Alþýðublaðið - 22.02.1950, Blaðsíða 6

5
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
Miðvikuclagur 22. febrúar 1350
Huerjum einasta borgara í frjálsu lýð-
ræðislandi er nauðsyn oig skylda að fylgj-
ast vel með því, sem fram fer í landi hans
og víðs vegar um a'lla jörð. Alþýðublað-
ið flytur, auk frétta og grema, fjölbreytt-
ara skemmtiefni en nokkurt annað dag-
blað hér á landi. Kaupið og lesið það.
Úfbreiðið
AEþýðublaðið!
Eric Amhler
I GREIPUM DAUDANS
I
STÓRKOSTLEGIR ÍÞRÓTTA-
SIGRAR UNNIR Á TVEIM
VETTVÖNGUM!
Fyrir nokkru síðan var boðað
til heimsmeistarakeppni í hand
knattleik í Svíþjóð. Var boðs-
bréf sent öllum þjóðum heims,
en ekki er nú íþróttamenningin
á hærra stigi hjá hinum ýmsu
þjóðum heims en það, að ekki
náðu þær tug, sem töldu sig
hafa sigurstranlegu handknatt-
leiksliði á að skipa og gjaldeyri
til að kosta för þess. Vér ís-
Iendingar vorum einir þeirra ör
fáu þjóða, er töldu sig hafa
hvorutveggja, og sannast hér
sem oftar, að við erum eklci líkt
því eins blankir og við látum.
Því miður varð ekkert úr
heimsmeistaramótinu. Stórþjóð
irnar urðu skelkaðar ,þegar þær
fréttu væntanlega þátttöku vora
og sáu sér þann leik á borði að
bera fyrir sig hina rígu þátt-
töku til að fresta því og svipta
oss þannig möguleikum til
þess að gerast heimsmeistarar í
íþróttinni og miklir menn, —
enda kom á daginn, að þetta var
eina ráðið. Ekki létu vorir
menn þetta samt lama útþrá
sína eða baráttulcjark, — sögðu
út viljum vér eins og Snorri,
nema hvað þeir höfðu það í
fleirtölu, — og fóru, sáu og
sigruðu! Erum vér því í raun
réttri heimsmeistarar í hand-
knattleik, hvað sem hver segir.
Til þess að gera mönnum
jþetta ljóst, einkum þeim ,sem
ókunnugleika vegna eða skorts
á stærðfræðilegri þekkingu
álíta að markafjöldin ráði úr-
slitum, skal fram tekið, að hann
ræður þessu að nokkru, en að-
eins að litlu leyti. Samkyæt
viðteknu, alþjóðlegu almennings
áliti, sem meðal annars -á sér
ríka stoð í ' finnsku stigatöfl-
unni, er það mannfjöldi þjóð-
anna sem mestu ræður um úr-
litin, enda gefur það auga leið.
Ef við athugum til dæmis
landskeppnina milli Svía og ís
lendinga ber oss því fyrst að
taka til greina að sænska þjóðin
er fimmtíu sinnum fjölmennari
en vér íslendingar. Samkvæmt
því hefði það átt að reiknast
jafntefli, hefðu Svíar skorað
fimmtíu mörk gegn einu. Þeirri
keppni lauk hins vegar þann-
ig, að vorir taenn skoruðu
hvorki meira né minna en 7
mörk gegn 15, eða 1—2, og þó
vel það. Hafa menn vorir því
unnið þarna hinn rækilegasta
sigur, eða, ef miðað er við fólks
fjölda, skorað 350 mörk gegn
15. — og má því með sanni
segja, að förin hafi ekki verið
til einskis farin. Víst er um það,
að lengi mun slíks afreks verða
minnst í íþróttasögunni og ekki
kæmi mér á óvart þótt Svíar
yrðu framlágir fyrst í stað þar
sem rætt verður um handknatt-
leik.
