Alþýðublaðið - 19.11.1948, Page 6

6
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
Föstudagur 19. nóv. 1947.
NÝR KÆNIíIÐAT. .
Nóbelsverðlaunaveitingar eru
jafnan ræddar talsvert löngu
óður en þær fara fram. Hafa
þá jafnan ýmis skáld okkar svo
gott sem hlotið bókmenntaverð
launin, svona ámóta og íþrótta
garpar vorir hafa sigrað á ól-
ympíuleikjunum áður en þeir
bófust. Að þessu sihni þykir
þó sýnt, að betur muni til tak-
ast hvað næstu bókmenntaverð
laun Nóbels sáluga snertir, og
er almennt hald manna, ao
Jónas fyrrverandi muni hljóta
þau fyrir skáldsögur sínar í
Ófeigi skörðótta. Eru menn svo
tiltölulega vissir um þetta, eink
um fyrir þá sök, að Hermann,
eitt af fyrstu stórsköpunarverk
um Jónasar, kvað hafa stofnað
íil leiftursóknar, máli þessu til
sigurs, en hann. er harðskeytt-
ur í hverri keppni eins og and-
stæðingum hans á öllum glímu
völlum er kunnugt, og kenndi
þó fóstri hans honum aldrei að
níða menn til falls, sem ekki
var von,. þar eð hann kunni
það aldrei sjálfur. Það hafa og
lygnir rnenn fyrir satt, að Her-
mann muni hafa hreyft þessu
við ýmsa áhrifamenn erlenda,
er hann hitti á þingi sameinuðu
þjóðanra, og haíi þeir tekið v,eí
það. Sömu menn telja og lík-
legt að Jónas kunni að launa
Hermanni hjálpina álíka vel og
Hermann hefur jafnan launað
Jónasi velgjörðirnar, og kaupa
af honum nokkur hlutabréf, —
auðvitað á nafnverði.
| Ekki mun þetta samt hafa
þau áhrif, að frístundamálara-
listaverkasýningin í Austur-
stræti verði þátttakenda færri,
enda. væri það illt. Þess er og
getið, að yngsti nemandinn í
þessari listgrein sé aðeins 9
ára að aldri, og má segja að
ekki sé ráð nema í tíma sé tek-
ið, — en þeir elztu komnir yf-
ir sextugt, — og er þá e£ til
vill hægt að snúa máltækinu
við og tala um óráð ofseint tek
ið.
j Skinnurnar. Það virðist nú
orðin föst venja, að kenna bæk
ur, er um þjóðleg fræði fjalla,
við einhver skinn, 'sem þó eru
jafnan höfð í kvenkynsmynd.
Eru þégar kotnnar út Grá-
skinna, Rauðskinna og Sel-
skinna í þessum flokki.
I í rauninni eru þetta beztu
bókarheiti, — og hví ekki að
láta þau taka til fleiri bók-
menntaatriða: t. d. „Loð-
skinna“, „Úlfskinna“ eða „Ref
skinna“ — um stjórnmál; „Naut
skinna“ eða „Hrútskinna“ —
bækur, sem allt heilbrigt fólk
verður að lesa; ,,Skorpinskinna“
— urn bindindismál; „Bjór-
skimia“ — um bindindismál
frá öðyu sjónarmiði; „Hrá-
skinna“ eða „Jórturskinna“ —
málgögn náttúrulækninga-
manna; „Lambskinna" — barna
blað; „Tryppaskinna“ — um
kvikmyndir og annað efni fyrir
æskulýðinn, og loks „Elti-
skinna“ — jnáþragn íþrótta-
manna.
STRÆTISVAGNAHJAL
Sundmenn vorir eru nú tekn
ir að- jafna sig eftir hrollskjálft
ann og gæsahúðina úr ólympíu
lauginni. Setja þeir nú hvert
1/1000-sekúndubrotsmetið af
öðru í sundhöllinni, rétt eins og
eitthvert alþjóðamótið standi
fyrir dyrum. Húsameistari rík-
isins, flugmálaráðunautur og
fleiri sérfræðingar kváðu nú
vera að athuga möguleikana á
því að búa sundhöllina vængj-
um, skrúfum og öðrum græjum,
sem þarf til þess að gera hana
flugfæra, svo að sundmenn vor
ir geti ferðast með hana eða í
henni á næstu alþjóðamót.
