Alþýðublaðið - 03.04.1952, Blaðsíða 4

Alþýðublaðið - 03.04.1952, Blaðsíða 4
AB-AIþýðublaðið 3. apríl 1952 Vaxtahækkunin ÞAÐ VAKTI MIKLA AT- HYGLI er formaður Alþýðu- flokksins, Stefán Jóh. Stefáns son, gat þess í ræðu, sem hann flutti fyrir nokkru í fulltrúaráði flokksins, að orð rómur gengi um það, að veru leg vaxtahækkun stæði fyr- ir dyrum. Nú er þetta komið á daginn. Landsbankinn hefu.r hækkað útlánsvexti um 1% og inn- lánsvexti flesta um 1V2%. Væntanlega hefur bankinn tekið þessa ákvörðun með vilja og vitund ríkisstjórnar- innar. Hinir bankarnir munu svo ekki sjá sér annað fært en að fara í. slóð þjóðbankans, enda er það alls staðar venja. Það er engu.m vafa bundið, að þessi hækkun útlánsvaxta íþyngir mjög atvinnuvegun- um á erfiðum tímum. Allar líkur benda því til þess, að hún geti bæði orðið til þess að au.ka dýrtíð og atvinnu- leysi. Er því hér um mjög var- hugaverða og jafnvel hættu- lega ráðstöfún að ræða. Það var sízt af öllu ástæða til að bæta gráu ofan á svart með því að gera atvinnurekstu,r erfiðari og auka dýrtíðina með hækkuðu verðlagi. Allar líkur benda og til þess, að enn þyngi undir fæti fyrir þeim, sem af veikum mætti, en knúnir af ríkri nauðsyn, berjast nú fyr- ir því að byggja hús. Yfirleitt mun hækkun útlánsvaxta hafa lamandi áhrif á atvinnurekst- ur og' framkvæmdir, og mátti þó ekki á það bæta. Mun nú mörgum þeim, er við útgerð og iðnað fást, með réttu finn- ast, að lagður sé enn steinn í götu framkvæmda þeirra. En það sýnast valdhafarnir láta sig litlu skipta. Það mun vera talið til gild- is þessari vaxtahækkun, að hún muni örva sparifjárinn- lög. En það er miklum vafa bundið, eins og öllu.m högum er háttað. Það er einkum þrennt, sem dregur nú mjög úr því, að sparifé safnist fyrir í láns- stofnunum. í fyrsta lagi er hin vaxandi vantrú á íslenzku krónunni. Menn óttast það mjög og ræða um það sín á milli, að brátt muni draga til annarrar al- mennrar gengislækkunar. Því miður verður ekki sagt að þessi hætta sé útilokuð. Þvert á móti sýnist nú flestum, að núverandi stjórnarstefna auki þessa hættu, og geri hana yfir- vofandi. En af þessum ekki á- stæðulausa ótta leiðir það, að margir, sem eiga peninga, kjósa heldur að verja þeim til kaupa á ýmsum eignum og hlu.tum, sem búast má við að haldi verði sínu óskertu. Á meðan þessi vantrú ríkir á verðgildi peninganna, er vart við því að búast, að.sparifjár- innlög aukist. í annan stað er nú svo kom- ið, vegna . atvinnuskorts og dýrtíðar, að tekjur manna hrökkva vart til daglegra nauðsynja. Almenningur hef- u,r því ekkert afgangs til sparifjársöfnunar. Þvert á móti hafa margir neyðzt til þess að ganga á geymdan eyri frá betri dögum. í þriðja lagi hefur lánsfjár- kreppan skapað mikinn og vaxandi svartan markað út- lána. Menn hafa, einkum í sambandi við byggingafram- kvæmdir, neyðzt til þess að selja okrurum trygg veð- skuldabréf með 30—40% af- föllum, auk hárra vaxta. Þannig geta nú þeir, sem vilja, ávaxtað fé sitt með 10—20% ársvöxtum, jafnvel á tryggi- legan hátt. Verður það mörg- um freisting, að ávaxta fé sitt á þennan hátt í stað þess að geyma það í peningastofnun- um. Þær ráðstafanir, er myndu örva sparifjárinnlög, eru því einar tryggilegar, sem að því miðuðu: 1) að skapa aukna trú á verðgildi krónunar, 2) að hagur almennings sé góður og öruggur, og 3) að útrýmt sé að verulegu leyti svarta- markaði útlána. En því miður leiðir núverandi