Alþýðublaðið - 02.12.1950, Page 8

Börn og únglingar.
Komið og seljið
AlþýÖubia5ið»
Allir víljakaupa
A1 f> ý ð u b 1 a $ i ð.
Gerizt áskrifenduí
aS Alþýðublaðinu.
Alþýðublaðið inn S
bvert heimili. Hring-j
ið í síma 4900 og 4906J
Laugardagur 2. desember 1950
e
a! smirlíki!
Rœöa utanríkisráðherra í gær
vALÞYÐUBLAÐIÐ gat
þess fyrir nokkru síðan, að
húsmæður ættu i erfiðleik-
um með smjörlíkisskammt-
inn og hefðu áhyggjur af
jólahátíðinni, ef ekki fæst
aukaskammtur. Var þeim
tilmælum heint til skömmt-
unarstjóra, hvort hann sæi
sér ekki fært að veita auka-
skammt af smjörlíki. Nú
hafa fleiri húsmæður fært
þetta í tai við blaðið, og vill |
það því endurtaka ti'mæli
sín til skömmtunarstjóra
um a'ð veita áukaskámmt at’
smjörlíki.
Sfríðið í Kóreu
Framhald af 1. síðu.
Unum, bar sem tæpast var hægt
að segja að herirnir væru í
ekotfæri hver við annan. A
miðvígstöðvunum grófu Banda
ríkjamenn sér skotgrafir og
vörðust þaðan. Mynduðu stöðv
ar þeirra þar fleyg inn í kín-
Verska herinn, sem sækir þar
fram.
islenzkt bókasafn
vígt í Höfn
KHÖFN í gær.
ÍSLENZKA FÉLAGIÐ í
Höfn vígði á fimmtudagskvöld
nýtt bókasafn með 700 bind-
um, og eru það aðal’ega nýrri
verk íslenzk. Safnið verður i
húsnæði Dansk Islandsk Sam-
fund í Turesengötu. Forráða-
menn félagsins þökkuðu mjög
bókaútgefendum, stofnunum og
einstaklingum, er gefið hefðu
bækur undanfarin tvö ár, Jak-
ob Möller sendiherra kvaðst
vona, að safnið yrði mikið not-
að. HJULER.
Fyrsta manntaíið var íekið 1703;
íbúar landsins voru þá 50350
Búizt við, að í gær hafi verið talið um 25
þús. fleira fóik en hér bjó 1940, 121 474.
I GÆE VAE TEKIÐ MANNTAL nm land allt. hið um-
fángsmesta í sögu þjóðarinnar, og má búast við að taldir verði
•llt að 25 000 fleiri Islendingaiy og útfendingar, sem í þessu
landi búa, cn hér bjuggu fyrir 10 árum, þegar síðasta manntal
: ór fram. Þá eru liðin 247 ár, síðan fyrst var tekið manntal á
' slandi, og eru landsmenn nú tæplega þrisvar sinnum fleiri en
beir voru bá.
Manntal var fyrst tekið á ís
tandi 1793. Var þeim Árna
Magnússyni og Páli Vídalín fal
ið að annast það 1702, og fór
manntalið fram 1703, en þá var
kallaður manntalsvetur, enda
þótti þetta tíðindum sæta í
iandinu. Þá reyndust lands-
menn vera 50 358. Ekki var þó
um stöðuga fjölgun að ræða á
þeirri öld, og telst mönnum til,
að fjórum árum síðar, 1717,
hafi bólusóttin svipt burt
. Sæbjörg lá í gær í
vari við Reykjanes
með Ernu
SÆBJÖRG lá enn sunnan við
Reykjanes í vari, þegar blaðið
frétti síðast til í gærkvöldi, og'
hafði þá Ernu aftan í sér. Vildi
skipstjórinn engu hætta og lagði
því ekki af stað til Reykjavík-
ur í gær, enda veður enn slæmt.
