Alþýðublaðið - 28.12.1950, Blaðsíða 3

Fimmtudagur 28. des. 1950.
ALÞÝÐUBLAÐ5Ð
3
FRÁMORGMI T!L KVÖLDS
f DAG er fimmtudagurinn 28.
desember. Fæddur Wilson for-
seti Bandaríkjanna áriff, 1856.
Sólarupprás í Reykjavík kl.
10,22, sól hæst á lofti kl. 12,29,
sólarlag klj 14,35, árdegishá-
flæður kl. 7,50, síðdegisháflæð-
ur kl. 20,07.
Næturvarzla: Laugavegsapó-
tek, sími 1618.
Flugferðir
FLUGFÉLAG ÍSLANDS:
Innanlandsflug: Ráðgert er að
fljúga í dag frá Reykjavík til
Akureyrar, Vestmannaeyja,
Reyðarfjarðar, Fáskrúðsfjarðar,
Norðfjarðar, Seyðisfjarðar og
Sauðákróks, á morgun til Akur
eyrar, Vestmannaeyja, Hornar
fjarðar, Fagurhólsmýrar, Kirkju
bæjarklausturs, frá Akureyri til
Reykjavíkur, Sýglufjarðar,
Sauðárkróks, á morgun til Akur
og K'úpaskers í dag, til Reykja-
víkur, Siglufjarðar og Aust-
fjarðar á morgun.
LOFTLEIÐIR:
Innanlandsílug: í dag er á-
setlað að fljúga til Vestmanna-
eyja 13,30 og til Akureyrar kl.
10.00, á morgun til Vestmanna
eyja kl. 13,30 og til Akureyrar
kl. 10.00.
PAA:
í Keflavík á miðvikudögum
kl. 6.50—7.35 frá New York,
Boston og Gander til Óslóar,
Stokkhólms og Helsingfors; á
fimmtudögum ltl. 20.25—21.10
frá Ilelsingfors, Stokkhólmi og
Ósló til Gander, Boston og New
York.
SkÍDafréttir
Ríkisskip:
Hekla fér frá Reykjavík í dag
vestur um land til Akureyrar.
Esja fer frá Reykjavík á morg-
un austur um land til Siglufjarð
ar. Herðubreið fer frá Reykja-
vík í dag austur um land til
Vopnafjarðar. Skjaldbreið fór
frá Reykjavík í gærkvold til
Húnaflóahafna. Þyrill er í
Reykjavík. Ármann fer frá
Reykjavík í dag til Vestmanna
eyja.
Eimskip:
Brúarfoss kom til Hull 23,12,
fer þaðan 28.12 til Warnemunde
og Kaupmannahafnar. Ðettifoss
er í Keflavík, fer þaðan til
Hafnarfjarðar og Reykjavíkur.
Fjallfoss kom til Bergen 26.12
fer þaðan til Gautaborgar. Goða
foss hefur væntanlega faríð frá
Leith um miðnætti 26.12 til
Reykjavíkur. Lagarfoss kom til
Cork í írlandi 17.12, fer þaðan
ÚTVARPIÐ
19.25 Tónleikar: Danslög (plöt-
ur).
20.30 Jólatónleikar útvarpsins,
III.: Guðrún Á Símonar
syngur; við hljóðfærið:
Fritz Weisshappel.
21.00 Erindi: Bíblían túlkuð af
konu (frú Lára Sigur-
björnsdóttir).
21.25 Tóníeikar (plötur),.
21.30 Upplestur: Kvæði eftir Ein
ar Benediktsson( Ásmund
ur Jónsson frá Skúfsstöð
um).
21.40 Upplestur: Grísk fornöld
ungar stúlkur, bókarkafii
eftir pólsku skáldkonuna
! Warzurkiwitz. (ungfrú
Snót Leifs).
22.10 Tónleikar (plötur).
til Amsterdam. Selfoss sr í Ant
werpen, fer þaðan væntanlega
29.12 til Reykjavíkur. Trölla-
foss kom til New Nork 10.12, fer
þaðan væntanlega 27.12 til
Reykjavíkur.
Eimskipaí'élag Reykjavíkur:
Katla er í Reykjavík.
Silfurbrúðkaup
Silfurbrúðkaup eiga á morg-
un Kristín Sigríður Þorsteins-
dó.ttir og Sigfús Vormsson Þing
holtsstræti 28.
Brúðkaup
Gefin voru saman í hjóna-
band á Akureyri á aðfangadags
kvöld ungfrú Fanney Kristjáns-
dóttir og Valdimar Jakobsso».
Heimili þeirra er að Lækjrr-
götu 4 Akureyri.
Hjónaefni
Opinberað hafa trúlofun sína
nýlega ungfrú Guðlaug Þ. Guð-
jónsdóttir' frá Vestmannaeyjum
og Jón Sifurðsson Ynnri-Njarð
víkum.
Trúlofun sína opinberuðu á
aðfangadagskvöld ungfrú Val-
borg Árnadóttir Vilhjálmssonar
læknis á Vopnafirði og Ingi
Björn Halldórsson Ásgrímsson-
ar alþingismanns.
Trúlofun sína opinberuðu á
aðfangadagskvöld ungfrú Hólm
fríður Ágústsdóttir Laugavegi
42 og Ágúst Helgason húsgágna
bólstrari.
Trúlofun sína opinberuðu á að
fangadagskvöld ungfrú Guð-
björg Fjóla Þorkelsdóttir Fagur
hóli í Grundarfirði og Stéfán
Helgason húsasmiður.
Söfn og sýningar
Landsbókasafnið:
Opið kl. 10—12, 1—7 og 8—
10 alla virka daga nema laugar
daga kl. 10—12 og 1—7.
Náttúrugripasafnið:
Opið kl. 13.30—15 þriðjuöaga,
fimmtudaga og sunnudaga.
Þ jóðskjalasafnið:
Opið kl. 10—12 og 2—7 alla
virka daga.
Þjóðminjasafnið:
Lokað um óákveðinn tíma.
Safn Einars Jónssonar:
Opið á sunnudögum kl. 13,30
til 15.
Bókasafn Alliance Francaise
er opið alla þriðjudaga og
föstudaga kl. 2—4 síðd. á Ás-
Or öllum áttum
Áramótafagnaður.
Blaðamannafélag íslands efn
ir til áramótafagnaðar í Tjarn-
arcafé á gamlaárskvöld fyrir fé
lagsmenn, gesti þeirra og vel-
unnara félagsins. Þeir, seip hafa
hug á því að taka þátt í fagnað-
inum og enn hafa ekki pantað
miða, eru beðnir að snúa sér til
blaðamanna á ritstjórnum blaö-
anna og til fréttamanna útvarps
ins á fréttastofunni.
SKT.-Kabarettinn.
Sýningar eru nú aftur að héfj
ast á SKT-kabanettinum eftir
nokkurt hlé um jólin. Verður
hann sýndur í kvöld og á laug
ardagskvöldið í Iðnó. Sýningar
byrja kl. 9 og standa til kl. 11,
en þá hefst dansinn.
Úlbrelðlí
Alþýðublaðið
9.
Dansinn hefst klukkan 11.
Aðgöngumiðasala í dag frá klukkan 5.
S í m i 3 19 1.
ÞEGAR EG LAS hið ágæta j
þjóðsagnakver Mágnúsar
Bjarnasonar á Hnappavöllum,
kom mér í hug hversu sagna-
kunnátta og skrásetning er nú
á tímum orðin ómerkileg. Sög-
ur Jóns Árnasonar voru, eins
og Islendingasögurnar á sinni
köpunartíð, listaverkin. En
eins og hin forna sagnritun
ndaði í skrásetningu óírjórra
annála og undarlegra ýkju-
agna, þannig hefur nú íslenzk
þjóðsagnaskráning kafnag í
burrum ættfræða- og illa sögð-
um atvikasagnaþvættingi.
Óteljandi munu þær gömlu
þjóðsögur vera, sem glatazt
hafa með öllu, því langt mun
vera frá því, að allt þess konar
hafi komið til handa Jóni
Árnasyni. Þannig hefðu og
flestar sögur Magnúsar. á
Hnappavöllum glatazt. ef hann
hefði ekki ráðizt í að skrifa
þær upp. Er skaði, að þau munu
fá byggðarlögin, er átt hafa
slíka menn.
Eina af þessum gömlu,
gleymdu sögum á Norðurlandi,
sem nú, er hvergi að finna
skráðar, kunni gömul kona,
Sigurlína Kristjánsdóttir á
Þórðarstöðum, og var hún um
draug, er gekk Ijósum logurp
á Oddeyrarhúsum, þar sem nú
er nýþýlið Norðurpóll, við
Eyjafjörð. Þetta var kven-
draugur og hét Þórhalla, en
tildrög hans munu hafa verið
lík og Skuplu, sem sagt er frá
í Þjóðsögum og munnmælum,
1899. Er nú söguefnið gleymt
undirrituðum að mestu, en
heyrði hana barn að aldri.
Jafn mikill fengur og er að
sagnakveri Magnúsar á Hnappa
völlum, vegna skáldskapar og
jistagildis þjóðsagna hans, svo
er og vafasamur gróði að sam-
tíningsbókum -eins og riti Kon-
ráðs Vilhjálmssonar, er hann
nefnir- „Horfnir úr héraði.“
Málfar og íslenzkuþekking
höfundar er kunnug og þarf
eigi um að rita. En þessi þurri
fróðleikur hans er engin sagn-
fræði, ekkert sem hefur bók-
menntagildi og ekki fróðleiks-
gildi heldur, því að um þessi
efni, er bókin fjallar, hvílir
engin forvitnileg hula eða. æv-
intýralegur blær, svo sern sagn-
ir iafnan geyma, er skapazt
hafa í meðferð fólksins sjálfs.
