Alþýðublaðið - 28.03.1950, Blaðsíða 4

I
ALÞYÐUBLAÐiÐ
Þriðjudagur 28. mavz 1950
Útgefandi: Alþýðuflokkurinn.
Ritstjóri: Stefán Pjetursson.
Fréttastjóri: Benetlikt Gröndal.
Þingfréttir: Helgi Sæmundsson.
Ritstjórnarsímar: 4901, 4902.
Æuglýsingar: Emilía Möller.
Auglýsingasími: 4906.
Afgreiðslusími: 4900.
Aðsetur: Alþýðuhúsið.
Alþýðuprentsmiðjan h.f.
Vöm lýðræðisins
EITT er það blað, sem ætti
að sjá sóma sinn í því, að fara
sem fæstum orðum um fang-
eisisdómana út af árásinni á
alþingishúsið 30. marz í fyrra-
vetur. Það blað er Þjóðviljinn;
því að jafnvel þótt aðstand-
endur hans sleppi við alla á-
byrgð á þeirri skrílsaðför
kommúnista að æðstu stofnun
íslenzku þjóðarinnar, eiga
engir meiri sök á henni en
þeir.
Dag eftir dag æstu þeir á
blygðunarlausan hátt í Þjóð-
viljanum til ofbeldis í því
skyni að hindra, að alþingi
gæti samþykkt Atlantshafs-
sáttmálann. „Til atlögu“, hróp
aði Þjóðviljinn þegar viku
fyrir hinn örlagaríka dag; og
hann bætti við: „Á alþingi ís-
lendinga sitja þrjátíu leppar,
sem eru svo grunnhyggnir, að
halda, að örlög íslands verði
ákveðin með einfaldri handa-
uppréttirigu“. Nei, þar átti nu
annað að ráða úrslitum þann
dag, en einföld handaupprétt-
ing! Tveimur dögum. síðar
boðaði Þjóðviljinn, að þúsund-
ir Reykvíkinga myndu koma
á vettvang, er Atlantshafs-
sáttmálinn yrði lagður fyrir
alþingi, „til að hindra að hann
verði gerður af þingmönnum11.
Og daginn fyrir skrílsárásina
hótaði Þjóðviljinn því, að
kröfur kommúnista skyldu
„berast gegnum þykka veggi
alþingishússins11. Hvað með
slíkri hótun var meint, fengu
menn að sjá daginn eftir, er
stórelfissteinar flugu í gegn-
um gluggarú-ður þinghússins
og ógnuðu lífi og limum þing-
manna. Það var ekki þeim að
þakka, sem til þessarar árásar
K'stu eða steinunum köstuðu,
að ekki hlutust stórkostleg
meiðsl eða manndráp af. Þjóð-
viljinn ætti því að hafa hægt
t:m sig í sambandi við þa
dóma, sem nú hafa verið
kveðnir upp yfir þessu athæfi.
*
En því fer vitanlega víðs
fjarri, að hann hafi sómatil-
finningu til þess. Þvert á móti
repir hann nú, að fangelsis-
dómarnir, sem fórnarlömb hans
verða að þola, séu „nýfasismi“,
og það sé „ekki nein tilviljun,
að þeir eru birtir rétt eftir að
framkyæmd hefur verið stór-
vægilegasta árás á kjör ís-
lenzkrar alþýðu, sem gerð hef-
ur verið“. Með slíkum og því-
líkum upphrópunum og útúr-
dúrum er verið að reyna að
aiaga athygli manna frá sök
h nna dómfelldu _og setja hana
í eitthvert samband við bar-
áítu alþýðunnar fyrir mann-
sæmandi kjörum. En auðvitað
eru þessi ummæli Þjóðviljans
um dómana ekkert annað en
rugl. Skrílsárás kommúnista á
alþingishúsið 30. marz í fyrra
vetur átti ekkert skylt við
neina stéttarbaráttu alþýðunn-
ar. Hún var tiltæki Kommún-
istaflokksins eins, sem með
henni huggðist þjóna stórveld-
ishagsmunum Rússlands, en
ekki stéttarhagsmunum ís-
lenzkrar alþýðu; og í því skyni
skirrðist hann þess ekki, að
Láta Þjóðviljann æsa upp til
þess ofbeldis við alþingi, sem
nokkrir hinna óbreyttu liðs-
manna flokksins verða nú að
súpa seyðið af.
