Alþýðublaðið - 24.11.1949, Blaðsíða 4

ALÞÝBUfttAÐrÐ
Fimmtudagui'' 24. nóv. 1949.
Útgefandi: Alþýðuflokkurinn.
Ritstjóri: Stefán Pjetursson.
Fréttastjóri: Benedikt Gröndal.
Þingfréttir: Helgi Sæmundsson.
Ritstjórnarsímar: 4991, 4902.
Auglýsingar: Emilía Möller.
Auglýsingasími: 4906.
Afgreiðslusími: 4900.
Aðsetur: Alþýðuhúsið.
Alþýðuprentsmiðjan h.f.
slíka stjórn sé ekki hægt að
mynda án þátttöku hans, en
hann neiti áð vera með í
etjórn, sem kommúnistar
standi að.
Talað Iveimur
tungum
!• , ; .
|
j SVO SEM frá var skýrt hér
: í blaðinu í gær, minntist Her-
Jmann Jónasson í viðræðum
jþeim, sem hann og fleiri Fram
;sóknarmenn áttu við fulltrúa
frá Alþýðuflokknum um stjórn
larmyndun í vikunni, sem leið,
jaldrei einu orði á myndun svo-
ikallaðrar vinstri stjórnar með
sþátttöku kommúnista. Það
! hefði að vísu heldur ekkert
, þýtf, því að Alþýðuflokkurinn
' hefur enga dul á það dregið,
að hann vilji ekkert samstarf
eiga við kommúnista um rík-
isstjórn. En Alþýðuflokkurinn
hafði og fulla ástæðu til að
álíta, að Framsóknarflokkur-
inn kærði sig ekki um það held
ur, því að Eysteinn Jónsson
lýsti þegar í upphafi viðræðna
yfir því, að einnig hann væri
andvígur öllu samstarfi við
kommúnista um ríkisstjórn.
Málaleitun Hermanns Jón-
assonar við Alþýðuflokkinn,
snerist sem sagt um allt
annað. Hann fór þess á leit, að
Alþýðuflokkurinn tækí ásamt
Framsóknarflokknum sæti í
minnihlutastjórn, sem væri
undir forsæti Framsóknar-
manns og ef til vill leitaði
hlutleysis eða stuðnings hjá
Sjálfstæðisflokknum. Um
þetta var gerð bókun, sem birt
var hér í blaðinu í gær og all-
ir, sem þátt tóku í viðræðun-
um, bæði Alþýðuflokksmenn
og Framsóknarmenn, urðu á-
sáttir um. Verður því ekki um
það deilt, að hér 1 sé í öllum
atriðum sagt satt og rétt frá.
*
En því meiri furðu vekur
frásögn, sem Þjóðviljinn birt-
ir af viðræðum, er Hermann
Jónasson og annar fulltrúi frá
Framsóknarflokknum, eiga
samtímis að hafa átt um
stjórnarmyndun við tvo tals-
menn kommúnista; en að vísu
á Kommúnistaflokkurinn að
hafa átt frumkvæði að þeim
viðræðum. Samkvæmt frá-
sögn Þjóðviljans kom þar ekki
fram neinn ágreiningur um
málefnaleg skilyrði Kommún-
istaflokksins, en hins vegar á
Hermann Jónasson að hafa
lýst yfir því, að myndun
vinstri stjórnar væri ekki
möguleg þar sem Framsókn-
arflokkurinn og Kommúnista-
flokkurinn hefðu ekki meiri-
hluta á þingi og Alþýðuflokk-
urinn gæfi ekki kost á þátt-
töku eða stuðningi við stjórn,
sem Kommúnistaflokkurinn
tæki þátt í eða styddi.
Af þessari frásögn Þjóðvilj-
ans verður ekki annað ráðið en
að Hermann Jónasson hafi
viljað láta kommúnista á sér
skilja, að Framsóknarílokkur-
inn sé fyrir sitt leyti fullkom-
lega reiðubúinn, að mynda svo
kallaða vinstri stjórn með
þátttöku þeirra; það sé aðeins
Alþýðuflokkurinn, sem standi
í vegi fyrir því, með því að
Framsóknarflokkurinn geti
þessvegna ekkert samstarf:
átt við Alþýðuflokkinn eða
kömmúnístáflokkihn, að þe.ssir
tveir flokkar vilji ekki vinria
saman. Með öðrum orðum: Það
standi ekki á Framsókn, að
Böndin berast því, að Her- trika Upp stjórnarsamstarf við
manni Jónassýni, — að hann
hafi leikið tveimur skjöldum,
talað tveimur tungum, annarri
við Alþýðuflokkinn, sem hann
bau'ð upp á minnihlutastjórn
Framsóknar og Alþýðuflokks-
ins, ef til vill með hlutleysi
eða stuðningi Sjálfstæðis-
flokksins, hinni við kommún-
ista, en þeim virðist hann hafa
gefið í skyn, að l ekki stæði á
Framsóknarflokknum til stjórn
arsamstarfs við þá, — það
væri bara Alþýðuflokkurinn,
sem stæði í vegi fyrir því.
