Alþýðublaðið - 23.11.1948, Qupperneq 7

I>l(ðjudágurK 23- nóv. 1948. ÆWeuBtAtnft
sem þá var, og verðlagseftir-
lit yrði skerpt og aukið og
tekið til athugiunar að miða
við þau fyrirtæki, sem hefðu
vel skipulagðan rekstur. Um
Iandhúr.aðarmál var það á-
kveðið að afurðasölulöggjöfin
yrði endurskoðuð í þeim til-
gangi að stéttarsamtök bær.da
fengju í sinar hendur fram-
kvæmd afurðasölunnar, og
að verðákvörðun varðar.di
landbúnaðaiUfurðir yrði
gerð með það fyrir augum að
fekjur þeirra manna, sem
landbúnað stunda, juðu í sem
nánustu samræmi við tekjur
ánnarra vinnandi stétta, en
til þess að ákvarða verðlagið
á landbúnaðarvörum skyldi
(tilnefna annars vegar menn
frá stéttarsamtökum bænda
og hins vegar frá félagssam-
tökum neytenda. Ef sam-
komulag væri þeirra á milli
skyldi það verða bindandi,
en ef samkomulag næðist
væm
B
Utáhríkismál.
VARÐANDI þennan þátt
stefnuyfirlýsingarinn.ar hef-
iur ríkisstjórnin eftir því sem
unnt hefur verið kappkost-
að að hafa sem bezta sam-
búð við aðrar þjóðir, og þá
ekki sízt við hinar Norður-
landaþjóðirnar- Hefur og
samvinna milli Norðurlanda
þjóðanna með þátttöku ís-
lands aldnei verið meiri en
nú. Öruggt vitni um þetta
samstarf eru fundir forsæt-
isráðherra, utanríkisráðherra
og vi ðskip tamála r áðh err a
Norðurlandanna, sem haldn-
ir hafa vexið að undanförnu.
Hefur ísland tekið þátt í öll-
um þessum fundum og leit-
ast við af sinni hálfu að hafa
sem nánasta og bezta sambúð
við hin Norðurlandaríkin, og
hefur þar mætt fullkomnum
skilningi. Verður að þessu
sinni ekki nánar rætt um ár-
angurinn af þessari sám-'
vinnu, en óhætt mun að full-
yrða að hún hefur mikla þýð !
ingu, og ef til vill enn meiri |
en stundir liða fram.
Þá hefur ríkisstjórnin leit
azt við að ná varzilunar- og
viðskiptasamníngum við sem
allra flest ríkj og hafa á þeim
tíma sem hún hefur starfað
verið gjörðir samningar við
Bretland, Rússland, Norður-
löndin, Frakkland, Pólland,
Tékkóslóvakíu og auk þess
hafa verið veruleg verzlun-
arviðskipti við Bandaríkin-
Því miöur hefur á yfirstand-
andi ári ekki tekizt að ná
meinu samkomulagi um við-
skipti við Sovét-Rússland
þrátt fyrir endurteknar til-
raunir af íslands hálfu í þá
átt.
ísland hefur og tekið þátt
í samstarfi sameinuðu þjóð-
anna og átt fuiltrúa á þingi
þeirra og leitast á allan hátt
við að leggja fram sinn skerf
til bættrar sambúðar þjóða á
milli. Þá hefur ísland eins og
kunnugt er og ég mun nán-
ar minnast á síðar, tekið þátt
Skýrsia Sfefáns Jóh. Sfefénssonar: Framhald af 5. síðu
eigi, þá skæri óir þriggja
manna nefnd, skipuð eimim
manni frá Sléttarsambandi
bænda, öðrum frá neytenda-
samtökunum, en hagstofu-
stjóri skyldi vera oddamaður-
Þá var því og lýst yfir varð-
andi landbúnaðarmál að sam-
þykkt yrði löggjöf um rækt-
unarsjóð og lög um jarðrækt
arstyrk er.durskoðuð-
Það var líka tekið fram í
stefnuyfirlýsingu s-tjórnar-
innar að hún vildi vinna að
setningu að minr.sta kosti
reksturshallalausra fjárlaga,
að sett yrði líöggjöf er
tryggði bæjum og atvinnu-
stöðvum afnot af löndum og
lóðum í nánd við þá, og lög-
gjöf sett um stjórn og rekst-
ur flugmála.
Þá hef ég r.akið í höfuð-
dráttum stefnu ríkisstjórnar-
innar og sný mér svo næst að
því, að greina frá fram-
kvæmd þessarar stefnu.