Úrslit landskeppninnar við
Dani urðu okkur því miður ekki
jafn glæsileg, en engu að síður
vel viðunandi. Samkvæmt þess
um útreiknigi unnum vér þá
með 180 mörkum gegn 20, og er
það Dönum rétt mátuleg hirt-
ing fyrir allt þeirra stærilæti.
Að sigur okkar varð þó ekki enn
meiri í Danmörku er fyrst og
framst óhagstæðri grunntölu
markanna en þó ekki síður á
þeirri sögulegu staðreynd, að
Danir hafa alltaf verið hálfgerð
ir amlóðar til fólksfjölgunar —
heimá fyrir.
Ég vona að öllum skiljist nú,
að fyllsta ástæða er til að
þakka handknatfleiksköppum
okkar unnið afrek og taka vel
á móti þeim. þegar þeir koma
heim aftur sem margfaldir meist
arar í íþrótt sinni. Margir hafa
að minnsta kosti hlotið lof fyr-
ir minni Ianlkynningu.
Jarpur.
(miðað við fólksfjölda).
á réttu að síanda. Það situr
ekki á okkur að bera fram
spurningar. Og hvers vegna?
í’að er vegna þess, að sverin
geta aðeins gefið bankastjorar,
ftóriðjuhöldar og stjórnmála-
menn, eða með öðrum orðum
þeir, sem framleiða hergögnin.
Og þeir gefa ekki neitt svar.
Og hvers v^na ekki? Vegna
þess að þeir vita, að ef fransk-
ir og enskir hermenn vissu
svörin, myndu þeir neita að
berjast“.
Konan hans roðnaði. „Þetta
er alrangt. Vitanlega myndu
Frakkar aldrei neita að verja
okkur gegn þessum skítugu
Húnum“. Hún leit til Grahams.
,,Það er ljótt að segja, að Frakk
ar myndu neita að berjast.
Frakkar eru engir hugleysingj-
ar“.
„Nei, en við erum heldur
ekki heimskingjar11. Hann
sneri sér snögglega að Gra-
ham. „Hafið þér heyrt um Bri-
ey, monsieur? Úr námunum í
Briey koma níutíu af hundraði
af öllum járnmálmi Frakk-
lands. Árið 1914 hertóku Þjóð-
verjar þessar námur, og þeir
starfræktu þær og fengu úr
þeim það járn, sem þeir þurftu
með. Já; þeir starfræktu þess-
ar námur af fullum krafti. Síð-
ar hafa þeir viðurkennt, að ef
þeir hefðu ekki haft þessar
námur, þá hefðu þeir gefizt
upp um vorið 1917. Já, þeir
lágu ekki á liði sínu við námu-
vinnsluna. Ég, sem barðist við
Verdun, get fullvissað yður um
það. Nótt eftir nótt sáum við
eldslogana úr bræðsluofnum
járnvinnslustöðvanna í Briey
og það var hörmulegt á að líta.
Við vissum þá, að úr okkar eig-
in iárni voru smíðaðar kúlurn-
ar, sem rigndi yfir okkur. Flug-
vélar okkar og sprengikúlur
þeirrahefðu getað jafnað þetta
allt við jörðu á einni viku, en
stórskotaliðið þagði, flugherinn
einnig, allir þögðu. Einn flug-
maður, sem kastaði einni
sprengju á Briey, var dreginn
fyrir herrétt. Hvers vegna?“
Hann hækkaði röddina. ,,Ég get
sagt yður það, monsieur. Það
var vegna þess, að skipun hafði
verið gefin um það, að ekki
mætti snerta við Briey. En
hver gaf þá skipun? Það vissi
enginn. Skipanírnar komu frá
einhverjum, sem sat einhvers
staðar efst uppi. Hermálaráðu-
neytið sagði, að hershöfðingj-
arnir hefðu gefið út’skipanirn-
ar um þetta. Hershöfðingjarn-
ir sögðu, að þær hefðu komið
frá hermálanáðuneytinu. Við
þekktum ekki hið sanna í mál-
inu fyrr en stríðinu var lokið.