stjórnar- stefna í öfugar áttir. Þegar á allt þetta er litið, verður ekki annað með sanni sagt, en að ákvörðun stjórn- arvaldanna um hækkun vaxta sé enn eitt óheillaskref- ið, sem stigið er á þeirri braut, er liggur til aukins öngþveitis og vandkvæða. Holyrood99 Mikið úrval af peysum og sólplisscruðum jersey-pilsum. Laugavegi 48. Skrifslofustúlkð óskasf Aðaláherzla lögð á leikni í vélritun erlendra og innlendra bréfa. Nokkur bókhaldsþekking æskileg. Skrifleg umsókn ásamt kaupkröfu og meðmælum óska^t send í skrifstofur vorar. Áburðarverksmiðjan h.f. Lækjargötu 2. II. hæð. AB — Alþýðublaðið. Útgefandi: Alþýðuflokkurinn. Ritstjóri: Stefán Pjetursson. Auglýsingastjóri: Emma Möller. — Ritstjómarsímar: 4901 og 4902. — Auglýsinga- sími: 4906. — Afgreiðslusími: 4900. — Alþýðuprentsmiðjan, Hverfisgötu 8—10. AB 4 Steinolía á Suöur-j ouanúi'í - /etur hefur verið borað a- kaft eftir steinolíu við Tönder á Suður-Jótlandi; en þar virðist töluvert af þessum dýrmæta vökva véláaidarinnar vera faL. ið í iðrum jarðar. Á myndinni sést einn af verkfræðingunum, sem verið hafa að verki við Tönder, vera að reyna krana, sem steinolían á að streyma út af, þegar nóg er talið fundið af henni til þess að hefja olíuvinnslu í stórum stíl. „Þjóðarfoúskapur !s- lendinga", yfirlifsrif !im fjárhags og al- tmnulíf þjéðarinsiar HLAÐBÚÐ hefur gefiff út bókina „Þjóffarbúskapur ís- lendinga“ eftir Ólat' Björnsson prófessor, en hún er yfirlitsrit um fjárhags- og atvinnulíf ís- lands. Eru þar raktar í heild hinar rísavöxnu framfarir, sem orffiff hafa á öllum sviffum ís- lenzkra atvinnuvega og félags- málastarfsemi síffustu fimmtíu ára, en bókin er 421 blaffsíffa að síærð í stóru broti, prentuð í Ingólfspienti. „Þjóðarbúskapur Islendinga“ skiptist í níu kafla, og fjalla beir um landið, fólkið, land- búnaðinn, fiskvsiðarnar, iðnað- inn, verzlun og samgöngur, pen inga og verðlagsmál, félagsmál og opinber fjármál. Kaflar þess ir skiptast svo í marga þætti, og virðist efnisyfirlitið benda til þess, að bókin sé mjög yfir- gripsmikil og fróðleg. Bókin er af hálfu liöfundar og útgefanda hugsuö sem hand- bók, þar sem saman séu dregn- , ar upplýsingar um fjárhags- og atvinnulíf landsmanna, sem livergi sé annars staðar að fá á einum stað. ,Land og folk’ um Sig fús Sigurhjarfarson Vegsarrsa kommúrilsta, eo hrakyrða ,svikara‘% bændar og Baradarfklameno! STALÍNVERÐLAUNUNUM var úthlutað í Moskvu nú fyrir skömmu, og eins og venjulega féllu ýniis þeirra í hlut rithöfunda, sem eiga að hafa skrifað „merkustu bækur“ árs- ins, er leið. Var hér að vanda um að ræða sagnaskáld, leikriía- höfunda og Ijóðskáld, en flestir hlutaðeigandi rithöfundar eru óþekktir á Norðurlöndum og engin hinna verðlaunuðu bóka hefur verið þýdd á Norðurlandamál enn sem komið er. Hins vegar hefur Kaupmanna'nafnarblaðið „Social-Demokraten“ gert lesendum sínum grein fyrir meginefni þeirra og tilgangi samkvæmt heimildum, sem ekki ætti að þurfa að efast um, að muni sannar og réttar. Heimildarmaðurinn er eng- inn annar en Konstantin Si- monov, aðalritari rússneska rit höfundasambandsins og ritstjóri bókmenntatímaritsins „Litera- turnaja Gazetaé. Hann ritaði grein í aðalmálgag'n rússneska kommúnistaflokksiás, „PravT da“, 17. marz og gerir þar verð launabækurnar að umræðuefni. Tveir rithöfundar fsngu fyrstu Stalínverðlaunin í ár. Þeir eru S. ZÍobin, sem í sögu- legri skáldsögu, „Stenka Raz- in“, lýsir djúpi því, er staðfest var milli bændanna og kósakka hetmannanna í Rússlandi keis- arastóórnartímanna, og lett- neski rithöfundurinn V. Lazis, er rekur í skáldsögu sinni, hversu lettneska þjóðin „braut ok auðvaldsins af hálsi sér“. lýðræðisins". Um skáldsögu O. Maljzevs, „Júgóslavneski harm- leikur5nr.