í fjárhagslegri endurreisnar-
starfsemi 16 Evrópuríkja
sem gjört hefur verið að
frumkvæði Bandaríkjanna,
og kennt er við Marshall ut-
anríkisráðherra, er á sinum
tíma- baf fram tillögu um
þessi samtök-
Stjórnarskrár-
málið.
í samræmí við ýfirlýsingu
sína, hefur ríkisstjórnin skip
að sérstaka nefnd til þess að
endurskoða stjórnarskrá lýð
veldisins og er það gjört
samkvæmt þingsályktunar-
tillögu, er ríkisstjórnín bar
fram og samþykkt var á al-
þingi. Starfar nefnd þessi nú
,að endurskoður.inni og er
þess að vænta að störfum
verðf áfram haldið með þeim
árangri, að tillögur gætu
legið fyrir um breytingar á
sijór.narskránni áður en til
næsíu alþinglskosnir.ga kern-
ur. Allir' flokkar eiga full-
trúa í stjórnarskránefndinni,
sem er undir forsæti Bjarna
Bc.nediktssor.ar, dómsmála-
ráðherra, en trúnaðarmenn
Alþýðuflokksins í nefndínni
eru. Gylfi Þ. Gíslason og Har
aldur Guðmur.dsson.
Fjárftagsráð.
Með lögum nr- 70/1947 um
fjárhagsráð, innflutnings
verzlun og verðlagseftirlii,
var lagður grundvöllur að
framkvæmd þess þáttar mál-
efnasamningsins, er ég hef
áður rakið, um fjárhagsráð.
í lögum þessum er ákveðið.
að um 5 mar.na fjárhagsráð
hafi með höndum eftirlit og
ákvörðun fjárfestingar í land
inu, yfirumsjón með störfum
viðskipta.nefndar, sem hefur
með höndum ákveðin verk-
efni varðar.di innflutning og
v-eitingu gjaldeyrisleyfa,
verðlagseftirlit og skömmtun
á nauðsy.njavörum.
Þó að margt megi án efa
finn.a að framkvæmd þess-
ara mála, sem að sumu
■leyti eru ný og að öðru leyti
eiga að framkvæmast á erf-
iðum tíma, þá er það þó víst
og áreiðanlegt að náðst hefur
verulegur árangur af störf-
um fjárhagsráðs- Hafa störf
ráðsins leitt til þess að kom-
ið hefur verið miklu betra
skipulagi á f járfestingu í land
inu og látnar eru nú sitja fyr
ir framkvæmdir sem na-uð-
synlegastar eru til öflunar
gjaldeyris og til gjaldeyris-
sparnaðar og að því er varðar
byggingu íbúðarhúsa, er
stefnt að því að vei.ta fyrst
og fremst fjárfestingarleyfi
fyrir litlum og ódýrum hús
um. Var svo mikil þensla og
skipulagsleysi í þeirni málum
að tii hreinna vandkvæða
horfði. E,r ekki að vænta að
strax verði hægt að kippa
öllu í lag, þótt fullyrða megi
nú að mikill árangur hafi
þegar náðst. Innflutningur
svonefndra ,,kapital“-vara
hefur sjálfsagt aldrei verið
jafnmikill .að trltölu við an.n-
an innfluti'ing og mun hann
nema allt að eir.um þriðja alls
innflutnings til landsins á yf
irstandar.di ári. Sýnir þetta
vel að látnar eru siíja í fyrir
rúmi hinar nauðsynlegustu
framkvæmdir til þess að efla
atvinnu og framleiðslu til
gjaldeyrisöflunar. Hinsvagar
hefur orðið að skera verulega
niður og vafalaust um of,
ýmsar neyzluvörur almenu-
ings, samlímis því að víð-
tækri skömmtun hefur verið
á komið svo sem a.lku.nna er.
Má vafalaust að framkvæmd
þessara mála finna og dreg
ég enga fjöður yfjr það. Sér-
staklega er það áberandi að
ekki hefur verið unr.t að
flytja inn nægilega mikið af
nauðsynjavörum almennings
til þess að hægt væri að fá
vörur út á alla skömmtunar-
seðla, sem út hafa verið gefn
jr- Eir bæði af því hve rnikil
áherzla hefur verið lögð á
innflutning kapitalvara og
eins vegna þess hversu sum-
arsíldveiðarnar brugðust
1947 og 1948 hefdr orðið að
skera niður innflutning
neyzluvara. Athyglisvert er
það, og mjög til umbóta, sem
ber að þakka fjárhagsráði, að
tekizt hefur að ná miklu betra
verzlunarjöfnuði við útlönd
en áður var. Um s. 1. mánað-
amót var um 20 mililj- kr.
verzlunarhalli, en á árinu
1947 nam 'hann um 170 millj-
kr. En til athugunar er nú
endurskoðun á þessari lög-
gjöf og framkvæmd hennar
og hefur viðskiptamálaráð-
herra Emil Jónsson með
höndum þessa endurskoðun
og mun ríkisstjórnin innan
skamms taka ákvörðun sína,
að frarakomnum tillögum
viðskiptamálaráðherra um
endurbætur í þessum efnum.
