Alþýðublaðið - 03.12.1949, Síða 7

Laugardagur 3. desember 1949.
ALÞYÐUBLAÖIÖ
7
Félagslíf
Skíðaferðir í
Skíðaskálann:
V\ Bæði fyrir með-
jlimi og aðra.
Sunnudag kl. 9 frá Austur-
velli og Litlu bílastöðinni.
Farmiðar við bílana.
Skíðafélag Reykjavíkur.
Skipaútgerð ríkbins
„Hekla"
t
fer héðan kl. 12 í strandferð
austur um land.
Bókaútgáfa menningarsjóðs
og Þjóðvinafélagsins.
Félagsbækurnar 1949 allar
komnar út. Árgjal-d kr. 30
fyrir 5 bækur. Aukagjald
fyrir band. — Félagsmenn
geri svo vel að vitja bók-
anna sem fyrst.
• HANNES Á HORNINU
Framha)d af 4. síðu.
er hingað sjóleiðis annaðhvort
frá Ameríku eða frá Evrópu-
löndum, en það er sameiginlegt
með öllum þessum vörum, að
þær eru munaðarvörur, engum
að gagni, en öilum til óþurftar
nema einstöku gráðugum há-
körlum.
MIKÍÐ ER TALAÐ IIM inn-
flutning heimilisvéla og er þá
alltaf talað um þvottavélar,
hrærivélar, strauvélar og ís-
skápa. En fleira eru heimilis-
vélar. Fóllc, sem ekki hefur raf-
magn, er í hreinustu vandræð-
um. £>að vantar eldavélar, olíu-
vélar, prímusa, lampa og
lampaglös. Er full ástæða 'til að
bæta úr þessúm vandræðum 4ð-
ur en farið er að berjast um á
hæl og hnakká til að fá inn-
flutta ísskápa, hrærivélar og
strauvélar.
ÉG VIL SEGJA ÞAÐ, að
þvottavélar tel ég nauðsynlegri
en allar aðrar heimilisvélar,
þar sem rafmagn er, að elda-
vélunum einum undanskildum.
Vil ég og skora á innflutnings-
og fjárhagsyfirvöldin að hugsa
fyrst og fremst um innflutning
véla fyrir heimilin, sem enn
hafa ekki rafmagn, siðan um
rafmagnseldavélar, þá um
þvottavélar, og loks má fara að
athuga um möguleika á inn-
flutningi ísskápa, hrærivéla og
strauvéla.
OG ÞAÐ VIL ÉG SEGJA við
Raflia, hið ágæta fyrirtæki
Hafnfirðinga, að þúsund sinn-
um er nauðsynlegra að leggja
áherzlu á framleiðslu raf-
magnseldavéla og þvottavéla en
ísskápa, þó að einnig sé gott iil
þess að vita að unnið sé að því
■ að verksmiðjan geti framleitt
ísskápa þegar þörfin kallar þa-r
að. En það er ekki af brýnui
þörf, þó að peningamenn hrópi
á verksmiðjuna og heimti ís-
skápa.
Hannes á liorninu.
„Merkir ísiendingar”
(Frh. af 5. síðu.)
fitundum vestur á Þingvalla-
heiðar fjöll“, og neyta hvers
konar ráða annarra til að
draga fram lífið. Jafnframt
|>essum margþættu og lýjandi
f törfum tekst honum að vinna
framúrskarandi vísindaafrek
og sannar það ótvírætt, hvílík
hamhleypa hann var og dæma-
fár snilldarmaður.
Sjálfsævisögur Björns Ól-
íens umboðsmanns á Þingeyr-
um og síra Björns Hjálmars-
aonar eru báðar góðra gjalda
verðar og að nokkru merkar.
Sama máli gildir um ævisögu
•Jóns Therkelsens, sem Stein-
grímur biskup hefur samið.
