Alþýðublaðið - 19.03.1949, Side 6

6
ALÞYÐUBLAÐIÐ
Laugardagur 19. marz 1949.

Leifur
Leirs:
NAFNLAUST DIKT
í órofa þögn
næturinnar
hljóma háværar raddir
þeirra
sem aidrei taka til máls
og' hreimfagrar raddir
þeirra sem aldrei
komast úr mútum
hlaupa með það í útvarpið, þótt
það komist upp„ að við krakk-
arnir kunnum ekki eitthvert
einstakt atriði? Er ekki öllum
orðið ljóst, að við krakkarnir
eigum allt of annríkt við að
læra allt, til þess að við getum
lært nokkuð sérstakt?
Frú DáríSur
Ðulheims:
eftir holóttri vetrarbrautinni
brunar bifreið óendanleikans
viðgerður Packard
sem Ökuþór
kej'pti á svartamarkaðs
verði þegar
hafrar hans drápust
úr mæðiveikinni
og í Hliðskjálf
situr Óðinn með
hönd undir kinn
og hnoðar með ólund
leir Hávamála
(þeirra nýju)
bölvanai i hljóði
því tiltæki
Friggjar
að hálffylla Mímisbrunn
af antabus-----------
Leifur Leirs
poet. amphi.
BIÖSSI SPYR:
Hvers vegna er verið að
VEGNA ANDLEGU
UALLARINNAR
Eins og áður hefur verið um
getið, er fyrirhuguð hugmynda-
samkeppni um útlit og staðsetn-
ingu andlegu hallarinnar. Engin
verðlaun verða veitt, önnur en
þau, að uppdrættirnir verða inn
rammaðir og hengdir upp í
anddyri hallarinnar. Þá niunu
og þeir uppdrættir, sem hljóta
1., 2. og 3. verð.laun (sem engin
eru) verða birtir hér í dálkun-
um.
Þá höfum vér og ákveðið að
halda skemmtikvöld í samkomu.
húsum bæjarins innan skamms,
og hafa margir af heimsfræg-
ustu listamönnum vorum góð-
fúslega iofað öss aðstoð sinni.
f andlegum friði.
DáríSur Dulheims.
GENGIÐ UNDIE LEKA
Eitt dagblaðanna í Reykjavík
ræðir líkurnar fyrir því, að jörð
inni geti hvolft eins og skipi. —
•— Og við, sem allt af höfum á-
Iitið, að 'jörðin væri lengi búin
að lulla betta áfram á hvolfi.
Að minnsta kosti vftum vér ekki
betur, en að Kjölurinn hafi vitað
upp, síðan vér munum, fyrst
efíir okkur.
vantar ungling til blaðburðar á
Seltjarnamesi. ý.
Talið við afgreiðsluna. — Sími 4900.
Vicki Baum =
HOFUÐLÁUS ENGILL
ur? En með dálítilli þolinmæði.“
,,Ha! Og hvað úrskurðaði
svo þetta gáfaða þing ykkar að
lokum, Roberto?“ spurði Felipe
fýrirlitlega.
„Þingið komst að þeirri nið-
urstöðu, að fimm þrælar jafn-
giltu þrem manneskjum,“ sagði
Quaile og kímdi góðlátlega. En
Felipe hélt áfram að vera stirf-
inn og hrokafullur.
„Þarna geturðu séð, Cara-
linda, hvers vegna ég kýs held-
ur versta konungsríkið, heldur
en bezta lýðveldið. Getur meiri
hlutinn nokkurn tíma verið
nema heimskur og’ fáfróður?
Það, sem þið kallið mannrétt-
indi, er ekkert nema skríls-
stjórn.“
„Auðvitað. í spænska keisara
dæminu er rétturinn til að
skattleggja mikilvægari en rétt-
indi fólksins!“
,Ekki skatta, heldur tillög,
sem brjóta hvert bein í skrokkn
um á þeim! Þið munduð ekki
meðhöndla múldýrin ykkar
eins og þið meðhöndlið Mexikó-
búa!“
„Við meðhöndlum þá á þann
eina hátt, sem þeir skilja; í
rauninni förum við allt og vel
með þá. Þú veizt það alveg eins
vel og ég, að það er tilgangs-
laust að reyna að bæta líf þeirra
vegna þess, að þeir vilja blátt
áfram búa í niðurlægingu og ó-
þverra. Spánn gaf þeim frelsi,
góð lög; hann kristnaði þá og
frelsaði þá frá eilífri glötun.
Námumennirnir okkar hafa lif-
að í of miklu dálæti og eru
skemmdir; — það er ekki
lengra síðan en í vikunni sem
leið, að ég setti hundrað gull-
skildinga í klettinn, áður en við
sprengdum hann. Ég lét gullinu
rigna yfir þá. Og hvað gerðu
þeir við það? Þeir spiluðu upp
á það og drukku sig blindfulla.
Þeir eru fæddir heimskir. Þeir
eru dýr, og það verður að fara
með þá eins og dýr.“ -
„Þá skuluð þið sjá um það,
að dýrin brjótist ekki út einn
góðan veðurdag. Veiztu hvers
vegna þið Spánverjar haldið
keyrinu yfir Mexikóbúum? —
Vegna þess að þið eruð hræddir
við þá, bara hræddir, þrátt fyrir
allt. í ykkar spænska stærilæti
þá hræðist þið þann dag, þegar
Mexikóbúar munu rísa upp.“
• „Stundum ætlar þú að gera
út af við mig í leiðindum meö
þessum Jakobínaræðum þín-
um,“ sagöi Felipe kuldalega
Nasir hans vormþandar og snjól
hvítar. „Og ef ég skyldi komast
að því, að einhver — hver. sem
það væri — heyrirðu það —
væri að spúa þess háttar eitri
í námunum — þá yrði ég nauð-
beygður til þess að leggja það
fyrir rannsóknarréttinn. Hefur
það skilizt?“
„Þú hefðir ekki getað kom-
izt ljósara að orði, Don Felipe,“
sagði Quaile rólega, þó að varir
hans væru hvítar af reiði, þegar
hann hrinti frá sér stól sínum.