En hvað segir þá Hermann
Jónasson sjálfur um þetta?
Hann gerir tilraun sína til
stjórnarmyndunar að umtals-
efni í viðtali við Tímann í
gær, — en ekki minnist hann
þar einu orði á frásögn Þjóð-
viljans, hvað þá, að hann beri
á móti henni! Á einum stað
í viðtalinu er þó nokkuð skýrt
frá viðræðum hans við komm-
únista, og segir þar, að Fram-
sóknarmenn hafi tjáð fulltrú-
um þeirra, að þeir teldu, að
stjórn, sem mynduð væri með
Kommúnistaflokknum, myndi
ekki njóta trausts þjóðarinn-
ar, en hefðu auk þess bent á,
að stjórn, sem Framsóknar-
flokkurinn og Kommúnista-
flokkurinn stæðu einir að,
myndi ekki hafa meirihluta-
fylgi á alþingi, og því þegar af
þeirri ástæðu ekki talið tilefni
til víðtækari umræðna um
það mál. En á öðrum stað í
viðtalinu leggur Hermann hins
vegar höfuðáherzlu á það, að
kommúnista!
Þannig er viðtal Hermanns.
;i Tilgangur þess er bersýni-
lega tvöfaldur: annars vegar
að reyna að þvo hann sjálfan
hreinan af makkinu við kom-
múnista, en hins vegar áð
Balda öllum leiðum til þeirra
ppnum til þess að geta haldið
makkinu áfram! Þess vegna
talar Hefmann tveimur tung-
úm í viðtalinu alveg eins og
hann virðist hafa talað í við-
ræðunum: um stjórnarmynd-
un, annars vegar við Alþýðu-
flokkinn, hins vegar við Kom-
iriúnistaflokkinn.
Hvað segir Framsókriar-
flokkurinn um slíkan loddara-
leik Hermanns Jónassonar eft-
ir yfirlýsingu Eysteins Jóns-
sonar um að sá flokkur vilji
ekkert sámstarf eiga við kom-
únista um vinstri stjórn? Það
vill þjóðin fá að vita.
Slysavarnafélag
r
Islands fær
minningargjöf
K VENN ADEILD SLYSA-
VARNAFÉLAGS Reykjavík-
ur hefur nýlega fært Slysa-
varnafélagi íslands 1000 kr.
sem minningargjöf um Ingu
L. Lárusdóttur, en hún var rit-
ari deildarinnar frá stofnun
eins og kunnugt er.
Ég bið um aðstoð lesenda minna. — Gramur
maður skrifar um fyrirkomulag á
aðgöngumiðasölu.
ÉG VERÐ að biðja Iesendur atriði í þessu sambandi hefur
tnína um dálitla aðstoð ef þeir forrá?a mörinum þessa íyrir-
geta. Af sérstökum ástæðum tækis! sést yfir eða ekki kært
þarf ég að safna saman eins' sig um að bæta úr. Það er sá
miklu af myndum úr sögu al- J háttur, sem hafður er á sölu að
þýðuhreyfingarinnar mér göngumiðanna. Hann ev vægt
er unnt. -Sérstaklega þarf ég á sagt fyrir neðan allar bellur, og
er freklegt brot á almennu vel-
sæmi. Skal þetta skýrt nánar.
AUGLÝST ER í dagblöðum
bæjarins að sala aðgöngumiða
befjist kl. 2 síðlegis sama dpg-
inn og revyan er sýnd. Ekki er
getið í auglýsingunum hvort
teknir séu frá miðar. Ef fólk
að halda myndum af fundum
fyrrum, kröfugöngum, átökum
í verkfölliim, gamla alþýðufcús-
inu, litla steinhúsinu þar sem
nú stendur Alþýðuhúsið, mynd
um úr skemmtiferðum alþýðu-
félaganna o. s. frv.
