Alþýðublaðið - 19.11.1950, Side 5

Sunnudagur 19. nóvembcr 1950
ÁLÞÝÐUBLAÐID
Z>
Ólafur ViShjélmsson:
SANDGERÐI í nóv.
ÞAÐ er, ekki ofsagt þótt ver-
.stöðin í Sandgerði sé kölluð
gimsteinn sjómanna og útgerð-
.armanna vélbátafloians. Eng-
ínn, sem við róðra og útgerðar-
störf fæst, á heitari ósk en þá,
að geta. notið hinna auðugu1
fiskimiða út af Eeykjanesi. '
Engin verstöð við Faxaflóa j
liggur eins vel við þeim fiski- j
iriðum eins og Sandgerði. Fyr-
ir sjómenn er Sandgerði perla,
sem greipt er inn í einhvern j
þann óhreinasta og brifnasam- j
asta hluta, sem til er á íslenzku j
ströndinni. Það er ekki hægt
að lýsa því, hvers virði það er
sjómönnuni að eiga öruggt at-
hvarf fyrir sjálfa sig, skip sín
og afla, þegar til lands er leit-
að úr erfiðri veiðiferð. Þá er
mikilsvert 'að höfnin sé nálægt
og að afgreiðsluskilyrði séu
góð til þess að tíma og fé sé
ekki eytt í óþarfa siglingu,, og
að afgreiðsla tefji ekki áfram-
h&Id starfsins, og dragi úr af-
köstunum.
Nú er þannig málum háttað
í Sandgerði, að eins og fyrr
segir, liggur Sandgerðishöfn á
ákjósanlegasta stað; en af-
greiðsluskilyrðin eru ekki eins
■góð og þörf er á, og skal þeim
jnu lýst dálítið.
í Sandgerði eru tvær bryggj
Ur; önnur er aoeins nothæf
fyrir báta undir 30 lestum; hin j
bryggjan, sem er aðalbryggj-
an, er ágæt það sem hún nær;
hún er um 150 metra löng og
10 metra breið, en vegná þess,
hve útgrynni er mikið, er ekki
hægt nema á flóði að nota alla
fcryggjuna, og þó aldrei nema
annan kantinn; og á fjöru
fljóta bátar ekki upp að henni.
Þá ber að gæta þess, að þeir
hátar, sem nú eru notaðir til
veiða, eru mun stærri og pláss-
frekari en áður tíðkaðist, og
að það bryggjupláss, sem áður
var vel nothæft fyrir alla al-
genga báta, sem þá voru, er
nú ekki hægt að nota til af-
greiðslu á stóru bátunum, sem
nú eru aðallega notaðir við
Veiðarnar.
Til þess að mæta sjálfsögð-
um óskum og kröfum sjó-
manna og útgerðarmanna til
úrbóta í þessum efnum, er því
óhjákvæmilegt að lengja verð
ur aðalbryggjuna um 75 metra
og dýpká meðfram henni,
strax á næsta sumri; einnig
verður að gera uppfyllingu
milli bryggjanna til þess að
auka athafnasvæði og fyrir-
byggja þrengsli við hagnýt-
jngu aflans.
Þetta kostar mikið íé. og
hefur nú Hreppsnefnd og háfn-
arnefnd .Ééftt' f.járveitinganefnd
a’þingis, bedðní um . fjárveit-
ingu 'til verksins. Sjávarútvegs
málaráðherra og ■ jvjtamála- 1
,tjóra liefur einnig verið
krifuð beiðni um að mæla
með þeirri fjárveitingu og þing
mö.nnum kjórdæmisins' falið að
já um framgang málsins á;
alþingi.
Við Sandgerðingar viljum 1
ckki trúa því fyrr en við meg-
um til, að alþingi sinni ekki
nessari sjálfsögðu fjárveitinga-
beiðni. Við ’ viljum ekki trúa
hví, að alþingi ha’di enn áfram |
þeirri aðferð að skipta því I
i itla fé, sem ætlað er til hafn-
r rbótá, í svo marga staði, að
hvergi komi að verulegu gagni. 1
Við viljum .aftur á móti trúa
bví, að alþingi vilji með þessu
fé styrkja og styðja að eflingu
njávarútvegsins, svo sem mögu
iegt er, en það er vitað mál,
uð sú við’eitni alþingis, kemur
svo bezt að notum, að fénu sé
veitt í þá staði, sem hafa að-
stöðu til að gera það strax arð- I
bært. Það er vissulega ekki —
þessum örðugu tímum — rétt
að leggja fé í hafnarbætur á
þeim. stöðum, sem líkur benda
til, að aldrei þurfi á höfn að
halda, en að því hefur, því
miður, of mikið verið gert und-
anfarin ár.