NÚ GERAST örlagaríkir atfctjrðir í heiminum, sem geta
1 haft úrslitcþýðing'u fyrir örlög og fullveldi jsler.zku þjóðarinn-
| ar, sag'ði Bjarni Benediktsson utanríkisráðheri'a í aðalræðunni
| við hátíðahöld stúdenta á ful'veldisdaginn í gær. Bjarni kvað
íslenzku þjóðina vita, hvsð í húfi er, og vildi hún ekki fljóta
j soíandi að feigðarósi. Hefði því yfirgnæfandj meirihluti þjóð-
| arinnar markað stefnu hennar, en hinu yrði guð og gæfan að
íráða, hvernig til tækist að tryggja henni öryggi og velmegun.
| ------------------------------♦ Ráðherrann byrjaði á því að
ræða um skilgreiningar á hug-
takinu ,,ríki“ og komst að
þeirri niðurstöðu, að hvernig
sem menn gerðu þá skilgrein-
ingu, yrði ríkið ávallt að hafa
vald, og ríkisvaldið að vera
æðsta og öflugasta va.’il í land-
inu.
Eáðherrann sagði, að
enginn mætti meta meira
boð neins aðila annars en
íslenzka ríkisins. Ef ein-
hverjir telja sig þurfa að
hlýða öðrum aðila fremur
og ráðast með ofbeldi gcgn
lögum og rétti síns eigin
lands, séu þeir þar með að
ráðast gegn hugsjóninni uni
íslenzkt ríki, berjast gegn
sjálfstæðisbaráttu Islend-
inga. Og þá væri stefnt í
voða. Mcð lögum skal land
byggja en með ólögum eyða.
Það er skylda ríkisins að
tryggja frið inn á við í land-
inu, hélt ráðherrann áfram. .En
á því hvílir einnig sama skylda
um að tryggja frið og öryggi
landsins út á við og vinna
gegn því, að á það verði ráðizt.
Máttur íslands er á því sviði
ekki mikill, sagðj_ hann, en
vandinn því meiri. Úr því að
við erum sjálfstætt og full-
valda ríki, hélt utanríkisráð-
herra áfram, verðum við að
leysa þennan vanda sjálfir.
Áður fyrr var það hlutverk
Dana að gæta þessa máls, en
þá var það sjálfgert vegna f jar-
lægðarinnar jog brezka flotans.
Nú er þetta gerbreytt, ísland í
alfaraleið og slíkt ástand í
heiminum, að enginn er óhult-
ur.
Utanríkisráðherrann sagði,
að hlutleysi stoðaði ekkert i
þessum efnum,. Það væri að af-
neita eðli sjálfstæði |ins og
boðorðinu að guð hjálpi þeim,
sem hjálpar sér sjálfur. Bjarni
kvað öryggið vera mál, sem
hver einasti íslendingur yrði
að láta til sín taka og skapa sér
skoðun um. Ef menn velji hlut-
leysið, þá verði þeir að gera
það vitandi um allar afleiðing-
ar þess. En Bjarni minntist í
þessu sambandi orða Stalins
marskálks 1939, að ástæðan til
þess, hve ofbeldisþjóðum gekk
þá vel, væri, hve margar hinna
friðsamlegu þjóða væru hlut-
lausar.
Það,. sem flestir kalla árás,
kalla sumir „frelsun11, sagði
ráðherrann enn fremur, og at-
hafnaleysið er bezta ráðið til
að verða slíks ,,frelsis“ aðnjót-
andi.
Utanríkisráðherra sagði að
lokum, að frelsi og velgengni
fcriðjungi laJdsmanna eða 18
þúsund manns, og sýndi mann
tal ekki 50 000 aftur fyrr en
1835.
Manntalið í gær mun vera
tuttugasta allsherjarmanntal,
f.em tekið hefur verið. Niður-
stöður hafa orðið sem hér seg-
ir:
1703 ....
1762 . ..
1769 ....
1785 . . .
1801 ....
L835 ....
1840 ....
1845 ....
1850 ....
1855 ....
1860 ....
1870 ....
1880 ....
1890 ....
1901 ....
1910 ....
1920 ....
1930 ....
1940 ....
. . . 50 358 manns
... 44 845 —
. .. 46 201 —
... 40 623 —
. . . 47 240 —
.. . 56 035 —
. . . 57 094 —.
.. . 58 558 * —
. . . 59 157 —
. . . 64 603 —
. . . 66 .987 —
. . . 69 763 —
. . . 72 444 —
. . . 70 .927 —
. .. 78 470 —
... 83 183 —
. . . 94 690 —
. . . 108 861 —
.. . 121 474 —
14? ??? .—.
Ályktun flokksþingsins:
lyðræðispjoða
ALÞÝÐUFLOKKURINN vill tryggja sjálfstæði lands
ins og efla alþjóðleg samtök til að vernda frið og auka
hagsæld.