“, skr far Konstantin Simonov: „Skáldsaga þessi hefur eink- um gildi vegna þess, að hún af- hjúpar sv'karana við júgóslav- nesku þjóðina, «r grímubjuggu sig sem vini Sovétríkjanna á stríðsárunum, þegar þeir þorðu ekki að koma til dyranna eins og þeir voru klæddir“. Svikar- arnir eru aö sjálfsögðu ,.Tító og klíka hans“. Jaros'av Galan, sem er frá Úkraínu, ritaði marga bæklinga gegn „mannætulegri, stríðsæs- andi stfefnu páfagarðsins". Si- monov heldur því íram, að Ga- lan hafi „fallið á verðinum" sern fórnardýr útsandara páfa- garðsins, er sendir hafi verið Skáldsaga Lazis er augsýmlega j inn í Sovétrík'n. Hanr. bætir því ákafur lofgerðaróðtir um mosk-1 við, aó útsepdarar þessir liafi óvítana, því að hún „vegsamar í síðar vorið teknir höndum. Bók bsztu fulltrúa flokksins, kom- i Ð. Jeremins, „Þrumur yfir múnistana, sem aldrei víkja“. S Róm“ .fjallar urn baráttu ít- Óðalsbændunum er l.ins vegar j ölsku verkalýðslireyfingarinnar lýst í skáldsögu hans sem S „fyrir lýðræðinu og gegn her- „fjandmönnum þjóðarinnar“. ; námi Bandaríkjamanna". Wanda Wasilijevska hlaut j Það vekur athygli, að meðal verðlaunin fyrir skáldsögu sína verðlaunabókanna er engin „Brennandi elfur“, þar sem segir frá „pólsku föðurlands- vinunum, er börðust við hlið- ina á sovéthernum gegn fasism anum og grundvöliuðu Pólland „friðarskáldsagá". Hins vegar hefur skáldið Nikolaj Tihonov ver'ð verðlaunað xyrir safn af „friðarljóðunú, sem -fjalla með Framhald á 7 síðu. „LAND OG FOLK“, blað kommúnista í Kaupmannahöfn, flutti andlátsfregn Sigfúsar Sig urhjartarsonar á áberandi stað og með mynd af ho.ium og kvað hann hafa verið hinn frábæra foringja vinstri sósíalistaflokks ins, sem 1Ð38 hefði ásamt Komm únistaflokki íslands stofnað hinn sósíalistíska eyingarfiokk. Blaðið segir í sambandi við andlátsfregnina, að Sigfús hafi komið til Kaupmannahafnar á heimleið frá Moskvu fyrir rúm um mánuði síðan og verið þá miklu betri til heilsu, en þegar hann kom þangað á leið til Moskvu í október; en þá hafði hann mætt á Kaupmannahafnar ráðstefnu danska kommúnista- flokksins og flutt þar bróður- lega kveðju, frá hinum sósíal- istíska einingarflokki á íslandi. yfirheyrzlurnar. FRÆÐSLUERINDI um al- menna heilsuvernd á vegum £é- lags íslenzkra hjúkrunarkvenna og Heilsuverndarstöðvar Rvík- ur verður haldið dagana 16. til 30. apríl. Námskeiðið verður haldið í fyrstu kennslustofu há- skólans og verSa fyrirlestrarnir haldnir annaðhvert kvöld. Námskeið þetta er ókeypis og eingöngu ætlað hjúkrunarkon- um, hjúkrunarnemum, Ijós- mæðrum og ljósmæðranemum. Verður námskeiðið með svip uðu sniði og námskeið það, er Krabbameinsfélag Reykjavíkur hélt fyrir tveimur árum og var mjög fjölsótt. Allar nánari upplýsingar verða gefnar á Heilsuverndar- stöð Reykjavíkur í síma 3273 og .hjá formanni Félags ís- lenzkra lijúkrunarkvenna i síma 1960. Síðar munu verða gefnar upp nánari upplýsingar um tilhögun námskeiðsins.

x

Alþýðublaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Alþýðublaðið
https://timarit.is/publication/2

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.