Alþýðublaðið - 14.10.1951, Síða 6

ALÞVÐUBLAÐIÖ
Sunnudagur 14. okíóber 1951.
Framhaídssagan 81
Helga Moray:
llilllllM
JK
i
BEASTUR.
Móaþýfið þraut og' við tók
moldarflag, dimmbrúnt eins og
einhvar heíði helt þar súkku••
laðibúðingi, sera heimilisfoikið
gat ekki étið vegna viðbruna-
bragðs, en þar liefur hlotið* að
vera geisimargt fólk í heimili
og einn heíjarmikill potlur, þvi
að flagið var stórt um sig. Þeg-
ar dráttarvélin var komin svo
tem lengd sína út í fiagið, tók
hún að spóla í búðingrturn, sleit
urnar gengu í allar áttir,, jafh-
vel út á þangamið og áttleysuna,
og bóndinn bölvaði og ragnáði,
og bölv hans og ragn hafði ann-
arlega., tvíþætta merkingu; það
var í senn tjáning gremju þess
| glampinn í augum han var far
inn, það vantaði fjandakorninu
inn, það vandaði fjandakorninu
ekki mikið á, að hann væri
orðinn normal og hénni lá við
] gráti. Hvað átti hún til bragðs
að taka svo að sitúasjóuinni
væri sálírseðilega reddað? Kven
leg látalaetisblygðunarsemi henn
ar fyrir bauð henni að stökkva
niður af traktornum og ’segja
............ ■■■■■■
Lö
Saga frá Sis^ur-Afríku —
viðhafnarsölum landstjóraset-1 að undanförnu orðið að þola;
ursins, skálaði við hana í j njóta lífsins og þess unaðar, sem
kampavíni og kom því þannig það framast hafði fagurri og
fyrir, að þau sætu sem næst glæsilegri konu að bjóða. Og
landstjóranum. Á kvöldin fóru þann eið hélt hún. Og nú fór
þau saman á dansleiki í kastal- hún að svipast um eftir húsi og
anum; þar dansaði hún meira umhverfi, er henni hæfði; hún
en skósólarnir þoldu, hló og leit
svo seiðheitum augum á þá
varð að hafa eignazt fastan að-
af að baksa á móti roki og
regni.
„Vilhelmína,“ sagði Dirk;
„þetta eru þau frú Kildare og
Richard Eaton liðsforingi og
starfsmaður landstórans. Við
fréttum það í fasteignaskrif-
stofunni, að þú hefðir í hyggju
listræna forspil; það var óvinn-
andi vegur aS starta dramatik-
inni án forspils; það var ekki j
setursstað, þegar móðir hennar >að selja þetta sveitaseíur þitt.“
komdu“ allt varð að hafa~sitt imenn, sem ungir voru og g’æsi- og systur kæmu. En hvar á-tti I „Það kemur nú ekki til af
‘legir, að það ruglaði þá alger- ; hún að setjast að? í Paal eða] góðu,“ svaraði gamla konan;
lega í ríminu, — að ekki sé , Stellenbosch? Og henni þótti j „ég er tilneydd. Annars taka
minnzt á þá, sem komnir voru j sem hún myndi hvergi mega
um annað að gera en þraukaTf !af léttasta skeiði farnir að|nna sér annars staðarM,en 1
íorspilið og taka síðan sinni nið láta á s3á' Stundum þotti henm , Stellenbosch, þar sem Pall van
urlægingu ef svo vildi verkast.
Konráð bóndi hamaðist á
manns, sem hvorki kemst aít- I gírnunum; en tök hans voru far
ur á bak eða áfram: vill ólmur
sem hún sæi andlit Páls van Riebeck hafði slitið barnsskón-
komast áfram, en kýs þó [rem-
ur að fara aftur á bak heldur
en hreytast ekki úr stað, og á-
kallar andskotann af ihm'leilt án
persónulegrar hugsunar til h-ans,
fy.rir honum má andskotinn
vera hundtík eða tvæmetur
írútur; Iionum kemur slíkt ekk
ert við og það hefur ekkt-;rt að
segja, hann ákallar iiann bara,
grémju sinni til þægilegrar út-
rásar; hinum þræðinum var
bölvið og regnið kvrrrærit og
átti rætur sínar í undirmeðvií-
undinni og alvitundinni, að því
Jeyti að til var sál í hveriu
blótsyrði, kvalin af óþolinmæði
og hrópandi á' hitt’ kvnið íir
djúpi niðurlægingar sinnar . . .