En takizt það, — — — —
Félag íslenzkra. fiístundamál
ara heidur nú uppi skóla oj*
hyggst efna íil sýningar á næst
unni.
Sfarfsstúlka
ósikast í BMieimiiIi Hafnar
fjarðar. Upplýsimgaæ hjá
forstöðutkionumni sími 9281.
Smurt brauð
og snfftur .
Til í búðinni allan dagma.
Komið og veljið eða símið
SÖ.D & FISKUB
Leonhard Frank: í
MATTHILDUR I
.......................
ent til ástarinnar. Hann var
komirin. Vikurnar, sem hann
hafði verið fjarverandi, voru
strax gleymdar — hann
horfði á hana, eins og hann
hefði verið í herbsrginu með
henr.i í marg.a tíma. Fyrir
Matthildi hafði þetta augna-
tillit hans verið sá vottur ásí-
ar hans, sem breif hana mest
— þettá stöðuga, rólega
augnatiHi't, eins og hann væri
að reyna að komast að hinni
raunveruiegu ástæðu fyrir
ást þeirra, en gæti aldrei
fundið hana. Dálitla stund
gáfu þau sig alveg á vald
þessum órannsakanlega-
íyendardómi- Það var ekki
fyrr en hann settist við hlið
hennar, að augu hans ljóm-
uðu af fögnuði yfir að sjá
hana aftur.
Matthildur sá eitthvað nýtt
í svip eiskhuga síns, sem
vikum saman hafði andað að
sér .öðru lofti í ókunnu landi
og séð aðrar hiiðar á lífinu.
Henni virtist að þetta nýja
væri í augum hans og á
hraustlegum brúnum vöng-
um hans- En hún vissi ekki
hvað það var. Hún tileinkaði
sér það með blíðlegum koss-
um-
Heima talaði hann glaðlega
við um'sjónarmanninn, sem
tók upp farangur hans og við
konu umsjónarmannsins, sem
færði honum að borða. Hjón-
in fóru aftur heim í íbúð sína.
Hann var einn 1 herbergj-
um þeirra. Stóra húsið var
tómt, Hann gekk hægt um úr
einu herberginu í .annað, eins
og maður, sem ætlar að fara
að leigja sér íbúð. Innan um
öll faiiegu húsgögnin var
ekki minnsti vottur um líf-
Hann hugsaði, að það væri
eins og eigandinn væri dáinn,
og allt í einu d$:tt honum í
hug að Matthildur gæti dáið
af barnsburðinum, og hann
reyndi ,að ýta þeirri hugsun
frá sér með því að ímypda
sér að bamið væri þegar
fætt. Það sæti útj á grasflöt-
inni við fætur móður sinnar-
Hún hélt því upp fyrir höfuð
sér og brosti glaðlega og
faðmaði það svo að sér. Hann
m andiit bennar. Hann var
djúpt snortinn af hamingju
og þakklæti og hugsaði: Mér
hefur heppnast það, sem er
erfiðast hér á jörð — að gera
aðra manneskju hamingju-
Eama. Hann sneri sér við eins
og hann ætlaði út til hennar.
Og þessi fagra mynd hvarf
brátt og óttinn spralt skyndi-
lega upp og stýrði hendi hans
að símanum-
Hjúkrunarkonan sagði, að
hún gæti ekki komið honum
í samband við Matthildi nú,
sóttin. væri byrjuð. Þegar
hann spurði, hvort hann
mætti koma, hló hún og
sagði: ,,Þér yrðuð bara fyrir-“
En hún hló, sagði hann við
sjálfan sig, mjög vandræða-
lega, hjúkrunarkonan hló.
| Hjúkrunarkor.an skoðaði
Matthildi og sagði henni
hvernig hún ætti að liggj-a og
, hvað hún. gæti gert til að
flýta fyrir fæðingunni. Hún
varð að þola hríðarnar. Hún
hélt í hendina á henni.
Matthildur var - rennsveitt
á enninu, en brosti þó enn þá.