íók upp höfuðbókina sína og
skellti. á eftir sér hurðinni um
leið og hami fór út.
Seinna um kvöldið, þegar
lampinn var brunninn út og
glóðin í glóðarkerinu varpaði
fölum bjarrna um herbergið og
Felipe var búinn að jafna sig
eftir reiðina, þá ýtti ég íága
stólnum mínum alveg að stóli
hans og hvíldi höfuð mitt í
kjöltu hans.
,,í öllu rifrildinu ykkar, þá
gleymduð þið að svara spurn-
ingu minni: Hvað um kreólana?
Hvers vegna lítið þið niður á
þá? Hvers vegna eru þeir svo
afbrýðisamir út í ykkur? Þeir
eru eins hvítir og sjálfur Spán-
arkonungur, er það ekki? Ég
get aldrei skilið það djúp, sem
þið hafið búið til á milli ykkar
og þeirra.“
„Svona, svona,“ sagði Felipe
og strauk á mér hárið annars
hugar. „Ekki vera að kvelja þig
með svona háfleygum spurn-
ingum. Evrópumenn eru. Ev-
rópumenn og Kreólar eru það
ekki, jafnyel þó að þeir séu
hvítir, og þú getur ekki breytt
því. Hvað í ósköpunum, í nafni
hinna elleíu þúsund meyja hinn
ar heilögu Úrsúlu, kærir þú þig
um Kreóla?“
„Ég get ekki gert að því,
Felipe. Ég ber mikla umhyggju
fyrir þeim, mjög mikla. Ég er
að hugsa um börn þessara
spænsku foreldra, sem af tilvilj-
un fæðast í Mexikó. Er það
mögulegt, að foreldrar líti niður
á sín eigin börn, bara vegna
þess að þeir hafa getið þau í
öðru landi? Ef móðir heldur ný-
fæddu barni upp að brjósti sínu,
hugsar hún þá: Kreóli? Ef faðir
kennir syni sýnurn ungum að
tala kastilíönsku, fyrirlítur
hann hann fyrir það, að hann
fæddist ekki á-Spáni? Elska'for-
eldrar börn sín minna fyrir
það? Og ef þeir gera það, ef
þeir ger? mismun á sér og lit?v
Kreólunum sínum, er það ekki
hætíulegt þá? Skilurðu ekki, að
það er einmitt leiðin til að.snúa
huga hvers einasta Kreóla gegn
sínum eigin uppruna og hrekur
þá alla yfir í herbúðir Mexikó-
búa, sem þú kallar Mestiza?“
„Alls ekki, Caralinda. Kreól-
arnir þekkja 'sína stöðu. Þeir
eru með réttu hreyknir af sín-
um spænska uppruna. Þeir eru
metnaðargjarnir, en þeir hafa
tgj.klu hærri stöðu í þjóðfélag-
inu heldur en Mestizarnir, og
þeir eru ekki þeir kjánar að
fleygja írá sér sérréttindum sín-
um með því að blanda sér sam-
an við kynblendinga. Líttu í
kringum þig, Caralinda: Kreól-
ar geta orðið liðsforingjar í her-
sveitum konungsins eða prestar
eða öðlazt auðæfi í námunum,
og sumir hafa jafnvel fengið
nafnbætur — af hverju ertu
svona gröm á svipinn allt í
einu?“
Ég hélt niðri í mér andanum
r.étt sem snöggvast. „Felipe ■—“
sagði ég og tók hönd hans af
höfði mérog lagðivangann í lófa
hans. „Ef ég ætti barn — yrði
það þá Kreóli? Myndurðu í
raun og veru líta niður á þitt
eigið barn?“
„Hvaða hugmyndaflug er
þetta? Ég mundi aldrei leyfa
þér að eignast barn, — aldrei.“
Hann tók urn andlit mitt báð-
um höndum o.g leit framan í
mig.
, Ég elska þig of mikið til að
gera þig barnshafandi,“ sagði
hann blíðlega. Örlitlir bláir log-
ar risu upp af viðarkola glóð-
inni; það dimmdi meir og meir
og Felipe þrýsti lófum sínum að
andliti mínu þar til slagæðin i
gagnaugunum fór að hamra,
„Hlustaðu, kona,“ sagði hann
æstur; .„barn okkar yrði ekki
aðeins Kreóli, heldur líka óskil-
getið. Hlustaðu og gleymdu því
,ekki. Ég vil ekki eiga .barn með
þér. Mörg 'óvelkomin börn í
Mexikó deyja í fæðingunni.
Okkar barn mundi eiiinig
deyja.“
„Þessu er ekki svo auðvelt að
gleyma. Ég.má hafa páfagauka,
en ekki barn. Ég mun ekki
'ekki gleyma því, Felipé,“ sagði
ég. Rödd mín sveik mig’, og ég
fór að gráta, þó að ég reyndi að
verjast því.
Felipe laut niður og þrýsti
enninu niður í hár mitt.
„Fynrgefðu mér, ástin mín,“
sagði hann, næsta.n því án þess
"SAMSÆRISM.: Fljótír, áður en lög-
reglan kemur aftur! Þyljum ósk-
ina, allir eins og einn maður!
SOLDÁNINN: Vér verðum að þvo
með blóði af okkur þá skömm, sem
oss hefur verið gerð! — Til vopna!
---------Til vopna!!----------