Og Konráð bóndi skipti um gir,
sitt á hvað, bölvaði og gretti sig
og bað alla vélamen.úngu nútím
p.ns án nokkurra undantekning-
p.r, varðandi atómorku eða æðri
tækni, að fara til fjandans.
Og hinum kynaðilanum, ,ióm
Riebeck speglast í kampavíns- ,um.
glasinu. Og einu sinni, þegar
þau, liðsforinginn og hún,
Þau óku af þ.jóðveginum inn
a heimbraut, er lá að stóru,
in að verða stillileg og það var sigldu um víkina í skemmti- hvítu landsetri. Limmiklar eik-
ekki neinn kraftur framar í j snekkju landstjórans, fannst ur önæfgu þáðum megin við
bölvi hans og ragni. Það fór henni blámi hafsins öldungis heimbrautina; í fjarska gnæfðu
eins og bláminn í augum Páls,
-— kaldur, seiðandi og grimm-
úðlegur í senn, síkvikur og fag-
vinnukonum milli bæja, aldeil-'ur. Hún sór þess dýran eið, að ' heldur vilja búa°en einmitt á
is Jformálaladst; slíkt var að,bæta sér upp allt það fásinni þgssum yndisfagra stað
vísu ólistrænn fruntaskapur og og alla þá harma, sem hún hafði
hrollur um magran líkama henn
ar, það var áldrei, að bensínið
entist! Afi hennar hafði' naugðað
dimmblá fjöll við heiðan him-
inn, og Katie varð þess þegar
fullviss, að hvergi myndi hún
átti ekki vitund skilt við skáld-
skap eða dramatík hennar en
lífið sjálft; það var ekki hægt
að skrifa sögu um svoieiðis
nema að bæjarleiðin væri marg
földuð með sjálfri sér í þriðja
veldi; í hæsta máta hægt að-
yrkja út af því sonnettu og fylla
hana upp með landslagi og veð
urfræði, en láta sjálfan atburð
inn í lokahendinguna: en ann-
ars, •—- hvernig voru Icarimenn-
irnir orðnir?
Og skyndilega beyrði hún eitt
hvert annarlegt skrö.lthljóð í
vélinni; það lá við sjáift, að
hjarta hennar hætt.i að slá af
fögnuði og eftirvæntingu, og
frúinni, sem sat klofvega framan hún ákvað að hún sfcyldi stöggva
niöur af dráttarvéiinni og láta
hann elta sig dálítla stund á
íæt.i; spretturiim. gat' komið
blóðrás hans aftur í funks.tön,
og svo gæti hún dottið um -þúfu,
þegar henni sýndist.
..Mikið asskoti. benzínið bú-
ið . . . “ sagði Konráð bóndi;
röddin var róleg og hlutlaus:
það var áréiðanlegt, að hann
hafði glatað kýnbránni á sömu
gndrá og banzínið þraut. Hann
var ekki lcngur voiugur. snar-
brjálaður kynfulltrúi alheims-
ins, heldur aðéins sín eigin per-
sóna eða með öðrum orðum, —
sama sem ekkert.
„Hvað eigum við að gsra?‘
spurði hún, og varð að taka á
öllu því viljaþreki, sém hún
át.ti til. svo að ekki heyrðist
gráthreinmurinn í rödd hennar.
„Ég véit ekfci svaraði
bóndi og stóð fjandann á sama.
