Alþýðublaðið - 25.05.1951, Blaðsíða 5

Föstudagur 25. maí 1951.
ALÞÝÐUBLAÐÍÐ
B
ANNAN HVERN fimmtudag
um það leyti, sem skrifstofu-
byggangar miðbæjarins í
Reykjavík tæmast og þvotta-
konur taka til starfa, gengur
líill hópur á móti straumnum
inn í Eimskipafélagshúsið og
fer með lyftunni upp á efstu
liæð. Þetta eru bæjarfulltrúar
Reykjavíkur, 15 menn og kon-
ur, sem 55 000 íbúar höfuðstað-
arins hafa valið til að stjórna
jnálum sínum.
Fjórða hvert ár eru þessir
fimmtán fulltrúar kosnir eftir
itáværa kosningabaráttu, sem
■venjulega stendur í nokkrar
vikur. En þess á milli eru þeir
Reykvíkingar sárafáir, sem
'vita, hvar og hvenær bæjar-
stjórnin kemur saman, hvernig
Rún starfar eða hvað hún gerir,
ziema hvað örfá hin fréttnæm-
ari málefni komast í blöðin.
Bæjarstjórn Reykjavíkur
Reldur fundi sína í Kaupþings-
salnum; en nú á dögum þarf
vafalaust að tilgreina þann stað
nánar fyrir hina nýrri oe yngri
höfuðstaðarbúa. Sá salur er á
efstu hæð Eimskipafélagshúss-
ins; var lengi vel snotur og góð-
nr samkomusalur fyrir litla
fundi, en nú væri vafalaust
löngu búið að legja hann niður
sem slíkan, ef bæjarstjórnin
Réldi ekki fast við að koma þar
saman á fimmtudagskvöMum.
Eimskipafélagið mun vafa-
laust ekki sækjast eftir þeirri
npphefð, að ráðhús Reykjavík-
nr sé undir súð í húsi þess, og
væri sennilega búið að binda
enda á feril þessara húsakynna
sem samkomusalar, ef leigj-
andinn, sjálfur Reykjavíkur-
bær, sæti ekki'sem fastaSt. Það
■er því síður en svo húsráðend-
■um til lasts, þótt lýsing á salar-
liynnunum sé ekki sem glæsi-
legust, enda lagður á þau mæli-
kvarði ráðhúss.
Kaupþingssalurinn ber merki
þess, að hann hafi í eina tíð
verið virðulegur, líti’l salur.
En sú tíð er liðin, og nú virðist
svo, serri lítið hafi verið gert
til að halda hinum gamla virðu-
leik við. Þegar bæjarstjórn
kemur saman, situr forseti
hennar í öndvegisstað, en bæj-
arfulltrúar við tvær borðaraðir
út frá honum. Fyrir aftan hann
i hornunum sitja annars vegar
foorgarstjóri 'og hins vegar rit-
ari bæjarstjórnarinnar. Fram-
an til í salnum er slitinn bekkur
<og nokkrir stólar, rúm fyrir
5—6 áheyrendur í mesta lagi.
Þetta er að vísu feikinóg, því
að slæðist svo margir borgarar
inn á bæjarstjórnarfund, telst
J>að til tíðinda, og bæjarfu’ltrú-
ar gjóta til þeirra hornauga af
forvitni og velta því fyrir sér.
hvaða hagsmuna þessir áhuga-
sömu kjósendur séu að gæta.
Það er sjaldan annað, sem
dregur menn upp undir súð í
Eimskip eftir vinnutíma á
fimmtudögum.
Tilkynning

TIMARITIÐ SAMVINNAN flyíur í nýútkomnu
hefti sínu eftirfarandi lýsingu á hinum „lélega aðbún-
aði valdamestu bæjarstjórnar á landinu“.
írá
Síldarverksmiðjum ríkisins.
Útgerðarmenn og útgerðarfélög, sem óska að leggja
inn síld af skipum sínum hjá oss á komandi síld-
arvertíð, eru vinsamlegast beðnir að tilkynna það
íil skrifstofu vorrar á Siglufirði fyrir 5. júní n. k.
— Samningsbundnir viðskiptamenn ganga fyrir
öðrum um móttöku síldar.
rw i f
ur riKisins
Ljósin
ins. Hafa menn gert sér vonir
um, að höfuðstaðurinn gæti
komið sér upp ráðhúsi, þar sem
bæjarstjórnin fengi veglegt
framtíðarheimili, en á því hef-
ur einnig orðið nokkur dráttur
og er nú ekki séð fram á, að
ráðhúsið komist upp á næstu
árum.
Reykvíkingar hafa látið sig
j dreyma um ráðhús árum sam-
| an. Við hvejar kósningar hefur
. . . ^ , . ! verið harðlega deilt á stiórn-
þakgluggum Eimskipafe.agshussms syna að bæjar- j gndur bæjJrins fyrir þ.
stjórn Reykjavíkur situr á rökstólum.