Skipanirnar höfðu verið gefn-
ar út af Monsieur de Wendel
í Comté des Forges, en hann
átti bæði námurnar og bræðslu
ofnana. Við börðumst fyrir lífi
okkar, en líf okkar var ekki
eins mikils virði og framtíðar-
gróði Monsieur Wendels af
námunum í Briey: Nei, það er
ekki heppilegt að láta þá sem
terjast, vita of mikið. Margar
ræður, alveg sjálfsagt. En að
segja hermönnunum sannleik-
ann? Nei, kemur ekki til mála“.
Konan hans fórnaði höndun-
um, ákaflega hneyksluð. „Allt
af kemur hann að því sama. í
hvert sinn, sem minnzt er á
stríðið, fer hann að tala um
Briey, atburði, sem gerðust
fyrir tuttugu og fjórum árum
síðan“.
„Og er það nokkuð undar-
legt?“ sagði hann. „Ástandið er
ekki mikið breytt og viðhorfin
eru hin sömu. Sú staðreynd, að
við fáum eiginlega ekkert að
vita fyrr en löngu eftir á, þýð-
ir ekki sama sem að svona lag-
að gerist ekki nú. Allt af þeg-
ar ég hugsa um stríðið fer ég
ósjálfrátt að hugsa um Briey
og logana úr bræðsluofnunum
þar. Það minnir mig á, að ég
er eins og hver annar venju-
legur alþýðumaður og að mér
ber ekki að trúa öllu sem ég
heyri. Ég fæ frönsk blöð í hend
ur og sé eyðurnar í þeim. Þar
hefur ritskoðunin drepið nið-
ur fingri sínum. Þessi blöð
segja mér vissa hluti. Þau
segja, að Frakkar berjist með
Bretum gegn Hitler og nazism-
anum og fyrir frelsi og lýð-
ræði“.
„Og þér trúið því ekki?“
spurði Graham.
„Ég trúi því, að franska þjóð-
in og brezka þjóðin berjist með
þetta í. huga, en er þar með
allt sagt? Mér dettur Briey í
hug, og ég efast um það Þessi
sömu blöð sögðu líka einu
sinni, að Þjóðverjar tækju
ekki neitt málmgrýti úr Briey-
námunum —■ og að allt væri í
bezta lagi. Ég særðist í síðasta
stríði og bíð þess aldrei bæt-
ur. Ég þarf ekki að berjast í
þessu stríði. En ég hugsa því
fleira“.
Konan hans rak upp kulda-
hlátur. „Já, það kemur annað
hljóð í strokkinn hjá honum,
þegar hann kemur aftur heim
til Frakklands. Hann talar
eins og kjáni og þið skuluð
ekki taka neitt mark á honum,
herrar mínir. Hann er góður
Frakki. Hann fékk heiðurs-
krossinn fyrir hreysti og hug-
rekki“.
Hann bandaði með hendinni.
„Já, dálitla silfurplötu utan á
brjóstið til að hylja stálflísina
innan í því. Ég held að bezt
væri að kvenfólkið berðist í
þessum styrjöldum. f*að er
miklu herskáara og þjóðernis-
sinnaðra en karlmennirnir“.
„Og hvað segið þér, Kuv-
elti?“ sagði Graham.
„Ég? Ó, hafiö mig afsakað-
an“. Kuvelti varð vandræða-
legur. „Þér vitið að ég er hlut-
laus. Ég veit ekki neitt, hef
eiginlega ekki neina skoðun“.
Hann baðaði út höndunum. Ég
sel bara tókbak. Það er utan-
ríkisverzlun, og það er nóg fyr-
ir mig“.
Frakkinn leit snögglega upp.
„Tóbak? Jæja. Ég hef haft
töluverð afskipti af tóbaks-
verzlun. Fyrir hvaða fyrirtæki
starfið^þér?"
