Alþýðublaðið - 31.12.1948, Blaðsíða 8

ALÞYÐUBLAÐIt)
Fosíudagúr 31. dés. 1948.
OLEÐILEQT NÝAR!
Þökk fyrir viðskiptin á liðna árinu.
BLÓMABÚÐIN,
Strandgötu 33. Hafnarfirði.
ynnsn
Viðskiptanefnd hefur ákveðið eftihfarandi
hámarksverð á benzíni og olíum frá og með 1.
janúar 1949 að telja.
1. Benzín kr. 0.72 pr. Itr.
2. Hráolía kr. 380,00 pr. tonn.
3. Ljósaolía kr. 640,00 pr. tonn.
Að öðru leyti eru ákvæði tilkynningar við-
skiptaráðs frá 10. júlí 1947 áfram í gildi. Sölu-
skattur á benzíni og ljósaolíu er innifalinn í
verðinu.
Reykjavík, 29. des. 1948.
Verðlagsstjórinn.
framkvæma hana til fulln-
ústu, og kemur þar margt til
greina, sem ennþá ríkir nokk
ur óvissa um. Eitt er víst og
áreiðanlegt, að ríkisstjórnin
mun fyrir sitt leyti eindregið
og ákveðið síuðla að því, að
unnt verðf að framkvæma
þessa áætlun- Það er og held-
ur ekki neinum vafa bundið,
að framkvæmd hennar
•inyndi tryggja íslenzkan at-
vinnurekstur og auka öryggi
launastéitanna í framtíðinni.
Er það því mikið viðfangs-
efni, sem rétt er að beita sér
fyrir af alefli, að áætlun
þessi verði framkvæmd.
Á það er og rétt að benda,
sem mjög merkilegt fyrir-
-bæri,
að Marshalláætiunin er
stórkostlegasía tilraun til
framkvæmda á þjóðarbú-
skap eftir áætlun (plam
ökonomi), scm gerð hefur
verjð í heiminum.
Utanríkssmál og ör-'
yggi fsiands.
Því verður ekki neitað, að
árið, sem nú er á enda, hefur
sízt glætt vonir manna um
varanlegan frið og öryggi í
alþjóðamálum. ,,Kaida stríð-
Íð“ geisar harðar en nokkru
sinni fyrr og átökin vaxa
milli austurs og vesturs. Má
ekki mikið út af bera til þess
að upp úr sjóði.
; Pramtíð íslands er að veru
ilegu leyli undir því komin,
að haldið verði uppi raun-
Jhæfri utanríkismálastefnu, er
miði að því að tryggja, eftir
þvi sem frekast er unnt, ör-
Krggi, frelsi og sjálfsíæði j
|andsíns. íslendingar eiga i
hiklaust samstöðu með þeim
nágrannaþjóðúm, er líkast
hafa hugmyndakerfi, en það
eru hinar vestrænu þjóðir-
Lýðræði, frelsi og mar.nrétt-
ihdi eru höfuðarriði í því hug
myndakeríi. íslendingar eru
allra sízt hlutlausir í átökun-
um um þessi réttindi þjóð-
ánna.
; ísland hefur á síðustu 7—8
árum algerlega horfið frá áð-
ur yfirlýsiri hlutleysisstefnu.
Má í því efni benda á her-
verndarsamninginn við
Bandaríkin árið 1941 og það,
að engin breyting varð á
honum eða afstöðu íslands
eftir að Bandaríkin voru sjálf
komin í ófriðinn. Á stríðsár-
unum vopnuðu ísler.dingar
skip sín. íaland var i síðari
hluta styrjaldarinnar talið.
samvinnuþjóð með Vestur-
veldunum, þó að það væri;
ekki þátttakandi í s.ríðinu,'
en þjóðin lánaði þó land sitt
undir hernaðaraðgerðir Vest-
urveldanna- ísland gekk svo í
sameir.uðu þjóðirnar • árið
1946, en eins og alkunnugt
er, er margt í reglum þeirra.
sem ekki samræmist þvi, að
þjóðir geti verið hlutlausar,
ef til átaka kemur.
Ég álí v það hreina og beina
og hættulega blekkingu, að
halda því fram að ísland sé
bundið við ákveðna hlutleys-
ísstefnu og að sú stefra verði
bjargvætiur íslands í fram-
tíðinni. Þvert, á móti tel ég þá
stefnu, sem felur í sér hæt'u
lega einangrun, sizt af öllu
til þess fallna að auka og
tryggja öryggi landsins.