Þeir fangelsisdómar, sem nú
hafa verið kveðnir upp yfir at-
hæfi þeirra, standa vitanlega
heldur ekki í neinu sambandi
við nýleg stjórnarskipti í land
inu eða þá stefnu, sem nú hef-
ur verið tekin með gengis-
lækkun krónunnar. Rannsókn
málsins var fyrirskipuð strax
eftir árásina á alþingishúsið í
ívrra og mál höfðað gegn hin-
um seku fyrir mörgum mán-
uðum. Það er því algerlega
þýðingarlaust fyrir Þjóðvilj-
ann að ætla sér að gera svo
mikið sem tilraun til að sníkja
sér samúð alþýðunnar í þessu
máli. Hún átti engan hlut að
skrílsárás kommúnista á al-
þingishúsið, — hafði þvert á
móti skömm á henni, eins og
í öllu ofbeldi.
Þjóðviljinn segir, að fang-
tuttugu ára fangelsisvistar, ef
ekki til dauða, í fyrirmyndar-
ríkjum kommýnista austan við
járntjald, þó að engu ofbeldi
hafi verið til að dreifa af
þeirra hálfu, og sök þeirra hafi
yfirleitt ekki verið önnur en
sú, að vera á öðru máli en
þeir, sem völdin höfðu?
Á meðan Þjóðviljinn hefur
ekkert við slíka dóma í ríkj-
um kommúnista að athuga,
ætti hann að spara sér öll
stóryrði um þá dóma, sem nú
hafa verið kveðnir upp hér yf-
ir þeim, sem uppví.sir urðu að
hlutdeild í árásinni á alþing-
ishúsið 30. marz; enda mega
þeir vissulega hrósa happi yfir
því, að það er í réttarríki
vestan járntjalds, sem þeir hafa
orðið að svara til saka fyrir
verknað sinn, en ekki í ein-
ræðisríki, eins og því, sem alls
staðar er stofnað þar, sem
kommúnistar komast til valda.
Hitt er svo annað mál, að
fangelsisdómarnir yfir árásar-
mönnunum frá 30. marz í
fyrra eru alvarleg vísbending
til kommúnista um það, að lýð-
ræðið hér á landi muni fram-
vegis verja hendur sínar, ef
á það er ráðizt. Og það er
Dómarnir. — Umræðuefni. — Hættulegur lyga-
áróður.1 — Verkalýðurimi. lífsbarátta hans og
aðförin að alþingishúsinu. — Dálítið, sem rílds-
stjórnin hefur gleymt.
BÆJARBÚAR RÆÐA NÚ I sem ég vil gera að umtalsefni í
mjög dómana y.fir ofbeldismönn þessu sambandi. Blað kommún-
ista reynir á sunnudaginn að
koma því inn hjá verkamönn-
um og alþýðu, að hinir dæmdu
elsisdómarnir yfir fórnarlömb- ekki seinna vænna, að sýna
um hans séu ,,þungir“. En kommúnistum það. Aðför
hvaða dóma heldur hann, að þeirra að alþingi fyrir ári síð-
þeir menn myndu fá, sem réð- an var alveg nægilega alvar-
ust með grjótkasti á höll æðsta legs eðlis til þess, að tekið
ráðs Sovétríkjanna austur í væri einu sinni í taumana eins
Moskvu í því skyni að „hindra“ og gert hefur verið með þeim
það í því að gera vinátíu- og dómum, sem nú hafa verið
varnarsáttmála við aðrar upp kveðnir. Lýðræðið v e r ð-
þjóðir? Og hvenær hefur u r að verja sig gegn slíkum
Þjóðviljinn fundið ástæðu íil árásum; annars er það fyrr en
þess, að kvarta fyrir höndsíðar dæmt til þess að lúta í
þeirra mörgu manna, sem lægra haldi fyrir öflum ofbeld-
dæmdir hafa verið til tíu eða isins og einræðisins.
unum við alþingishúsið og blöð
in hafa gert þá nokkuð að um-
talsefni. Ýmsir halda því fram
að sumir þessara manna hafi \ óróaseggir og árásarmenn séu í
ekki vitað hvað þeir voru að
gera, en það er að mínu viti
engin afsökun fyrir framferði
þeirra og enginn, sem á annað
borð fordæmir framkomu þeirra
30. marz, getur tekið það gilt
sem afsökun fyrir'þá.