„Pazar í Istanbul“.
„Pazar?“ Mathis hleypti
brúnum og virtist verða undr-
andi. „Ég held ekki að . . .“
En Kuvelti greip fram í fyr-
ir hor.um. „Sjáið þarna. Þetta
hlýtur að vera Grikklands-
strönd“.
Þau litu öll þangað, sem
hann benti. Og vitanlega var
þetta Grikkland. Það leit út
eins og dálítið ský fyrir ofan
gullrönd eyjarinnar Makronisi.
Skipið klauf öldurnar og hreyf-
ingar þess voru hægar og ör-
uggar.
„Þetta er fagur dagur, dá-
samlegur dagur“, sagði Kuv-
elti. Hann dró andann djúpt
og stundi ánægjulega. Ég
hlakka mjög mikið til að koma
til Aþenu. Við komum til Pyræ-
us um klukkan tvö“.
„Ætlið þér og kona yðar að
fara í land?“ spurði Graham,
og sneri sér að Mathis.
„Nei, ég hugsa ekki. Við
stöndum of stutt við“. Hann
bretti upp jakkakraga sinn.
„Já, þetta er fagur dagur, ég
er samþykkur því, en mér
finnst hann heldur kaldur“.
„Ef þú stæðir ekki svona og
talaðir og talaðir, þá myndi þér
ekki verða svona kalt“, sagði
konan hans. „Þú ert ekki með
neinn trefil“.
„Jæja, jæja“, sagði hann
gremjulega. „Við skulum þá
koma okkur niður. Fyrirgefið
herrar mínir“.
„Ég held ég fari líka niður“,
sagði Kuvelti. „Ætlið þér að
koma líka? mr. Graham?“
„Ég ætla að standa hérna dá-
litla stund enn“. Hann mundi
fá meira en nóg af Kuvelti
seinni hluta dagsiris.
„Jæja, við sjáumst um klukk
an tvö“
„Já“.
Þegar þau voru farin leit
hann á klukkuna og sá að hún
var að verða hálf tólf. Hann
ákvað að ganga tíu smrium
fram og aftur um bátaþilfarið
áður en hann færi niður og
fengi sér eitthvað að drekka.
Honum fannst, þegar hann fór
að ganga, að honum liði miklu
betur eftir næturhvíldina. Það
var að minnsta kosti víst, að
hann kenndi ekki til í hend-
inni, og hann fann, að hann
gat beygt fingurna dáhtið, án
þess að kenna sársauka. Enn
betra var þó hitt, að hann hafði
■osnað við þá tilfinningu, sem
hann hafði haft daginn áður,
að hann væri undir einhvers
konar martröð. Nú var hann
sftur orðinn bjartsýnn, fannst
sllt leika í lyndi. Honum fannst
gærdagurinn langt í burtu. Að
vísu minntu umbúðirnar á
hendinni hann á viðburði dags-
ins, en nú fannst honum þetta
ekki neitt. Gærdagurirm hafði
fært honum furðulega reynslu.
Nú var aðeins svolítil skráma
á handarbaki hans og hún
myndi hverfa á fáum dögum.
Og nú var hann á leiðinni heim
til sín, til starfs síns cg við-
fangsefna. Hann minntist Jos-
ette og hrósaði happi yfir því,
að hann hefði haft stjórn á
sjálfum sér um kvöldið og ekki
gert neina vitleysu. Hann gat
varla skilið það núna, að hann
skyldi hafa liaft nokkra löng-
un til að kyssa hana. Það var
meira en ótrúlegt. Annars var
það ef til vill skýringin, að
hann hafði verið ákaflega
þreyttur bæði á sál og líkama
og fundist hann þurfa að upp-
lifa ævintýri. Hún var áreið-
lega ákaflega blóðheit kona.
Hún hafði boðið siálfa sig fram,
að vísu nokkuð opinskátt, en
þó . . .
Leslð
AlþýðublaSlð!
I