Alþýðublaðið - 08.01.1952, Qupperneq 4

AB-AIþýðublaðið
Baráffan um
8. janúar 1952
TÍMINN var á laugardag
að loía Framsóknarflokkinn
og Rannveigu Þorsteinsdóttur
■ fyrir áhuga og framtakssenu-
í húsbyggingarmálunum. AB
rifjaði í því sambandi upp í
megindráttum gang þeirra á
alþingi því, sem nú situr, og
sýndi fram á, að stjórnar-
flokkarnir ætla að leggja fram
fjórar milljónir til nýrra
verkamannabústaða af tekju
afgangi síðasta árs eftir að
Alþýðuflokkurinn hefur kraf
izt fimmtán milljóna fjárveit
ingar í þessu skyni. Morgun-
blaðið rýkur svo upp til
handa og fóta á sunnudag og
segir, að allt framtak á sviði
byggingarmáianna sé Sjálf-
stæðisflokknum að þakka!
Það telur skrif Tímans „hálf-
gert grín“ og segir, að Rann-
veig hafi ekkert aðhafzt til
lausnar á húsnæðismálunum
annað en flytja yfirborðstil-
lögur til að keppa við Gunn-
ar Thoroddsen og Jóhar.n
Hafstein!
Morgunblaðið gerir sér svo
hægt um vik og fræðir lesend
ur sína á því, að bæjarstjórn-
ir, sem Alþýðuflokkurinn
réði, hafi ekki hreyft hönd
eða fót til framkvæmda á
meðan byggðir voru tugir
verkamannabústaða í Reykja
vík! Þó hefur ísafjörður
komizt eitthvað í- kynni við
verkamannabústaði að dómi
Morgunblaðsins, en aðeins á
4runum, meðan spyrðuband
íhaldsins og kommúnista hékk
þar við völd! Það leynir sér
svo sem ekki, að fyrrverandi
forseti bæjarstjórnarinnar á
Isafirði, Sigurður Bjarnason
frá Vigur, muni hafa stýrt
pennanum, sem færði þessa
„sagnfræði“ í letur.
Sannleikurinn er sá, að nú-
verandi stjórnarflokkar hafa
skipzt á að berjast gegn verka
mannabústöðunum. Þegar
lögin um þá voru samþykkt á
alþingi árið 1929 að frum-
kvæði Alþýðuflokksins, en
með fu’ltingi Framsóknar-
flokksins, ætlaðL íhaldið bók-
staflega vitlaust að verða.
Ólafur Thors komst svo að
orði um frumvarpið, að'það
væri „ekki aðeins gagnslaust,
heldur hreint og beint skað-
legt og aðeins flutt til að sýn
ast“, en Magnús Jónsson
taldi bezta ráðið til að byggja
ódýrt að „gera engar ráðstaf-
anir“! Þegar Alþýðuflokkur-
inn barðist svo fyrir endur-
skoðun laganna um verka-
mannabústaði á alþingi 1946,
tók Framsóknarflokkurinn
forustu fyrir afturhaldið í
landinu í baráttu gegn henni.
Og nú eru báðir stjórnar-
flokkarnir innilega sammála
um að sníða framkvæmd" lag-
anna um verkamannabústað-
ina sem þrengstan stakk. Þess
vegna ákveða þeir fjórar
milljónir til nýrra verka-
mannabústaða, þegar Alþýðu-
flokkurinn krefst fimmtán,
og svæfa í þingnefnd frum-
varp Alþýðuflokksins um
aukna tekjuöflun til bygging-
arsjóðs verkamanna. Svo eru
Morgunblaðið og Tíminn að
þrátta um, hvor afturhalds-
flokkurinn láti meira að sér
kveða í baráttu fyrir nýjum
verkamannabústöðum!
Sigurður Bjarnason reynir
að telja Jesendum Morgun-
blaðsins trú Um, að þings-
ályktunartillaga Gunnars
Thoroddsens og Jóhanns Haf-
steins hafi Ieitt til þess, að
fjórum milljónum verði var-
ið til nýrra verkamannabú-
staða af tekjuafgangi síðasta
árs. Þetta er annað hvort mis
skilningur eða blekking. Þings
ályktunartillaga Gunnars og
Jóhanns hefur ekki einu sinni
orkað því smáræði, hvað þá
meiru. Samkvæmt henni er
einskis fjár að vænta, því að
rannsókn á heilsuspillandi
húsnæði, sem hún mælir fyr-
ir um, hefur enn ekki farið
fram. Það er þess vegna
hlægilegt, þegar Morgun-
blaðið sakar Rannveigu Þor-
steinsdóttur um yfirboð við
tillögur Gunnars og Jóhanns
— yfirboð við það, sem ekk-
ert er! Og tillögur Rannveig-
ar eru sama sýndarrnennsk-
an og Gunnar og Jóhann hafa
í frammi!