FLESTIR ÞESSAF.A MAS'NA
vissu mjög vel hvað þeir voru
að.gera og hvert þeir ætluðu að
stefna. Atburðirnir við alþing-
ishúsið voru engin tilviijun og'
ekki heldur ösjálfkrafa upp-
hlaup mannfjölda. Þarna voru
útreikningar með í áætlunum
og ákveðið markrtiið, sem að
var stefnt. Með dómi sínurn hafa
handhafar Taganna viljað skapa
fordæmi, sýna mönnum það, að
á þeim hvílir ábyrgð og að ís-
lenzka lýðveldið mun ekki þola
einum né neinum slíka uppi-
vöðslu og þarna átti sér stað.
EN ÞAÐ ER sérstaklega eitt;

Grjótkasl úr glerhúsi
ÞJÓÐVILJINN er öðru hvoru
að fræða lesendur sína á því,
að Marshallaðstoðin hafi þær
afleiðingar fyrir íslendinga,
að erlend fiskiskip stundi veið
ar á miðunum hér við land, en
af því leiði aftur á móti, að
sala á fiski veiddum og verk-
uðum af Islendingum torveld
ist á markaði hlutaðeigandi
þjóða. Þetta er heimskulegur
málflutningur, sem missir ger
samlega marks. Þessi sarn-
keppni hlaut að koma til sog
unnar strax eftir stríðið. Þeg
ar hildarleiknum lauk, gaf að
skilja, að fiskifloti fyrrver-
andi samkeppnisþjóða okkar
á sviði sjávarútvegsins hæfi
aftur fyrri störf. Það er því
ekki rétt hjá Þjóðviljanum.
að megináherzlan fyrir harðn
andi samkeppni um íslenzku
fiskimiðin annars vegar og
fisksölumarkaðinn erlendis
hins vegar sé nýbyggingar
skipa. Hún er fyrst og fremst
sú, að gömlu fiskiskipin, sem
notuð voru í hernaðaiþágu á
ófriðarárunum, eru nú aftur
komin til r^gunnar.
ÞESS VAR AÐ VÆNTA, að
fiskveiðiþjóðir að fornu og
nýju hæfust handa lim þenn-
an atvinnuveg eftir stríðið.
Sú ráðstöfun er ekki tekin af
fiandskap í garð íslendinga,
þó að hún kunni að reynast ör
lagarík fyrir okkur. Það mun
heldur ekki vera af óvináttu
við íslendinga, að þjóð eins
og Rússar reynir nú að koma
sér upp fiskiflota, er stunclar
veiðar hér í norðurhöfum. Það
er skiljanleg viðleitni, En
Þjóðviljinn lætur aldrei bess
arar staðreyndar getið. Þó er
vitað, að Rússar hafa verið
ærið fyrirferðarmiklir á síld
armiðunum fyrir Norðurlandi
undanfarin sumur. Nú er auk
þess vitað, að þeir eru byrj-
aðir að gera út togara til fisk
veiða hér við land að vetri til.
En Þjóðviljinn hefur varið
yfirgang Rússa við íslenzka
sjómenn og aldrei minnzt á
það einu orði, að okkur væri
bagi að fiskveiðum þeirra. Þó
liggur það fyrir, að Rússar,
einir allra fyrrverandi við-
skiptaþjóða okkar, neita að
kaupa íslenzkar sjávarafurð •
ir. Það er því engum blöðum
um það að fletta, að komrn-
únistar álíta síður en svo
sama, hvaðan hin erlendu
fiskiskip koma.
ÞJÓÐVILINN ætti annars að
fara varlega í það að fullyrða.
að aðild Islands að efnahags-
samvinnu Norðurálfuþjóð-
anna á grundvelli Marshaliá-
ætlunarinnar sé landráð með
tilliti til sjávarútvegs okkar.
Sjálfir liggja kommúnistar
sem sé undir þeirri þungu á-
kæru, að hafa lagt Rússum
til hérlenda menn, er kenni
þeim aflabrögð og leiðbeini
þeim við veiðar á íslandsmið
r
um. Þeir sem í slíku glerhúsi
búa, ættu sannarlega ekki að
kasta grjóti.
SATT AÐ SEGJA er varhuga-
vert að gera fiskveiðar á ís-
landsmiðum að pólitísku bar
áttumáli. Við getum ekki !;om
ið í veg fyrir það, að aðrar
þjóðir geri út skip til fiskveiða
í norðurhöfum, heldur verð-
um við að horfast í augu við
þessa staðreynd. En hins veg
ar ættum við að geta efnt til
samninga við aðrar þjóðir uin
að stækka landhelgina og
friða sérstök fiskimið hér viö
land. Raunhæfar aðgerðir í
þá átt væru vissulega far-
sælli vinnubrögð en tilgangs
lausar og ómerkilegar deilur
um það, hvers vegna aðrar
þjóðir geri út skip á fiskveið-
ar á hafinu umhverfis Island
og blanda þeim inn í fcaráttu
stjórnmálanna á þann hátt,
sem raun er á um Þjóðvilj-
ann. --
IÞROTTANAMSKEIÐ
sama hópi og sá mikli fjöldi
verkamanna, sem nú verður að
búa við léleg kjör meðal ann-
ars af völdum gengisskerðingar-
innar.
