Alþýðublaðið - 02.12.1948, Qupperneq 6

ALÞÝÐUBLAÐÍÐ
w
Fimmtudágur 2- des- 1948.
HALLÓ, — ELSKAN----------------
Nei, eft það þú sjálf. Sæl og
bless,---------- Og þakka þér
fyrir síðast, — — — sömuleið
is, sömuleiöis, elskan. Hefurðu
verið í leikhúsinu —.------já,
ég meina það--------— Finnst
þér ekki agalegt,. hvað maður-
inn verður brjálaður, — svei,
mér ef hann lætur ekki alveg
eins og vitlaus maður------Já,
það getur vel verið, að það sé
ætlazt til þess, en finnst þér
ekki eins og mér, að á leiksvið
inu æíti þó ekki að sýna kulti-
veruðum gestum annað en kulti
verað brjálæði — — —. Og
strákarnir segja, að Steinunn
sé í undirkjól frá verksmiðj-
unni á Akureyri, — — þarna
þú veizt; það sjást alveg hlýr-
arnir. En svo ég víki að öðru,
■— nú er síldin víst að koma.
Jú, þeir fullyrða það! — —
Já, og maðurinn minn, sem í
allt haust hefur fullyrt, að hún
kæmi aldrei aftur vegna hvals
maganna, sem sagt var að flytu
út allan fjörð, — hann sagði
í mor.gun, að hún kæmi. Sagð-
ist alltaf hafa spáð því og bar
á móti öllu öðru. Svei mér, ef
ég fer ekki að láta taka upp á
plötu það, sem hann lætur sér
um munn fara í þjóðmálunum
á hverjum tíma. — — — Ja,
heldurðu að það væri munur
að geta bara gengið að radíó
fóninum, sett plötuna á og sagt
svo um leið og fyrsta urgið
heyrist: „Þarna getur þá sjálf-
ur heyrt það góði, hverju þú
spáðir og hvað þú fullyrtir um
þetta fyrir tveim mánuðum síð
an. Hlustaðu bara á —--------!“
Já, væri það ekki flott, — —
en maður yrði helzt að geta
íekið þá á plötuna, þeim að
óvörum; annars mundu þeir
verða svo hlutlausir og ekki
þora að fullyrða neitt, þegar
þeir vissu að þetta ætti að not-
ast sem sönnunargagn gegn
þeim sjálfum seinna meir. —
Já, þeir mundu verða alveg
eins og þeir, sem flytja erlendu
fréttirnar í útvarpið, — ekk-
ert þora að segja.----------Já,
með kaffið, þar sagðirðu þó satt
orð. Þetta er hreint og beint
hneyksli. —r------- Búið að bera
það út um allan bæ, að það
verði gefið frjálst, og svo er
það bara sami smásálarauka-
skammturinn og í fyrra — —
Já, þótti þér hann ekki þunn-
ur að halda því fram, þessi Áki
þingmaður, að kaífið væri þjóð
ardrykkur íslendinga!-----ég
hef aldrei heyrt annað eins.
Nei, væri það þjóðardrykkur
karlmannarina, myndu þeir fyr
ir löngu hafa gefið það frjálst.
Þeir gættu þess meira að segja
að setja aldrei neina skömmtún
á sinn þjóðardrykk. Nei, — af
því að það var drykkurinn okk
ar, — kvenmannanna, — þá er
allt í lági. Og svo eru þeir með
þessa væmni og bera fram frum
vörp, bara til að friða okkur,
enda þótt þeir viti, að þau
verði.ekki samþykkt, —-------
Jæja, elskan; bless — — nei,
þeir fara ekki batnandi----—•
bless — — — bless — — -—
Fegrunarfélagið hélt fund á
mánudagskvöldið og var Örfir
iseyjarvérksmiðjan meðal ann
ars til umræðu. Vér höfum
ekki frétt neitt af' fundinum,
pem vér þorum að taka ábyrgð
á, en hins vegar höfum vér
heyrt, að formaður hafi lofað
að koma á frainfæri við borg-
arstjóra harðorðum mótmælum
gegn því að bygging sxldarverk
nmiðju yrði nokkurn tíma haf
in á þessum stað, og að hann
hafi af sjálfsdáðum boðizt til að
fylgja þeirri tillögu eftir með
dugnaði og harðfylgi. Þá höfum
vér og heyrt að dr. Guðbrand-
ur Jónsson hafi borið fram
traustsyfirlýsingu á formann
fyrir vikið, og hafi ágirndin á
beinum forfnanns skinið út úr
honum, er hann bar fram tillög
una. Tökum vér fram, að þetta
munrvera ly.gi, — en hins veg
ar er ekki óliklegt að einhvern
tíma verði gefin út bók eða
ritgerð um verksmiðjumálið,
eftir doktorinn eða einhvern
annan, og er henni þá sjálf-
valið heitið: „Furður Örfiris-
eyjar“.
