Alþýðublaðið - 10.10.1950, Qupperneq 3

In-iðjudagur 10. október 1950
ALÞÝÐUBLAÐIÖ
í pAfl ER þriSjuclagurinn 10-
október. Fæddur Friðþjófur
Naiísen árið 1861.

Sólaruppr.ás í Reykjavík er
kl. 8,04, sól hæst á lofti kl. 13,
15, sólarlag kl. 18,27, árdegis-
háflaeður kl. 5,20, síðdegishá-
flæður kl. 17,40.
Næturvarzla: Reykjavíkur
apótek, sími 1760.
Flugferðir
FLUGFÉLAG ÍSLANDS: inn-
anlandsflug: Ráðgert er að
fljúga í dag til Akureyrar,
Vestmannaeyja, Blönduóss og
Sauðárkróks, á morgun t’l Ak
ureyrar, Vestmannaevja, ísa-
fjarðar og Hólmavíkur.
PAA: í Keflavík á fimmtudög-
um frá New York og Gandcr
til Óslo, Stokkhólms og Hels
ingfors; á föstudögum. frá
Helsingfors, Stokkhólms og
Ósló til Gander og New York.
Skipafréttir
Hekla fór frá Reykjavík í
gærkvöldi vestur um land til
Akurevrar. Esja er í jRaykjavík
og á að fara þaðan á morgun
austur um land til Siglufjarðar.
Herðubreið er á Austfjörðum á
suðurleið. Skjaldbreið er í
Reykjavík og á að fara þaðan á
morgun til Skagafjarðar- og
Eyjafjarðarhafna. Þyrill var í
Þorlákshöfn í gær. Ármann á að
fara frá Reykjavík síðdegis í
öag til Vestmannaeyja.
Katla hefur væntanlega farið
frá Iviza í gærkvöldi.
Brúarfoss fór frá Þórshöfn í
Færeyjum 7.10 til Grikklands.
Dettifoss fer frá Hull 9.10 til
Hamborgar og Rotterdam.
Fjallfoss kom til Gautaborgar 5.
10. frá Reykjavík Goðafoss er í
Keflavík. Gullfoss fór frá
Tl( jykjavík ’iflO. til Leith og
Kaupmannahafnar. Lagarfoss
fer frá Bremerhaven 9.9. til
Antwerpen. Selfoss fór frá
Reykjavík 6.10. til Stokkhólms.
Tröllafoss fór frá Halifax 6.10.
til Reykjavíkur.
Arnarfell er væntanlegt til
Reykjavikur á laugardagsmorg
un. Hvassafell fór 2. þ. m. frá
Reykjavík áleiðis til Napoli.
Blöð og tímarit
Kirkjuritið, þriðja hefti sex-
tánda árangs, hefur blaðipu bor
izt. Meðal annars flytur ritið
grein um Albert Schweitzer. líf
hans og starf eftir séra Benja-
mín Kristjánsson.
Afmæíi
0 '■■■: , ÍV £ í .
40 ára er í dag Steingrímur
13.00 Setning alþingis:
a) Guðsþjónusta í Dóm-
kirkjunni (séra Svein-
björn Högnason prófast-
ur).
b) Þingsetning.
19.30 Þingfréttir. — Tónleikar.
20.20 Tónleikar: Kvartett í F-
dúr op. 135 eítir Beet-
hoven (plötur).
20.45 Erindi: Áhrif fötlunar og
líkamslýta á skapgerð
barna (Símon Jóh.)
Ágústsson prófessor).
21.10 Tónleikar (plötur).
21.15 Fréttaþáttur.
21.35 Vinsæl lög (plötur).
Lesið Alþýðublaðið
r
Sæmundur Olafsson:
Bjarna$on, húsasmíðameistari,
Skúíaskeiði 12, Hafnarfirðí.
Hann hefur haft mikíi og heilla
vænleg áhrif á byggingamál
Hafnfirðinga og meðal annars
staðið fyrir byggingu flestra
verkamannabústaðanna þar.
Söfn og sýningar
Landsbókasafnið: Opið kl. 10
—12, 1-—7 og 8—10 alla virka
daga nema laugardaga kl. 10—
12 og 1—7.
Þjóðskjalasafnið: Opið kl. 10
—12 og 2—7 alla virka daga.
Þjóðminjasafnið: Opið frá kl.
13—15 þriðjudaga, fimmtudaga
og sunnudaga.
Náttúrugripasafnið: Opið kl.
13.30—15 þríðjudaga, fimmtu-
daga og sunnudaga.
Safn Einars Jólnssonar: Opið
á sunnudögum kl. 13.30—15.
Úr öllum áttum
BIFREIÐASTJÓRAR: Of lirað
ur akstur flýtir ekki fyrir yð
ur í þessu lífi.
