Alþýðublaðið - 20.08.1949, Qupperneq 4

4
ALÞYÐUBLAfHÐ
Laugardagur 20. ágúst 1940
Útgefandi: Alþýðuflokkurinn.
Ritstjóri: Stefán Pjetursson.
Préttastjóri: Benedikt Gröndal.
Þingfréttir: Helgi Sæmundsson.
Ritstjórnarsímar: 4901, 4902.
Auglýsingar: Emilía Möller.
Auglýsingasími: 4906.
Afgreiðslusími: 4900.
Aðsetur: Alþýðuhúsið.
Alþýðuprentsmiðjan hX
inn, hefur frjálslyndi flokkur- j þingmenn, sem Alþýðuflokk-
inn síðan verið algerlega aí'- j urinn á að fá fyrir það, eiga
skiptur á þingi, þannig, að svo vitanlega að launa lífgjöf-
hann hefur ekki þingmanna- ina með því að styðja Fram-
tölu í neinu hlutfalli við kjör- j sóknarflokkinn á þingi og allra
fylgi sitt. Mætti Framsóknar-' hæsta stjórn hans!
flokkurinn vel hugleiða, að
þannig gæti einnig fyrir hon-
um farið síðar meir hér á
landi við meirihlutakosningar
í eintómum einmenningskjör-
dæmum, þó að hugmynd hans
með stjórnlagaþingstillögum
Þannig hugsar Framsóknar-
flokkurinn sér það.
Með þessu síðasta tilsvari
Tímans virðist það nú vara
nokkurn veginn játað, sem Al-
þýðublaðið sagði um stjórn-
Hln afhjúpuiu vél-
ráS vlð lýðræðlð
ÞAÐ leynir sér ekki, að
Tímanum þykir það harla ó-
þægilegt, að stjórnlagaþings-
tillögur Framsóknarflokksins í
ríkisstjórn og þær árásarfyr-
irætlanir, sem þær fela í sér,
á stjórnarfarslegt jafnrétti
verkalýðsins og launastéttanna
í landinu, skuli hafa verið af-
hjúpaðar í Alþýðublaðinu og
skýrðar fyrir almenningi.
Tilsvör Tímans eru þá og
hin aumingjalegustu, eins og
efni standa til, og skal hér nú
sýnt fram á haldleysi þeirra,
lið fyrir lið.
Tilsvör Tímans eru þrjú: 1)
að Alþýðublaðið sé með gagn-
rýni sinni á stjórnlagaþingstil-
lögum Framsóknar að ráðast á
stjórnarhætti Bretlands og
Bandaríkjanna og „taka undir
róg kommúnista". um það; en
þar séu, sem kunnugt er, allir
þingmenn kosnir í einmenn-
ingskjördæmum; 2) að engin
hætta sé á því, að Sjálfstæðis-
flokkurinn fengi meirihluta á
stjórnlagaþingi, sem kosið væri
í einmenningskjördæmum, af
því að kosningar til þess
myndu ekki nema „að litlu
leyti fara eftir flokkunum",
heldur eftir svipuðum sjónar-
miðum um tilhögun nýrrar
stjórnarskrár, og 3) að hægur-
inn sé þar að auki á, ef Sjálf-
stæðisflokkurinn „ætlaði að
misnota“ slíkt kosningafyrir-
komulag til stjórnlagaþings-
ins, að hindra, að hann fengi
hreinan meirihluta þar með
því að Framsóknarflokkurinn
og Alþýðuflokkurinn „stæðu
þá saman“ til þess að þeir
fengju sameiginlega fleiri
þingmenn, en Sjálfstæðisflokk-
urinn!
Svo mörg eru þau yfirklór-
arorð Framsóknarblaðsins í
gær.