Kdld borS og
helfur vefrlumafur
serjdur út un aillan bœ-
SÍLÐ & PISÍÖJF
Lesið Álþýðublaðið!
Leonhard Frank:
MAITHI
hildar var gerður af meiri smá
munum en þetta, hún færði
Barböru litlu tvíböku. Ársgam
alt barnið stóð í hvítu ti'éstí-
unni sinni í skugga jasmínu-
runnanna, sem þegar voru farn
ir að springa út hér og þár.
Hún fleygði tvíbökunni sinni
út á grasflötina og' hristi fang-
elsið sitt eins og api hristir
rimiana í bxiri sínu. Það var af
einskærri lífsgleði.
í júlí stóð garðurinn í mest
um blóma. Matthildur naut
sumarsins betur og betur á-
samt barni sínu. Barbara hafði
blá augu og ljóst lifandi hár,
og þrátt fyrir fíngerða litla
andlitið var hún mesti harð-
stjóri. Svarta tíkin, sem hefði
án þess að hika hent sér á
brugðið óvinasverð í varnar-
skyni fyrir Matthildi, var allt
af með þeim.
Þegar Weston leit upp frá
skrifborði sínu og sá Barböru
í barnavagninum sínum, tíkina,
hvolpana þrjá, kolsvarta, snuðr
andi í grasinu, hvíta köttinn,
sem var nýkominn, og Matt-
hildi, sem var eins og fögur
helgimynd, öll í hóp, hugsaði
hann: Nú get ég skráð það
með góðri samvizku, að Hinrik
8., Englandskonungur, átti sex
konur og var geggjaður.
Næstu árin kom ekkert sér-
stakt fyrir í lífi Westons og
Matthildar. Þau höfðu daglega
gleði af barni sínu, sem var
hraust -og dafnaði vel. Weston
lauk við annað bindi af sögu
Englands, og Matthildur setti
sér það erfiða hlutverk, að ala
Barböru þannig upp, að hún
yrði ekki „handalausa mærin“,
en léti samt ekki stjörnuna
deyja í hjarta sér.
Hættan kom að utan. Hið
illa, sem hafði átt sér stað í
nágrannalandinu og hafði eftir
því sem árin liðu orðið ógn
alls heimsins, óstöðvað af þeim
öflum, sem hefðu átt að koma
í veg fyrir það í tíma, og ógn-
aði þeim líka.
Weston og þýzki sagnfræð-
ingurinn sátu stöðugt við út-
varpið þegar von var á úrskurð
inum umlþað, hvort Frakkland
mundi standa við samnings-
skxildbindingar sínar gagnvart
Tékkóslóvakíu, sem var undir
búin að hefja varnarstríð með
Rússaveldi að baki sér.
Þegar enski forsætisráðherr-
ann var farinn tíl Múnchen til
þess að afhenda Þjóðverjum
þetta litla lýðveldi, sagði West
on og starði vandræðalega á
útvarpið: „Hann vill snúa
þýzku hernaðarvélinni gegn
Rússum. Það ætti ekki að koma
okkur á óvart, þó að Rússland
sem er stjórnað af greindum
og tx-austum manni, reyndi nú
að- koinast að samkomulagi við
Þýzkaland sjálfu sér til varn-
aiy!
--.Eftir nokkra, þögn sagði
þýzki sagnfræðingurinn, með
b'eirrí vonlausu ró þeirra, er
ajlt, hafa misst: „Því er öllu
lokið. En getur þú skilið þetta
uridanhald?"
“"#eston lokaði fyrir útvarp-
ið. Hann sagði, að þeim, sem
þessi rnaður væri fulltrúi i:yrix\
væri England ekki meðtalið og
heimurinn mundi ekki láta
uixdan síga . fyrir Þjóðverjum.
En stefna þessa manns ætti eft
ir að kosta líf nokkurra mill-
jóna 1 viðbót.
Weston skalf af æsingu.