Það má að vísu með sanni
segja um höfnina í Sandgerði,
' að hún sé næg fyrir útgerð
þorpsins; en hitt vita allir, að
Sandgerðishöfn er ekki ein-
I göngu heimahöfn, heldur er
íiún í orðsins fyllsta skilningi
(andshöfn. Hingað hafa sótt og
1 sækja bátar úr öllum lands-
hlutum, sem ekki hafa aðstöðu
| !il að stunda veiðar frá heima
höfnum sínum á þeim tíma,
sem afli er mestur á Sandgerð-
ismiðunum. Það er því skylda
ríkisvaldsins, fyrst og fremst,
að sjá um að þessir menn geti
átt ör.uggt athvarf fyrir skip
rín og menn, þann tíma, sem
þeir stunda róðra fjarri heim-
ilum sínum.
| Og það er alveg víst, að allir
I rjómenn, sem á vetrum leita
úl fiskiveiða á Faxaflóamið-
um, sóa eftir að dveljast í Sand
gerði. Og það er einnig alveg
víst, að til þeirra mála þekkja
engir betur en sjómennirnir
sjálfir, og er því alveg óhætt
að fara eftir þeirra ábending-
um, varðandi afgreiðslu hins
opinbera á hafnarmálefnum.
Þótt hér hafi aðeins verið
rninnzt á afgreiðsluskilyrði og
hafnarbætur, af því að þau eru
mest aðkallandi, þá er það þó
f’eira, sem minnast þarf á og
úrbóta þarf; og"er þá' annað
aðalatriðið í rnáli- þ.essu: böett
kúsnæöi fyrir-.sjómenn. . i ■'
Fram, a'5 þessú hala sjómenn
onðið ag.!:búa í: mjög léiegum
húsakynnum, verbúðum. sem
bvggðar voru fyrir 30 til 3f>
órum. Það segir sig sjálit að-
rlík hÚE.ákynni eru miög ófu’.I-
konrin og án sllra þeirra þæg-
inda. sem nú eru talin nauð-
rvnileg. auk þess þröng og
köld og að cillu l.eyti illa til
höfð, það er því ekki hægt. aö
gera ró-'i fyrir að við þau verði
unað öllu lengur.
A s. 1. ári var byggt h-ár á ^
vegum hafnarinar eitt íbúorr-
hús fyrir sjómenn af allra full-
komnustu gerð, búið öllum
þægindum. sem hægt er að
veita. í húsi þessu eru íbúðir
"yrir tvær skipshafnir. Vegna
fjárskorts hefur því miður
okki verið hægt að auka þess-
ar bvggingar, en það verður
ón efa gert svo fljótt sem a-
stseður leyfa.
Sjómenn og útgerðarmenn
munu nú fylgjast vél með að-
gerðum þíngmanna og alþing-
is varðandi úrbætur á hafnar-
málefnum Sandgerðis, þeir
iiafa sýnt nú síðast liðin ár að
r.flaafköst sjómanna, í Sand-
gerði hafa með þeim ófull-
komnu aðstæðum, sem þar
eru nú, verið meiri en í nokk-,
urri veiðistöð annarri, bæði |
hvað snertir þorskveiði og síld- I
veiði, hvers má þá vænta af
þeim, ef aðbúnaður yrði bætt-
ur og þeim veitt þau skilyrði,
sem þeir gera kröfu til og telja
sig eiga heimtingu á.
Hin mikla síldveiði í Mið-
nessjónum og nágrenni hefur
.skapað nýtt viðhorf í málum
ótgerðarinnar og væri það
ekki vanzalaust, ef ekki væri
undinn bráður bugur að því
að auðvelda bátaflotanum af-
greiðslu á síldaraflanum í
þeirri höfn, sem alltaf verður
næst veiðisvæðinu, því þó að
'töndun síldar hafi gengið með
afbrigðum vel á þessari vertíð
í Sandgerði, þá hafa þó bátar
oft orðið að leita til fjarlægari
hafna vegna þrengsla í Sand-
gerði, og af þeim orsökum ofí
misst af róðri næsta dag, fyrh
utan aukinn kostnað vegna
keyrslu o. fl. Það tap verður
okki metið til peninga, en víta
vert væri að fyrirbýggja ekki
að slíkt endurtaki sig á næstu
vertíð.