FYRIR NOKKRU auglýsti ég
eftir slíkum myndum, en þó að,, hringir niður í Sjálfstæðishús,
ég hafi fengið nokkrar, vantar 0g Spyr um það, er kveðið nei
mig mjög til við viðbótar þann-
ig að ég geti fengið nokkurn
veginn sögu í myndum af bar-
áttu fyrri ára. Lesendur mínir,
við. Þá er ekki annað að gera
en að stilla sér upp í biðröð og
bíða um kl. 10 f.h. a. m. k. á
sunnudögum. Éftir fjögra
r>em flestir hafa tekið þáit í þess j gtunda bið í hvaða veðri sem er,
ari baráttu gegnum árin, gerðu
mér mikinn greiða, ef þeir gætu
lánað mér myndir sem þeir
kunna að eiga.
EINN, SEM BEIÐ skrifar
mér á þessa leið: „Allir munu
viðurkenna að starfsemi „Bláu
stjörnunar“ sé góð og þörf í
voru fábreytta og skemmtana-
snauða bæjarlífi, Það sýnir a.
m.k. hin geysilega aðsókn að
skemmtunum þessum. En eitt

Hver hefur svíkið umbótastefnuna?
HERMANN JÓNASSON segir
í viðtali við siálfan sig í
Tímanum í gær, að Alþýðu-
flokkurinn hafi þjónað hags-
munum íhaldsins í fráfarandi
ríkisstjórn og hugsi sér að
halda slíku áfram. Þórarinn
Þórarinsson er síðan látinn
taka undir þessi ummæli
flokksforingjans í forustu-
grein, sem er eins konar sam-
þjöppun á viðtalinu. Er þetta
upptugga á lygum þeim,
sem Framsóknarflokk-
urinn hampaði mjög í kosn-
ingabaráttunni, en hafði
raunar fengið að láni hjá
kommúnistum eins og svo
margt annað í seinni tíð. En
röksemdirnar vantaði í kosn-
ingabaráttunni, og þær vant-
ar enn af þeirri augljósu á-
stæðu, að þær eru ekki fyrir
hendi.
FRAMSÓKNARFLOKKUR-
INN getur ekki neitað því,
að hlutur samvinnumanna
hafi stórbatnað í tíð fráfar-
andi rkisstjórnar. Sú stað-
reynd hefur verið viður-
kennd af sumum helztu for-
ustumönnum samvinnuhreyf-
ingarinnar. En hverjum voru
þessar réttarbætur samvinnu-
manna að þakka? Voru þær
ávöxtur af samstarfi Fram-
sóknarflokksins við íhaldið
eða ávöxtur af samstarfi
hans við Alþýðuflokkinn?
Tíminn og Hermann Jónas-
son ættu að segja sannleika
þessa máls ótvíræðan og af-
dráttarlausan og blygðast
sín fyrir að tyggja upp níð
og róg kommúnista um Al-
þýðuflokkinn, sem ekki er
lakari en það að dómi Fram-
sóknarmanna, að þeir vilja
fúslega mynda stjórn með
honum og jafnvel hafa við
hann bandalag í næstu
kosningum!
ALÞÝÐUFLOKKURINN hef-
ur unnið með íhaldinu að
stjórn landsins. En það vill
svo einkennilega til, að kom-
múnistar eða Framsóknar-
menn hafa einnig verið aðil-
ar að þeim ríkisstjórnum og
ekki síður fúsir til íhalds-
samvinnunnar en Alþýðu-
flokkurinn. Framsóknarflokk
urinn hefur hins vegar unnið
einn með íhaldinu, án þess að
Alþýðuflokkurinn hefði þar
þá oddaaðstöðu, sem hann
hefur haft í fráfarandi stjórn
og er Tímanum og Hermanni
Jónassyni mestur þyrnir í
augum. Hver var ávöxturinn
af þeirri stjórnarsamvinnu?
Það voru gerðardómslögin ill
ræmdu, sameiginlegt af-
kvæmi þáverandi pólitískra
ástvina, þeirra Hermanns
Jónassonar og Ólafs Thors.
Og stefna Framsóknarflokks-
ins í hinum nýafstöðnu kosn-
ingum var við hæfi íhaldsins
en ekki Alþýðuflokksins. í-
haldið er ekki mótsnúið geng
islækkun og kjaraskerðingu
af skiljanlegum ástæðum. En
Alþýðuflokkurinn hyggur
ekki á samstarf við flokk eða
flokka, sem búa yfir slíkum
og þvílíkum „úrræðum“.
