Alþýðublaðið - 05.07.1950, Blaðsíða 5

Miðvikudagur 5. júlí 1950.
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
5
UM LANGT SKEIÐ hefur
borgarstyrjaldarhættan vofað
yfir í Kóreu, og óhætt mun að
fullyrða, að blásið hafi verið
að þeim glóðum, sem nú eru
orðnar að báli, svo að segja án
afláts síðast liðin fimmtíu ár,
e.ða frá því er Japanir gáfust
upp í lo*k síðari heimsstyrjald-
ar. Um fjörutíu ára skeið höfðu
Japanir kúgað þjóðina og und-
irokað; tugþúsundir manna
höfðu flúið land og síðan unn-
ið í útlegð sinni af öllum mætti
að endurheimt frelsis og sjálf-
stæðis til handa ættjörð sinni.
TTelsishreyfingunni óx þróttur
með þjóðinni siálfri, og liðs-
menn hennar únnu Japönum
allt það ógagn, sem þeir máttu;
en þeir komu fram hefndum
með hópfangelsunum og múg-
morðum.
Síðan komst á „friður“ í
heiminum, og þá gerðu Kóreu-
búar sér vonir um, að sigurveg-
ararnir veittu þeim sjálfstæði
og-fullt frelsi, samkvæmt marg-
endurteknum loforðum. Kóreu-
búar gátu meðal annars vitnað
í yfirlýsingu Kairo-ráðstefnu
þeirra Roosevelts, Churchills
og Chiang Kai Shek, sem birt
var 1. desember 1943, en þar
var Kóreu beinlínis getið í á-
lyktunarorðum, varðandi styrj-
aldarmarkmið Bandamanna á
Kyrrahafi: „Stórveldin þrjú,
eru minnug þeirrar kúgunar,
sem íbúar Kóreu hafa orðið að
þola, og hafa því fastráðið að
veita þeim aftur sjálfstæði sitt,
þegar tími er til þess kominn að
þeirra dómi.“
Rússneski herinn kom fyrst
til Kóreu. Samkvæmt sam-
komulagi milli Bandamahna
hernam hann skagann norðan
38. breiddargráðu, en banda-
xíski herinn gekk á land í Suð-
ur-Kóreu rnánuði síðar. Þeir
héldu inn í höfuðhorgina
Seoul, gengu inn um hin sömu
borgarhlið og sendimenn Kína-
keisara fyrr á öldum, sem átti
það til að krefjast hlýðni og
hollustu af konungum Kóreu
og jafnvel skatta. Borgarbúar
iögnðu Bandaríkjamönnum á-
kaft og töldu, að koma þeirra
boðaði frelsi þjóðarinnar og
endurheimt sjálfstæðisins.
Raunin varð önnur, og orsök
þess er fyrst og fremst sú, að
Kórea varð, áður en langt um
Jeið, eitthvert mikilsverðasta
átakasvæðið í kalda stríðinu.
Að vísu var sú ákvörðun tekin
á Moskvuráðstefnunni í desem-
ber 1945, að gera Kóreu sjálf-
stætt og fullvalda ríki, en mjög
eru deildar skoðanir varðandi
framkvæmdina. Nefnd, skipuð
Rússum og Bandaríkjamönn-
um var sett á laggirnar, en sam-
vinna innan hennar varð engin.
Rússar vildu aðeins viðurkenna
.stjórnarhæfni vinstri flokk-
anna í Kóreu — nánar tiltekið
hommúnistana, en Bandaríkja-
menn vildu stofna til mjög víð-
tækrar lýðræðislegrar flokka-
samvinnu um stjórriina.
Næsti leikur Rússar var, að
þeir báru fram tillögu um að
bæði þeir og Bandarikjamenn
flyttu heri sína á brott úr Kó-
reu, en Bandaríkjamenn báru
þá tillögu undir ráð sameinuðu
þjóðanna og bentu á í því sam-
bandi, að komúnistar í Norður-
Kóreu hefðu yfir fjölmennum
og vel vígbúnum her að ráða.
Sameinuðu þjóðirnar sendu þá
alþjóðlega eftirlitsnefnd til Kó-
reu, en raunhæfur árangur
þeirrar sendiferðar varð sá
helztur, að Rússar mótmæltu
henni kröftuglega og neituðu
nefndinni skilyrðislaust um
leyfi til ferða um Norður-Kó-
reu. Árið 1948 efndu Banda-
Stríð i Kóreu
ríkjamenn til frjálsra kosninga
í Suður-Kóreu, sem fram fóru
undir eftirliti sameinuðu þjóð-
anna, en komúnistar studdu
framkvæmd þeirra með hermd-
arverkum og skemmdarstarfi
eins og þeirra er von og vísa.
Kosningaúrslitin reyndust ótví-
ræð og hægri flokkum þeirra
Syngman Rhees og Kim Sung
Soos óvæntur og glæsilegur
sigur. Nokkrum mánuðum síð-
ar kaus þjóðþingið Syngman
Rhee-forsetá lýðveldisins. Hann
er 78 ári að aldri og myndaði
útlagastjórn Kóreumanna þeg-
ar árið 1919.