HÉR ER hættulsgur Iygaá-
róður á ferðinni. Alþýða manna
á enga samleið og engra hags--
muna að gæta með hinum
dæmdu. Það voru ekki samtök
verkalýðsins, sem stóðu að ó-
eirðunum. Þau, og yfirgnæfandi
meirihluti allrar alþýðu, for-
dæmdu aðförina að alþingishús
inu. Það er alveg víst, að í ó-
eirðaliðinu var miklu meira af
mönnum, sem ekki standa á
neinn hátt í tengslum við al-
þýðusamtökin heldur en menn
.úr þeim.
ÍSLENZK ALÞÝÐA á enga
samleið með upplvöðslulýð,
sem ataftalþingishúsið auri, brýt
ur rúður þess, grýtir alþingis-
menn og ræðst að þeim á göt-
um. Alþýðan berst sinni bar-
áttu fyrir bættum kjörum sín-
um og betra þjóðfélagi með allt
öðrum aðferðum. Það eru ein-
mitt aðfarir eins og áttu sér
stað við alþingishúsið, sem oft
hafa og oft munu reynast sam
tökum alþýðunnar hættulegar
og seinka því að þau geti náð
góðum árangri með baráttu
sinni. Það eru einmitt síikar að-
farir, sem reynt er að túlka sem
baráttu alþýðunnar, sem vekja
grimman fasisma er síðan ræost
að samtökunum í skjóli hins
kommúnistíska öskurs.
RÍKISSTJÓRNIN HEFUR nú
látið það boð út ganga, að hún
muni veita aukna styrki til stuðn
ings námsmönnum, sem eiga
um sárt að binda vegna gengis
lækkunarinnar. Það er gott að
opinberar umræður, sem hafa
orðið um þetta mál, hafa nú
. . leitt til þessarar ákvörðunar.
Axel Andresson, sendik. ISI, En hér er ekki nóg að gert_
helt handknattleiks og knatt- Ríkisstjórnin ákveður að stvrkja
spymunamskeið i Reykholts- aðeins þá með aukastyrk) sem
skola í januarmanuði. Nem-
endur voru alls 102. Axel hélt
námskeið í Núpsskóla í febrú-
ar. Nemendur 70. ÍSÍ hafa bor
Lð kennsluskýrslur frá héraðs
kennara ÚÍA., Bóasi Emils-
syni, fyrir árið 1949. Alls hélt
hann fjögur námskeið í glímu
handknattleik og frjálsum í-
bróttum. Nemendur voru alls
233. Auk þess vann Bóas við í-
bróttavellagerð og féþagskeim-
ili á sambandssvæði UÍA á
þessu tímabili.
Rúnar Guðmundsson hefur
nýlega lokið glímunámsskeiði í
Hólaskóla. Þátttakendur voru
alls 24.
Þessi félög hafa fengið stað-
festa íþróttabúninga: Umf.
Baldur í Flóa, Árnessýslu, Umf.
Holtshrepps, Skagafirði, og í-
þróttafélagið Þór, Akureyri.
BÚNINGAR
njóta styrkja frá menntamála-
ráði. Vitanlega eiga þeir að fá
aukastyrk, en auk þeirra eru
ungir menn, sem nú stunda sér-
fræði nám erlendis, til dæmis í
verklegum efnum, en sjá ekki
fram á annað en að þeir verði
að hætta vegna krónuskerðing-
arinnar. Þeir eiga vitanlega
rétt á einhverjum stuðningi. Ég
vænti þess að ríkisstjórnin taki
þetta til endurnýjaðrar yfirvog-
unar.
HITT ER SVO allt annað mál,
að meðan þeir geysilegu erfið-
leikar eru í gjaldeyrismálunum,
sem nú er raunin á, þá höfum
við ekki ráð á að hafa mikinn
fjölda ungra manna eriendis og
veita þeim gjaldeyri, en alls
munu nú vera erlendis á gjald-
eyrisframfæri um 700 manna.
Og við getum það því síður, þeg
ar þess er gætt ,að okkur vant-
Framhald á 7. síðu.