Hún er, eins og Þorkell Jó-
hannesson kemst að orði,
..öðrum þræði harmsaga ís-
ienzks atgerfis, sem veslast
upp í umkomuleysi og van-
hirðu, og hins vegar sagan um
kolbítinn, sem rís úr ösku-
'itónni og vinnur afreksverk,
sem vekja undrun og aðdáun,
hvar sem til spyrst.“
Elzta ævisagan í þessu bindi
,,Merkra íslendinga“, saga
Brynjólfs biskups Sveinssonar
oftir bróðurson hans og náinn
vin, Torfa prófast Jónsson, er
fiigi aðeins hin merkasta heim-
ild um ævi einhvers stórbrotn-
nsta skörungs, er á biskupsstóli
íiefur setið liér á landi í lút-
erskum sið, heldur má hún
jafnframt teljast drjúgur þátt-
ur landssögunnar á öðrum og
þriðja fjórðungi 17. aldar. Þótt
síra Torfi sé eigi stílsnillingur,
og engan veginn laus við
mælgi þá og hneigð til mála-
ienginga, sem einkenndi mjög
klerklegan stíl fyrri tíma, er
í ritsmíð hans svo margan
fróðleik að finna, sem eigi er
annars staðar varðveittur, að
hún hefur fyrir þær sakir var-
anlegt gildi.
Ævisögur þær úr Andvara,
sem þetta bindi flytur, eru
nokkuð misjafnar. Ber ein
þeirra mjög af. Það er ævisaga
Þórhalls biskups, eftir síra
Magnús Helgason. Sú ritgerð
er listaverk. Á 24 blaðsíðum
tekst síra Magnúsi eigi aðeins
að rekja æviferil Þórhalls
biskups og gera ljósa grein fyr-
ir hinu margþætta ævistarfi
hans, heldur bregður hann upp
ijóslifandi mynd af persónu
biskups, skaphöfn hans og
eiginleikum. Maðurinn Þór-
hailur stendur bráðlifandi fyr-
ir hugskotssjónum lesandans.
Vel samdar eru einnig ævi-
minniiigar Tryggva Gunnars-
ronar, er Klemens Jónsson hef-
ur ritað, og síra Jóns Bjarna-
fonar, eftir Þórhall biskup.
Fleiri læsilegar ævisögur eru í
bókinni, þótt eigi verði þær
hér taldar.
Ritsafnið „Merkir íslend-
ingar“ er þegar orðið veiga-
mikið „safn til sögu íslands“.
Útgáfan þyrfti að halda áfram.
Enn er af miklu að taka, því að
óbirtar eru í safninu ýmsar
gagnmerkar ævisögur frá 18.
og 19. öld, auk allra þeirra ævi-
Auglýsið í
Alþýðublaðinu!
Minningarorð
Magnús Jónsson
frá Læk
BEIÐ í LEYNI hylnum lijá
hætta ofur mögnuð: —
Meiddir limir, lokuð brá,
lífs var klukka þögnuð.
Hljóðnar glaður heima-bær,
hjörtu þjást af sárum.
Sonur þinn og kona kær
kveðja þig með tárum.
Yfir leiðarmörkin mín
minning ljósum stafar: —
Hljóðnuð lipra „harpan“ þín
liérna megin grafar.
Fyrir ungan anda þinn
út við heima-gilið
ekki lengur Lækurinn
leiltur undirspilið.
Mætra vina minnast ber
manns þó stöðvist fundir. —
Heiðurskonan Þórunn þér
þakkar liðnar stundir.
Æðra lífs við yfirsýn
yngist vonin dána. —
Liggur bjarta brautin þín
bak við „sól og mána“.
Enginn falíið fyrir sér,
fárs er hulin ganga. —
Loks í jörð þitt líki er
lagt hjá móðurvanga.
Sönn er vina samúðin,
sem að málum standa.
Kvæðafélags-fylkingin
fylgir þér í anda.
Gakk þú, væni vinur minn
veginn helgra tíða. —
Far nú heill í himininn,
háleit störf þín bíða.
Segi ég fyrir mína og mig,
minning skulum geyma,
klökk í hugá kveðja þig
ltærir vinir heima.
Nú er ekki nóttin svört,
nú er bætt um haginn. —
Eilíf dísin brúnabjört
býður þér góðan daginn.
J. S. HÚNFJÖRÐ.
Innilegar þakkir fyrir auðsýnda samúð við and-
látogbálför :";ýU
Gunitlaugs Kristjnundssonar
fyrrverandi sandgræðslustjóra ];'}
Fyrir hönd vandamanna
Ásgeir B. Stefánsson.
Verzlunarhúsnæði
í miðbænum, eða við höfnina, óskast á leigu.
ÓLAFUR ÞORGRÍMSSON
hrl.