Á síðasta þirgi Alþýðu-
flokksins, sem haldið var fyr-
ir um hálfum öðrum mánuði
isíðan var gerð álykí un um
utanríkismál og segir þar
meðal annars: ,,Þingið telur
og rétt og eðlilegt, að innan
sameinuðu þjóðanna og í sam
ræmi. við reglur þeírra og
skipulag séu mynduð samtök
vinveiítra þjóða og þá eink-
um þeirra, sem aðhyllast svip
uð eða skyld hugmyndakerfi,
sérstaklega varðandi lýðræði
og rnannréttindi." Og síðar í
sömu ályktun segir: ,,Þá !eL
ur og þingið
rétt og sjálfsagt, að athug-
að sé ganmgæfiiega af ís-
iands háífu á hvem hátt
öryggi, freísi og sjálfstæði
landsins verði bezt tryggt
MEÐ SAMKOMULAGI
VBE> AÐRAR ÞJÓ®IR.“
(Lelurbreyting mín.)
Ég tel að Alþýðuflokk-
urjnn hafj með þessari yf-
irlýsingu markað þá
stefnu, að öryggj íslands
vei ði hezt horgið með
samningum við aðrar
skyldar og vinveittar,
þjóðir. ’
Það er án efa nauðsynlegt!
að aíhuga gaumgæfilega á
hvern hátt öryggi íslands1
verði bezt tryggt, með samn-
ingum við aðrar þjóðir. Þar
kemur lega íslands mjög til
greina. íslerdingum er að
sjálfsögðu Ijúft samstarfið
við hin Norðurlöndin og
viija auka það eftir því, sem
unnt er, en lega og afstaða
hinna Norðurlandanr.a er
nokkuð ólík. Finnland er
þannjg í sveit sett, að það er
sem slendur r auðbeygt til að
lúta ofurvaldi austursins,
enda hafa um bað verið gerð-
ir nauðungarsamningar. Svi-
þjóð er nú að hugsa um, hvað
gera skuli- Danmörk og þó
einkum Noregur vita vel
hvað til sírs friðar heyrir og
hafa opin augu fyrir því, að
nauðsynjegt gelur orðið að
tryggja frjðaröryggi sitt með
samningum við Vestur-Ev-
rópuríkin og Bandaríkin. Og
öll skandinavisku löndin her-
væðast nú af kappi og hafa
iil athugunar samband um
hervarnir-
ísland getur ekki og má
ekki vera afskiptalaus ein-
stæðingur í miðju Atlants-
hafi, án þess að gera til-
raun ti! þess að tryggja
framtíð sína og öryggi.
Á þessari stundu er það að
vísu of snemmt að segja til
um á hvarn hátt það yrði
bezt og tryggilegast gert. En
hinu má þó að mínu áliti slá
föstu,
að hlutleysi, afskiptaleysi
og einangrun er óforsvar-
anlegt úrræðaleysi og al-
ger uppgjöf á sjálfshjörg.
íslendjngar eiga vegna
sameiginlegs hugmyndakerf-
is, gagnkvæmrar vinátiu og
legu landsins helzt athvarf
hjá þeim ríkjum er liggja að,
Atlantshafi. Æskitegast af
öllu er að gela átt samleið
með sem flestum Norður-
löndurum, en höfuðstyrks og
stuðnings er að vænta frá
ríkjum Vestur-Evrópu og
Norður-Ameríku.
Það er að minu áliti bein-
línis skylda hvers þess, er
vill af heilum hug gera allt
það, sem hægt er til að
öryggja framtíð, frelsi og
sjálfstæði íslands, að vinna
að því að hafa sem bezt sam-
komulag við áðurgreind ríkí
til þess að öryggja hagsmuni
íslands. Þel'ta verður að öll-
um líkindum eitt hið vanda-
samasta og örlagaríkast'a mál,
er bíður dausnar í náinni
framtíð-
Og ég heiti á alla sanna
íslenzka lýðræðissinna, að
láta kommúnistum einum
eftir að vinna að því að ís-
land verði einangrað, ó-
varið og öryggislaust, ef til
átaka kæmi í heiminum.
Það hæfir þeim bezt — og
raunar þeim einum.
Kominúpjstar
og aðrir.
Stjórnmálalínurnar í heim
inum hafa skýrzt óvenjulega
mikið á árínu, isem nú er
senn liðið, bæði á íslandi og
erlerdis. Sovét-Rússland hef-
ur látið endurreisa, eða vekja
af sýndarsvefni, hin gömlu
alþjóðlegu samtök sín, og nú
er þeim meir en nokkru sinni
áður beitt fyrir vagn hags-
munamála hins rússneska
slórveldis. Það er bezt að
segja það alveg skýrt og skor
inort, að það er skoðun mín
og velflestra annarra, sem
eitthvað þekkja iil alheims-
ástándsjns, og ekki eru blind-
aðir af kommúnistaofstæki,
að friðinum si'afar nú eink-
um hætta frá yfirgangi og á-
sselni austursins, þar sem
hvert landið á fætur öðru
hefur verið ofurliði borið og
inrdimað í auslrænt kerfi ein-
ræðis og áþjánar. Það væri
að sjálfsögðu miklu auðveld-
arg fyrjr aðrar þjóðir að var-
ast ágengnina og standa gegn
henni, ef ekki væri til í
hverju Jandi fimmtu-her-
deíldarmenn. eem eru hand-
b&ndi hins ausíræna valds, þ-
e- kommúnisl'aflokkarnir.
