Alþýðublaðið - 09.01.1928, Page 2

2
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
ALÞÝÐUBLálIÐ
kemur út á hverjum virkum degi. '
Afgreiðsla í Alpýðuhúsinu við :
Hverfisgötu 8 opin írá kl. 9 árd.
tii kl. 7 siðd.
Skrifstofa á sama stað opin kl.
9*/s—10Vj árd. og kl. 8—9 siðd.
Simar: 988 (afgreiðslan) og 1294
(skrifstofan).
Verðlag: Áskriftarverð kr. 1,50 á
mánuöi. Auglýsingarverðkr.0,15
hver mm. eindálka.
Prentsmiðja: Alpýðuprentsmiðjan
(í sama húsi, sömu simar).
SJálfum sér liklr.
Á pingmálafundum bæði á Ak-
ureyri og ísafirði voru samþyktar
mjög ákveðnar áskoramir ti! Al-
þjngis um að taka upp aftur
einkasöiu á olíu og tóbaki.
íhaldsiiðinu líst sjáanlega ekki
á biikuna, þess vegna iætur það
ritstjóra „Mgbl.“ setjast við að
sjóða saman nýjan óhróður og
gamlan um einkasöiur rfkisins.
Ferst þeim það eftir hætti.
„Væri ekki rétt, áður en nýrri
einokun er skelt á, að rannsaka
niður í kjölinn allan hag ríkis-
verzlana ireirra, sem_starf'að hafa
undan farin ár,“ segja þeir með
miklum fjálgleik.
Alþýðubiaði'ð hefir aldrei á móti
því að rannsakaður sé hagur og
starfsemi opinberra stofnana.
Sifkt er sjálfsagt, þegar þess er
þörf.
Engar íslenzkar stofnanir hafa
verið undir jafn ströngu eftirliti
og einmitt verzlanir ríkisins.
Magnús Guðmundsson hefir hin
síðari ár verið yfirhúsbóndi þeirra;
stjórnskipaðir, háiærðir og há-
launaöir menn ha:a endurskoðað
reiknin.ga þeirra og rekstur; yfir-
skoöendur landsreikninga hafa
tekið við af þeim, og loks hafa
reikningarnir með athugasemdum
og l'iistum yfir útistandandi skuld-
ir og vörubirgðir verið lagðir fyr-
ir alþingi, sem jafnan hefir látið
þingnefndir taka þá sérstalílega
til athugunar.
Það lítur ekki út fyrir, að rit-
stjórar „M‘gbl.“ hafi mikla trú á
ra n n só k na rhæ f dle iku m M agn ú sar
Guðmundssonar, Magnúsar Jóns-
sönár, Guöm. Sveinibjörnsens og
Árna frá Múla, úr því að þeir
vilja nú fara að láta einhvérja
„Bolsa“ eða „T(ímamenn“ ganga í
kraístur þeirra.
Annars lítur út fyrir,aö ri.tstjór-
nrnir þykist ekki þurfa að bíða
eftir rannsókninni, því að þeir
látast vita nokkurn veginn fyrir,
bvað hún myndi leiða í 1 jós: „aö
það hafi ekki að eins orðiö ti)
stórtjóns fyrir ríkissjóö og þegn-
ana, aö siík verziun var rekin,
heldnr liafi prifist i skjóli pessam
fyrirtœkfa sú spillinc/, serri ixirt á
siim liket í vwskifUdífi pfóðpr-
inmif“ (ieturbreyting hér). Ekki
verður sagt með sanmi, aö þeir
séu feimnir, piltarnir.
Jón Þorláksson haföi við orð
eitt sinn i sinni ráðherratíð að
taka hálfa til heiia milljón króna
af varasjóði Landsverzlunar til
að greiða með lausar skuldir rík-
issjóðs. Þótt „Mgbl.“ telji Jón
Þorláksson fjárgiöggan, ætlar það
honum fráleitt svo mikla fjár-
málaspefei, að hann kunni að
borga hálfa tii heiia milijón með
„stórtjóni“.
Þó keyrir fyrst fyrir alvöru um
þvert bak, þegar ritstjóramir fara
að tala um spillinguna, sem þrif-
ist hafi í skjóii Landsverzlunar.
Hvað meiiia manneskjumar eig-
inlega með þessu?
Er sjóðþurðin í Brunabótafé-
laginu Landsverzlun að kenna?
Eru vanskii skuldunauta is-
landsbanka Landsverzlun að
kenna?
Er óreiða embættis- og sýslu-
manna, sem nú er að komast upp,
ríðan þeir mistu hlííiskjöid íhalds-
stjórnarinnar, Landsverzlun að
kenna?
Eru gjaldþrot og fjárbrall góð-
viina, húsbænda og fJokksbræðra
ritstjóranna Landsverzlun að
kenna?
Engum heilvita manni dettur I
hug að haida fram slíkri lokleysu,
en ritstjörar „Morgunb,laðsins“
■eru jafnan sjálfum sér líkir.
Ófriðurinn íNicaragua
Eins og menn hafa séð á skeyt-
um þeim, er hingað haj’a borist
siðustu dagana, eru Bandariki
Ameríku og Nicaragua komin i
hár saman. Hefir bandaríska
stjórnin sent her til Nicaragua í
þeim tilgangi að „vernda rétt
þegnanna“, eins og komist hefir
veriö að orði í skeytununr.
