði á vegum F.Í.M., hefði
cillum listamönnum verið
frjálst að senda myndir, sem
dómnefnd hefði síðan skorið
úr um hvort sýningarhæfar
væru. Félagsmönnum hefði
hins vegar verið heimilt að
senda eina mvnd hver á sýr\
irguná eftir frjáísu vali, en
dómnefnd síðan fjallað um
Frh. at 3. síðu.
I .
sambandsstjórnarinnar, og
var hún samþykkt á þing-
fundi í gær.
Dómurinni yfir hinni frá-
farandi Alþýðusambands-
stjórn er fallinn- Hann vair
kveðinn upp af miklum
meiriMujta verkalýðshreyf-
ingarinnar um land allt við
fulltrúakjörið til Alþýðu-
sambandsþingsins. Völdum
og áhrifumi kommúnista í Ai
þýðusambandi íslands er þar
með lokið- En minning Jóns'
Rafnssonar og óheillamann-
anna, sem m'eð honium störf-
uðu, mun lengi lifa og verða
íslenzkri varkalýðshreyfingu
hvct bess að vera jafnan vel á
verði fyrir skemmdarverkum
og bröltí kommúnista. — Á-
virðingar þeirra félaga eru
marg’ar og miklarí, en fræg-
asíir verða þeir að endemum
fyrir hina fáheyrðu skýrslu
fráfarandi sambandsstjórnar.
Hún er og verður tilvalið
minningarrit um virmubrögð
og baráttuaðferðir kommún-
isita í Alþýðusambandi ís-
lands
Einn af utanbæjarmönnun-
um á Alþýðusanibandsþing-
inu sagðjst ætla að geyma
skýrslu fráfarandi sámbands-
síjórnar vel og vandtega; hafa
hana með sér heim í hérað og
kyrna félögum sínum efni
hennar, bví að hún væ.ri heim
ildarrjt, sem vert værj að
veita fulla athygli. Svo mun
um fleiri fulltrúa á þessu Al-
þýðusambandsþingi, því að
skýrsla sambandss.tjórnarinn-
ar er óljúgfróðasta vitnið um
það, hvers kor.ar menn hafa
farið með völd í Alþýðusam-
bandi íslands að undanförnu.
Þeir menn eiga sér enga af-
sökun- En vert er þó að minn-
ast bess, að þeir bera ekki
meginábyrgðina á óhæfuverk-
um sínum og ávirðingum.
Þeir hafa aðeins verið hand-
bendi pólitískra húsbænda,
sem sagt hafa þeiro. fyrir verk
um. Alþýðusambardsþingið
kveður upp dóminn yfir hand
bendunum, en verkalýðs-
hreyfingin um land allt mun
á öðrum vetlvangj dæma hir a
pólitísku húsbændur þeirra.
Útvcgsbiir.ka íslands og vann
þar í 8 ár. Á þieim árurn kynnt
ist ég Bjarna mætá'VisI, og varð
áann is'tirax ástsæll af öllu
síarfsíólki banikans. Hann
varð góð'uir féíaigi í þess nrðs
'ssztu merkingu og fyrir það
þær myndjr, sem fram yfir verður ^&ns sevinlega minnst
voru. Kvað hann FÚM. hafa tr--ð l?EikiMæti. A þá rnimimgu
hug á að halda eina slíka sam- tsEur eniginn .skuggi.
sýningu á ári hveriu, til þess Bjarni var isem starfemað-
að almenningi gæfist kostur uir sá trúasti af trúum, ioig for-
á að fylgjast með þróun dæmi þess ibve.'ruig'góður sitarfs
myndlistarinnar hér á landi, maður á að rækja istörf .sín
og að bví væri og síefnt, að
koma sýningum upp í ýmsum
kaupstöðum víðs vegar um
landið, og væxi allra Muta
vegna mjög æskiilegt að það
tcBkist
Á meðal eldri og kunnari v^Ámrði og Bj-arni hlaut hjá
myndlistarmanná, sem þátt yfirboðun’tó og u'nd'irmönn-
taka í sýningunni, má nefm um- A1u- liofuðu Bjarna og
. Ásgrím Jónsson málara, er gk’ðværð hans og góðhugur í
svnír 3 myndir; Gunnl. Ó'. hvers mwms igarð, 'gerði
Schevirg, 4 myndir; Jóhann hvern marn betri er fékk að
Briem, 2 myndir; Jóhannes njóta nærveru hans.
Kjarval, 4 myndir, Jón Stef- B.ianii via.r um gkeið for-
ánsson, 5 myndir; Jón Þor- maðiur í Starfsmannafélagi
og sikyMur við stoifnun og við
E'kintavini.
Ég ihypig e.ð tf'leistir banka-
ir.enn' irfotf bá ósk að miega
kveðia bHrJka sinn með sama
ileífsson, 4 myndir; Krisfíru tjívr<r::i—
Jónsdótíuir, 3 myndir; Magn
'•ipinis
og m'ifcilivirk-
ur báfM-piMniclii í félagsmálum
^ Á- Arn38^, 2 myndir; banfcamanilia. Hann skráði fé
Olaf Túbals, 1 mynd; Svein
Þórarinssor, 1 mynd. Auk
bess sýna myndhöggvárarnir
Ríkarður Jónsson og Sigur-
lagatail. si=m hefur að geyma
ættfræðilegar upplýsingar,
enda var Biarni óvenju ætt-
jón Ólafsson, 3 myndir hvor- j fróður.
Aðrir þátttakendur í sýning-1 Þegar 'haim let af störfum
unni eru Barbara Árnason,' fyrár aldwrssakir kusu félagar
Greta Ó. Biörrísson, Helga V. bans 1 Útvegsbankanum hann
Thors, Jóhannes1 Jóhannes- hrfSiursfétega, 'hinn 'fyrsta og
son, Karen Asnete Þórarins- eina. Þá hlaut hann cg Fálka-
sor, Kjnrtan Guðjónsson,
Krístinn.Guðsteinsson, Krjst-
ián Ðavíðssion. Pé'tur Frið-
rik Sigurðsson, Ríkarðuir Jóh.
Jónsson, Siuurður Sigurðs-
son, Sverrir Haraldsson, Vig-
dís Kristiár sdóttjr, Gestur
Þorgrímsson, Erla Guðrún ís-
leifsdóttir og Tove Ólafsson.
■
1
I
orðui ifyrir þjóðnýt störf.
Bjarni var kvæntur Sol-
veigu Finársdóttur, og
var íhieimili þeirra hjóna ann-
álað' fyrir myndarskap, glað-
værð og grstrisni.
Bjarni Jónsson, í dag minn
3st 'félagar þínir í Útvegs-
bar.káirum bín, með þak'klæti
í huigia fyrir framúrskarandi
góða viðkvnning'u og ógleym-
ank'.ga vinóttu.
Blessuð veri minning þí-n.
Adolí Björnsson.