Stjórnmálalegar athafnir
Bandaríkjamanna í Suður-Kó-
reu hafa sætt mikilli gagnrýni,
einnig í Bandaríkjunum. Stór-
blaðið „New York Times“ tel-
ur þá eiga bróðurpartinn af
sökinni. Þeim hafi tekizt ó-
höndulega til þegar í byrjun,
þegar frelsisfagnaðuxinn stóð
sem hæst, og „hetjan frá Okin-
awa“, John H. Rodge hershöfð
ingi, komst svo óheppilega að
orði um Kóreubúa, að þeir
væru af sömu kattaættinni og
Japanir. Rodge v.ar dugandi
hershöfðingi en seinheppinn
stjórnmálamaður og illa fall-
inn til friðsamlegra skipulags-
rtarfa, þar. eð hann áleit það
hlutverk sitt fyrst og fremst að
stuðla að friði og reglu á her-
ámssvæði sínu, lét hann Japani
gegna áfram ýmsum mikils-
verðum embættum, sem að
sjálfsögðu var frekleg móðgun
við Kóreubúa. Þó keyrði fyrst
um þverbak, þegar hann valdi
sér ráðgjafa úr hópi þeirra,
cem haft höfðu nána samvinnu
við Japani á styrjaldarárunum:
gerði hann það fyrir þá sök, að
hann vissi þá öllum hnútum
kunnuga, en tók ekki með í
reikriinginn hvers vegna og
hvernig þeir höfðu öðlazt þekk-
inguna. Sá, er tók við hernáms-
stjórn af honum, Ancher Lerch
hershöfðingi, bakaði sér óvin-
sældir þjóðárinnar með því að
þrjóskast gegn vilja hennar
varðandi jarðeignaskipti, og
vildu landsmenn að komið 'yrði
á sama skipulagi og .Banda-
ríkjamenn áttu frumkvæði að í
Japan eftir styrjaldarlokin, og
er þetta enn eitt dæmi um víxl
spor Bandaríkjamanna í Kó-
reumálunum, sem bandarísk
stórblöð viðurkenna og ávíta.
Þegar bandarískir ráðgjafar
Larch mæltu með skiptingu
jarðeigna, svaraði hann því til,
að slíkt skipulag væri komm-
únismi, ,,og ég líð ekki neinn
kommúnisma!“
Bandaríkjamenn sáu samt
von bráðar að sér, en það er
heldur engan veginn auðleyst
þraut að koma lýðræði á með
þjóð, sem að vísu á sér alda-
gamla menningu og sögu, en
hefur um langt skeið búið við
kúgun og kyrrstöðu, og því
dfegizt aftur úr. Sem lítið
rtæmi um þá örðugleika, sem
Bandaríkjamenri hafa átt við að
stríða í því starfi, má geta þess,
að 200 flokkar höfðu menn í
framboði tii þings við kosning-
arnar 1948.
Þrátt fyrir það, sem að fram-
an er sagt, mun óhætt að íull-
yrða, að Bandaríkjamenn hafi
gert virðingarverða tilraun til
að koma á lýðræði í Suður-
Kóreu. Blöð Suður-Kóreu-
m'anna eru og frjáls að því að
gagnrýna starf Bandaríkja-
manna, og notfæra sér það
frjálsræði svikalaust! Hins veg-
ar er að sjálfsögðu öll gagnrýni
bönnuð þeim blöðum, sem út
koma á rússneska hernáms-
svæðinu. í septembermánuði
1948 var Iýst þar yfir stofnun
iýðveldis á Kóreu, og hetjan úr
bardögunum við Japani, Kim
Ilsung, þá 38 ára að aldri, skip-
aður formaður æðsta ráðs þess.
Hann hafði stofnað skæruliða-
flokk í Mansjúríu árið 1932,
eða þegar hann var 19 ára að
aldri. Fjórum árum síðar var
hann orðinn foringi 4000
skæruliða, sem ruddust inn í
Norður-Kóreu, felldu nokkur
hundruð. Japani og héldu borg
einni hæfilega lengi á valdi
sínu til þess að geta dregið fána
hins sjálfstæða Kóreuríkis við
hún á ráðhúsi borgarinnar.
Forseti þessa kommúnistaríkis
nefnist Kim Du-Bong og hefur
barizt gegn kúgun Japana í 40
ár, en hann er 61 árs að aldri.
Á árunum frá 1940—45 dvald-
ist hann með kínversku komm-
únistunum í Genan og hafði þá
forustuna í sjálfstæðisbaráttu
útlægra . Kóreubúa; einnig
hafði hann umsjón með póli-
tísku trúboði Kóreubúa, sem
teknir höfðu verið til fanga.
Pak Heun-yong fer með emb-
netti ■ utanríkismálaráðherra;
hann er 51 árs að aldri; dvald-
ist um þriggja ára skeið í
Moskvu, áður en hann var
sendur til Kóreu á laun, og
gerðist þá foringi mótstöðu-
hreyfingarinnar.