Matthildur hefði ekki trúað
því„ að hann gæti misst svo
sjáffstjórn. Hún setti whisky-
glösin á borðið og hljóp svo
út tíl Barböru, gripin annarleg
um ótta. Barbara sat í stól og
var að skrifa. Hárlokkur féll
ofan í andlit hennar og erti
varir hennar, sem hún hafði
sarnan klemmdar meðan hún
skrifaði. Án þess að líta upp
spurði hún: „Mamma, í sann-
leika sagt, hvort skrifar , þú
amen með einu m eða tveim-
ur?“ Hún var fimm ára göm-
ul.
Nú minntist Matthildur þess,
eins og oft á umliðnum árum,
að á spítalanum hafði hún
hugsað nokkrum tímum áður
en Barabara fæddist: „Ótrú-
legt, að eftir stuttan tíma muni
barnið mitt læra málið, sem
mennirnir voru yfir milljón ár
að skapa“.
„Þú skrifar amen með einu
m í sannleika sagt“, sagði hún
glaðlega, og Iaut yfir Barböru
og örkina, sem hún hafði skrif
að á amen fimmtíu sinnum.
„Þá get ég bara strokað það
út. Þú veizt, mamma, að ég
elska að stroka út, í sannleika
sagt“. í nokkrar vikur hafði
húri notað þetta orðatiltæki í
tíma og ótíma. Daginn áður
hafði hún beðið úm skæri. Hún
þurfti svo mikið að klippa út
myndir. Hún sagðist þurfa
þess svo. Matíhildur hafði sagt:
,,Ég skyldi fegin gefa þér svo-
lítil skæri, ef ég væri ekki
hrædd um að þú meiddir þig
í fingurna“.
í heila mínútu lxafði Bar-
bara gengið þegjandi milli
Westons og Matthildar, og svo
hafði hún sagt: „Mamma, ef
þú gefur mér ekki skæri, þá
get ég ekki sýnt þér, að ég
muni ekki meiða mig, í sann-
leika sagt“.
„Nú verðurðu að kaupa
skæri handa henni“, hafði
Weston sagt, rök dóttur hans
höfðu alveg sigrað hann.
Þýzki sagnfræðingurinn,
sem fyrir útlegðina hafði hlot-
ið band Heiðursfylkingarinnar
fyrir bók um Frakkland, fór til
Parísar í þeirri von, að hann
gæti flutt fyrirlestra við Sor-
bonne.
Sumarið 1939 fór Barbara í
skóla. Það var tímabil, þegar
hundruð þúsunda voru annað
hvort neyddir til eða af frjáls-
uni vilja voru að yfirgefa Ev-
rópu, sem stríðsóttinn hrjáði
Weston, sem síðast liðin þrjú
ár hafði verið að skrifa síðasta
og lengsta bindið af sögu Eng-
lands, vann stundum meira en
hann gat, rekinn áfram af
þeirri tilfinningu, að bók hans,
sem hann hafði undirbúið, þeg-
ar hann var tuttugu og sex ára,
mundi verða ólokið, ef hann
ekki lyki henni nú.
í allri Evrópu hvíldi skuggi
ófriðarins, sem nálgaðist, yfir
einkalífi fólks. Daginn, _ sem
England lofaði Póllandi stuðn
jngi sínum, ef Þýzkaland réð-
ist á það, borðuðu Weston og
Matthildur í eldhúsinu. María
sagði: „í okkar landi mun
hver drengur, sem kann að
halda á byssu, hver gamall
maður og hver kona skjóta“.
Síðasta friðarvikan var byrj
uð. Matthildur spurði ekki
Weston. Það var vitað, lxvað
átti að gera. Eins og alls staðar
í Evrópu var lífinu lifað eins
og til bráðabirgða, þrátt fyrir
það að þau höfðu búið hús sitt
húsgögnum til langrar ævi.
Enn var lagt á borð; þau sátu
gegnt hvort öðru. Næturhúmið
íéll yfir eins og áður. En draug
urinn gekk ljósum logum nótt
og dag og eyðilagði innihald
hinna smáu hversdags viðburða,
sem gefi lífinu gildi. Drunginn,
sem hvíldi á hjarta Matthildar,
MYNDASAGA ALÞÝÐUBLAÐSINS:
ÖRN ELBING
ÖRN: Hvað segist þú ‘Vera?
SURTUR: Voldugur andi!
ÖRN: Nei, hættu þessu rugli, vold-
ugir andar hafa ekki verið til nema
til hér og hér hafa ævintýrin átt
sér stað fram á þennan dag.
í Þúsund og einni nótt!
SURTUR: Ójú, voldugir andar eru