Orðsending frá Húsmæðrafé-
laginu. Félagskonur og aðrar
húsmæður: Munið fund félags-
ins, sem haldinn verður 11. þ.
m. kl. 8,30. Athugið, að skemmti
atriði verða að loknum venju-,
legum fundarstörfum.
riksen, formanns Meistarafélaos
Félagslíf
Kl.
8—!
9-
7-
8-
9-
ÁRMENNINGAR.
Iþróttaæfingar í kvöld
í íþróttahúsinu.
Minni salurinn:
7—8 Ölldungar leikfimi.
9 Skíðamenn leikfimi.
10 Úrvalsfl. kvenna.
Stóri salurinn:
8 Frjáslar íþr. drengir.
9 1. fl. karla leikfimi.
10 Frjáslar íþr. fullorðnir
Stjórn Ármanns.
SÍÐAST LIÐINN FÖSTU-
DAG sagði ritstjóri Alþýðu-
blaðsins mér frá því, að sér
l hefði borizt grein frá hr. Björg-
vin Frederiksen, þar sem ráðizt
væri á mig allharkalega. Rit-
stjórinn kvaðst ætla að birta
greinina, en bað mig að kynna
mér hana áður og bauð að birta
athugasemdir við hana frá mér
ef ég óskaði þess. Vegna þess
að ég átti mjög annríkt þá
stundina, bað ég ritstjórann að
geyma greinina fram yfir helgi,
svo að mér gæfist tími til að
athuga hana. Nú hefur greinin
verið birt í Morgunblaðinu, og
mun Alþýðublaðið sennilega
ekki sjá neina ástæðu til að
endurprenta harja; en með því
að hún er kbmin í Morgunblað-
inu, vil ég biðja Alþýðublaðið
t fyrir eftirfarandi athugasemdir
við hana:
Mér er mjög óljúft að standa
í deilum við hr. Björgvin
Frederiksen af eftirtöldum á-
st'æðum. Hann er forsvarsmað-
ur meistarafélags járniðnaðar-
manna, en ég er einn af for-
svarsmönnum íslenzkra sjó-
manna. Hans er að gæta hags-
muna sinna umbjóðenda, með-
al annárs með því að heimta
stm hæsta álagningu á vinnu
’ vélsmiðjanna. Mitt er að standa
á verðinum fyrir sjómenn og
gæta þess, að þeir beri ekki
,’karðan h’ut frá borði. Fg held
að’við getum báðir rækt þessi
-kyldustörf okkar án þess að
deila innbyrðis. Og aldrei mun
ég'.segja það um hr. Björgvin
Frederiksen, að hann færi á-
vallt málefnin til verri vegar,
oins og hann ségir um mig. En
v'egna þess að hr. Björgvin i
Frederiksen* hefur ráðizt að |
mér að nauðsynjalausu og um I
[eið á málstað umbjóðenda |
minna, s'ómanna, verður ekki j
hjá því komizt að ræða nokkuð
nánar um álagningu véismiðj-
anna árið 1949, og er það ekki j
mín sök þótt þær umræður j
verkj ekki vei fyrir mo’stara- j
félag járniðnaðarmanna í deilu '
oeirra við verðiagsyfirvöldin. j
^ Ég hef ekki óskað efíir þess- i
úm umræðum, en nú á ég ’eik- j
inn, hr. BJörgvin Fredtriksen.
1 Hr. Björgvin Frederiksen vé-
fengir það, að smiðjurnar hafi
á árinu 1949 mátt leggja 40Ú
á efni og vinnu. En ég staðhæfi
aftur á móti, að þær hafi gert
bað, og sanna mál mitt
með eftirfarandi reikningi frá
einum af umbjóðendum hr.
Björgvins Frederiksen. Reikn-
ing þennan hefur atvinnurek-
andi í Reykjavík afhent mér
til afnota ásamt mörgum öðr-
um, í þessu máli. Það skal tek-
ið fram, að reikningurinn. er
frá vélsmiðju, sem er þekkt að
heiðarleik og fyrir að taka mjög
hóflegt gjald fyrir vinnu sína.
Reikningur frá vélsmiðju N,
N. til N. N. Reykjavík:
Marz 1949.
An: Viðgerðir:
Kíll og kílspor í vél,
viðgerðir stimplar,
gert við — vél, við-
gerðar ristar, smíðað-
; 'r vinklar á hurð, smíð
uð járn á lyftu með
■ fJ.eiru.
1 Dagvinna 1L7,5 klst. á
114,40 kr. 1.692,00
Efni og vélavinna — 367,50
reikningum vélsmiðjánna í
Reykjavík yfirleitt.