SKRIFFINNAR TÍMANS þrá-
S
s
s
s
<
stagast á því, að Alþýðuflokk-
urinn vilji ekki vinna að um-
bótamálunum með Framsókn-
arflokknum. En sannleikur-
inn er þvert á móti sá, að
Framsóknarflokkurinn vill
ekki vinna að umbótamálun-
um með Alþýðuflokknum.
Flokkur, sem barðist gegn
almannatryggingununi, launa
lögunum, lögunum um opin-
bera aðstoð við íbúðabygg-
ingar og uppbót á laun opin-
berra starfsmanna ætti að
fara varlega í það að látast
vera umbótaflokkur. Þegar
svo við þetta bætist, að
Framsóknarflokkurinn vill
gengislækkun og kjaraskerð-
ingu til að geta leyst dýrtíð-
arvandamálið til hags fyrir
stórútgerðarmenn og heild-
sala en tjóns fyrir þjóðar-
heildina, þá er syndamælir
hans fullur. Það er því Fram-
sóknarflokkurinn en ekki Al-
þýðuflokkurinn, sem hefur
breytzt frá því að þessir tveir
flokkar sátu saman í ríkis-
stjórn og unnu að því sam-
eiginlega að koma mörgum
og merkum umbótum í fram-
kvæmd. Og það er sök Fram-
sóknprflokksins en ekki Al-
þýðuflokksins, að ekki er
grundvöllur fyrir samstarfi
þeirra nú. Ástæðan er fyrst
og fremst fólgin í því, að svo
jarðbundinn maður sem Her-
mann Jónasson annars er, þá
hefur hann á vettvangi
stjórnmálanna sveiflazt milli
íhaldsins og kommúnista, en
jafnan haft . stutta viðdvöl
hjá Alþýðuflokknum.
er byrjað að hleypa inn í húsið
og selja aðgöngumiðana. Sex
miðar eru hæsta tala, sem hver
maður fær. Þegar um tuttugu
manns hafa verið afgreiddir til-
kynnir miðasalinn að allir mið-
ar séu uppseldir. Nú ef marg-
faldað er 6 X 20 kemur út 120
og sé sú tala drsgin frá 350, sem
er heildartalan, sem seld er í
húsið, þá verður útkoman úr
dæminu, 230 aðgöngumiðar fyr
irfinnast ekki. Fólk sem hefur
beðið á fjórðu klukkustund má
snúa erindisleysu heim.
EN EF HINKRAÐ er ofurlít-
ið við, má sjá Pétur og Pál
(kunningja leikara og forstöðu
manna Bláu stjörnunnar) sækja
aðgöngumiða, ssm teknir hafa
verið frá. Þannig gekk þetta til
BÍðastliðinn sunnudag, og er
víst ekki nema enlurtekning
Bömu sögunnar, í hvert skipti
sem „Fagurt er rökkrið“ er sýnt.
Réttlát reiði fólks, er hafði vfer-
ið gabbað eins og þurs, braust
líka fram. Það munaði minnstu
að húsbrot yrði gert í Sjálfstæð
ishúsinu og fólkið heimtaði að
fá að tala við forráðamenn Bláu
stjörnunnar, sem báru ábyrgð á
þessu hneyksli. En þjónarnir
sóru og sárt við lögðu að þeir
væru ekki í húsinu, en á sama
tíma voru þessir herrar að laum
ast út um bakdyr hússins. Mjöl
ið hefur kannske ekki verið
sem hreinast í pokahorninu.
EN ÞESSI BJÁNALEGI
leiðindaleikur, er ekki enn á
enda. Þeir útvöldu, sem auðn-
aðist að ná í miða, verða brátt
að upphefja nýja biðraðastöðu,
til að ná sér í borð. Og er sú
bið engu skemmri en sú fyrri.
En dofnar hljóta tærnar að
vera, og hrollur í brjósti, þeg-
ar búið er að bíða í 7—8 tíma í
misjöfnu veðri. Það er merlri-
legt að læknar þessa bæjar eða
heilbrigðiseftirlit skuli ekki
hafa látið þetta mál til sín taka.
AF HVERJU ER ÞESSU fyr-
irkomulagi ekki breytt? Vilja
forstöðumenn Bláu stjörnunii-
ar virkilega sýna fólki slíkt virð
ingarleysi og fyrirlitningu? Því
hafa þeir þessar sýningar ekki
eingöngu fyrir gesti sína, •—•
prívat selskap? En úr því að
það er verið til málamynda að
(Frh. á 7. síðu.) .