Sjómenn munu fj-lgjast með
bví, hvort alþingi sýnir í verki
"iðurkemiingu á þeirra erfiöa,
iiættulega og fórnfúsa starfi,
Löndun síldar við aðalbryggjuna í Sandgerði. (Ljósm.: J. T.).
Sí.darstúlkur hjá söltunarstöðinni Miðnes h.f. (Ljósm.: J. T.).
;:em unnið er af öllum lífs og
: álar kröftum, til viðha’.ds
bjóðarbúinu, þeir munu einnig
■ylgjast með, hvort þingmenn
þeir, sem falið hefur verið
þetta mál til handleiðslu í gegn
um þingið, sýna því tómlæti
-5a vilja með áhuga leysa það
á viðunandí. hátt. Einhvern
tíma. máske fyrr en síðar.
munu þeir enn á ný koma fram
fyrir kjósendur og bjóða áfram
haldandi þjónustu sína, og má
þá ætla að framkonia þeirra
við áhugamál byggðarlaganna
verci til grundvallar lögð, þeg-
ar kjósendur greiða atkvæði
næst um fulltrúaval á löggjaf-
arsamkomum þjóðarinnar.
Ó V.
Fíugfélag íslands gerist meðíimur i
IAIA,. alþjóðasambandi flugféla
Síldveiðiflotinn við bryggju í Sandgerði í haust. (Ljósm.: Jón Tómasson).
FLUGFÉLAG ÍSLANDS hef
ar nýlega gerst meðlimur í ,
tnternational Air Transport
4ssociation (IATA), sem er al- |
bjóðasamband flugfélaga. í i
bessum heildarsamtökum eru '
nú um 60 flugfélög' frá rösklega
Ú0 þióðum. oe eru þar á meðal
'11 stærstu flugfélcg heimsins.
'úeð inngöneu FlugTélags ís-
^nds eiea f'll Norðurlöndih íuil
'rúa í sambandinu.
Til þess að geta pe"st fuíl-
fJdv" með’imur í IATA. verð
ur viðkomandi aðili að reka
regluhimdið millilandaflúg urid
!r þióðfána ríkis, sem uppfyil
:r skilvrði til bá.tttöku í Intef-
nat'onal Civil Aviafc'on Organ
•ization (ICAO). Þá geta flug-
felvg. sexrvstunda eingörigu inn
enlandsflug, gerst aukameðlim
:r með takmörkuðum réttlnd-
um.
Þessi albjóðasamtök flugfé-
!aga stefna að bví að viðhalda
í'ruggum. reglubundnum og bag
k.væmum loiíflutningum fyrir
almenning, úrbreiða þá og taka
iafnframt til athugunar þau
vandamál, sem samfara eru slík
um flutningum, Þá er eitt af
höfuðverkefnum IATA að sam
ræma störf og reglur meðlíma
einna, og stefnir sambandið að
því að tengja hinar einstöku
flugleiðir félaganna þan.nig, að
bær myndi eitt alþjóða flug-
kerfi, þar sem farþegum verði
iivarvetna boðið upp á s.ama
■'ryggi, hagkvæmni og þjón-
ustu.
Þar sem starfsemi sambands
rem IATA er mjög víðtæk. hef
ur verksvið þess verið skipt nið
u.r í þrjú svæð: og er starfrækt
deildarskrifstofa fyrir hvert
þeirra,- Starfssvæðin eru sem
::iár segir:: I. Norður- og Suður-
Ameríka, Grænland og Hawaii,
deildarskrifstofa í New York.
II. Evrópa, Afríka og Mið Aust
urlönd; deildarskrifstofa í Par-
ís. III. Asía, Ástralía og Kyrra
hafseyjarnár; deildarskrifstofa
þessa svæðis-er í Singapore.
Nýtt náfíúrölækningaféiag
HINN 15. OKT. s. I. var á
Súgandafirði stofnað ..Heilsu-
verndarfélag Súgfirðinga“,
sem deild í Náttúrulæknin'gafc
I lagi íslanás. Stofnendur voru
| 42, og ríkir mikill áhugi meðal
Súfirðinga um þessi mál, sem.
I og önnur rnenningarmál.