RAFORKA
(Gísli Jóh. Sigurðsson)
Vesturgötu 2.
Sími 80946.
Raftækjaverzlun — Raf-
lagnir — Viðgerðir — Raf-
lagnateikningar.
Fremst í salnum sitja einnig
nokkrir blaðamenn, sem oftast
eru einu áheyrendurnir, en
undir súðinni eru gamlir básar,
þar sem bæjarfulltrúar teygja
úr sér, ef þeir þreytast á setu
við fundarborðið.
í þessu umhverfi fara bæjar-
stjórnarfundir fram í Reykja-
vík. Hefjast fundirnir klukkan
fimm síðdegis, og hafa þá flest-
ir bæjarfulltrúar lokið dags-
verki og ættu, samkvæmt guðs
og manna lögum að fara heim
til hvíldar. Fundirnir standa oft
fram á kvöld, stundum fram
yfir miðnætti, og má sjá það á
Ijóstýrum þakglugganna á Eim-
skipafélagshúsinu, hversu lengi
þeir standa hverju sinni.
FURÐULEGUR HÚSA-
KOSTUR
Það hlýtur að vekja almenna
furðu allra, sem því kynnast,
hvernig búið er að bæjarstjórn
Reykjavíkur. Þessi fimmtán
manna hópur er ein valdamesta
stofnun í landinu, sem hefur
fjárveitingavald upp á 60—70
milljónir árlega (meira, ef hún
vill leggja það á bæjarbúa) og
stjórnar málefnum þriðjungs
landsmanna í höfuðborginni.
Munu þess fá eða engin dæmi í
menningarlöndum, að bæjar-
stjórn höfuðborgar hafi gama’t
og slitið fundarherbergi undir
súð í verzlunarhúsi.
Bæjarstjórnin hefur verið
þarna til húsa í tæp tuttugu
ár. Reykjavík hefur vaxið gíf-
urlega, mikill auður safnszt í
borginni og fjöldi glæsilegra
bygginga risið upp. En það hef-
ur engin bót eða breyting orð-
ið á húsakynnum bæjarstjórn-
arinnar.
Það er tvímælalaust rétt, að
umhverfið setur mikinn svip á
slíka stofnun sem bæjErstjórn-
ina og hjálpar mjög til að skapa
henni virðuleik. Slíku er ekki
fyrir að fara í Reykjavík. Þá
virðist það skipta nokkru máli
í lýðræðislandi, að almenning
ur hafi ekki aðeins aðgang að
fundum slíkra stofnana, heldur
sé vel að áheyrendum búið og
fundirnir haldnir á þeim stað,
sem ekki er vandlega falinn.
Ekki er því heldur aS fagna
höfuðstað íslenainga.
ÞEGAR
FLÚÐI
BÆJARSTJORNIN
j skömm, að bærinn hafi ekki
eignazt s’íka byggingu, og við
hverjar kosningar hefur verið
svarað einu eða öðru, bent á
ráðhússjóð, sem þegar er til, og
þau vandræði, sem staðarval
hefur orðið ráðhúsmálinu.
Sumir vilja hafa ráðhúsið í
grjótaþorpinu, og gerði Sigurð-
ur Guðmundsson húsameistari
teikningar að því á þeim stað
fyrir allmörgum árum. Aðrir
vilja hafa það við norðurenda
Tjarnarinnar, og virðist sú hug-
mynd eiga mestu fylgi að fagna
nú. Enn aðrir vilja reisa ráð-
húsið á Arnarhóli, við austan-
verða Lækjargötu, eða jafnvel
á hæðunum aústan við sjálfan
bæinn. Málið hefur ekki verið
til lykta leitt; ráðhúsið virðist
enn ætla að bíða nokkur ár, og
bæjarstjórnin situr enn undir
súð í Eimskipafélagshúsinu.
Nú kunna lesendur að spyrja,
hvernig í ósköpunum slíkur
fundarstaður hafi verið valinn
fyrir bæjarstjórn Reykjavíkur,
og kann það að vera nokkur af-
sökun þeim, sem því réðu, að
það gerðist á sögulegan hátt.
Fram til 1932 hélt bæjar-
stjórn fundi sína. í Góðtempl-
arahúsinu við norðurenda
Tjarnarinnar. Þar er meira og
betra rúm en í Kaupþingssaln-
um, staðurinn auðfundinn fyrir
óbreytta áhorfendu og stórum
eðlilegri fundarsa’ur fyrir
slíka stofnun, enda þótt meira
verði varla um hann sagt í
þessu sambandi. Var og raunin
sú, að þá var oft margt manna
á bæjarstjórnarfundum.