Um hið fyrsta bessara til-
svara Tímans er það að segja,
að með þá kosningatilhögun,
að allir þingmenn séu kosnir
einföldum meirihlutakosnmg-
um í einmenningskjördæmum,
án nokkurra uppbótarþingsæta
fyrir minnihlutaflokkana,
hafa Bandaríkin og Bretland
dregizt aftur úr flestum öðr-
um lýðræðislöndum, þar á
meðal Norðurlöndum, sem fyr
ir löngu hafa tekið upp hlut-
fallskosningar í einni eða ann-
arri mynd til þess að tryggja
öllum stéttum og flokkum póli-
tískt jafnrétti. Það er og kunn-
ugra en frá þurfi að segja, að
sökum hinnar úreltu kosninga-
tilhögunar í Bandaríkjunum
og Bretlandi hefur verkalýðs-
flokkur eða alþýðuflokkur ekki
náð að vaxa upp í Bandaríkj-
unum fram á þennan dag; og á
Bretlandi, þar sem alþýðu-
flokkurinn þrátt fyrir allt náði
eftir fyrri heimsstyrjöldina að
verða annar stærsti flokkur-
sínum sé þessa stundina, að ^ lagaþingstillögur Framsóknar-
fryggja valdaaðstöðu sína, bola flokksins, að tilgangur þeirra
væri að tryggja valdaaðstöðu
hans um ófyrirsjáanlegan tíraa
Alþýðuflokknum að mestu
leyti burt af alþingi og svipta
þar með verkalýðinn og launa-1 með því, að afnema hlutfalls-
stéttir bæjanna öllu pólitísku j kosningar, svipta Alþýðuflokk-
jafnrétti við aðrar stéttir’ En , inn þar með öllum möguleik-
vissulega myndi framkvæmd | um til þess að fá fulltrúatölu
á alþingi í hlutfalli við kjör-
fylgi sitt, og gera verkalýð-
inn og launastéttirnar í land-
inu pólitískt réttlitlar eða rétt-
iausar.
Ósvífnara tilræði við lýð-
ræðið og pólitískt jafnrétti
hér á landi hefur ekki verið
upphugsað á þessari öld.
Veitingsalir bjóðleikhússins. — Val forstöðu-
mannsins. — Vélar til nýs landnáms.
þessarar hugmyndar fyrst um
sinn verða til þess.
Að öðru tilsvari Tímans, því,
að engin hætta sé á því, að
Sjálfstæðisflokkurinn féngi
hreinan meirihluta á stjórn-
lagaþingi, sem kosið væri eins
og Framsóknarflokkurinn
stingur upp á, af því, að þær
kosningar myndu ekki fara
eftir flokkum, er óþarfi að
eyða mörgum orðum; því að
það er ekkert annað en órök-
studdur kjaftháttur, eins og
þriðja tilsvar Tímans sýnir og
að honum er fullkomlega Ijóst;
því að þar segir hann, að það
sé líka hægurinn á, að hindra
það, að Sjálfstæðisflokkurinn
fengi hreinan meirihluta
er munnr,
maSurinn er
EINN VERKAMAÐUR beið
bana í verkfallsóeirðum, sem
kommúnistar stofnuðu til í
Kemi á Finnlandi í fyrradag.
á i Yfir þessa frétt setti Þjóðvilj-
stjórnlagaþingi með því,
Framsóknarflokkurinn og AI-
þýðullokkurinn stæðu saman
til þess að þeir fengju sam-
eiginlega fleiri þingmenn!
Þarna liggur' hundunnn
grafinn! Al’þýðuflokkurinn.
verkalýðurinn og launastétt-
irnar, eiga .náðarsamlegast að
fá að greiða Framsóknar-
að 1 inn fjögra dálka fyrirsögn i
gær, svohljóðandi: „Sósíal-
demókratastjórn Fagerholms
lætur myrða finnska verka-
menn“.
Jú, það er ekki alveg eins
og þegar setuliðslögregla sov-
étstjórnarinnar í Berlín lét í
sumar skjóta á járnbrautar-
starfsmenn, sem voru í verk-
flokknum atkvæði í flestum ; falli þar, með þeim árangri. að
hinna fyrirhuguðu einmenn- j margir biðu bana og morg
ingskjördæma landsins, fyrst; hundruð særðust. Þá var eng-
við kosningar til stjórnlaga-
þings, Síðar til alþingis, til
þess að hindra að Sjálfstæðis-
flokkurinn verði þar í hrein-
um meirihluta! En þeir örfáu
in fjögra dálka fvrirsögn í
Þjóðviljanum, — og yfirleitt
ekki minnzt á viðburðinn einu
orði. En það er líka munur,
hver maðurinn er.
ÞAÐ ER SLÆMT að enn hef
ur ekki verið hægt að veita
gjaldeyrisleyfi fyrir nauðsyn-
legum tækjum í veitingasali
Þjóðleikhússins, því að allmik-
ill undirbúningur er nauðsyn-
legur til þess að þeir verði vel
búnir, enda eiga þetta að verða
virðulegustu veitingasalir borg-
arinnar, þar sem allt á að vera
upp á það fullkomnasta án þess
þó að munaður sé viðhafður.