Hann telur það eiga að vera höfuðtakmark í utan-
ríkisstefnu Islendinga að efla sjálf.stæði landsins og
trcysta öryggi þess.
Islcndingar hafa sótt.fram til stjórnarfarslegs frelsis
og fullvcldis. Lýðveldi hefur verið endurreist á Islandi.
íslenzka Iýðveidið er eitt liið minnsta í heimi, og Islend-
ingar cru fámcnn þjóð og vopnlaus. Þess vegna eiga þeir
meira undir því en flestar þjóðir aðrar, að friður lialdist
og öryggi í’íki í hcimsmálum og deilumál þjóSa í milli séu
leyst mcð samningum, c*n ckki vopnavaldi.
Allur almenningur hatar styrjaldir. Hann þráfr frið,
frelsi og öryggi. Það cr grundvöllurinn, sem samtök sam-
einuðu þjóðanna voru reist á. En nokkrar einræðisþjóðir
hafa raunverulega skorizt úr leik í þessu þjóðasamstarfi.
Afstaða íslcnzku þjóðarinnar er ákveðin og augljós.
Hún á heima í samtökum friSsamra lýðræ'ðisþjóða.
Til þess ber nú brýnni nauðsyn en nokkru sinni fyrr,
að þær þjó'ðir, sem vilja varðveita frið, frelsi og lýðræði,
standi saman í órjúfandi fylkingu. Þær verða sameigin-
lega að liafa afl og varnavmátt til þess að koma í veg
f.yrir árásir og ofbeldi.
Lýðræðisþjóðirnar verða að eiga frumkvæði í við-
leitninni til þess að vernda og tryggja friðinn. Til þess
þurfa þær að móta sameiginlega stefnu og efna til öfl-
ugrar gagnkvæmrar hjálpar og fjárhagslegrar aðstoðar.
A’þýðuflokkurinn vill, að íslendingar leggi sitt lóð'
á vogarskálarnar til tryggingar friði.
Hann vill efla fx-elsi landsins og íullveldi þess.
Hann lýsir fylgi sínu við hin öflugu varnarsámtök
íý'ðræðisþjóðanna.
Hann vill afla sem víðtækastva markaða fýrir út-
flutningsvörur þjóðarinnar og tryggja þá sem bezt.
Hann vill, að ísland eigi aðild að alþjóðlegum ráð-
stöfunum til samhjálpar og gagnkvæms stuðnings þjóða
í mit'i til viðreisnar í fjárbagsmálum.
Me'ð þetta fyrir augum lýsir Alþýðuflokkurinn yfir
vilja sínum til þess að efla NORRÆNA SAMVINNU.
Hann lýsir yfir fylgi sínu við MÁLSTAÐ LÝÐ-
RÆÐISÞJÓÐA VESTUR-EVRÓPU OG NORÐUR-AM-
ERÍKU.
Hann lýsir yfir vilja sínum til þess að efla SAM-
EINUÐU ÞJÓÐIRNAR og til þess að iaka þátt í störfum
þeirra.
Hann lýsir yfir fylgi sínu við MARSHALLÁÆTL-
UNINA um fjárliagslega endurreisn og gagnkvæma að-
stoð og þátttöku Islendinga í því starfi.
Hann lýsir yfir fylgi sínu við Öflugt SAMSTARF
ATLANTSHAFSRÍKJANNA og BANDALAG ÞEIRRA
til verndar frelsi og til varnar gegn árásum einræðisafl-
anxxa.
Hann lýsir yfir vilja síixum tfl áframhaldandi að-
ildar að EVRÓPURÁÐINU til þess að styrkja og efla
samtök vestrænna lýðræðisþjóða.
Hann lýsir yfir vilja sínum til áframlialdandi sam-
starfs innan vébanda alþjóðlegu VINNUMÁLASTOFN-
UNARINNAR.
íslenzku þjóðarinnar væri öllu
ofar í hugum þjóðhollra
manna, og mætti enginn bregð
ast þeim ákvörðunum, . sem
teknar eru lögum samkvæmt.
Hvergi væri meira gert til að
efla menninguna en hér á
landi. Hvergi væri meiri jöfn-
uður í efnahag. Ekkert ríki
ætti því réft til fullkomnari
hollustu þegnanna en íslenzka
ríkið.