Þá gerðust þau tíðindi í nóv-
embérmánuði 1932, sem mörg-
um munu minnisstæð, að áhorf-
endur vildu mótmæla gerðum
bæjarstjórnarmeirihlutans, og
kom til mikilla átaka. Skal sú-
saga ekki rakin frekar hér, en
eftir það voru fundir bæjarn-
stjórnarinnar fiuítir á efstu hæð
Eimskipafélagshússins. Var
þetta eins konar öryggisráðstöf-
un.
Um það má deila, hvort bæj-
arstjórn haffátt að leysa það
vandamál, sem viðburðirnir í
nóvember 1932 voru, á þann
hátt að fela sig, eða einhvern
annan. Um þa má einnig deila.
vhort þörf hafi verið a5 láta
þessar öryggisráðstafanir
standa í tuttugu ár, tnda þótt
alþingi hafi orðið þess áþreif-
anlega vart, að enn er til „götu
þing" í Rej'kjavík. En sú stað-
reynd er óhögguð, að fundar-
staður bæjarstjórnarinnar er
fyrir neðan allar hellur.
RÁÐHÚSMÁLIÐ
’ Of og mörgum sinnum hefur
verið talað um að kippa þessari
bæjarskömm, sem aðbúnaður
bæjarstjórnarinnar vissulega
er, í lag, en aldrei hefur orðið
úr því hjá ráðamönnum bæjar-
kiptaskráin 1951 er komin úf.
VIÐSKIPTASKRÁIN 1951 er
nýkomin út, svipuð að stærð
og síðastliðið ár. Þó hefur
bætzt við einn kaupstaður,
Vopnafjörður, og má nú fá í
bókinni margvíslegar upplýs-
ingar um félags- og viðskipta-
mál í 40 kaupstöðum og kaup-
túnum auk Reykjavík. Bókinni
er skipt í 6 meginflokka:
í 1. flokki eru uppdrættir af
íslandi, Reykjavík, Akureyri og
Hafnarfirði.
í 2. flokki er skrá yfir öll hús
í Reykjavík, á Akureyri og í
Hafnarfirði, og tilgreind
lóðastræð, lóða- og húsamat og
nafn eiganda.
í 3. flokki eru upplýsingar
um stjórn landsins, forsetaemh
ættið, hæstarétt og ríkisstjórn,
skrá yfir alþingsmenn með til-
greiningu flokks, fulltrua er-
iendra ríkja, fulltrúa íslands
erlendis, stjórn Reyi javíkur og
bæjarfulltrúa. Þá er félags. og
nafnaskrá Reykjavíkur.
í 4. flokki eru félags- og
nafnaskrár fyrir 40 kaupstaði
og kauptún utan Reykjavíkur.
í 5. flokki er varnings- og
ctarfsskrá og er það stærsti
kafli bókarinnar. Hún greinist
í undirliði og ber hver liður
nafn varnings. starfs eða at-
vinnu, og þar undir koma svo
nöfn hlutaðeigandi fyrirtækja
eða manna, talin í stafrófsröð,
fyrst í Reykjavík og síðpn í bæj
um utan Reykjavíkur. Öll
helztu varnings- og starfsheiti
eru þýdd á dönsku, ensku og
býzku. Aftan til í bókinni er
lykill að- varnings- og starfs-
skrá á íslenzku, dönsku, ensku
og þýzku, og er auðvelt fyrir
útlendinga að fletta upp í varn
ingsskránni með hjálp þessa
lykils.
í 6. flokki er skrá yfir skipa-
stól íslands 1951, 12 smál. skip
og stærri.
Enn fremur er 1 bókinni rit-
gerð á ensku eftir dr. Björn
Björnsson hagfræðing: Survey
of Conditions of Labour and
Occupational Life in Iceland
(Yfirlit yfir atvinnuskilyrði og
atvinnulíf á íslandi). Þarna er
að finna í samþjöppuðu máli
mikinn fróðleik um atvinnu-
vegi landsmanna, efnahags-,
verzlunar-. banka- og gýaldeyr
ismál, auk stutts sögulegs og
landfræðilegs ágrips.
Loks er kafli með auglýsing-
um frá útlendum fyrirtækjum,
sem hafa áhuga á viðskiptum
við ísland. Eru þær frá 8 lönd-
um: Bretlandi, Danmörku, Fær
eyjum, Noregi, Svíþjóð, Spáni,
Tékkóslóvakíu og Þýzkalandi.
Viðskiptaskráin hefur nú
komið út í 14 ár og jafnt og þétt
fært út kvíarnar. Stofnandi
hennar var Steindór Gunnars-
son prentsmiðjustjóri, og ann-
aðist hann ritstjórn hennar unz
hann lézt árið 1948. Núverandi
ritstjóri er Páll S. Ðalmar. Út-
gefandi er Steindó^sprent h.f,
;gogmn
frá okkur mæla með
sér sjálf.
Húsgögit Co.
Smiðjustíg 11.
Sími 81575.
\
S
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
Ulbretðið
Úlbreiðlð