Alþýðublaðið - 03.01.1952, Page 6

Framhaldssa^an 143"
H e I g a Moray
Saga frá Syðnr-AfrÉku
Filipus
Bessason
hreppstjóri:
Gott og farsœlt
Leifur
Leirs:
Frú Dáríðui
DnlbeiœE:
nýlí ár
Dr: Álfur
Orðhengils:
i __________
Vöðvan
Ó. Sigurz
1952
Jón. J. Gangan.
að setja tvöfaldan vörð um
dyflissuna, því að ekki er ó-
sennilegt, að gerð verði tilraun
til að ná Hawkins út þaðan“.
Að svo mæltu gekk Páll aftur
inn í tjaldið, þar sem þau biðu
enn, Richard, Katie og piitarn-
ir tveir.
Páll van Riebeck brosti til
þeirra og strauk kjálkabarðið.
„Þetta var vel úti iátinn löðr-
ungur!“ sagð; hann.
„Nú fyrst varð .mér fyllilega
ljóst, hve illa þið Búarnir eruð
séðir hér um slóðir“, svarað'i
Richard, sigri hrósandi.
„Já, — meðal slíkra afhraka,
glæpamanna og óaldarlýðs, er-
um við illa séðir, Eaton. Og
Bretar yrðu hér ekki betur séö
ir, ef þeir gerðu tilraun til að
koma hér á lögum og reglu“,
svaraði van Riebeck.
„Þú getur tæplega vænzt
þess, að ég sé þér sammála,
hvað það snertir“, maldaði Ric-
hard í móinn.
„En það er ég viss um“, gall
yngri Páll við, „að enginn ann
ar en þú, van Riebeck, gæti
hrakið slíkan óaldarlýð á flótta,
einn og vopnlaus“.
„Þakka þér fyrir,“ mælti Páll
van Riebeck alvarlegur á svip-
inn. „Mér er næst að halda, að
máttarvöldin hafi verið mér
hliðholl í þetta skiptið og aukið
örmum mínum afl, þegar mest
reið á. En hvað segið þið, ungu
mennirnir, um þetta allt sam-
an?“
„Það get ég sagt þéz-,“ sagði
Páll yngri og leit. ögrandi
augnatiliti á Richard. „Ég er
þeirrar skoðunar, að Búar eigi
allan rétt á þessu landsvæði,
og því eigi þeir einnig að ráða
öllu, sem við kemur demanta-
leitinni og námunum."
„Ég er á sama máli og' bróðir
minn,“ mælti Terence, en bætti
síðan við: „Við getum samt
sem áður ekki kennt demants-
leitarmönnunum að öl!u leyti
um það, sem hér hefur gerzt.
Þeir hafa verið látnir ráða
málum sínum sjálfir allt of
lengi.“
Páll van Riebeck' leit ó þá
bræður, og var auðsáð, að hann
kunni vel málflutningi þeirra.
„Katje“, sagði hann; „eins og
þú sérð, þá veitir mér ekki af
liðstyi'k. Ef drengina fýsir að
ganga í lið með mér og veita
mér aðstoð, mundi ég fela þeim
varðstjórn. Hvernig lvzt ykkur
á það?“ “ ” •
„Er þetta alvara þín?“ hróp-
aði Páll hrifinn. „Ó, mamma!
Þú verður að gefa mér leyfi
til að ganga í liðsveit hans.“
Katie gat ekki dulið tilfinn-
ingar sínar. Það var eins og
þessi orð sonarins sönnuðu hin
duldu tengsl milli hans og föð-
urins.
„Ég vildi líka gjarna ganga
í liðsveitina, ef þú gefur leyfi
til þess, mamma,“ sagði Te-
renee.
„Ágætt,“ sagði Páll van
Riebeck. „Nú veltur allt á þínu
svari, Katje. Hvað segirðu?
Læturðu mér þá eftir?“
Van Riebeck bað hana um
syni hennar sér til liðveizlu,
— son hennar og hans. Að síð-
ustu.....Hvað gat hún sagt
Hverju gat hún svarað? Átti
hún með að taka ráoin af
drengjunum og fjötra þannig
vilja þeirra? .... Henni duld-
ist að vísu ekki, að þeirra
hlytu að bíða hættur og mann-
raunir. Og hún óttaðist um þá.
í fyrsta skiptið frá því, er
fundum hennar og Páls van
Riebeck bar fyrst saman, fann
hún til meðaumkunnar í hans
garð. I fyrsta skiptið varð hann,
þessi stolti og sterki maður,
að lúta svo lágt að fara bónar-
veg að henni; biðja hana þess,
sem hann átti fullan rétt á.