Held ég að reynsla sú, sem
fengizt hefur, ætti að geta
orðið itil þess að sitthvað
mætti lagfæra þótt ;sýnt sé
að íslendingar verði um skeið
að neita sér um mjög margt
til þess að geia haldið í horf-
■inu um atvir.nu í landínu og
þá sérstaklega einbeitt sér að
Alþýðnflpkksfólk!
heldur Aiþýðuflokkurinn í Reykjavík í Alþýðuhúsinu við Hverfisgötu mið-
vikudaginn 24. nóv. kl. 8.
Fulltrúum á flokksþingi er boðio á skemmtunina.
Aðgöngumiðar afhentir í skrifstofu flokksins og við innganginn.
Alþýðuflokksfólk er velkomið á meðan húsrúm leyfir. NEFNDIN.
t
öflun erlends gjaldeyrjs. En
vo'nir sÍE.nda til að hægt
verði að endurbæta skipulag-
ið og rýmka um innflutning
neyzluvara.
Elgnáköriouoin.
Á alþirgi 1917 voru satt
lög um eignakönnun og var
hún framkvæmd um ára
mótin 1947 og 1948, á mjög
víðtækan hátt- Er ekki nokk
ur vafi á því að eignakönnun
þessi hefur leitt til þess að
framíöl hafa orðið la.ngtum
| betri og rétt.ari en nokkru
' sinni fyrr. í Ijós hafa komið
i eignir hjá mörgum skattþegn
'■um og 'iekjur. sem ekki voru
áður taldar til skatís, en ekki
, er ennþá séð fyrir endann á
því, hversu miklar lekjur
eignakönnunin sjálf muni
gefa ríkissjóðl beir.línis, en
| óbeinlínis hefur ríkissjóður
þegar fengið miklar auknar
tekjur með bættum skatt-
i framtölum, sem leitt hafa til
þess að tekju- og eignaskatt-
ur verður meiri en nokkru
sinni fyrr- Þó að nokkuö hafi
verið deilt um það, hvort rétt
hafi varjð að setja þessj eigna
könnunarlög, er ég ekki í
vafa um að hér hefur verið
stigið merki.legt spor og ef
áfram verður haldið með
ströngu eftirliti með skatt
framtölum mun mega vænía
mikilla endurbóta .á þessu
sviði-
Til samræmir. við ákvæði
stefnuyfirlýsingarinnar var
einnig skipuð sérstök milli-
þinganefnd iil að endurskoða
skattalöggjöfjna. Hefur nefnd
þessi starfað aillengi og' mun
að mestu leyti hafa ’ lokið
störfum, en þó ekkj enn þá
skilað áliti til fjármáiaráð-
herra, en þess er að vænta
að það veroi bráðlega, og
bráðn.auðsynlegaT breytingar
verði gerðar á skattalöggjöf
inni og þá eksi sízt með það
fyrir augum að Iryggja á-
framhald réttari og betri
framtala.
Innkaupastofnun
rfkisins.
í samræmi við stefnuvfir
lýsingu stjórnarinnar var .sett
löggjöf um innkaupastofr.un
ríkisins, en af ýmsum ástæð-
um hefur nokkur dráttur orð
ið á framkvæmd löggjafar
innar, en þó er nú svo komið
að verið er að hrinda lögum
þessum í framkvæmd og ráð
ir,n hefur verið forstöðumað
ur hins nýja og merkilega
fyrirtækis, og hefur til þess
valizt einn af duglegustu og
færustu forustumönnum Al-
þýðuflokksins, og má búast
við að innkaupastofnunin
verði undir hans stjórn til
mikils gagns og hagsmuna
fyrir heiidina.
Dýrtíðar- og at-
vioruimálin.
Eitt af erfiðustu viðfangs-
efnum .núverandi ríkisstjórn-
ar eru dýrtíðar- og atvinnu-
vandamálin. Er það að vísu
svo að það er ekkert sérstakt,
fyrir ísland, því að þetta við
fangsefni er erfiðast meðal
allra þjóða nú og gengur mis
— jafnlega að ráða fram úr