á dráttárvélinni, nú var henni
dellað; hún hló og gre-tti sig og
frýjaði bóndanum hugar, barði
fóíarstokinn og sagði hoho; rók
síðan að syngja; kvöldið er kom
ið, sólin sest og syngur’ fugl á
grein; það var í senn, sigursöng-
ur hennar og klámvisa á milTi
hendinganna sagði hún hoho og
rak út úr sér tungum. Nú var
hún stundasigurvegarinn, sem
bcið dýrðar síns loka- ósigurs í
hundkæti; það var þó hus'gan
í því, að þau yrðu ekki langt
frá bænum, þegar bensínið þryti
hugleiddi það bak við hohoiö,
og styttra að ganga heim, og hún
hvort hann myndi kannski leiða
hana heini,’eða hvort hann vrði
feiminn. Og hún kveið því á bak
við hohoið, að kannski entist
bensínið lengur en kynbr.iálun
bóndans, og hvernig færi þá, ef
p’it þetta listræna, æsiþungna
f’rspil yrði til eins.kis: það vrði
áhlca halaklippshundslegt og að ■
húsið hrindi á síðustu l'jóSIínú J
v'sluljóðsins og höfundurinn j
yrði af aðalnautninni, lófa-
k’appinu. . . .
Og hún tók að ittara á hinn
kvnaðilann, bóndánn í ekilsæt-
inu og störunin jók á kvíða henn
ar og ugg; brjálaeðisglj »nn í
augum hans, var hann ekki ör-
lítið tekinn að dofna, eða hvað?
Var ekki andardráttur hans far
inn að verða létta>"i og rcglu-
legri; je, minn almáttugur. þetta
er' ekki hægt. Hún hætti að
segja hoho, hætti að reka út úr
sér tunguna og fór þesg. í stað
að syngja: Ó, Jósep, .Tósep, bágt
á ég að bíða; starði á hinn kyn-
fulltrúa alheimsins; það var .
áreiðanlegt, -lynbrjálunar 1
„Þarna er húsið mitt!“ mælti
hún glaðlega við Dirk gamla
Breda, sem hafði slegizt í för-
svo langgeispaðli hann. „Ætli j ina henni til aðstoðar.
maður fari ekki heim og nái í) J Rökkurliljulundi kallast
einhvern benzínlíka, svo að kús frænku minnar,“ sagði
maður komi dráttarvélarskratt-
anum heim aftur.
Hann steig niður úr ekilssæt
jnu. „Það er hlaupið vor í hel-
vízkan tuddann“, bætti har.n
við, hljómlaust og utangarna.
Svo rölti hann heim á leið, hok
Dick gamli Breda. „Og það get
ég sagt þér, að fallegra eða
vandaðra íbúðarhús er varla að
finna hér í nýlendunni.“
„Hvers vegna er það kallað
slíku nafni?“ spurði Richard.
Gamli Búinn benti á lága,
inn í hnjám og sviplaus, til þess ,þétta lundi meðfram veggjum
að sækja bensínið. Ihússins. ,,Að degi til eru blóm-
Hún starði á' eftir honum og jn ]okuð, en opnast strax, þegar
gapti; síðan renndi hún sér nið- rökkva tekur; stór, hvít blóm,
ur af vélinni í eymd og tilgangs gem sferka ]júfa angan leggur
leysi hvorug kynsins, því að þeg af “
ar annað hvort kynið labbar sig þau namu staðar á lítiili gras.
heim eftir benzíni, þá er bara f]öt fyrir frarnan fordyrið. Eng-
hvorugkyn, sem stendur eftlr í (]r blakkir drengir sáust á ferli
flaginu. Það gerir afstæðiskenn til þess að annast hestana, og
insfn- |Katie þóttist sjá, að alLt væri
Og skyndilega rétti hún þarna f vanhirðu, rétt eins og
granna, magra armana upp í húsið hefði staðið autt og yfir-
þanganið, kreppti hnefana og ! geffð um langt skeið.
Gömul og; tannlaus Hotten-
hugðist öskra út í hljómleys-
una; en til hvers er að öskra í
tottakerling gægðist fram í
hvorugkyni og kreppa hniif dyxnar og bauð þau velkomin.
ana; það er álíka hlægilega til|.,Gerið svo vel að ganga inn,
gangsaust og gefa vönuðúm herra Breda,“ sagði hún og
vagnhesti „Kynlíf“ í vönduðu
skinnbandi, og hendur hennar
hnigu niður með síðunum og
hún hvíslaði svo lágt, að varla
heyrðist um leið og hún afréð
að ganga úr vistinni um mánað
armótin:
,,í nafni listarinnar mótmæli
ég sem kynvera slíkum söfeu-
lokum . . . “
Og svo hélt hún heim að bæn
um.
brosti gleitt.