„Fyrst dregiimir vilja þetta,“
mælti hún og reyndi að láta
ekkert bera á klökkvanum í
rödd sinni, „þá gef ég mitt
leyfi. Og ég þakka þér hann
heiður, sem þú sýnir þeim, er
þú gefur þeim kost á að ganga
í þjónustu þína.“
Og þegar hún hafði mælt
þessi orð, þótti henni sem af
henni Væri létt þeirri þungu
byrði, sem hún hafði borið allt
sitt líf. Það var eins. og hún
hefði lókið langri ferð, — væri
komin á ákvörðunarstað, eftir
að hafa farið örðuga leið og
bættulega. Hún gat ekki leng-
ur dulið sorgina, sem hún hafði
borið vegna þeirra feðganna,
eldri og yngri Páls. Nú hefði
hún helzt kosið að fá að vera
ein .... að geta flúið hið
spyrjandi augnatilit van Rie-
becks og afbrýðisemina í star-
andi og heitu augnaráði Rich-
ards. Fá að vera ein ....
Jafnvel æskuþróttur og bar-
áttuhugur sona hennar o'li
henni angurværð.

Myndasaga barnanna
„Eigum við ekki að koma,
1 Richard?1-1 spurði hún lágt.
Van Riebeck fylgdi þeim út
úr tjaldinu. Hún horfði á hann
angurblíðu augnaráði, þegar
þau kvöddust. „Farðu varlega
sjálfs þín vegna, Páll,“ mælti
hún þreytulega. „Umhverfið er
bættulegt. andrúmsloftið ger-
spillt. Ég hef hatað það allt frá
því, er ég kom hingað fyrst.
Heima í nýlendunni forðum var
allt svo hreint og bjart. Enda
þótt Kolesberg liggi á sömu
sléttunni, hef ég aldrei vitað
betur koma í ljós, að það eru
mennirnir sjálfir, sem skapa á-
hrif umhverfisins.“ Þau tókust
í hendur. „Góða nótt, Páll. .. , “
|Og hún spurði sjálfa sig, hvort
, einnig honum yrði á stundum
jhugsað heim í nýlenduna, yfir
1 það haf tíma og atburða, sem
1 skildi árin þar frá líðandi
stund.
1 ,,Jæja, mamma, megum við
þá verða hérna eftir?“ spurði
I Páll yngri, „það er að segja,
, ef van Riebeck er því samþykk
t ur, að við göngum þegar í
þjónustu hans.“
„Að sjálfsögðu er ég því
fegnastur,“ svaraði van Rie-
beck.
„Auðvitað megið þið verða
hér eftir,“ sagði Katie,- Hún sá
að eldri Páll horfði á hina
björtu lokka nafna síns og son-
ar með sorg og þrá í augum.
Ó, Páll van Riebeck, hugsaði
hún; mikill heimskingi hefur
þú verið, og mikils unaðar hef-
ur þú farið á mis. Þu hefur
svipt sjálfan þig hinni æðstu
gleði, aðeins vegna stærilætis
þíns og þrákelkni. Og ekki að-
eins sjálfan þig, heldur og líka
son þinn •— og mig. Við höfum
bæði verið furðulega heimsk
og blind á hamingju okkar.
Hún gekk við hlið Richards
um leiruga troðningana. Lang-
/ an spöl gengu þau án þess að
mæla orð frá vörum. Hún vildi
reyna að létta af honum því
fargi, sem hún þóttist vita að
hugsanir hans legðu honum á
herðar. „Nú virðist allt vera
orðið rólegt,“ sagði hún. Mundi
hann geta ráðið tilíinningar
hennar af raddblænum?
„Það verður varla nema rétt
í bili,“ sagði hann, og var auð-
heyrt, að hann var í s!æmu
skapi. „Það verður varla nema
í bili; taktu eftir því. Van Rie-
beck hefur stigið hið hættuleg-
Lifandi leikföng
Mamma Bangsa var farin að
undrast um hann, þegar hann
allt í eizzu hratt upp hurðinni
og stóð í dyrunum með litlu
dýrin. „Hvað er nú þetta?“
spurði hún. „Komdu sæl,
mamma,“ sagði Bangsi hróð-
ugur. Hann sagði henni svo upp
alla söguna.
Meðan hann talaði við
mömmu sína náði hann í
kassa, hálm og kodda og bjó
um litlu greyin. Þar áttu þau
að hví!a sig til morguns, en þá
æt'aði hann að láta þau Velja
sér einhvern krakka fyrir hús-
bónda. Mamma hans var alveg
steinhissa.
Þegar Bangsi var háttaður
og mamma hans kom til þess að
bjóða honum góða nótt, spui’ði
hún hann, hvort hann héldi
ekki, að jólasveinninn yrði
reiður við hann fyrir að hjálpa
dýrunum til að strjúka; en
Bangsi var ekki hræddur við
það.
HINUM HEIMSKUNNA,
brezka leikara, sir Henry
Irving, var eitt sinn stefnt fyr
ir rétt, sem vitni í þjófnaðar-
máli. Mólafærslumáðurinn, sem
skipaður var verjandi í málinu,
spurði sir Henry, og heldur
hranalega, hvenær þjófnaður-
inn hefði verið framinn. Ég
hugsa, að . . .“ byrjaði sir
Henry, en málafærslumaðurinn
greip fram í fyrir honum, enn
ómildari í máli en fyrr, og
kvað réttinn hafa iítinn áhuga
fyrir hugsunum hans, enda hefði
ekkert verið um þær spurt.
„Herra minn“, svaraði sir Henry
Ii-ving“, ég bið yður að athuga
það, að ég er ekki málafærslu-
maður og að þess vegna er ekki
hægt að krefjast þess af mér, að
ég tali án þess að hugsa . . .“
VIÐ fæðumst grátandi í þenn
an heim, og þegar við kveðjum
hann, verður okkur fyrst Ijóst
hvers vegna við grótum.
Búlgariskt máltæki.
TF,MDU þér stundvísi, en þar
eð flestir eru óstundvísir, er
þér hyggilegast, að temja þér
einnig þolinmæði og biðlund.
Tersneskt máltæki.
DOUGLAS WALKINGTON
heitir kunnur efnafræðingur,
sem um þessar mundir starfar á
vegum iðnsambanclsins í Kan-
ada. Hann kveðst hafa komizt
að frumorsök þeirrar siðvenju,
— sem sumir telja ósiðlega, en
aðrir ekki, — að fólk kyssist.
Frumorsökin er saltskortur í lík
amanum, segir liar.n. Þegar
steinaldarmennirnir kvöldust
af saltskorti, komust þeir fyrir
einhverja hendingu að raun um,
að þunnt seltulag þakti húð
manna, og að salthung'ur þeirra
sefaðist um stund, ef þeir
slejktu vaiiga annars manns.
Seinna, —- og ef til vill einnig'
fyrir hendingu, — komust þeir
að raun um, að það var nota-
legra fyrir karlmann að leita
saltsins rosð þesSari aðferð á
vöngum konu og vörum, held-
ur en á vöngum eða vörum ann
arrs karlmanns. Og síðan hefur
þessi siðvenja haldizt, enda þótt
saltskorturinn sé ebki framar
aðalorsök hans. Fölk getur
skort fleira en salt . . .
Taugaveiklaðlr bílstjórar.
Stórblaðið brezka, Manchest-
er Guardian, skýrir fró því fyr
ir skömmu, að sá atburður hafi
gerzt í borginni Sidney í Ástra-
líu, að kona nokkur hafi alið
barn í fólksbifreið á leiðinni til
sjúkrahússins. Þetta er að vísu
ekki meira en hér hefur gerzt,
því að ekki eru mörg ár síðan
að sami atburður garðist í fólks
bifreiö, sem var á leiðinni frá
Svartagili í Þingvallasveit til
Reykjavíkur. Sá er þó munur-
inn á þessum tveim atburðum,
— eða öllu heldur á þeim bíl-
stjórum, sem við sögu þeirra
koma, að bílstjóranum íslenzka
brá ekki hið minnsta og hélt göt
unni eins og elckert hefði í skor
ist, en sá ástralski var ekki
taugasterkari en það, að hann
missti Stjórn, bæði á sjálfum sér
og bifreiðinni og ók henni ó
girðingu, með þeim afleiðing-
um, að hún gereyðil.agðist. Ekki
sakaði þó konuna eða barnið.
Samkvæmt þessu ættu íslenzku
bílstjórarnir að vera taugasterk
ari, en þeir áströlsku, að
minnsta kosti sýau öruggara
fyrir konur að ala börn í biíreið
um, þar sem þeir íslenzku sitja
við stýrið . ,
Ife.
AB 6