Vonandi verður liægt að leysa
þennan vanda svo fljótt að það
tefji ekki framkvæmdirnar.
ANNAÐ VEIGAMIKIÐ at-
riði er og óleyst, ráðning for-
stöðumanns veitingasalanna. í
það starf verður að velja fyrir-
myndarmann, mann sem hefur
sérmenntun á þessu sviði, helzt
allmikla æfingu og reynslu- og
framar öllu „kultiveraðan“
mann, sem nýtur trausts og virð
ingar fyrir kunnáttu og snyrti-
mennsku í hvívetna. Þetta er
nauðsynlegast af öllu, því að
forstöðumaðurinn mun setja
svip á allt, starfsfólk sitt, sal-
ina sjálfa og framkomu gest-
anna. Vænti ég þess að vel verði
fyrir þessu séð, enda mun ekki
verða þagað yfir því ef mistök
verða í vali í þetta starf.
ÉG HEF áður minnzt á þá
gjörbyltingu, sem er að fara
fram í íslenzkum landbúnaði.
Ér þetta tvímælalaust einhver
stórfenglegasta breyting sem
farið hefur fram hjá þessari
þjóð og því gleðlegri er hún sem
augsýnilegt er, að á þessari
breytingu er hægt að byggja
framtíð þúsunda heimila í land-
inu. — Þetta hefur verið gert
fyrir atbeina Marshallhjálpar-
innar og efnahagssamvinnu
þjóðanna. Þarna hefur þjóðin
fyrir augunum árangurinn af
stefnu lýðræðisflokkanna, sönn
una fyrir því, að stefna beirra
var rétt, en stefna hinna sem
börðust gegn þátttöku ísiands
alröng.
ÞESSA DAGANA sjá og þeir
sem fara um hafnarbakkann í
Reykjavik framhald á þessu
starfi, á hafnarbakkanum
standa stórfengleg jarðvinnslu-
og landbúnaðartæki, veglegri en
við höfum áður kynnzt, og bað
var satt, sem verkamaður sagði,
sem ég hitti á hafnarbakkanum,
í fyrradag. Hann sagði: „Það
hefur fátt glatt mig eins mikið
og þessar vélar. Það er eins og
ég sjái fyrir mér nýja jörð og
nýjan heim, því að mig hefur
oft sviðið að sjá hina ónumdu
jörð íslands“.
HANN FANN fyrirheit í þess-
um vélum og honum missýnd-
ist ekki. Hendurnar bíða eftir
vélunum og landið bíður eftir
vélunum. Alls staðar er verið
að vinna að ræktun nýs lands,
og enn verður hert á þessu
starfi. Vonandi líða ekki mörg
ár þar til þorp eru risin upp á
þessu nýja landi, þar sem nýtt
fólk getur hafið nýtt starf.
Hverfir fagna naz
i
Robimon? Robeson og Þjóðviljinn
NÆSTUM DAGLEGA birtast
nú í Þjóðviljanum frásagnir
af blökkumannaofsóknum í
Bandaríkjunum. Hafa komm
únistar um allan heim ó-
spart reynt að gera sér mat
úr þessu máli, og njóta til
þess aðstoðar manna eins og
söngvarans Paul Robesons,
sem nú skipar virðingarsess
við hliðina á afturhalds-
blaðakóngum eins og Mc-
Cormick og Patterson sál-
uga á bekk hinna amerísku
skurðgoða Þjóðviljans.
NÝLEGA kom ungur blökku-
maður fram fyrir þingnefnd
í Washington og skýrði þar
frá sjónarmiði sínu gagn-
vart kommúnismanupn. t
Hann er þekktur íþróttamað ( »EG
. ur og heitir Jackie Roosevelt
Robinson. Robinson fórust
meðal annars svo orð:
fjöldinn að hörundslit, í til-
beiðslu sinni á guði eða því,
hvernig þeir stafa nafnið
sitt“.