Anddyrissalurinn var stór,
gólfið gljáfágað og mikið af
viðamiklum húsgögnum. Dirk
gekk rakleitt til a’draðrar
konu, sem sat þar í hjólastóli;
hún var svartklædd frá hvirfli
til ilja og lét hettuna slúta,
svo að varla sást í magurt og
hrukkótt andlitið. Hún minnti
Kate mest á gamla-n, þrey.ttan
fugl, sem orðinn er örmagna
K.S.I
K.R.R.
sem allir hafa beðið eftir:
r fl
I dag, sunnudag, kl. 2 e. h. keppa á íþróttavell-
muni;
Hvor s Úrval igrar nú? Úrval
omíS og sjálð bezta! kappleik ársms
Móíanefndin.
þeir allt saman ai mér upp í
skatta og skuldir." Rödd henn-
ar titraði við, eins og hún tæki
nærri sér að gera þetta heyrin-
kunnugt. „Þetta, hefur allt
gengið á afturfótunum, síðan
við vorum þvinguð til að gefa
þrælunum frelsið. Eins og þetta
hús er vandað og fallegt . .. . “
Og gamla konan hélt áfram og
virtist helzt tala við sjálfa sig.
,, Já, hér hefur verið líf og fjör;
það hefur mikið verið elskað
innan þes.ara veggja, mörg fal-
leg og hraust börn hafa séð hér
dagsins Ijós; margir hafa kvatt
þennan heim í þessum her-
bergjum og haldið héðan á
fund drottins síns og dóma-ra.
.... Já, og ég man þá tíð, þeg-
ar við háðum orustur við ljón
og villimenn hérna, þar sem nú
er húsagarðurinn.” Hún þagn-
aði við og nokkur tár hrundu
niðúr hrukkótta vanga hennar.
Nokkur stund leið, áður en hún
mundi aftur návst gestanna, og"
hún tók enn til máls. „Það voru
forfeður mínir. sem reistu þetta
hús árið 1770, og síðan hefur
það alltaf verið í eigu ættarinn-
ar.“ Hún lokaði augunum, eins
og hún vildi ekki horfast í
augu við þá áleitnu staðreynd,
að nú hlyti hún að selja húsið
í hendur framandi fólks.
Katie varð klökk af samúð
með gömlu konunni, og henni
létti, þegar Dirk gamli Breda
snart arm hennar og sagði:
„Vinnukona.n ætlar að sýna
okkur herbergin uppi á loft-
inu.“.
Þau gengu upp breiðan ma-
hognistiga með skurðskreyttu
handriði. Katie var enn í þung-
um þönkum vegna gömlu kon-
unnar. Um leið og ríki Vilhelm-
ínu leið undir lok í þessum hí-
býlum, mundi veldi hennar
hefjast þar. Og einhvern tíma
myndu sömu dapurlegu örlögin
bíða hennar; hún mundi verða
gömul, einmana og á valdi
minninganna. Þetta var gang-
ur lífsins og ekkert við því að
segja. En færi svo, að henni
litist jafn vel á híbýlin uppi á
loftinu og niðri. þá skyldi hún
ekki skoða huga sinn um að
kaupa húsið þegar í stað, hugs-
aði hún Það skyldi þá verða
framtíðar aðsetur hennar og
heimili. Héimili!
Allt var þarna fornt og í
stökustu vanhirðu; veggir, gólf,
loft og húsgögn. En auðvelt
;virtist að kippa því öllu í lag.
Og hún þurfti ekki annað en að
lita á hinar gömlu, stóru lok-
rekkjur til þess að sannfærast
um, að þetta hús væri gætt sín-
um sérstaka svip, sínu þögla
lííi. Enda þótt allt væri í þess-
ari vanhirðu, var auðséð, að
' efnið var vandað og stíllinn
■ virðulegur og vingjarnlegur, og
hún þóttist þess fullviss, að hún
mundi una hag sínum þar hið
bezta, þegar hún væri sezt þar
að með íjölskyldu sinnj.
i Þau gengu aftur niður stig-