Til' þéss að sánha áð reikn-
ingurinn: sé réttur, þurfa að
Cylgja ísonum vinnuseðlar unc-
LrritaíiB . af verka manninum,
:-em verkið vann, uppáskrifaö-
ir af verkstjóra, einnig þarf að
fylg’a - greinargerð um hvað
mikið .e.fnið var og á hvaða
verði það er selt. Þá þarf einn-
ig að taka fram, hve lengi var
unnið ýið vélar og við hvaða
vélar unnið var, ef nokkurt vit
á að vera í reikningnum í hei’d
frá almennu viðskpitasjóriar-
miði,
Ég birti hér reikning frá
annarrí-vélsmiðju í Revkjavík.
’á reikningur er gefinn út á ár-
nu 1950, og er eftirfarandi:
Vélsmiðjan N.N.
Reykjavík.
N.N. Reykjavík.
1950.
20, 5 An:
Efni og vinna á stimpl-
um kr. 737,50
Kr. 737,50
á lómum flöskum
hljótum vér — næsta hálfan mánuð — að setja
viðskiptamönnum vorum þá kosti, að þeir,
hver um sig, komi með jafnmargar tómar flösk-
ur í vínbúðir vorar, eins og þeir ætla sér að
kaupa, og afhendi tómu flöskurnar án sérstaks
endurgjalds.
Afgreiddar verða þó póstkröfusendingar til
fjarlægra staða, án þess að slíkum pöntunum
fylgi tómar flöskur.
Söluskattur
— 2.059,50
— 61,79
Kr. 2.121,29
klmmmÉm ríkisins
í marzmánuði 1949 var tíma-
kaup járnsmíðasveina kr. 10-36;
gervismiða 9,15, nema 25%—
45%, nema á 4. námsári 4,78.
1949 voru járnsmíðasveinar
um 260, nemendur og gervi-
smiðri í járniðnaði a. m. k. 600.
Vinnan á framangreindum
reikningi var framkvæmd af
einum sveini, einum gervi-
manni og einum nema á 4.
námsári, en það er nálægt því
i að vera hlutfallið á milli sveina
j og hinna í járniðnaðinun\ í
| Revkjavík 1949.
Fyrir 117.5 klst.' greiddi því
! smiðjan kr. 1.134,06, ef neman-
um er gert sama kaun og verka-
: manninum. Álag'ning smiðj-
; unnar á vinnuna á þesfum
; reikningi er því kr. 557,994 eða
! 49,2%. Um 18%. af reiknings-
upphæðinni er fyrir vélavinnu
I óg efni, óSUndurliðað. Það er
I því a’gerlega undir heiðarleik
j vélsmiðjueigandans komið,
! hvort 18%. af reikningsupp-'
; hæðinni er rétt eða eklji. Allur
j ör ;reikninguririn mjög ófull-
j kominn og á huldu, en hann
mun vera glöggt sýnishorn af
Vill hr. Björgvin Frederik-
sen. upplýsa, hvað mikið ai
þessurri.reikningi er vinna og
hvað mikið var Iagt á hana og
hvaða efni var notað og hva*5
það kostaði með og án álags
verksmiðjunnar?
Það er fjarri mér að drótta
neinu misjöfnu að þeim, sem
þennan reikning samdi, en
„nokkrar illgjarnar tungur“
virðast hafa ást.æðu til að segja,
að erfitt sé að sanna með þess-
um reikningi, að ýtrustu verð-
lagsákvæðum hafi verið hlýtt.
Að framansögðu athuguðu
held ée fast við þá skoðun
mína, að hlutur vélsmiðjanna
frá útgerðinni á því herrans ári
1949 hafi verið of mikiT.
Ég geri. þá kröfu til verðlags-
eftirlitsins og, allra stjórnar-
valda í landínu, sem með þessi
mál fara, að þau gæti þess til
hins ýtrasta, að ekki sé leyfður
stórgróði af neinum viðskipt-
am við útgerðina fyrr en hún
hefur greitt hásetunum manh-
sæmandi kaup.
Vélsmiðjurnar í Reykjavík
hafa sýnt góða fjárhagsafkomu
undanfarinn áratug og ber
ekki að lasta það á meðan at-
vinnuvegirnir, sem vélsmiðj-
urnar lifa á, geta veitt þeirn
mikinn gróða, en éf gróði yél-
smiðjanna á að sitja í fyrir-
rúmi fyrir kaupi hásetanna, þá
er of langt gengið og verður
cð stinga við fæti.
Verðlagseftir’ itið verður að
sjá svo um að reikningax vél-
smiðjanna séu gl-einilegri en
þeir hafa verið hingað til. Það
er ' bezt fyrir alla heiðarlega
menn, og kemur hinum í koll,
ef til eru.
Sæmundur Olafsson.
Annasl kaup
og sölu fasteigna.
*
Brandur Brynjóllfáson; ■
Austrustf. t). Sími 81320: