Alþýðublaðið - 09.09.1951, Page 7

I
Simnudagur 9. sept. 1951
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
Framh. af 5. síðu.
ven þetta og viðurkennir það.
En um leið ræðst haiín á verk-
smiðjuauðvaldið og verzlunar-
háttu þess og les 'þeim pistil-
inn, sem að því standa. og er
öll -sú ræða hans þrungin hei-
lagri vandlætingu og sárri
grernju. Auðvaldið hagar sér
að öllu leyti eins og Tæningj-
ar að hans dómi. Og fjármála
mennina telur hann skilgetna
syni slíks auðvalds. Þeir eru
rándýr, segir hann, rándýr í
þeim heimi, ‘þar sem þeir sterk-
ari tortími hinum, sem eru
minni máttar. Þetta er ráðandi
■lögmál, og hver sá, er ekki viil
hlýta því lögmáli, 'hlýtur óhjá-
kvæmilega að faraSt. Drottnar
þessa hagkerfis eru um leið
þrælar þess. Þetta minnir að
verulegu leyti á kenningár
Marx, og er oftast sönr.u
nærri. Samt sem áður virðist
á stundum, að Traven hafi ekki
að öllu leyti fylgst með tímanf
um. Flestum mun veitast örð-
ugt að viðurkenna grundvall-
arkenningar hans, varðandi
auðvald, verkamannastétt og
þjóðfélgsmál yfirleitt. Skoðanir
hans eru tengdari rökfræðinni
heldur en sjálíu lífimx og fram
vindu þess. Sennilega eru skoð
anir hans að verulegu leyti
mótaðar af lífsrevnsíu hans og
vonbrigðum æskuáranna, varð-
andi þróun þeirrar byltingar,
sem hann hafði sett traust sitt
á. En heimurinn hefur tekið
miklum staKkaskiptum síðar,
og skoðanir manna á þjóðfélags
málum og hagkerfum ekki síð-
ur. Þeim, sem viðurkenna og
treysta grundvallarreglur vest-
rænnár verkalýðshréyfingar,
kann því á stundum a'ö yirðast
sem kenningar Travéns séu
skyldari sögunni heldur en líð-
andi stund.
Samt sem áður getur enginn
annað en hrifist af skáldverk-
um hans, þrátt fyrir listrænar
takmarkaiíir hans, — og hvort.
sem lesandinn er nammála
kenningum hans og boðskap
eða ekki.
Knut Kramviken.
Blaðinu hefur borizt eft-
irfarandi ávarp alþjóða-
sambands samvinnumanna
í tilefni af alþjóðadeg;
þeirra, sem er i dag;
ALÞJÓDASAMBAND SAM-
VINNUMANNA lýsir yfir —
í nafni a'lra samtáka innan
vébanda þess — trú á þær
meginhugsjónir, er frjals og
■lýðræðisleg samvinnufélög
by-ggjast á, en reynsla heillar
aldar héfvr sannað. að þessar
hugsjónir eru bezti og try.gg-
asti grundvöllur félagslegra
fran.iara og héimsfriða:.
AlþjóðasanibaTidið beitir sér
'iyrir því, að ýfirráðum efna-
hagslífsins sé dreift til alþýð-
unnar með samvinnufýr5 rkon*.u
lagi, er byggist á þéirri reglu,
'að hver éinstaklingur fari með
aðeins eitt atkvæði. Alþjó'ða-
sambandið beiti sér gegn j)ví,
sð yfirráð fjármagnsins saín-
ist á fárra manna hendur í auð
hringum og einokunarfy>'ir-
tækjum, þar sem gerðir hinna
fáu eru ekki háðar eftirliti eða
umsjá fólksins.
Alþjóðasambandið hvetur
meðlimi sína til að berjast fyr-
ir því, að afnumin séu hvers
konar ósanngjörn lagaleg og
fjárhagsleg höft, sem sett eru
á samvinnufélögin, og hindra
við'eitni fólksms til að vernda
Iifskjör sín með frjálsu.n og'
1-ýðræðislegum samtökum.
Alþjóðasambandið heldíir
því fram, að friður ög öryggi
byggist á þessu:
ali þjóðirnaT setji ekki eigin
liagsmuni ofar sáméigirueg-
um hagsmunum, -svo að al’i i
orku mannkynsins ver'ði
beitt ti! að fullnægja þörf-
um neytenda,
að öllu vinnufæru fólki
verði tryggð atvinna við
friðsamleg framlei'ðslustörf,
ækkunarvéíar
Nýkomnar 3 tegundir. Verð frá kr. 1755.00.
ÓHÁÐA FEÍKIRKJUSAFNAÐARINS
Guðsþjónustan hefst kl. 1,30 e. h. sunnudaginn 9.
september á horni Hringbrautar og Kaplaskjóls-
vegar, ef veðúr leyfir, annars verður messað í
Stjönubíó á sama tíma óg auglýst í hádegisút-
varpi. MerkjaSala verður allan daginn. Kaffisaia
kvenfélagsihs hefst í Góðtemplarahúsinu að lok-
inni messu. Kirkjukvöldvakan hefst í StjörnúbíÓ
bíó kl. 7 e. h. með erindi, kórsöng, sýningu á
myndum frá nútímakirkjubyggingum, einsöng og
stuttri kvikmynd kirkjulegs efnis. Aðgöngumiðar
verða seldir í Stjörnubíó, skrii'stofu safnaðarins
og við innganginn, ef eitthvað verður þá óseit.
Skrifstofa safnaðarins verður opin kl. 10—12 f. h. fyrir
þá, sem vilja minnast kirkjudagsins sérstaklega, og ti!.
afgreiðslu á merkjum til sölubarna.
■v4-
að tryggð verði réttlát skipt-
ing og hagnýting auðlinda
heimsins.
Alþjóðasambandið ítrekar
því fylgi sitt við sameiiiuðu
þjóðirnar og heitir einiæguin
stuðningi vð baráttu fyrir rétt
látri og friðsamlegri lausn
efnahagslegra, félagslegra og
stiórnmálalegra vandamála
vorra tíma.
Alþjóðasaihband samvinnu-
manna lýsir yfir því, áð þær
aðstæður, sem frjáls og óháð
samvinnufélög þurfa til að
blómgast og bera ávöxf, verði
að vera fyrir hendi, ef takast
á að vernda heimsfriðinn. Til
þess að svo megi fara, hvetur
sambandið meðlimi sína tii þess
að sýna stöðuga árvékni í
vörn og sókn fyrir mannrétt
indum og frelsi,
að leggja sig enn fram tti að
fræða almenning um ábyrgö
og skyldiír sérhvers borgara
í lýðræðisþjóðfélagi,
að benda liinum ýmSu ríkis-
sstjórnum á brýna nauðsyn
fullkominnar samvinnu á vett
vangi sameinuðu þjóðanna í
þeim tilgangi að útrýmá óít-
anum við strí'ð, skort og und
irokun,
að minnast 29. samvinuu-
dagsins með því að gera
heyrinkunna bina sameigin
legu ósk samvinnumanna,
að koma á þeirri lieimsskíp-
an, að al'-ar þjóðir fái nolið
friðar í frelsi og bræðralagi.
Framh. af 1. síðu.
sinni við skut þess. Pólverj-
arnir um boi'ð í „S 71“ stóðu
sumir við fallbyssurnar,. en
aðrir með vélbyssur og
skammbyssUr í höndUm og
svöruðu engu, þó að skip-
stjórinn á „Monsunen"
spyrði bæði á ensku og
frÖnsku, hvað þeir Vildu, og
varáði þá við afleiðingunum,
ef þeir legðu að skipinu í svo
miklum sjógangi. Við til-
raunir hersnekkjunnar brotn
aði boriístökkurih á „Mon-
sunen“, svo og iborð í björg-
unarbátnum; «n auk þess
varð kjölur björgunarbáts-
ins og borðstokkur hans fyr
ir miklum skemmdum.
í hvert skipti, sem alda lyfti
hersnekkjunni, rakst hún á
björgunarbát ,,Mönsunens“,
sem hékk á davíðum vélskips
ins, og var stórfurða, að ekki
hlauzt meira tjón af 'Fólverjar
arnir köstuðu riokkrum sinn-
um köðlum yfir í „Monsunen",
en Danirnir létu iþá fal'a út-
byrðis, þar eð þeir töldu ekk-
ert vit í að tjoorá skipin sam-
an í 'slíkum sjógangi.
Að endingu gáfust Pólverj-
ar upp við tilraunir sínar og
hurfu á brott á hersnekkjunni.
Farast danska skipstjóranum
svo orð, að þeim hefðu bersýni
lega legið það í léttu rúmi,
þótt þeir hefðu sökkt hinu
danska skipi; og spyr hann að
endingu, hvort ekki sé kominn
tími til að binda enda á slík-
an ófögnuð með því að veita
dönskum skipum nokkra vernd
á-Eystrasalti. . . -4 ;
S
liefst í dag kl. 2 með leik
mdlli
Íi1|L
Ðórnari: Hannes Sigurðsscm.
Qg strax á eftir leika
Dómari: Þoriákur Þórðarson.
Öli
TiOi ■
oflí.
>0.1
5ÍSF.
Mótanefndin.
e
nokkur stykki af hinum eftirsóttu
n
Tf
e
ÍÍ!
!i j Á
láærkjargötu 10. — Sími 6441.
Sýnishorn verða í glugganum um helgiiia. mu;
isd
llídt
rsji
r*-
iu 1
urui;
Glæsilegt úrval af: Skápklukkum í hnotu og eik,
Eldhúáklukkum, Vekjaraklukkum, margar gerðir.
Lítið í gluggana um helgina.
nmim
Símj 3462.
sé . .