FINNUR JONSSO
ÓEFAÐ verður þess síðar
minnzt í sögu íslands, að á ár-
inu 1951 var ráðizt í stórfelld-
ari mannvirki, en þjóðin hafði
áður faspzt í fang . Má því telja
líklegt, að • athar'nir þess' árs
marki ýmis þau spor. er máist
trauð.’a í næstu framtíð.
Á seinustu stundum þess
i tæmdist Og st-undagias athafna
samrar ævi atorku- og dugn-
aðarmanns, sem vel hafði unn
ið laiidi sínu og þjóð.
Að kvöldi hins 30. des-
embers síðast liðins andaðist
ao heimili sínu hér í Reykja-
vík Finnur Jónsson alþingis-
maður, fyrrum ráðherra, að-
eins 57 ára að aldri.
Finnur Jónsson var fæddur
að Harðbak á Melrakkasléttr
hinn 28. september árið 1894
Foreldrar hans voru Jón Frið-
finnsson bóndi þar og síðar f
Evrarlandi og kona hans Þuríð
ur Sigurðardóttir, bæði af góð
um eyfirzkum bændaætturr
komin.
Morgunblaðið reynir auð-
vitað að mikla Sjálfstæðis-
flokkinn fyrir bæjarbygging-
arnar. En það er vonlaust
verk. Framtak bæjarstjórnar-
íhaldsins í húsbyggingarmál-
unum er óvera miðað við það,
sem þurft hefði að vera. Al-
þýðuflokkurinn hefur undan-
farin ár krafizt margfalt
meiri ijárveitinga til hús-
bygginga í Reykjavík en í-
haldið hefur dtattast' til að
láta af hendi ralma. Og harin
myndi hafa fylgt þeim tillög-
um sínum fast fram í fram-
kvæmd, ef hann hefði farið
með völdin í Reykjavík í góð-
ærinu, sem íhaldið lét fram
hjá sér fara.
Áðalfundur
Slysavarnadeildin Hraunprýði,

Hafnarfirði, heldur . að^fund sinn í^.kvþld í +
Sjálfstæðishúsinu kl.’ 8.30 æ h.
DAGSKRÁ: 1. Venjuleg aðalfundarstörf.
2. Kvikmyndasýnirig.
3. Kaffidrykkja.
4. Félagsvist.
Konur eru beðnar að hafa með sér spil.
Stjórnin.
AB — AlþýBublaðiS. Útgefandi: Alþýðuflokkurinn. Ritstjóri: Steíán Pjetursson.
Augiýsingastjóri: Emma Möller. — Ritstjómarsímar: 4901 og 4902. — Auglýsinga-
sími: 4906. Afgreiðslusími: 4900. -— Alþýðuprentsmiðjan, Hverfisgötu 8—10.
Á Akureyri ó’.st Finnur upr
við eyrarvinnu og einkum sjó
sókn með föður sínum, serr
var afburða verkmaður á sj''
og landi og entist fjör og orkr
fram á elliár.
Strax á unglingsaidri gekl
Finnur í Verkamannafélag Ak-
ureyrar og hóf þar með sín
fyrstu afskipti af verkalýðs-
málum undir þrautseigri og far
sælli forustu Erlings Friðjóns-
sonar. Gegndi Finnur brátt
trúnaðarstörfum í félaginu,
þótt ungur væri.
Þrettán ára að a’dri fór F-inn
ur í Gagnfræðaskólann á Ak-
ureyri og lauk þaðan gagn-
fræðaprófi vorið 1910.
Það ár gerðist hann póst-
þjónn hjá Friðrik Möller, föð-
ur Ólafs Friðrikssonar, og mun
hann þar hafa fengið fyrstu
kynnin af hugsjónum jafnað-
arstefnunnar, boðuðum af
brennandi eldmóði og snerpu
hins fædda hugsjónamanns.
Við þessi kynni mótaðist
lífsskoðun Finns Jónssonar.
Teningunum var kastað. Héðan
af gat hann ekki orðið afskipta
laus um málefni verkafólks og
sjómanna. Hann hafði gengið
undir vígslu og tekið upp
merki verkalýðshreyfingarinn-
ar og jafnaðarstefnunnar.
Starfi ; póstþjónsins gegndi-
Finnur fráríi til ársins 1919, en
vék þá að verzlunarstörfum
fram á næsta ár, er hann var
skipaður póstmeistari á ísa-
firði á miðju ári 1920.
Til ísafjarðar fluttist Finnur
nú 26 ára gamall með fjöl-
skyldu siiini, konu og þremur
börnum. Hann sýndi strax mik
inn dugnað í embættinu og
rækti póstmeistarastörfin af
slíkri alúð og svo strangri
reglusemi, að athygli vakti. En
embættið tók þó ekki hug ham
aUanjaHinn ungi' embæ.ttismað
ur^átMfidrjúgan yarásjóð. orku
og áhuga, og honum var fylli-
léga ljóst, að þeim sjóði bar að
verja í þjónustu þeirra hug-
sjóna, sem hann hafði ungur
tekið ástfóstri við á Akurevri.