JACKIE ROBINSON fannst
Amerískumenn vera heldur
fljótir til að kalla „komún-
isti“ ef nokkuð væri kvart-
að undan kjörum biökku-
manna. En hann sagði, að
blökkumenn hefðu risiö upp
löngu áður en kommúnista-
flokkurinn varð til og mundu
berjast fyrir kjörum sín-
um löngu eftir að kommún-
istar hefðu horfið af þessari
jörð — ef blökkumenn yrðu
ekki búnir að fá jafnrétti
fyrr.
ER
„ÉG ÞYKIST EKKI vera sér-
fræðingur í kommúnisma
eða neinum öðrum pólitísk-
um „isma“. En það mætti
kalla mig sérfræðing í því að
vera hörundsdökkur Ame-
ríkumaður. Ég veit að líf í
þessum Bandaríkjum getur
verið mjög erfitt fyrir þá,
sem eru öðru vísi en allur
TRUHNEIGÐUR
MAÐUR“, hélt Robinson á-
fram, „og ég met Bandarík-
in mikils af því að þar er ég
frjáls til að tilbiðja hvernig
sem mér sýnist. . . Mig grun
ar, að 999 af hverjum 1000
blökkumönnum í Bandaríkj
unum muni segja hið sama.
Við munum halda áfram að
berjast gegn misrétti við
blökkumenn í þessu landi,
þar til við höfum sigrazt á
því . . . Við getum unnið
baráttu okkar án kommún-
ista og kærum okkur ekkert
um hjálp þeirra“.
SVO MÖRG VORU ÞAU ORÐ
blökkumannsins Jackie
Robinson fyrir þingnefnd-
inni í Washington. Rit-
stjórar Þjóðviljans virðast
lesa auðvaldstímaritið
„Time“ mjpg vel og tína upp
úr því allar frásagnir um
blökkumannaofsóknir. En
þessa frásögn birta þeir ekki
í Þjóðviljanum. Þeir skrifa
um mál blökkumanr.anna
eins og Abraham Lincoln
hafi aldrei verið til og
Þrælastríðið hafi aldrei ver
ið háð. Þeir skrifa eins og
milljónir blökkumgnna í
norðanverðum Bandaríkjun-
um búi ekki við fullkomið
jafnrétti, eins og þeir eigi
ekki sína eigin háskóla og
sæki ekki beztu skóla lands-
sins, eigi ekki sín eigin
blöð og tímarit.
ÞAÐ BIRTIST væntanlega stór
forsíðufrétt í Þjóðviljanum
þann dag, sem einhver hinna
10 milljóna þræla, sem ern. í
fangabúðum Sovétríkjanna,
fær að koma fram tyrir
æðstaráðið í Moskvu og
Framhald á 7. síðii
ÞJÓÐVILJINN ber sig nú
að vonum mjög aumlega yfir
hinum ógurlega kosningaósigri
kommúnista á Vestur-Þýzka-
landi, en reynir að afsaka hann
með þeim ummælum, að ,,á-
róður Göbbels sé enn svo ríkur
í hugum íbúa Vestur-Þýzka-
lands, að kommúnistar eiga
þar erfitt uppdráttar“, í sam-
ræmi við þetta kallar hann svo
kosningasigur lýðræðisflokk-
anna „sigur nazismans“, enda
hafi Vesturveldin „hrúgað naz-
istum í opinberar stöður“ á
Vestur-Þýzkalandi. Loks hell-
ir Þjóðviljinn úr skálum reiði
sinnar yfir ritstjóra Alþýðu-
blaðsins, sem hann segir að
„fagni sigri nazismans11 og „á-
líti auðsjáanlega . . . að nazist-
ar eigi að skipa æðstu stöður“
á Þýzkalandi!
Nei, háttvirtu ritstjórar
Þjóðviljans. Ritstjóri Alþýðu-
blaðsins álítur það ekki. En
það álítur arinar maður, sem
kommúnistum er vel kunnur.
Það er Walther Ulbricht, hinn
þekkti forustumaður kommún-
ista á Austur-Þýzkalandi.
Hann sagði í viðtali við blaöið
,,Nacht-Express“ í Berlín þ. 1.
þ. m.:
„Síðan Hitlerstjórnin féll,
hafa margir menn, sem áður
voru virkir nazistar, breytt um
afstöðu . . . Jafnvel þótt þessir
menn hafi ekki gagnhugsað
ýmis mál, verða þeir að viður-
kenna, að árásaröflin í Banda-
ríkjunum vilja tortíma þýzku
þjóðinni.
Framh. á 7. si6u. I