Tildrögin til þeirra atburða,
sern eru nú að gerast í Nicara-
gua, eru í fáum orðum þessi:
I fyrra fór fram forsetakosning
í Nicaragua; kosningahríðin var
hörð. Tveir flokkar höfðu fram-
bjóðendum á að sklpa, íhalds-
flokkurinn og frjálslyndi flokkur-
inn. Amerískir olíukóngai- studdu
íhaidsflokkinn til kosninga með
rífiegum fjárstyrk, en frjálslyndi
flokkurinn hafði engin slík meðul,
en hafði hug fólksins næstum ó-
skifian. Svo fóru leikar, að fram'-
bjóðandi frjálslyndra sigraði. En
lei ,nþý ó íukónganna íhaldsflokk-
urinn, reiddist mjög urslitunum
og stofnaði tii götuóeirða og upp-
hlatipa. Slóð hennrlarverkanna
var rakin að bústöðum olíukóng-
anna.
Stjórnin í Nicaragua bar hærri
hlut í þessari viðureign, en þó
fengu olíukóngarnir því fram-
gengt, að sendur var her og fjöldi
flugvéla til Nicaragua til að
„gæta réttar þegnanna" - og
ei'gna olíukónganna.
Út af þessum hersendinguin
bandarisku stjórnarinnar risu mi.kii-
ar dieilur í Annxiku. Allir spönsku
mæiandi nienn nvótmæltu. Sijórn-
in í Mexíkó hótaði að gangast
Aðalf und
heldur verkamannafélagið Hlíf í Hafnarfirði
mánudaginn 16. þ. m. kl. 8 e. m. í
samkomusal Hafnarfjarðar.
Fundarefni samkvæmt félagslögum.
Stjórnin.
fyrir að stofnað yrði samband
þeirra þjóða, er mæla latnesk mái,
og skyldi það samband vinna
gegn Bandaríkjunum. Tóku þá
olíukóngarnir til þeirra ráða að
koma af stað uppreisn í Mexf
kó, en stjórnin kæfði hana og
lét taka af lífi aðalforingjann
Gomez.
Styrjöldin, sem nú geysar.jer
aðeins afleiðing af undanfarandi
atburðum. Síðustu fregnir boða
blóðugt stríð, sem getur ekki
endað á annan veg en þann, að
Nicaragua verði undir.
Bæ j arst j órnarkósningar
á Seýðlsfirði.
Seyðisfirði, FB., 8. jan.
Baíjarstjórnarkosninbgar eiga
fram að fara 21. þ. m. og verður
þá kosinn einn maður til tveggja
ára.
Tveir listar eru komnir fram,
og eru á þeim:
Eyjólfur Jónsson útbússtjóri (A-
listi, íhalds).
Jón Sigurðsson skólakennari (B
listi, alþýðu).
28. janúar verða kosnir tveir
menn til fimm ára. Listar eiga
að vera komnir fram 14. jan. ,
Erleifd! siiaiskeytfi*
Khöfn, FB., 8. jan.
Tjón af vatnavöxtum.
Frá Lundúnum er símiað: Vegna
asahláku samfara óvenjuiega
miklu sjávarfalli flæddi Thames-
á í nótt yiir ýmsa hluta Lund-
únaborgar, einkum Westminster.
Tuttugu menn hafa drukknað, svo
menn vita til, en mör.g inmdruð
eru húsnæðislausir. Tjónið ætla
menn að muni nema milljónum
s ter 1 ings p u n da. P ar I amen t by gg-
'ingin, Tower, Trade gallery o. fl.
merkar byggingar eru umflotnar.
Verðmæt listaverk hafa eyðilagst.
Flóðið minkandi.
Skollaleikur hernaðarsinna.
Frá París er símað: Briand, ut-
anríkismálaráðhena Frakklands,
leggur til, að að eins árásarstríð
verði bönnuð, þar eð hujgsanlegt.
sé, að varnarstríð sé nauðsynlegt
samkvæmt skyldum þeim, sem
meðiimir Þjóðabanda'agsihs hafa
tekist á hendur gagnvart jiví.
Jafnaðarmannafélag
Islands.
Aðalfundur verðnr haldinn í
kaupþingssalnum. þriðjudaginn 10.
þ. m. kl. 87S síðd.
Fundarefni!
Reikningar félagsins úrskurð-
aðir.
Kosin stjórn og endurskoð-
endur,
Þingmál: Jón Baldvinssom
Mætið stundvisiega.
Stjornin.
1.
3.

Pðll Isðlfssoit
heldur fimtn
Orgel-Konserta
x Fríkirk|unni
fimtudagana: 19 jan., 9. febr.
1. marz, 22. marz og 12.
apríl kl. 9 síðd.
Aðgöngumiðar að öllum
konsertum fást hjá Katrínu
Viðar og kosta 5 krónur.
Vafasamt er talið, að Bandarík-
in fallist á skoðanir og tillögu
Briands.
Forsetavalið í Bandarikjunum.
Coolidge Bandaríkjaforseti til-
kynti ráði Republikanaflokksins þ.
6. dez., að hann ætli ekki að gefa
kost á sér sem forsetaefni við
næstu forsetakosningar. Ákveðið
hefir verið, að samkunda fulltrúa
Republikanaflokksins, til þess að
5sa forsetaefni við næstu for-
setakosningar í Bandaríkjunum,
skuli sett þ. 12. júní í surnar i
Kansas City.
„Morgunblaðs“-fréttir.
„MorgunhIaðið“ segif fyrir
skömmu, að það sé „fuilreynt, að
íjármálamenn náigrannalandanna
hafi enga tiltrú til framtíðar-
greiðslu frá Rússum, og frézt hef-
ir, að Rússavfxiar gangi fyrir 20»/»
nafnverðs.“
Getur „Mgbl.“ þessa í sambandi