Átökin milli alþýðuhags ■
muna og kaupmannavalds
voru löngu hafin á ísafirði.
Þau hófust með baráttu Skúla
Thoroddsen fyrir greiðsla
vinnu’auna í peningum og
kaupfélagsverzlun hans í bæ
og sýslu. Hans fallna merki
hafði aftur verið tekið upp með
skörungsskap af Magnúsi Torfa
syni og mönnuni eins og séra
Guðmundi Guðmundssyni frá
FINNUR JONSSON.
Gufudal, Helga Sveinssynj og
fleirum í samstarfi við hann.
Og nú var baráttan milli verka
fólks og verzlunariöfranna á
ísafirði í fu’lum gangi. Verka
menn á Isafirði höfðu stofnað
verkamannafélag 1907, en það
hafði verzlunarvaldinu tekizt
að kyrkja svo að segja í fæð-
ingunni. Árið 1916 var Sjó-
mannafélag ísfirðinga stofnað,
og verkamenn fóru samtímis á
stað í 'annað sinn. Kenndu þeir
nú samtök sín við Baldurs nafn,;
hins bjarta áss. Nú voru liðin
4 ár frá stofnun þess, en samt
var óvíst, hvort það mundi lifa
eða deyja. Félagið hafði ekki
náð samningum við atvinnu-
rekendur og lítil áhrif getað
haft til kjarabóta fyrir félags-
menn enn sem komið var.
En það var líf í loftinu, átök
í bæjarfélaginu. Þegar Finnur
kom til ísafjarðar, sumarið
1920, voru aðeins tveir jafnað-
armenn af níu í bæjarstjórn
ísafjarðar, Haraldur Guðmunds
son og Jónas Tómasson. En í
janúar 1921, er kosið var um
þrjá menn, unnu jafnaðarmenn
tvo þeirra. Nu voru hlutföllin
4 og 5. Og þá vöknuðu sterkar
vonir. í þessum sama janúar-
mánuði hélt félag verkamanna,
Baldur, aða’fund sinn. Á hon-
um var Finnur Jónsson póst-
meistari kosinn formaður fé-
lagsins og það var hann í 11
ár. Verkamenn fundu strax,.
að þeir höfðu fengio sterkan
j forustumann þar sem hann
. var. Félagsstarfið jókst og fé-
j lagsandinn þroskaðist. Haustið
1821 fluttist einn af bæjarfull-
trúum kaupmannaliðsins úr
: bænum. Þann 26. nóvember
; var boðað til aukakosningar í
UNGUR AÐ ALDRI og í ár-
dögum hinna skipulagsbundnu
íslenzku alþýðusamíaka vígðist
Finnur Jónsson hugsjón jafn-
aðarstéfnunriar. Þeirri hugsjón
brást hann aldrei. Uppistaðan
og aðalkjarninn, bæði á æsku-
aldri og manndómsárum, í lífi
Finns Jónssonar, var ótrauð og
árangursrík barátta hans fyrir
Alþýðuflokkinn, stefnumál
hans og hagsæld almennings.
Um. þriðjung-;aldar ’stéðj. J’jrip-
ur Jónsson: í: fremstu-röð for-
ystuliðs Alþýðúöpkksitts, alltaf
gunnreifur, fastur og fylgihri
sér, fullviss um sigur.góðra mál-
efna, taldi aldrei eftir sér ómök
og eríl, tryggur, trúr og stað-
fastur.
Þegar við,. gamlir samstarfs-
menn og félagar Finns Jónsson-
ar stöndum hryggir við líkbör-
ur hans, minnumst við með
þökk og söknuði hinna miklu
og árangursríku starfa hans og
ágætrar samvinnu. Hann hvarf
alltof fljótt úr fylkingpnni,
þessi duglegi, og . drenglyndi
félagi.
í fari Finns Jónssonar fóru
saman góðar gáfur, afburða
dugnaður, bjartsýni og baráttu-
hugur og óbrigðult traust óg
trúnaður við .hugsjón jafnaðar-
| stefnunnar. Það vár því engín
j furða þótt hann yrði Alþýðú-
flokknum ómetanlegur frum-
herji og forystumaður. Flokk-
urinn á honum miklar þakkir að
gjalda. Við fráfall Finns Jóns-
sonar hefir flokkurinn mikið
.rais.st. Og.hið., sama.mega ,sj|- ...
segja; Þéirra ’áhúgámál voru . 'i;.ý
hans baM'ttúírfáír ’Háiirí'*1
þeirra '-maður, maður þeirra
málefna. . . :
í nafrii ; Álþýðuflokksiris
minnist ég Finns Jónssonar méð
innilegu þakklæti og sárum
söknuði. Saga f!okksins mun
geyma nafn hans; þar er það
óafmáanlega skráð.
Eg kveð einnig Finn Jónsson
persónulega með einlægri þökk
og sorg. Eg kveð ágætan
félaga og samstarfsmann og
þakka tryggðina, trúnaðinn,
festuna og.fórnfús störf.
Stefán Jóh. Stefánsson.
AB 4