" í desembeniiánuði lt>48 lýsti
rovétstjórnin því yfir, að ner-
námslið þeirra allt hefði verið
iiallað heim úr Norður-Kóreu,
og í júnímánuði í sumar sem
ieið hélt bandaríska hernáms-
!iðið á brott úr Suður-Kóreu,
m eftir varð þar aðeins 500
manna lið sérfræðinga og ráðu-
nauta.
I septembermánuði 1949
birtist álitsgerð Kóreunefndar
íameinuðu þjóðanna. Er þar
talið, að líkurnar fvrir samein-
ingu Suður- og Norður-Kóreu
fári stöðugt minnkandi, og að
i'.ættan á grimmilcgri borgara-
styrjöld á skaganum aukist að
rama skapi. líefur sá spádóm-
ur rætzt helzt til skiótt Kvað
nefndin báðar hernámsstjórn-
irnár eiga' sök á þessu öng-
bveiti, og að ýmsar hernaðar-
legar aðgerðir báoum megin
við 38. breiddargráðuna, sem
skapar landamæri Suður- og
Norður-Kóreu, fælu í sér gagn
kvæma Ögrun, sem orsakað
gæti bein vopnaviðskipti þá og
þegar. Þá telur nefndin og, að
bann sovétstjórnarinnar við
starfsemi hennar hafi æst for-
sprakka þjóðveldisins á Norð-
ur-Kóreu til hernaðaráróðurs
og komið í veg fyrir að nefndin
gæti mælt þá máli varðandi
friðsamlegri lausn ágreinings-
atriða.
Skipting landsins var og ör-
lagarík í sjálfu sér. Tveir
briðju hlutar landsmanna búa
á Suður-Kóreu. Þar er einnig
hrísgrjónaræktin mest, en það
cr mikilsverðasta framleiðslu-
varan. Hins vegar er iðnaður-
inn mestur á Norður-Kóreu.
Þar eru héruð auðug af nám-
um og mikil raforkuver. (Fjór-
um dögum eftir að kosninga-
úrslitin í S.-Kóreu voru gerð
kunn, rufu Norður-Kóreubúar
rafleiðslurnar, sem fluttu Suð-
ur-Kóreu-mönnum helming
þeirrar raforku,, sem þar var
notuð.) A Norður-Kóreu eru og
áburðarverksmiðjur, sem fram-
ieiddu áburð á akrana í Suður-
Kóreu. Hins vegar hefur Suður
Kórea orðið Marshallhjálpar-
innar aðnjótandi, og einnig
tekið á móti nokkrum vopna-
sendingum, samkvæmt ákvæð-
um varnarsáttmálans. Truman
forseta fórust þannig crð um
þetta í ræðu, sem hann hélt
fyrir skömmu, eftir að Atlants-
hafsbandalágið var stofnað:
. Hinu nýja lýðveldi á Kóreu
skaga, sem stofnað var eftir að
þar höfðu fram farið frjálsar
kosningar undir eftirliti sam-
einuðu þjóðanna, er ógnað af
veldi kommúnista á norður
hluta skagans. í samráði við
Bandaríkjastjórn og með að-
stoð hennar hefur stjórn lýð-
veldisins komið sér upp fá-
mennum her, til öryggis bæði
á innlendum vettvangi og gegn
hugsanlegum utan að komandi
árásum. Stjórn lýðveldisins
hefur farið þess á leit við
Bandaríkjastjórn, að hun léti
þessum fámenna herstyrk í té
nauðsvnlegustu vopn til Iand-
varna og til strandvarna.“
Nákvæmar upplýsingar um
berstyrk Kóreuríkjanna hvers
um sig eru ekki fyrir hendi.
„Manchester Guardian“ álítur
sjálfan. herinn á N.-Kóreu ekki
fámennari en 80 000, og þess
utan hafi þjóðveldið á að skipa
50 000 manna vopnuðu lög-
regluliði. Þessar tölur eru þó
miðaðar við það, sem var áður
en undirbúningurinn að bein-
um hernaðaraðgerðum hófst.
Um sama leyti var lýðveldi
Suður-Kóreu talið hafa 60 000
manna her. undir vopnum. í
símskeytum fréttaritara frá
vígstöðvunum er talið, að her
Norður-Kóreu sé nú 95—100
þúsund manns fjölmennari en
her SuðurKóreumanna.
Um aldaraðir hefur Kóreu-
mönnum reynzt það dýrí
spaug, hvernig þeir eru í sveit
settir. Mongóiar, Mansjúríu-
menn og Japanir hafa ætt yfir
landið og haldið þjóðinni í á-
nauð um aldalöng tímabil.
Þegar síðari heimsstyrjöldinni
lauk, vöknuðu vonir með þjóð-
inni um frelsi og sjálfstæði, en
kalda stríðið gerði þær vonir
að engu. Og nú hefur hin ó-
eðlilega skipting landsiys um
38. breiddargráðu orsakað
borgarastyrjöld, sem komúnist-
íska þjóðveldið átti urptök að,
-— þjóðveldið, sem áreiðanlega
hefúr ekki brugðizt sovét-
stjórninni í undirskriftaher-
ferðinni. varðandi friðarávarpíð
fræga. — ------
(Social-Demokraten).