Þegar kvölin var liðin hjá,
fór hjúkrunarkonan, inn í
næsta herbergi til konu, sem
hafðrátt tvö börn áður og gaf
heririi þessj sömu góðu ráð-
rpJár-ég veit, ég veit. Ég í-
mynda mér alltaf að ég sé að
róa báti upp straumharða á-
Það er erfitt."
,Hvað er erfitt?“
,,Að róa bátnum! En það
gagnar.“ i
. Matthildur hafði glaymt
hinum nístandi kvölum sótt-
arinnar. Hún Já hreyfingar-
laus og horfði á endurskinið
frá lampanum, sem hékk of-
an úr loftinu eins og dauft
tungl. Hún hugsaði um barn-
jð sitt, sem brátt mundi koma
í heiminn. Fyrsti hlutinn af
heimjnum, sem það sæi, yrði
þetta herbergí- Kannski sæi
það borðið fyrst. Eða lamp-
ann- Furðulega hluli í heimi,1
sem það sriiám saman mun
iæra að þekkja. trúlegt — að
eftir dálitinn tíma mun það
læra máiið, sem mennirnir
voru meir en milljón ár að
skapa. Einhvern tíma mun
’barn mitt, sem er ennþá ó-
fætt, læra málfærði. Hún
hristi höfuðið. Ötrúlegt.
Matíhildur, sem áleit hið
fíngerða <æðakerfi hvers
biaðs svo þýðingarmikið og
óskiljanlegt furðuverk, brösli
og sagði við sjálfa sig að þessi
iitla mannvera, nærð af
her.nar eigin blóöi, sem hún
átti brátt að fæða, væri ekki
hennar eigið verk fremur en
plantan sprytti eingöngu af
fræi og fyrir tilverknað jarð-
vegsins- Hún var ekki annað
en verkfæri í hendi þess valds
sem á bak við allt var og
skapaði aiila hluti. En liver
var það vald? Þar þrýtur öll
vizka og öll þekking, hugsaði
hún, og trúin tekur við og
svo hætti hún að hugsa. Lík-
ami hennar erigdist sundur
og saman- Kvalirnar rifu og
slitu hana sundur. Hjartað
Ibarðist,- Augun stóðu út.
Henni lá nærri köfnun. Og
þetta var það-, .sem skeður í
hvert skipti, sem kona eign-
ast barn, hugsaði hún.
,,Þetta er aðeins byrjun.
Hjá frú Weston mun þetta
sennilega iekki byrja fyrir al-.
vöru fyrr en í fyrramálið,“
sagði læknirinn við nætur-
hjúkrunarkonuna, meðan
hann var að rannsaka ná-
grarnakonu hennar. ,,En
hérna er það komið á það
stig að höfuðið er komið nið-
ur- Þér verðið að herða á.
Verið duffleg.“
,,Vera dugleg! Mér þætti
gam.an að siá, hvort þér gæt-
uð verið duelegur. ef þér ætt
uð að þota þetta,“ sagði kon-
an sfýniandi og hún herti á
þar tjl æðarnar í gagnaugum
henriar voru nærri komnar
að því að springa.
Stuttu iseinna lá nýfæddur
drengur í vöggunni. sinni,
sem áður hafði verið hituð
upp, o« konan, sem ennþá
var skiáilfandi, spurði og
brosti: .,Hvað er hann þung-
ur?“
í hvert skipti, sem hríðin
var hð'n hjá, fann Matthild-
ur hv'id. sem gaf benni styrk
fyrir ræstu hríð. En þetta var
lenfsta nótt í lífi hennar, og
vxð hveria hríð dró úr kröft-
um h^n^sr. svo að hún varð
máttlauriari er á leið- Við og
v:ð ^vaf hún örlítið. Henni
fanric,+ hún fljóta á ólgúsjó,
yfir h°nni var grát-t himin-
hvolflð. AId.a kom veltandi til
herníár úr mikilli fja-rlægð,
ósnend: vaitnsfj.all með s-tór-
ar kilæu se-m grófusí. i-nn. í
líkama hennar og rifu hana
MYNOASAGA ALÞÝÐUBLAÐSINSs , ÖKN ELDSNG
ÖRN: En því miður hefur þú ekki hvernig þær leggja á flótta.-------KÁRI: Og ég kann á þeim lagið, mað- ur, — komdu. ----------
nógu mikla kvenhylli, — sérðu