Betúr og betur opnast nú
augu flestra fyrir þessari
staðreynd, þóit enn skortj á,
að aliir stjórnmálamenn vilji
viðurkenna og draga réttar
Vér óskum öl'lum viðskiptavinum vorum
GLEÐILEGS NVÁRS
með þökk íyrir viðskiptin á liðna árinu.
*
Hofsvallabúðin h.f.
Um leið og vér þökkum viðískiptin á liðna
árinu, óskum vér viðskiptamönnum vorum
'giftu og genigis á komandi ári.

Stórholtsbúðm, Stórholti 16.
GLE0ILEGT NÝÁR!
Þökk fyrir viðski’otin á liðna árinu.
, rí Ú. 1
TOLEDO.
lleHIIegt nýtt árS
Þö'kk fyrir viðskipt
_S
in a
armu.
Einarsson, Zoega & Co.,
Hafnarhúsinu.
ályktanir af þessu ástandi.
Ennþá munu finnast meðal
borgaraflokkanna hér á lándi
og jafnvel í hópi forráða-
manna þeirra menn, er reka
spákaupmennskuna með.
Jeyndu eða ljósu daðri við
kommúnista. Ef ástandið á
að lagast og öryggi að skap-
ast verður að gera sér það
ljóst,
að það er enginn sannur
eða óhvikull lýðræðissinni,
er getur hugsað sér að taka
upp samstarf við kommún-
ista.
En vonandi vex skilningur
manna enn msir en orðið
er í þessu efni, svo að
hættan minnki á því, að
fimmta herdeiídin innan
þjóðfélagsins verði kvödd
til ráða og áhrifa um
stjórn íslenzkra mála-
Á merkum tíma-
mótum.
Allar skynsamlegar líkur
benda til þess, að næstu tím-
ar eða næstu ár geti orðið ör-
lagarík fyrir ísland.
Verðbólgan og ýmis vand-
kvæði innanlands krefjast al-
varlegs áíaks, þar sem brýn
nauðsyn er á gagnkvæmum
skilningi manna á milli. Það
þarf að halda við og auka
framleiðslu og samtímis
gæta þesis að viðhalda eftir
mæíti lífskjörum almennings
í Jandinu. En tjl þess þarf
sameiginleg átök og gagn-
kvæman skilning, réttsýni,
þjóðfélagshyggju og vel hugs
uð og skynsamleg úfræði.
Það er vandamálið mikla í
imranlandsmálum, sem ekki
verður létt að glíma við, en
sem verður að ráða fram úr.
Afstaðan út á við er engu
vandaminni, né minna undir
því komið, að þar takist vel
til. Þar má ekki áróður er-
lendrar fimmtu herdeildar né
draumórakenndar og óraun-
hæfar kennjngar um hlut-
leysi, einangrun og um nauð-
syn þess að halda að sér hönd-
um, trufla sjálfsagðar og
raunhæfar aðgerðir tjl þess
að tryggja öryggi landsins
með samningum við vinveitt-
ar þjóðir.
Álþýðuflokkurinn vjll fyri>r
sitt leyti og af heilum hug
vjnna að úrlausn þessara
vandamála og það í fullu
samræmi við yfirlýsta stefnu
sína og hefðbundnar starfs-
aðferðir flokksirus. Alþýðu-
flokkurjnn er og mun verða
flokkur lýðræðis, flokkur
þeirra afla, ef að því vinna
að fólkinu geti með þróun og
umbótum Jiðið sem allra bezt
í landinu — flokkur ís-
lenzkra sósíaldemókrata-
En mólefni þau, sem fram-:
undan eru og úrlausnar bíða,
eru svo mikilsverð og afdrifa
rík fyrir framtíð þjóðarinnar,
að það ber brýna nauðsyn tii'
samstarfs um þau milli
þejrra manna og flokka, sem
■eru sannir lýðræðissinnar og
hafa til að bera þá réttsýni,
þolgæði og þjóðfélagshyggju,
sem rauðsynleg er til lausn-;
ar þessum málum. Ef þannig
iekist til og unnt er að sam-:
eina frjáilslynd lýðræðisöfl í
landinu, er ekki ástæða til að
óttast að árið, sem hefur
göngu _ sína innan stundar,
verði íslsndingum annað en
gott og gieósrfkt áiy
Það er ósk Alþýðuflokks-
ins, að svo megi verða.
Stefán Jóh. Stefánsson.