Austurstræti 14.
ilkvnnin
Viðskiptanefndin hefur ákveðið eftirfarandi verð
á harðfiski:
í heildsölu:
Barinn og pakkaður ........ Kr. 12.00 pr. kg.
Barinn og ópakkaður .... kr. 11.10 pr. kg.
I smásölu:
Barinn og pakkaður ........ kr. 14.60 pr. kg.
Barinn og ópakkaður .... kr. 13.70 pr. kg.
Reykjavík, 2. des. 1949.
Verðlagsst j órinn.
Kveðja við úiför
Gunnlaugs Krist-
mundssonar.
AUÐNIN var bér til ama,
upp-græðslu tryggðir von,
greiður til gagns og frama,
Gunnlaugur Kristmundsson.
Grasklæddir gljúpa sanda,
glöggur og cindreginn.
Flyt nú til fegri landa,
fermingarbróðir minn.
28.—11.—'49.
J. J. f. G.
Ungling
vantar til 'að bera blaðið tiEL kaupenda í
Hafnarfirði. Upplýsingar hjá
Sigríði Erlendsdóttur, Kirkjuvegi 10.
sagnaþátta, sem birtir hafa
verið í Andvara eftir 1919.
Gils Guðmundsson.
Býningin opin frá kl. 2—11. Barnagæzlan kl. 2-—6.
Veitingasalirnir opnir allan daginn. í kvöld kl. 9, íþrótta-
sýningar, glímusýning frá Ungmennafélagi Reykjavíkur
og Ármanni, hnefaleikasýnirig frá Ármanni, fimleikasýa
ing karla, sýnd verða dýnustökk, K.R. og stúlkur frá Ár-
manrii, Svíþjóðarfararnir sýna staðæfingar.
í dag er næst síðasti dagur sýningarimiar.
„Tvennir tímar”
Frh. af 5. siðu.
verð og lærdómsrík fyrir sam-
Ííðina, þó að-mjög sé sköpum
skipt frá því, sem var í æsku j
ílólmfríðar. íslandi í dag .er
riður en svo rétt lýst í sjálfs- j
iofi broddborgaranna. Það eru <
myndirnar úr lífi og starfi al- i
býðunnar, sem hafa gildi fyr-1
Ir samhengi og sannfræði þjóð-
arsögunnar.
Elinborg Lárusdóttir hefur
þegar skrifað fimmtán bækur
og er óvefengjanlegur foringi
íslenzkra kvenrithöfunda sam-!
tíðarinnar. En ef til vill hef- .
or henni aldrei betur tekizt j
en í þessari bók. Hún er að
allri smíð sannnefndur kosta-
gripur. Slíka bók sem þessa
íkrifar sá rithöfundur einn,
sem kann vel til verks, nýtur
mikillar kunnáttu og reynslu
og ræður yfir þjálfaðri tækni.
Elinborg hefur með þessari
bók vísað réttan veg þeim,
sem vilja reynast vaxnir því-
iíkum vanda að lýsa lífi og
r.tarfi íslenzkra einstaklinga,
með háttu lands og kjör þjóð- j
ar í glöggri baksýn. Sú braut i
fir hinn vandfundni og marg-
breytilegi þjóðvegur reynsl-
unnar, og hann liggur utan og
og ofan við greiðfært en mynd-
laust breiðstræti gróðahyggj-
unnar.
Helgi Sæmundsson.
Norðurtönd og
næsfa sfyrjöld
Framhald af 1. síðu.
það, að eina ráðið til að afstýra
rússnesku hernámi meginlands
Evi-ópu, væri það, að Atlants-
hafsbandalagið yrði svo öflugt,
að Rússar áræddu ekki að hef ja
styrjöld gegn þátttökuríkjum
þess. Lét hann í ljós þá von, að
þessi árangur myndi nást af
landvarnasamvinnu lýðræðis-
ríkjanna, en bjóst við, að það
tæki nokkur ár að ná slíku
jafnvægi milli austurs og vest-
Ul'S.
Tveir játa í
Sarajevo
Framh. af 1. síðu.
borningurinn er kona. Játaði
hún á sig njósnir fyrir Þióð-
verja á stríðsárunum, en ber
á móti því, að hún hafi rekið
njósnir fyrir Rússa í Júgósla-
víu.
iAAAAAAAAAAAl
ÚtbtelðiS
álþýðublaðið!