Er og engin þjóðarörlagafræði
að slíkum bókum sem þessari,
þar sem hvorki eru'teknir til
meðferðar neinir fyrirmenn
þjóðarinnar né heldur merkir
og áhrifaríkir . alþýðumenn.
Ekki einu sinni neitt um
skrítna menn eða auðkennilega,
enda verða sagnir um slíkar
persónur að hafa hlotið munn-
mælasögulega meðferð minnst
tveggja eða þriggja kynslóða,
til þess að vera birtingarhæfar
oða hafa listagildi á þjóðsagna-
vísu. Allt þetta „sannfræði“-
stagl höfðar hvergi til lestrai-
girni íslenzks fólks fyrr og nú.
Skástur núlifandi sagnaskrá-
setjara er Benjamín Sigvalda-
:on. enda sýnir þök. hans lif-
andi persónur, en ekki beina-
grindarlegt atþreifi til ártala
og hvort satt eða ósatt mur.i
vera, að nefndar persónur hafi
snúið sér þannig eða ekki
þannig, á þessum eða hinum
haug, í einu eða öðru byggðar-
lagi. Þó er lýti á hinni "skemmti
legu. frásögn Benjamíns, hversn
mjög hann blandar þar inn í
alls konar heimspekilegum
bollaleggingum og vangavelt-
um um líf og örlög persóna
sinna. En siíku stilltu gömlu
þjóðsagnahöfundarnir mjög í
hóf.
Eitt af því, sem gera verður
til að bæta smekk ri.tara og
iesara íslenzkra sagna, er a3
kvnna sagnasafn Jóns gamla
Árnasonar sem bezt. Ljósprent-
aða endurútgáfan hjá Sögufé-
laginu er að vísu í margra
höndum, en er að seljast upp.
Úr því verður bætt með fvrir-
hugaðri nýrri útgáfu allra
sagnanna, í fjórum bindum,
með myndum eftir íslenzka
listamenn. En forlag á Akur-
eyri er að ákveða að koma þessu
í framkvæmd.
Sigurður Draumland.
iækka bráðlega um 25 au
------4------
Fargjöldin fyrir börn, svo og með
hraðferðum verða þó óbreytt.
VIÐ AFGREIÐSLU fjárhagsáætlunar bæjarins var savn-
{jj'kkt liækkun á tekjum strætisvagnanna, scm niun leiða af
sér hækkun fargjalda. Ilins vegar mun verða að sækja um
til verðlagsyfirvaldanna að fá Ieyfi til hækkunarinnar, svo að
ekki er enn vitað, hvenær hækkunin kemur til franikvæmda,
en ætlazt mun liafa verið ti’, áð það yrði upp úr áraniótunum.
Samkvæmt upplýsingum,
sem blaðið hefur fengið hjá for
stjóra strætisvagnanna voru það
tillögur hans að almennt gjald
hækkaði úr 50 aurum í 75 aura,
en fjargjöld fyrir börn og öil
fargjöld með hraðferðunum
héldust. óbreytt. Er talið að 25
aura hækkunin á almennu far
gjaldi nægi til þess að afnema
reksturshallan, að óbreyttum á
stæðum. Fargjöld með strætis
vögnunum hafa nú verið ó-
breytt frá 1945.
Annars sagði forstjóri stræt-
isvagnanna, að rekstur þeirra
væri mjög örðugur um þessar
mundir, þar eð vagnarnir
gengju ört úr sér, og engin end
urnýjun hefur fengizt á þessu
ári. Þess má og geta að þeir 40
LOKAÐ
vegna vaxtareikninga 29. og
30. þ. m.
Sparisjóður Reykjavíkur og nágrennis.
vagnar, sem til eru, eru af 9
mismunandi tegundum, og eyk
ur það mjög á erfiðleikana í
sambandi við viðhald þeirra.
Að jafnaði eru þó ekki nema
18 vagnar í förum í einu, og
aka þeir samtals uiu 450(1 km.
á dag og flytja 30—40 þúsuwd
fai-þega, og er því skiljanlegt að
þeir gangi fljótt úr sér. Hins
vegar hefur enginn nýr vagn,
fengist allt þetta ár, en íjár-
hagsráði hefur verið sýnt fram
á að nauðsyn sé mikillar end-
unwjunar á næsta ári.
Hraðferðirnar hafa gefizt
mjög vel, að því er forstjóri
strætisvagnanna tjáði blaðinu.
Virðast þær vera vinsælar nleð
al fólksins og eru mikið notað-
ar.
Á þessu ári hefur hraðferðum
verið haldið uppi á þrem leið-
um í bænum, það er á Klepps-
leiðinni; í Sogamýri og milli
Austurbæjar og Vesturbæjar.
Alls hafa komið inn á hraðferð
unum um 1 milljón og 300 þús
und krónur.
Kaupum fuskur
Baidursgöiu 30.